Meester Florizone besloot de onnozele te spelen toen de jonge notaris Legein hem schijnheilig over de telefoon uitnodigde om een dringende zaak van gemeenschappelijk belang discreet op zijn studie te komen bespreken. Eerst eens uitvissen of alles wat die Madam Rachel hem daarover had verteld wel klopte...En dat begon al goed :hij kreeg al direct een cigaar bij de cognac aangeboden !
" Meester, ze hebben mij, na het schielijk overlijden van mijn vader, een delicate kwestie op mijn rug geschoven, waar ik zo rap mogelijk vanaf zou willen geraken..."
" Tiens, "Meneer-uw-Papa" heeft ons toch al een héél tijdje geleden verlaten hé! " Met deze lichte steek onder de gordel ,over de relatieve snelheid waaraan zoon Marcel Legein zijn vaders "delicate dossiers" opkuiste ,liet hij de notaris goed verstaan dat deze hém ,Meester Florizone , ondanks zijn jeugdige leeftijd, geen 'blaaskens' kon wijsmaken !
De notaris grijnsde als een boer met kiespijn.
" Bon Meester ,ik heb u indertijd bij de dames Coulier en Neuville gerecommandeerd om de verdediging op u te nemen van een zekere Jean-Marie Peters, een landloper die er sterk van verdacht werd verantwoordelijk te zijn voor de verdrinkingsdood van de heer Gerardus Pylieser, een zakenrelatie van mij..."
Florizone knikte op z'n hoede: " Ja, inderdaad..."
" Deze zaak is door politieke tussenkomst van hogerhand in alle stilte afgevoerd om de reputatie van de heer Gerard Pylieser niet te schaden...Soit ,iedereen content...Pas veel later is mij ter ore gekomen dat die verdachte landloper in feite een ondergedoken SS-er was die ondertussen in het 'Pandreitje' zijn straf uitzit onder de naam van Petré Josephus..."
" Inderdaad, ik heb hem met succes verdedigd en wij verwachten dat hij met een beetje chance nog vóór deze Kerstmis vervroegd vrij zal komen..."
" Chance voor hém ,wilt ge zeggen ,maar mijn probleem is dat die Josephus Petré het petekind is van mijn client ,en,samen met zijn broer Leon ,door de overleden Pylieser als zijn erfgenamen werden erkent. En dat Joseph nu ,door het overlijden van Leon ,ook aangeduid werd als zijn universele erfgenaam. Er staat hem dus normaal gezien een schoon fortuin te wachten..."
" Ha, dat is dan nóg méér goed nieuws voor MIJN cliënt! " deed de advocaat verheugd ,in het vooruitzicht op een smerig spelletje ping-pong. "Den éne zijn dood is den ànder z'n brood hé !" Maar hij bond onmiddellijk in toen hij het ongelukkige gezicht van de notaris zag: " Maar er zit een addertje onder het gras, als ik u goed begrijp..."
" Ja " zuchtte Legein: " En geen klein beetje...Hoe moet ik het zeggen? Die Josephus is van de SS geweest ! Er wordt opnieuw vanuit patriottische kringen geageerd om deze inciviek niet te laten genieten van een fortuin dat door een ware vaderlander als Pylieser eerlijk werd vergaard..."
" Haaaa ? Ware vaderlander ? Eerder een oorlogswoekeraar ,hé ,die héél de bezetting lang vis leverde aan den Duits en er schatrijk mee werd ! Zo "eerlijk" is dat niet ,hé !... En gij gaat zijn petekind Petré dus dààrvoor onterven ? Met welk wettelijk argument, alstublieft! ?"
" Wel, de gelukkige erfgenaam zou verantwoordelijk geweest zijn voor de dood van de erflater ,z'n peter...Door de initiële valse naamdracht van de verdachte is dat niet eerder aan het licht gekomen...En zoals u weet vervalt in dergelijk geval de erfenis aan de Staat..."
" Als ,primo ,hij al schuld zou hebben aan die verdrinking ,hé ,en segundo ,zijn schuld bewezen is, wel te verstaan! "viel Florizone in: " Maar ik heb de betrokkene persoon in zijn twee dossiers bijgestaan, zowel onder de naam van de landloper Peters als làter onder de naam van de SS-er Petré. En ik kan u verzekeren dat destijds ook vanuit dezelfde patriottische hoek geageerd werd om de zaak 'Peters-Pylieser' een stille dood te doen sterven! Wie deze zaak nu wil héropenen - Madam Rachel Coulier ,om haar niet te noemen - een wraakzuchtig slachtoffer van de Nazies ,maar zélf niet heel zuiver op de graat..."
De notaris onderbrak hem kordaat :"Ow-ow Meester ,dàt zeggen van een sukkel die juist uit het Duits kamp bevrijd werd en als mijn secretaresse mijn volste vertrouwen geniet !"
"Mijn nederige verontschuldigingen ,maar de wereld is klein en uw vertrouwensband met Madam Rachel Polak is hier tenlande algemeen gekend: dat zijn voor de rest mijn zaken niet. Maar ge weet toch ,meneer de notaris ,dat uw blanke maagd Rachel Coulier in '40 rap-rap met een uit Duitsland gevluchte juwelier is getrouwd - een zekere Polak - een vette jood op de koop toe !? Een schijnhuwelijk voor véél centen waarmee die jood onwettig onze nationaliteit kocht ?! En dat die Schone Madam hem ,een paar maanden later op 10 mei ,via-via ,stoemelings aan de Staatsveiligheid heeft aangegeven als een Duitse spion ,om er vanaf te zijn ? Met als gevolg dat dien mens in een concentratiekamp is gevlogen en zij héél zijn juwelenstock op haar bil heeft geslagen ! Waardoor ,O ironie ,ook zijzélf drie jaar làter in een KZ-lager belandde ,met dàt verschil dat hij er niét uit is teruggekeerd en zij wél ! Dàt bedoelde ik met niet-zuiver-op-de-graat ! Wilt ge dààrmee naar den oorlog gaan en onrechtstreeks de goede reputatie van een grote patriot ondergraven ? Met haar eventuele klacht is niémand gediend ,zijzélf niet ,de erfgenamen van Pylieser niet ,en zéker niet de voornoemde "Patriottische Kringen ! Een modderproces met hààr als tegenpartij is voor élke jonge advocaat zoals Bibi 'Gefundenes Fressen' ,en zal opnieuw op veel ‘Weerstand’ botsen, om dat modewoord nog eens te misbruiken hé! ” Met een grimas pauzeerde Florizone even om zijn leuke woordspeling te laten bezinken. Vergeefs... Hij zuchtte mistroostig en vervolgde.
“Daarbij heb ik altijd de indruk gehad dat de twee medebetrokken getuigen in deze verdrinkingszaak destijds niet helemaal vrijuit gingen. En dat ze vooral deze onbekende landloper wilden belasten met de dood van Pylieser om zélf buiten schot te blijven ! Een gerespecteerde veldwachter van een klein dorp én een hardwerkende middenstander nù - zijdelings en tegen hun wil - in een nutteloos nieuw proces betrekken zal niét van een leien dak lopen ! Geloof mij ,meneer de notaris ,mijn cliënt voor een erfeniskwestie opnieuw van een soort vadermoord beschuldigen zal op een fiasco uitlopen, garantie! "
De jonge notaris leek wél wat onder de indruk van dit onverwachte pleidooi en zuchtte :
" Ik wéét het, Meester, ik wéét het! Zoals in mijn aanvang gezegd zou ik niets liever willen dan dat dossier dringend af te werken en Joseph Petré zijn erfdeel te geven... Maar de tegenpartij - Madame Polak zogezegd - zwaait met die zogezegde "vadermoord" om heel de transactie te kelderen ! En ik kan haar begrijpen Meester ,wat gij allemaal ook zo onvriendelijk over mijn persoonlijke betrokkenheid moge suggereren ! Wij zullen dus ergens tot een Salomonsoordeel moeten komen waarmee alle partijen zich discreet akkoord kunnen verklaren ,en dit fortuin niet aan de staat vervalt. Wij beiden staan alletwee aan het begin van onze carrière en kunnen een mismeesterd dossier missen als de pest...Daarom doe ik beroep op u tot wat soepelheid...Maar ik moet er vooraf bij zeggen dat - voor zover ik weet - de betrokkene Petré nog niét op de hoogte is van deze eventuele erfenis, en dat het voor onze zaak van het allerhoogste belang is dat hij zo lang mogelijk onwetend blijft...Wie niks verwacht ,kan niks verliezen"...
Als verdoken 'hint' moeilijk te negeren.
Florizone moest inwendig lachen om de bocht van de notaris ,maar knikte begrijpend en hoorde de kassa rinkelen...
In de refter van de gevangenis zat Nancy duidelijk verslagen op hem te wachten.
" Wat is 't ? Gaat onze reis naar Zuid-Amerika niet door ?"
" O, toch wel...Jetje heeft getekend voor akkoord, en ik heb het dossier gisteren volledig kunnen binnenbrengen op het stadhuis... Dat is voor 't ogenblik geen probleem... Maar hierzie: dat is mijn laatste brief van 15 juli aan Roger die ik heb teruggekregen van het Legioen... Ongeopend, zoals ge ziet, en met een zware stempel op: "INCONNU AU RéGIMENT"... Wat zou dat kunnen betekenen ?"
Joseph draaide de gesloten omslag peinzend om en om vooraleer hij iets durfde te zeggen: " Luistert Nancy, moést hij dood zijn - wat gij schijnbaar vreest maar ik niét verwacht, hem kennende - dan zouden ze minstens een bericht laten, of hiér een stempel op slaan in de aard van "Tombé pour la France"... Eerlijk gezegd denk ik eerder dat hij er vanonder is gemuisd... Gedeserteerd hé... Het feit dat ze doen alsof ze hem niet kennen, wijst volgens mij op een oneervol ontslag... een sluikse schrapping uit de registers van het Legioen... Zo van: die smeerlap kénnen wij hier niet !... Ja-ja meisje, uw schone vrijer is daar gaan lopen, zijt maar gerust !... Wij weten natuurlijk niet in wélke toestand, maar gesneuveld als legionair is hij in elk geval niét ! "
Nancy glimlachte opgelucht: " Ik wist het ! Diep in mijn hart kon ik niet geloven dat hij dood gevallen was ! "
" Heeft hij dan nooit laten verstaan dat hij zijn vijf jaar bij het Legioen niet zou uitdoen ?"
" Toch wel ! Vanals er sprake was van te emigreren met de Oostendse vissers naar Zuid-Amerika, heb ik uit vanalles verstaan dat hij zo rap als mogelijk wilde méégaan met die vloot...Maar open en bloot kon hij dat vaneigens niet zeggen voor de censuur, want dan zouden ze hem teveel in 't oog houden.. .Uw woorden zijn voor mij in elk geval een grote opluchting ! Mensen toch, Joseph, moest ge hier niet zitten, ik trok u eens goed tegen mijne gilée ! " Maar toen ze zag wat een rode kop hij plots kreeg, begreep ze direct dat ze bij deze gefrustreerde knaap op haar woorden moest passen.
Daarom vervolgde ze neutraal: " Ik vond het al raar dat ik twee pakjes foto's van de 'Ciné-Revue', die ik hem regelmatig opstuur om hem warm te houden, vorige week al terugkreeg met de vermelding "Adresse incomplète"... Dat was nog nooit gebeurd ! Terwijl ik op de omslag toch geen fout geschreven had... Hier zie, ik heb het bij... " En ze haalde een verkreukelde bruine enveloppe vol stempels en postzegels uit haar handtas.
Joseph voelde de heimelijke spanning stijgen, maar deed of hij de zaak van dichterbij bestudeerde.
" Zie maar vanbinnen: er zit niks privé bij..." moedigde ze hem aan :" Enkel wat schoon vrouwvolk in badkostuum... Die bijten niet ! "
En inderdaad: toen hij de opgevouwen bladen met een zestal sepia foto's gladstreek kreeg hij nog een rodere kop...Weliswaar onbekende 'starlets', die er echter àlles aan deden om niet langer onbekend te blijven...En duidelijk hun best deden in provocerende poses Betty Grable na te apen. Maar de beruchte originele pin-up foto van de Amerikaanse filmartieste, waar deze in spannend wit badpak plagerig over haar schouder lonkte, konden ze moeilijk evenaren...
" Houdt gij ze maar, " fluisterde Nancy vertrouwelijk: " Dan vergeet gij bij gelegenheid niet hoe een schoon vrouwmens er uit ziet hé..."
" Och, " flapte hij er manmoedig uit: " Ik heb maar goed naar u te zien om 's nachts mijn geheugen wat op te frissen, weet ge ! "
Ze scheen blijkbaar zoiets te verwachten, want ze haakte schertsend in: " Ha, ge zoudt liever een foto van míj hebben in badkostuum ! Gijsse vuile pitoe ! Begint al met voorlopig die meisjes onder uw kopkussen te leggen, en laat mij nog wat rustig slapen ! Ik zal zien wat ik kan doen voor meneer ! "
In de infirmerie sijpelde af en toe nog ànder nieuws binnen van de buitenwereld. Dat Ward Hermans veroordeeld was tot levenslang kon Joseph niet deren. Dat kopstuk bij de Vlaamse SS-leiding had met zijn pro-Duitse propaganda genoeg leed gebracht bij goedgelovige zielen, en mocht al van geluk spreken dat ze hem niet tegen de muur hadden gezet !
De saga van het joodse emigrantenschip 'Exodus 47' had een week lang heel tegenstrijdige gevoelens losgeweekt, zelfs nu het eindelijk door de Navy voor de kust van Palestina werd gepraaid. Even moest Joseph aan zijn oude vriend Arthur Birnbaum terugdenken, die vast ergens bij deze mensensmokkel betrokken was, en vond het voor hem wel triest dat die zaak op de klippen was gelopen...Ook de meeste medegevangenen hadden liever gehad dat die illegale joodse immigratiestunt gelukt ware ,want "dan zijn wij er hiér van verlost" !
Door de algemene anti-britse sfeer onder de gevangenen verkneukelden zij zich om iedere brand in het Gemenebest waarbij de Engelsen op hun kop kregen. Ook de bloedige burgeroorlog, die na de onafhankelijkheid van Brits Indië daar was losgebarsten, zou Joseph gewoon als een ver-van-mijn-bed-show hebben afgedaan, ware het niet dat dit misschien uitlopers zou krijgen naar het buurland Indochina van Penny en Leon...Want Nancy mocht hem nu wel betrekken bij de liefdesperikelen van haar wispelturige vrijer, van zijn broer was er óók al een hele tijd geen sprake meer geweest...Niet dat hij daar wakker van lag, maar tóch! Als de Leon al samen met Penny gedeserteerd was, bleef dat toch een hachelijke onderneming...
Een paar dagen later kreeg zijn wrevel een nieuwe opstoot toen de verpleger hem met de postbedeling een aan hem geadresseerde ansichtkaart gaf in exotische kleuren. 'Palais Gouvernemental de BANGKOK' stond op de foto, maar de postzegels waren er door één of andere verzamelaar afgeweekt, zodat hij geen idee kreeg wanneer en van wààr die mogelijk was verstuurd. Een tekst met de gebruikelijke 'groetjes' of de naam van de afzender ontbraken evenzeer...Niets... Al kon hij natuurlijk wel uit het handschrift afleiden dat Penny daar achter zat. Maar van Leon ontbrak weer elk spoor...
Bangkok, dat lag in Siam, wist hij, vlak nààst het Franse Indochina. In elk geval buiten de Franse invloedssfeer...Dus als de deserteurs al gezond en wel tot dààr geraakt waren, zaten ze voorlopig veilig...
Aan Jetje kon hij die kaart beter niét laten zien want die zou er nog minder van begrijpen en haar onrust over Leon nog vergroten.
Maar ze wist hem wel bemoedigend nieuws te geven over zijn abri. Tijdens de eerste stormen uit het westen was er veel stuifzand van de duinkam op de geplande werf gewaaid en stonden de werken voorlopig op een laag pitje. De aannemer had er, bij het afbranden van Josephs barak, geen rekening mee gehouden dat daar, door deze nieuwe opening in de duinenrij, een natuurlijk 'trekgat' naar de Bassevillestraat zou ontstaan, die heel de achterliggende duinkam in beweging dreigde te zetten. De man had sindsdien daarboven een houten schutting geplaatst, maar véél scheen dat niet te helpen. Want terwijl er rechts van de abri een hele hoop zand was opgewaaid, had de wind er aan de linkerkant een diepe sleuf uitgeschuurd...Een héél diepe sleuf, benadrukte zij...
" Wie weet wat de strandjutters daar nog allemaal gaan vinden..." viste Jetje dubbelzinnig. Maar Joseph gaf geen krimp en glimlachte enkel wat onnozel mee.
Ze gooide het dan maar over een andere boeg en begon over Steiner. Ze had die nog maar eens verwittigd voor het gevaar van dat mosterdgas bij het opblazen van de abri, maar die zot had haar bezorgdheid weer weggehoond. Doch de bomtrechter achter de 'Lekkerbek' stond momenteel nog altijd vér droog, zodat die vliegende zot geblokkeerd zat om aan de abri verder te werken met zijn geplande "Wassersprengung"...
" En hoe staat het met mijn papieren ?"
Jetje vertelde nogal koeltjes dat 'die Nancy’ een week geleden persoonlijk de 'borgstelling' was komen halen om zijn emigratiedossier te vervolledigen :"Ge hebt toch geen oogje op dat mens, hé jongen ?...Oppassen hé...Die zit al lang niet meer op de terugkeer van haar vrijer te wachten, weet ge! ...Ik kan haar natuurlijk geen ongelijk geven, want - dat heeft ze mij zélf verteld - die Charel is in de laatste zes jaar dat hij in de vreemde zat, maar twéé keer van het Oostfront bij haar op verlof gekomen...Begrijpelijk dat ze haar brood bij een àndere bakker is gaan halen, maar tóch...En zeggen dat ze voor die vent nog een jaar geïnterneerd heeft gezeten, als lief van een SS-er nog wel ! Maar ik hoorde dat ze sindsdien deeltijds werkt als receptioniste van 'Hotel Imperial', en 's nachts waarschijnlijk niet altijd alleen slaapt, al mag ik dat niet zeggen..."
" Wij zijn allemaal meerderjarig, hé Jetje ! " zei hij kortaf.
Zo wist ze genoeg. Al mocht ze zélf op dat gebied ook niet klagen, maar dat hield ze liever voor zichzelf. Want voor één of andere reden had Rachel ruzie gekregen met haar notaris en was de laatste week weer druk aan het aanpappen bij haar vroegere hartsvriendin...Over een ontruiming van haar oude kamer, als mogelijke toekomstige logies voor 'die fascist' , werd wijselijk niet meer gesproken...
Florizone had zijn huiswerk naar behoren gemaakt. Hij had tweemaal met Legein overlegd en zoete broodjes gaan bakken bij Rachel in Nieuwpoort-Bad en kon nu zijn definitief compromisvoorstel aan de notaris voorleggen.
" Kijk, in feite is het simpel. Madam Rachel Polak-Coulier dreigt uit wrok 'die fascist' te laten onterven ten voordele van de Staat. Om dat te ontkrachten, moeten we er over waken dat Petré geen goederen erft die door de Staat zouden kunnen aangeslagen worden. En anderzijds moeten we er voor zorgen dat deze dame zélf genoeg binnenhaalt om van haar plan af te zien. U ,meneer de notaris ,zijt goed geplasseerd om haar wrevel alvast wat wèg te masseren..Over de vijf huizen in de Langestraat, waar gij een zware hypotheek op hebt lopen, zullen wij voorlopig best niet spreken. Làter kan daar altijd nog een bijkomende onderhandse regeling voor getroffen worden, hé...
De notaris knikte wel, maar duidelijk gereserveerd.
" Nu: van Pyliesers rederij bezit gij reeds éénderde van de aandelen, en ook dàt blijft onveranderd...De resterende tweederden van de aandelen zouden naar de twee vrouwen gaan: Madam Coulier is akkoord om, met veertig procent van Pylieser zijn aandelen plus de functie van zaakvoerder van de rederij, haar kak in te slikken...De resterende zestig procent van Pyliesers aandelen zouden dan naar Georgette Neuville gaan.. Jetje ,zogezegd...Wat vindt ge daarvan ?"
"Die Neuville zal nogal een gat in de lucht springen, zég...En ik hoor u niets zeggen van Petré ? Die zou dan helemaal gepluimd worden ?"
" Wacht-wacht, het is nog niet gedaan ! Ge moet weten dat Petré wil emigreren naar Zuid-Amerika en een borg moest aanwijzen. Georgette Neuville - z'n "tante Jetje" zogenaamd - is akkoord om dat te tekenen. En in het kader van deze borgstelling 'met lasten en lusten' heeft hij deze vrouw aangeduid als enige begunstigde van al zijn achtergelaten bezittingen. Dat is, voor zover hijzelf én Neuville goed weten, een totaal lege doos, aangezien hij voor het ogenblik nog geen nagel heeft om aan zijn gat te krabben, en ze in de onwetendheid verkeren van Pyliesers nalatenschap...Zoals de zaken nù staan zou Neuville dus, volgens de borgstelling, enkel lùcht erven, moest Petré nù overlijden. Maar moest in tegendeel het originele testament van Pylieser gekend geraken én nù uitgevoerd worden, zou Petré dus Pyliesers complete fortuin erven ! En door die wettelijke borgstelling bij zijn vertrek àlles nalaten aan Neuville!"
" Akkoord...",zei de notaris geïnteresseerd :" Samengevat: volgens uw nieuw voorstel zal Georgette Neuville slechts een deel van Pyliesers fortuin krijgen...Al scheurt ze er nog altijd haar broek niet aan, gezien ze nooit iets had verwacht...Madame Rachel Coulier krijgt plots ook een rijkelijke beloning voor haar toegeeflijkheid, méér dan ze ooit had kunnen dromen... Dus dàt ziet er goed uit...voor haar. Maar hoe zit dat nù met Petré Joseph ? Normaal zou die héél het fortuin van Pylieser moeten krijgen, maar na uw voorgestelde verdeling blijft er niets meer voor hem over ! "
"Dat klopt! Zo kan de Staat van hem ook niets onteigenen als gevolg van zijn zogenaamde vadermoord, moest daar ooit tóch een proces van komen. Maar in mijn ontwerp is wél een opschortende voorwaarde ingebouwd ! ...Namelijk dat beide vrouwen, die in feite met zijn erfenis gaan lopen, hem levenslang een maandelijkse toelage uitbetalen waarvan hij ruimschoots kan rentenieren..Bij voorbeeld elk twee à drie Britse goudponden...Dat is zéér goed betaald om niks te doen, én inflatievast ! ..."
" Als die jonge man dàt maar slikt ! "
" Kijk notaris, dàt is ùw taak ! Ik stel voor dat u hem kort voor zijn vrijlating een vage uitnodiging stuurt tot een onderhoud in verband met de nalatenschap van zijn peter Gerard Pylieser. Ik zal hem die in de gevangenis wel overhandigen en hem meteen verwittigen zich daar niet te veel bij voor te stellen. En ik zal hem twee redenen voorleggen. Ten eerste dat Pylieser kreunde onder de hypotheken die verder moeten afbetaald worden of door de verstrekker terug geëist kunnen worden, zonder evenwel uw naam te noemen...En dat zijn tante Jetje door haar borgstelling deze schulden op haar boterham zou kunnen krijgen na zijn emigratie..."
" Dat is inderdaad zo." bevestigde Legein.
" Ja ! En ten tweede, dat het proces wegens de verdrinking van Pylieser wel in de vergeetput geraakte, maar nà Petré's vrijlating weer boven water gehaald kan worden. Ik zal hem uitleggen dat hij riskeert, na een veroordeling bij verstek, toch alles aan de Staat te verliezen wegens deze zogenaamde 'Vadermoord'..."
De notaris knikte goedkeurend: " Dat alles is niet eens erg gelogen, al wil ik absoluut niet vernoemd worden als verstrekker van deze hypotheken hé ! ...En dàn ?"
" Dan zal ik hem voorstellen tegen een stevige maandelijkse toelage aan de erfenis van de heer Pylieser te verzaken ten voordele van zijn tante Jetje...Over de andere begunstigden zal ik voorlopig zwijgen: dat interesseert hem toch niet ! "
" Laat ons het hopen ! ” bromde de notaris die plots aan zijn bezoeker Van de Casteele dacht: ”En dàn ?"
" Dan stuur ik u de rekening voor mijn ereloon ! "
Nancy toonde Joseph met een scheve glimlach de postkaart die ook zij uit Bangkok had gekregen met dezelfde felgekleurde foto van het 'Palais Gouvernemental'. Maar op de keerzijde stond - buiten de onleesbare exotische pôstzegels en een onbegrijpelijke datumafstempeling - zoals ze reeds gewoon waren, enkel haar adres...
" Voor 'Zonnige Groeten van Roger' had hij geen geld genoeg bij, zeker ! " sneerde ze: " Akkoord, hij is geen grote schrijver, maar om zijn naam en drie kruisjes te zetten moet ge toch geen litteraire studies volgen hé ! "
Joseph zei liever niets. Hij bewonderde de mooie postzegels en trachtte de vreemde datumafstempeling te ontcijferen, maar Nancy trok de kaart uit zijn hand.
" Doe geen moeite, ik heb het al onderzocht: die kaart is meer dan een maand onderweg geweest ! Wie weet wat er ondertussen allemaal gebeurd is met hem ! "
" En met Leon, vergeet ge er bij te zeggen ! Want van die kloot heb ik al bijna een half jaar niets gehoord hé... 't Is niet dat ik daar wakker van lig, maar het zou toch wat plezanter zijn als we wisten dat ze nog getweeën bijeen waren na hun desertie en de vlucht uit de Franse kolonie...Maar met dat stomme zwijgen houdt de afzender ons alletwee voor de zot ! Enfin, als ze al in Siam zitten, wijst dat er in elk geval op dat hun desertie gelukt is. Dààr zitten ze veilig: de Fransmans hebben in dat onafhankelijke koninkrijk niks in de pap te brokken. En als onze dierbaren het daar aangenaam leven vinden, blijven zij in een opiumtent misschien aan zo'n Oosterse buikdanseres plakken...Dan zijn wij er vanaf ! "
Nancy snoof eens: " Dat zou me van de Roger niets verwonderen ! En weet ge, Joseph: ik zou het op den duur een bevrijding vinden, moest hij zich eindelijk voor één bepaalde vrouw decideren, gelijk dewelke ! Want ik ben dat eindeloze wachten op die vent langzamerhand zo beu als koude pap, weet ge ! Maar dat héb je met hem: hij bindt zicht nooit..."
Even leek ze toe te geven aan haar melancholie, maar herpakte zich vlug met een kwinkslag:" Bon, om over iets ànders te klappen: uw dossier is ingediend bij de ambassade. Dus ventje: nu is er geen weg meer terug, hé ! Wij zijn met de slavenketens aan elkaar verbonden en ik los u pas als we dààr goed en wel zijn aangekomen ! "
" Jetje heeft dus geen moeilijkheden meer gemaakt over die borgstelling ?"
" Neen, Florizone heeft haar gerustgesteld dat gij geen schulden hebt, waarvoor zij zou kunnen opdraaien... Ook niet aan die Duitse..." voegde ze er veelbetekenend bij. Joseph begreep dat zij het wist, van dat kind bij Erika, maar ging er niet op in.
Daarom vervolgde ze maar, na een korte stilte, in vertrouwelijk 'plat': "En ik zijn wreed content dat ze misschien nog iets van u zal erven, heb ik verstaan..." Ook nù liet hij niet in zijn kaarten kijken, zodat ze wel verplicht werd het over een andere boeg te werpen...
" Och jongen, ge kunt niet geloven hoe blij ik ben dat we daar samen een nieuw leven gaan kunnen beginnen ! "
" Met de Roger, wilt ge zeggen..." wierp hij op.
" Och dié ! Ik geloof nooit dat hij die definitieve sprong zal wagen: dat is te beklemmend voor hem...Neen, wij samen...Ik bedoel natuurlijk niet 'trouwen', dat zou te zot zijn. Maar het avontuur delen, en op elkaar kunnen rekenen in goede en slechte tijden..."
Terwijl zij maar doorraasde werd het hem wat ijl in het hoofd: dat was toch een niet mis te verstane aanzoek dat ze hem daar deed, of niet ?! Bood zij hier niet onversluierd aan in hun Zuid-Amerikaans paradijs wel en wee met hem te delen ? Niet zo'n vlugge amourette, maar een leven lang, duizenden dagen en nachten ?...En eerlijk gezegd waren het voor het ogenblik vooral de nachten die zijn gedachten op hol deden slaan ! Want Nancy was al jarenlang een habituée van zijn nachtelijke fantasieën, al van de eerste keer dat hij haar op het perron van het station in Oostende afscheid van Penny had zien nemen... Waw zeg ! De ongecompliceerde manier waarop ze in die tongzoen toen haar hunkering naar haar vent aan jan en alleman ten toon spreidde...En nu zou hijzélf dus aan de beurt komen bij dit goddelijk wijf ? Met haar goddelijk lijf ? Ongelooflijk !
Alles wat ze verder tijdens het bezoek nog vertelde, hóórde hij zelfs niet, zó was hij van de kaart! Pas toen ze hem tegen het einde nadrukkelijk verwittigde dat ze bij de 'surveille' een omslag met nieuwe foto's van waternimfen uit de 'Ciné-Revue' voor hem had afgegeven, kwam hij weer een beetje tot bezinning. En bij het plotse afscheid gaf ze hem met een vette knipoog zo'n lange handdruk tot hij zich realiseerde dat ze daarmee, verdoken in haar handpalm, sluiks een zakdoekje doorgaf...
Dat zwaar geparfumeerde broderietje bezorgde hem die nacht een voorproefje van de orgieën die Nancy hem met kinderlijke naturel had voorgespiegeld.
Maar de volgende morgen kwam de wrekende aartsengel Gabriël hem uit zijn zondige dromen verdrijven, in de zwartgerokte persoon van de heer aalmoezenier. Die wierp op zijn werktafel tussen de drie ziekenregisters, die Joseph aan het bijhouden was, een dikke bruine omslag aan hem geadresseerd: " Ik kan u niet feliciteren Petré ! "
Het bleken de pikante foto's uit de 'Ciné-Revue'... Maar nu waren alle aantrekkelijke curven en onderdelen van de 'Schone Baadsters' met vette zwarte penseelstreken Chinese inkt gecensureerd !
" Ik moet een beetje over de moraal en de goede zeden van mijn schapen waken, hé vriend! Zo'n halfnaakte foto's zijn zeer slecht voor uw innerlijke rust, weet ge..." En toen Joseph tegelijk kwaad en beschaamd naar hem opkeek, vervolgde de pilarenbijter bestraffend: " En vanwege de directeur moet ik u verwittigen dat hij uw taalcursus Spaans zal laten confisqueren ! Hij wil met alle macht beletten dat gij u na uw vrijlating in dat fascistische land in uw ongeluk stort ! "
Joseph was zó verbouwereerd dat hij eerst een paar rijmende vloeken moest braken vooraleer uit zijn woorden te geraken. Maar die machtige man nog verder schofferen vond hij plots niet de goede manier van reageren...Na een diepe ademhaling zei hij daarom ijzig kalm: " Padre mio! Kunt ge aan uwen vriendelijken baas eens uitleggen dat Generaal Franco een puren katholiek is : een pilarenbijter van het zuiverste soort ,ja ? Just gelijk gij ?! En dat Spaans een échte wereldtaal is ? En dat ik bovendien na mijn vrijlating niet naar uw triestige ex-vriend Franco ga emigreren, maar naar Zuid-Amerika ?! Binnen een paar maanden beginnen de Oostendse vissers namelijk aan hun oversteek naar dààr, en ik zou graag op tijd klaar zijn om méé te gaan. Ik vertel u vast geen geheim, want twee weken geleden heb ik bij de autoriteiten hier mijn emigratiedossier laten aanvullen en dat zal zékerlijk niet aan uw aandacht ontsnapt zijn ! En aan die van de directeur nog minder ! En die foto's moogt ge terug meenemen: gijzélf kunt er misschien nog iets mee aanvangen hé ! Of aan de nonnen tonen wat ze missen ! "
De man bekeek hem eens laatdunkend over zijn halve brilletje en grimlachte toen vol lijzige spot :"Zo jong en al zo verdorven ,Petré ! Om met uw smerige verdenkingen van lust en onkuisheid het blazoen van gods dienaren te besmeuren ! Weet ,snotventje van twintig jaar ,dat alle geestelijken en nonnen die ik ken iedere uur van dag of nacht vullen met de verdediging van het ware geloof !"
"Goed voor u ,almoezenier ! En wat denkt ge dat ik en mijn kameraden in Rusland zijn gaan doen ,de laatste jaren ,als het niet was de verdediging van uw waar geloof tegen het Bolsjewisme ?! En dan nogwel op uw aanvraag ,verdomme ! De helft is er voor gesneuveld ,voor uw waar geloof ! !" Hij kwijlde van opwinding !
"How-how ,ventje :gij zijt niet de eerste Oostfronter die ik de biecht afneem ,hé ! Ik wéét hoe het daar werkelijk aan toe ging ! Met platbranden van dorpen en steden ,het kelen van vrouwen en kinderen lijk échte lustmoordenaars. Dàt hebben wij u niet gevraagd ,hé ! Hoe ze bij zogenaamde zuiveringsakties als in trance geraakten van al dat lijden ,zwijmelend van sadistische bloeddorstigheid. En zich zelfs lieten fotograferen bij een opgehangen bolsjevisten partizaan ! En dat beeld op hun hart droegen lijk een amulet om zichzelve te overtuigen dat ze het ware geloof beschermden tegen het 'Rode Gevaar' ,hé Petré !"
"Ja ,almoezenier ,ik weet het :als een soort tamlisman ,een geluksbrenger om in die hel daar te overleven...Stom... Maar er waren er ook die zich vastklampten aan een konijnenpoot ,of aan een beeltje van een vent die vastgenageld aan een kruis hangt te sterven...Een urenlange doodstrijd ,gemarteld met een doornenkroon op z'n kop ,heeft de onderpaster ons verteld in de catechismusles ,destijds...Da's als sadistisch geheugensteuntje bij het moorden stukken wreder dan een foto van dien opgeknoopte Rus ,vindt gij ook niet ,meneer den almoezenier ?"
Het temerig lachje van Joseph deed de man even verstijven.
Die snoof toen eens verachtelijk ,keerde zich om en zeilde met de neus omhoog waardig weg.
Joseph begreep dat hij er een machtige vijand had bij gekregen.
Vreemd genoeg maakte de overwinning van 'Flandrien' Briek Schotte in de wielerkoers Paris-Tours méér indruk op de West-Vlaamse patiënten van de infirmerie dan gelijk welk politiek nieuws. Ook toen het Krijgshof de terdoodveroordeling van Dr. Elias, de laatste leider van de wazige Eenheidsbeweging V.N.V., bevestigde, lag bij wijze van spreken niémand daar wakker van. Enkel de gewelddadige linkse betoging in Brussel tegen de zogenaamde 'milde repressiepolitiek' van de regering Spaak III werd druk besproken. Iedereen voelde dat de vervroegde vrijlating, waarop ze allen hoopten, wel eens in het gedrang kon komen...
Jetje bevestigde echter dat Florizone nog steeds verwachtte Josephs aanvraag tot vervroegde vrijlating er zonder verdere moeilijkheden door te krijgen. En ze had nog meer goed nieuws: ook de verzanding van de chantier naast den abri ging onverminderd voort. De schutting, die de aannemer op de duinkam had gebouwd om het stuifzand tegen te houden, was ondertussen omver gewaaid. En twee metsers, die de kelders van de nieuwbouw opnieuw vrij wilden graven, waren ziek geworden van de gaslucht die er hing. Nu was de gemeente bezig het trekgat in de doorsteek boven de werf vol takkebossen te planten om de verdere verschuiving van de duinkam te bekampen.
" Maar ik moet u wel verwittigen dat Steiner mordicus beweert met zijn nieuwe Amerikaanse schepkraan op één dag al het opgewaaide zand rond de abri te kunnen weggraven...Hoe diep en hoe ver hij gaat schrapen, weet ik niet, maar al wat gij daar misschien verdoken hebt, zou wel eens aan 't licht kunnen komen ! En een week later zou hij de zaak kunnen laten springen met zijn watervulling, zonder de minste schaai aan de huizen in de straat ! Hij betrouwt nu blindelings op zijn werkwijze, waarmee hij al meer dan tien bunkers in de lucht heeft doen vliegen, zonder één tegenslag tegen te komen..."
" En waar zou hij al dat water dan moeten gaan halen, als hij het niet meer uit de zee kan pompen ?"
" Hij betrouwt er op van voldoende water uit de bomtrechter in de straat te kunnen halen, als het nog wat voort regent lijk de laatste dagen..."
" Hoezo, Florizone heeft gezegd dat de gemeente die bomtrechter had laten opvullen, nadat Pylieser erin verzopen is, vorig jaar! "
" Deels, ja: de weggeslagen zijberm van de straat is daar ondertussen helemaal gerepareerd. Maar het deel van de trechter in de wei van boer Dierendonck is gebleven lijk vroeger. Die wil de drassige put aan zijn weikant behouden als drenkplaats voor zijn beesten in de zomer, omdat die regelmatig volloopt uit de beschadigde gracht. Maar voorlopig staat die poel nog half leeg en da's te weinig om de abri in één trek vol te pompen..."
" Verdomme, voorlopig misschien, ja...Dan hoop ik maar dat ik tegen nieuwjaar thuis geraak om die smeerlap vóór te zijn..."
Even trok Jetje een twijfelend grimas, en zei toen voorzichtig: " Ja Joseph, van thuiskomen gesproken: ik zit toch wel een beetje gewrongen, weet ge...Ik heb u beloofd dat ge bij mij kunt komen logeren vanals ge vrij komt...Maar Rachel ligt de laatste tijd zwaar overhoop met haar baas ,notaris Legein, en waarschijnlijk om dié reden papt ze weer met mij aan, verstaat ge...Daardoor blijft ze nogal dikwijls bij mij logeren op haar oude kamer...Ik heb haar indertijd verwittigd dat gij zoudt komen, maar voor het ogenblik maakt ze absoluut geen aanstalten om die kamer af te geven, verstaat ge..."
" Bon, ik zie het..." zei Joseph koel.
" Maar trekt het u niet aan, jongen: tegen dat het zo ver dat gij vrij komt, zullen wij daar wel een mouw aan passen ! Ge zult niet onder de blote hemel moeten slapen, daar zorg ik wel voor..."
Joseph had nadien spijt dat hij haar niets verteld had van zijn wulpse vooruitzichten in verband met Nancy. Die kille kamer bij Jetje kon hem voor zijn part gestolen worden ! Het warme liefdesnestje dat Nancy hem voorgespiegeld had, stelde alles wat Jetje hem als onderkomen kon aanbieden glorieus in de schaduw !
Wat hem stukken méér hoofdbrekens bezorgde was het optimisme van Steiner ! Zijn zaken schenen te floreren en die schurk leek steeds zwaarder materiaal te laten aanrukken om zijn afbraakwerken in een hogere versnelling uit te voeren ! Zohaast er water genoeg in de bomtrechter zat, zou er na één weekje geen sprake meer zijn van de abri ! Een doffe knal in die verzopen bunker en alles was om zeep ! En ondertussen moest hij hier in dat rotgevang met zijn duimen zitten draaien en machteloos toezien hoe die smeerlap er met zijn gouden munten vandoor ging !
Er moest toch ergens een middel bestaan om die vuile verklikker af te stoppen, hé ?! Twee-drie donkere dagen en nachten piekerde hij over het vinden van een saboteur die deze vervloekte kraan in de fik zou kunnen steken ! Want alle middelen waren goed als hij die nagel van zijn doodskist maar een poot kon uitvijzen ! Die vent had hem tenslotte na de dood van Pylieser als oud-SSer bij het gerecht aangegeven en hem voor anderhalf jaar laten opsluiten! Alle middelen waren dus goed om die vervloekte branieschopper met kraan en al naar de verdoemenis te jagen...
Het simpelste was nog hem gewoon zijn gang te laten gaan, hem de abri met al die mosterdgasgranaten in de lucht te laten vliegen en zodoende zijn eigen graf te delven. Maar dan kon Joseph natuurlijk fluiten naar de doos met Jupps gouden munten ,en dàt kon niét de bedoeling zijn...Maar als hij hier niet tijdig buiten geraakte, was er van het recupereren van die schat sowieso geen sprake meer. Alles stond of viel dus met de utopie dat hij hier vóór nieuwjaar gelost zou worden. Want tot maart zou die rotzak natuurlijk niet wachten om zijn gram te halen...
Toen Florizone nog eens langs kwam om te zeveren over de linkse druk van de straat tegen de politiek van vervroegde vrijlatingen, kreeg Joseph plots een ingeving. Kon hij via het gerecht geen verzet aantekenen tegen de afbraak van de abri ? Hém werd immers nooit officieel betekend dat het grondstuk van de Petré's onteigend werd hé ! Want als hij dan tóch nog de eigenaar was van het perceel met de abri, wenste hij vooral vrijgesteld te worden van elke verantwoordelijkheid voor ongevallen die tégen zijn wil door de afbraak veroorzaakt konden worden. En hij schetste beangstig duidelijk het rampscenario dat onherroepelijk volgde uit de inwerking van tonnen water uit de bomtrechter op de verroeste gasgranaten in de kelder van de abri...
Florizone hoorde heel die uitleg wat ironisch aan en begreep onmiddellijk waar Joseph op aanstuurde: een vertragingsmaneuver om nog op tijd de goudschat te kunnen opdelven die hij daar, volgens zijn zeggen, rond die bunker bedolven had. Zogenaamd de tweede helft van Rachels juwelenstock, als hij hem mocht geloven...
" Luister, meneer Petré, ik weet niet of gij ,verdacht van incivisme en opgesloten in de gevangenis met vijf jaar verlies van burgerrechten ,wettelijk in staat zijt een proces aan te spannen tegen de overheid ,hé. En of deze nieuwe procedure een opschortend karakter zal hebben, met àndere woorden: of de werken zullen stilgelegd worden tot deze zaak uitgesproken wordt. Ik weet echter wél dat dit u een aardige cent zal kosten, indien wij het verliezen !"
" Meester, ik heb mijn laatste frank veil om mijn dorp voor zo'n gasramp te behoeden ! "
Bombastischer kón niet, vond Florizone. Want als het opzet mislukte zou Joseph zijn doos juwelen mislopen, dat begrepen ze heimelijk allebei. Maar de advocaat wist nog méér dan zijn bajesklant: Joseph zou in het slechtste geval toch iéts uit Pyliesers nalatenschap krijgen, voldoende om de kosten van dit nieuwe proces te dekken...Dus toonde hij zich 'grand seigneur' en aanvaardde de dubbelzinnige opdracht...
" Ik moet er wél bij zeggen dat onze aanvraag tot vervroegde vrijlating, gebaseerd op uw emigratieplannen naar Zuid-Amerika, waarschijnlijk tóch ingewilligd zal worden. En dit ondanks de politieke beroering tegen het zogenaamde 'te milde repressiebeleid van minister Paul Struye.' Met een beetje chance zoudt gij misschien al vóór Kerstmis thuis kunnen zijn..."
Joseph sprong een gat in de lucht: da's drie maanden vroéger dan hij verwacht had! Nu kreeg het vertragingsmaneuver plots wél zin !
"Er is echter iets waar ik uw aandacht op wil trekken, Petré ! De borgstelling van uw tante Jetje was een essentieel document voor uw uitwijking naar Zuid-Amerika en dus ook voor uw vrijlating ! Maar ge moet mij niet voor stommer aanzien dan ik al ben hé! ...Wij samen weten dat gij, zohaast ze u lossen, maar één ding hoopt, en dat is zo rap mogelijk die doos met de rest van Rachels juwelenstock op te graven ! In dat verhaaltje van die gasgranaten trap ik niet, excuseer ! Daarom stel ik vriendelijk voor dat uw tante Jetje vergoed wordt voor haar borgstelling ,kwestie van latere wrevel van harentwege te vermijden ,hé. En haar een mooie gouden collier schenken zou al een grote stap in de goede richting betekenen, akkoord ?"
Daar had Joseph zo vlug niets van terug.
Nancy was de eerste aan wie hij het goede nieuws van zijn verhoopte vrijlating kon vertellen. Nu zouden ze misschien al begin volgend jaar samen kunnen vertrekken naar Zuid-Amerika, zonder zich nog iets aan te trekken van een mogelijke terugkeer van Roger ! ...
Maar zij was niét zo optimistisch: " Hier zie: ik kreeg zojuist deze kaart uit Colombo...Ik heb het nagezien op de atlas. Dat is een grote haven op het eiland Ceylon, vlak naast de punt van Brits Indië. Dus denk ik dat Roger nu met een boot is meegevaren, en niét in Siam aan een oosterse buikdanseres is blijven plakken zoals wij hadden gehoopt...Of Leon daar ook nog bij is, weet ik niet, want er staan wéér geen énkel afzender op..."
Joseph bekeek even de gouden boeddhatempel aan de voorzijde en dàn de poststempel op de achterkant.
" Ja, ik heb het ook gezien." zei Nancy: " Wéér een maand oud ! Die gast begint ferm mijn voeten uit te hangen met zijn geheimzinnige spelletjes ! Ik zou nog liefst hebben dat wij al wég zijn, tegen dat hij eventueel goesting krijgt tóch nog langs hiér te passeren..."
Zonder op zijn reactie te wachten vervolgde zij met glinsterende ogen :" En het zit er inderdaad dik in dat hij achter het net gaat vissen! Ik heb uitgerekend dat een boot, die bij die rijstkakkers vertrekt en onderweg nooit zou stoppen, tien weken nodig heeft om hier te geraken ,in Antwerpen of Rotterdam. Maar met al die rustpauzen in de tussenhavens kan dat nog gemakkelijk een half jaar duren ! Dan zitten wij al hoog en breed in de Pampas..."
Even overspoelde hem een golf van gelukzaligheid, maar Nancy bracht hem vlug tot de werkelijkheid terug.
" En hoever staat ge met uw Spaans ?...Is het dan feitelijk nog de moeite dat ik de volgende keer deel 2 meebreng van mijn Berlitz-cursus ?"
" Da's een probleem, want voor de moment kan ik alleen nog 's avonds wat leren...José kreeg al langer verbod om mij met de uitspraak te helpen, maar nu lig ik ook overhoop met de aalmoezenier ! " En hij vertelde over de laaghartige censuur door de pilarenbijter op de leuke foto's uit de 'Ciné-Revue' en het misverstand over zijn mogelijke emigratie naar Franco-Spanje...
" Met het vervolg van uw cursus zou het enkel nog erger worden ! Maar met wat ik nu al onder de knie heb, zal ik na mijn vrijlating dààr toch al mijn plan kunnen trekken ! "
" Ha, van vrijlating gesproken: die Rachel heeft mij eergisteren onverwacht een bezoek gebracht...En ze heeft mij in vertrouwen gevraagd of ik u niet zou kunnen opvangen als ge gelost wordt. Ik heb niet gezegd hoe ver het al met ons staat, want daar heeft ze geen zaken mee, maar ik dacht dat wij dat onder ons al geregeld hadden, of vergis ik mij, Joseph ?"
" Neen gij ! Maar ik wist niet hoe serieus gij dat meende hé, en daarom heb ik hààr aanbod in reserve gehouden...Nu schijnt het opnieuw al koek en ei te zijn tussen die twee hartsvriendinnen, en zal Jetje waarschijnlijk liever Rachel dan mij bij haar onder dak nemen...of in haar beddenbak !"
" Bon, dat is dan afgesproken hé ventje! Gij slaapt dus bij mij ! Ten andere, die boot vertrekt dikwijls hals over kop, en daarom moeten de passagiers altijd gereed in de startblokken staan ! "
" En ge zijt héél zeker dat ge niet op de Roger wilt wachten ? Want ik heb geen goesting om het met hem aan de stok te krijgen hé ! "
" Zeg, ik ben tenslotte niet met de Roger getrouwd hé ! En op die laatste zes jaar heeft hij al véél meer naast de pot gepiest dan erin, als ge 't wilt weten ! "
" Als gij het zó ziet, Nancy, en er is geen belet, dan kom ik héél graag bij u logeren: zeker weten ! "
" Bon ! " lachte ze blij: " Dat is dan in de pocket hé ! ...En tussen haakjes: hoe vond ge mijn parfum en mijn pochetteke ? Goed van gedroomd ? Lijk dat we nù staan, zal ik de volgende keer maar iets pikanters meebrengen zeker ? Iets écht van mij ? Wat denkt ge ?..."
" Waw! " deed Joseph terwijl hij wat rood aanliep: " Eén van uw zijden kousen, zou dat gaan ?...Geen nieuwe hé: één die ge toch niet meer kunt aandoen...En er mogen ladders in zitten, wat denkt ge ?"
Nancy lachte met zijn puberale gretigheid: " Ge durft het niet vragen, maar ge zoudt nog véél liever een broekje krijgen hé! ...Wel ik heb er nog een schoon nieuw satijnen in de schuif liggen ,voor speciaal gelegenheden ! "
" Nee-nee ! Niet nieuw ! Eentje dat ge al gedragen hebt ! Echt een van u ! ..."
" Ach zo ! Ik moet zeggen dat mijn grote jongen verdimme rap bijleert ! En wat geeft ge mij in de plaats ?"
" Al wat ge maar wilt ! Geld spielt keine Rolle ! "
" Een pelsen pots ! Daar laat ik verdimme mijn bloot gat voor zien ! "
Plots overstemde de bel alle gesprekken. En vóór de luidspreker alle verdere ontboezemingen onmogelijk maakte, kon Joseph nog juist roepen: " Eerste aankoop na mijn vrijlating ! Beloofd ! "
Voor één of àndere duistere reden kwam de aalmoezenier die avond tóch nog zoete broodjes bakken. Van een dik vel gesproken !! Hij had eens inlichtingen laten nemen, zei hij schijnheilig, over de emigratieplannen van die Oostendse vissers. En inderdaad, er was écht sprake dat die een Vlaamse basis aan het oprichten waren in Brazilië: 'Nuevo Porto de Vitoria', op 300 kilometer ten noorden van Rio de Janeiro...
" Ziet ge wel ! Als ik op tijd vrij kom, vertrek ik mee naar dààr ! Op de administratie van dat bedrijf gaan werken , mét mijn lief ! "
" Wel, bonne chance ! Maar dan zijn er tóch een paar zaken die ge niét goed gestudeerd hebt, hé Petré, toen der tijd op dat atheneum van u !...Bij ons, en zéker op het Oostends college ook, leren wij onze studenten niet alleen de naakte feiten en data over de ontdekking van Zuid-Amerika door de Spaanse en Portugese zeevaarders, maar wij vertellen er ook 'la petite histoire' bij...En zo herinner ik mij dat de katholieke koningen van die twee landen eeuwen geleden dreigden in conflict te komen over al die stukken kust die de conquistadores hér en dér in hun naam inpalmden..."
" En leegplunderden in de naam van hun god, nietwaar ?!"
" Ja, ook dàt...Maar om de vrede te bewaren, zijn die twee vorsten dan bijeen gekomen op het kasteel van Tordesillas,in 't noorden van Spanje , en hebben de Nieuwe Wereld complexloos onder elkaar verdeeld. Ze hebben op een grote globe een rechte lijn getrokken van de noord- tot de zuidpool, ongeveer waar nù de meridiaan van 50 graden westerlengte ligt, dwars door Zuid-Amerika !...Ziet ge dat voor u ?...Wel, al het land ten wésten van deze zogenaamde 'meridiaan van Tordesillas' ging naar de Spaanse kroon, en alles ten oosten daarvan bleef Portugees...Dat laatste omvatte in praktijk héél Brazilië, met als resultaat dat ze voor de moment in Brazilië uitsluitend Portugees klappen..."
" Portugees ?! In Brazilië ?!..."
" Inderdaad, Petré ! " lachte hij gespeeld meewarig: " En het spijt mij dus écht u te moeten zeggen, dat ge dààr met uw kennis van het Spaans dan ook geen knijt kunt aanvangen ! Rien de knots ! Zéro, noppes, niks ! ...Of misschien verstaat ge dat beter: NADA ! "
En verbaasd nagestaard door alle patiënten van de infirmerie schreed de man vrolijk hinnikend het zaaltje uit.
Joseph was er dagenlang van onder de voeten: in dat Brazilië van die vervloekte aalmoezenier zouden ze géén Spaans spreken ?! Zó-òt !...Neen , hij kón het niet geloven ! Vooral omdat hij nooit gehoord had dat ze in Amerika uberhaupt ergens Portugéés zouden klappen !... In Afrika, akkoord, maar dan nog énkel ten zuiden van de evenaar hé : Angola en natuurlijk Portugees Oost-Afrika, plus nog zowat eilandjes. Maar in Amerika ? Portugees ?? Nooit van gehoord !
Maar door hier en daar de meer gecultiveerde medegevangenen te ondervragen, kalfde gestaag zijn trotse zelfzekerheid af...En de genadeslag kreeg hij van de bibliothecaris, een grijze crimineel met levenslang, en waarschijnlijk juist daarom ook zeer belezen. Die wist àlles over de meridiaan van Tordesillas, met jaartallen, punten en komma's, en die liet er geen twijfel over bestaan: in Brazilië spraken ze wel degelijk Portugees !
Daar zat hij dan met zijn mond vol tanden en zijn uit het hoofd geblokte Spaanse vervoegingen ! De stommekloot van dienst ! De paljas van de klas ! En wat hem nog het meeste ergerde was dat die wijsneus van een aalmoezenier gelijk zou krijgen: als fiere afgestudeerde van het Koninklijk Atheneum van Oostende had hij dat ongetwijfeld moéten weten ! Maar Nancy had ook nooit specifiek over Brazilië gesproken, en het altijd vaag over Zuid-Amerika gehad. Indien ze van bij het begin dàt land had vernoemd, was er vast wel bij hem een lichtje gaan branden !
Zijn wrevel over de oerdomheid van Nancy en haar debiele visserskliek groeide met de dag en sloeg tenslotte om in woede. Toen ze hem de volgende donderdag kwam bezoeken, kreeg ze dan ook onmiddellijk de wind van voren ! Een begroeting kon er slechts met moeite af.
" Zeg, hoe zit dat ?! Trekken wij naar Brazilië ?"
Ze schrok blijkbaar van zijn uitval: " Ha, ja zeker? Dat waren wij toch zo overeen gekomen hé ?..."
" En 't is daarom dat gij mij al maanden aan een stuk Spaans laat blokken ?!" Ze voelde blijkbaar nattigheid, want hield zich geschrokken in.
" Weten die stomme visboeren in Oostende dan niet dat ze daar Portugéés klappen ?!...En dat ik er met mijn Spaans geen kloten kan aanvangen ?!"
Nancy herpakte zich vlug: " De meeste mensen daar verstaan wél Spaans ! Dat trekt goed op Portugees ! "
" Misschien! Maar waarom kon ik dan verdomme niet beter ineens dié taal leren ? Of was dat te moeilijk ?"
" Wel, in het begin dachten ze naar Argentinië te trekken, omdat de baas van dààr - Generaal Peron - ons ging steunen ,maar dat is niet doorgegaan...En ik was ondertussen op de Berlitz-school al voor Spaans ingeschreven...Portugese cursus géven ze daar niet...En toen de vissers zich decideerden voor Brazilië, heb ik gewoon voort gestudeerd omdat ge daarmee ginder óók u plan kunt trekken...Die twee landen liggen toch neffens één..."
" Da's een uitleg van m'n gat ! Had ge dat van bij het begin gezegd, dan was ik nooit lijk een zot aan dat Spaans begonnen ! "...
Zwijgend bleven ze elkaar een wijle gekwetst aanstaren, tot Nancy een pijnlijk besluit leek te nemen: " Het is blijkbaar een verkeerd moment om het u te vertellen, maar ik heb nog méér slecht nieuws..."
" Ha ja ? Gaat ge met de Penny trouwen misschien ?"
" Dié ? God beware mij ! ...Neen, maar ik heb bericht gekregen van de ambassade...Uw aanvraag is geweigerd, ten minste, voorlopig toch ! ..."
" Hoezo, voorlopig geweigerd ?! En voor welke reden, als ik mag vragen ?"
" Voorlopig ? Verwachten ze dan dat die poot er weer aan gaat groeien, binnen kort ?! Wat is me dàt voor een onnozele uitleg ! En ik dacht dat ze die knappe kop van mij daar zo goed konden gebruiken !" De sneer deed pijn, zag hij, en dat was blijkbaar ook de bedoeling.
" Neen, maar ge kunt nog een nieuwe lichamelijke keuring aanvragen om te bewijzen dat ge, ondanks die amputatie, in tiptop forme zijt. En met die prothese voor 100 % uw plan kunt trekken..."
" Luistert kind, als ze mij niet willen binnenlaten zoals ik zijn - gezond van lijf en leden, maar met een houten poot waar niemand last van heeft - wel, dan kunnen ze m'n gat lekken ! Ik ga daarvoor niet staan bedelen hé ! "
" Maar zo'n hérkeuring is niet meer dan een formaliteit, Joseph ! Vanals die u zién - een jonge vent propvol energie en met een goed stel hersens - dan laten ze er u immers zonder verdere problemen door ! "
" Zonder vérdere problemen ? En de problemen vooràf, wat doet ge daar mee ? Ik zit namelijk in den bak, moest ge't vergeten zijn ! En misschien kom ik pas in maart '48 vrij: tegen die tijd is héél die vissersvloot al lang de piste in ! En gij erbij ! En dan zou ik mij op dàt moment nog moeten laten herkeuren, om hen nadien lijk een zot misschien tóch nog achterna te kunnen reizen ?...Neen, Nancy, bedankt voor het aanbod, maar ik speel niét in de reserveploeg !"
Ze keek hem verslagen aan en kwam dan vastberaden tot een besluit: " Luistert goed, Joseph: als gij niet meegaat, blijf ik ook hier ! We hebben gezegd: samen uit, samen thuis ;wel, het zij zo ! Ik zal alles proberen om die van de ambassade van gedacht te doen veranderen. Maar als het mislukt, dan blijven wij twee samen in Oostende, akkoord ? Gij bij mij thuis ! Wij getweeën bijeen kunnen ook hiér aan een nieuw leven beginnen, niet waar ?..."
Veel viel daar niet meer bij te zeggen. Nancy deed alle moeite om de hele tijd voort te borduren op hun toekomstig geluk, maar hij geraakte moeilijk zijn ontgoocheling kwijt. Op den duur kreeg ze er dikke tranen van in de ogen. En door de ontroering vergat ze hem bij het afscheid sluiks het kerstpakje toe te schuiven waarin ze haar roze satijnen broekje met een groene strik had omwikkeld...
"Vert, j'espère." had ze op het kaartje geschreven.
Heel de week zwalpte zijn humeur tussen ontmoediging en bitterheid. Hij had voor het ogenblik al genoeg morele opdoffers gekregen, vond hij. Eerst die snerende zwartrok, die hem dat affront gelapt had slechts een triestige clown te zijn die verstandelijk wat achterop hinkte ! En dan de weigering van zijn emigratieaanvraag omdat hij ook lichamelijk zwaar gehandicapt was...Debiel en kreupel, als spiegelbeeld niet erg opwekkend om naar te kijken... Het onverholen aanzoek dat Nancy hem deed, was ver het énige lichtpuntje in zijn zwartgallige gedachten...Maar dan nóg: één bemoedigend woordje van een vrouw was écht geen rots om je kerk op te bouwen !
Jetje deed er nog een schepje bovenop. Florizone had haar laten verstaan dat hij best niet té vast rekende op een vervroegde vrijlating...Immers de wilde linkse betogingen in Brussel tegen de 'milde repressiepolitiek' begonnen op de regering Spaak te wegen, en véél risico's durfde de justitieminister Struye niet meer te nemen... Daarbij, de aanvraag tot vrijlating was gesteund op zijn emigratie naar Zuid-Amerika hé...En aangezien dié waarschijnlijk niét doorging, zat er weinig kans in gelost te worden vóór nieuwjaar...
" Kan die lafaard dat verdomme niet zélf komen vertellen, zeg ?!...Bang van afgeblaft te worden, zeker ?... Maar zijt gerust: ze zijn me nu al van alle kanten in de grond aan 't kloppen ; dàt kan er dan ook maar bij ! "...
Jetje wierp het over de andere boeg: de abri...De haag van vlierstruiken, op het einde van de hof, had het begeven onder de druk van de wandelende duinkam. Daardoor lag de bouw van de twee sociale woningen helemaal stil, want de aannemer was aan het bekvechten met de gemeente omdat die te weinig deed om de chantier te beschermen tegen het stuifzand. En wegens die onzekere toestand stopte ook Steiner met de voorbereidingen om de abri op te blazen...Oef ! Hier dus eindelijk wat goed nieuws !
Maar niet voor lang. Want een paar dagen later wipte Florizone in hoogsteigen persoon even binnen. Hun klacht tegen de afbraak van de abri, en bedoeld als vertragingsmaneuver, werd door het gerecht onontvankelijk verklaard. Jammer natuurlijk, maar hij verwachtte niet dat Steiner nu vliegensvlug aan de abri zou voortdoen, omdat de aannemer een proces tegen de gemeente overwoog wegens 'verborgen gebreken van de bouwgrond'...Als Steiner de abri in de lucht liet vliegen zou dat achterliggende duin waarschijnlijk nog harder beginnen schuiven !
Maar Joseph was niet in een stemming om nu in luid gejuich uit te barsten...In tegendeel, hij wilde die blaaskaak ook wat van zijn bittere kelk laten proeven.
" Meester, nu ik hoogstwaarschijnlijk toch niét ga emigreren, heeft die borgstelling van tante Jetje in feite ook geen zin meer, nietwaar ?...Het spijt mij, maar het weinige, dat ik voor het ogenblik bezit, zal ik zélf wel broodnodig hebben, hé ? Van die dikke gouden collier voor tante Jetje zal dus niet veel in huis komen, vrees ik... Zéker niet als ik niet vervroegd vrij kan komen om tijdig die doos juwelen rond de abri uit te graven...En u weet dat ik daarop rekende om onder andere ùw kosten voor mijn klacht tegen Steiner te betalen..."
Florizone zag door deze wending het kunstig bouwwerk wankelen, dat hij samen met notaris Legein had opgezet om de nalatenschap van Pylieser op een winstgevende manier af te werken. Op slag werd de man veel coulanter: " Och, meneer Petré, ik stel voor om met deze rechtzetting te wachten tot u inderdaad vrij komt...Misschien hebben wij op dàt moment met betrekking op de afbraak van de abri een duidelijker toekomstperspectief, nietwaar ?..."
Verdomme, dacht Joseph, als dié zo'n dure woorden begint te stuwen, dan heeft hij vast ergens geld geroken !
Nancy kon bij haar tweewekelijks bezoek nog steeds geen goed nieuws brengen. Ze had wél naar de Braziliaanse ambassade in Brussel geschreven om tegen de immigratieweigering te protesteren, maar nog steeds geen antwoord gekregen...Op het stadhuis van Oostende vertelden ze dat dit nog een hele tijd kon duren: " Die zuiderlingen hebben geen vuur in hun gat als het op werken aankomt ! " sneerde de loketbediende: " En ze zijn veel te fier om van mening te veranderen als ze dan uiteindelijk een beslissing hebben genomen..." Veel hoop konden ze haar daar dus niet geven...
En dan had ze op de koop toe nog een prentkaart gekregen uit Dar-es-Salaam, waarschijnlijk een haven op de kust van Arabië in de Rode Zee ,ergens op weg naar het kanaal van Suez. Maar op de landkaart van het Nabije Oosten had ze het niet kunnen situeren...
" Bijlange niet, zotte ! Dat ligt ergens aan de kanten van het eiland Zanzibar, op de oostkust van Afrika, een vroegere Duitse kolonie ! Maar dan heeft hij verdomme de laatste weken wel een héél grote sprong gemaakt, van Colombo op Ceylon helemaal naar dààr...Als hij zó voort doet, staat hij binnen de twee maanden hier voor uw deur !"
" Pertang, die mens van de Vlaamse Viscentrale, die de emigratie naar Brazilië dirigeert, die heeft gezegd dat Roger vanuit Afrika veel beter recht naar Brazilië zou oversteken ! Eerst nog langs hiér passeren zou een fameuze omweg betekenen...Daarom verwacht ik dezer dagen toch van hem een woordje uitleg wat hij van plan is te doen. En hem kennende denkt hij nog altijd dat ik lijk een loopse teef achter zijn gat ga koersen ! Maar hij kan verdimme de pot op ! Ik zijn dat wachten beu ! "
" Zeg, meistje, ge deed mij verschieten hé ! Ge liet gelijk verstaan dat hij nog altijd welkom is bij u...Niet op twee paarden wedden, hé Nancy ! 't Is hém of ik, ge moet kiezen ! Ik laat mij niet voor de zot houden hé ! Ik heb mij de laatste tijd opgetrokken aan het vooruitzicht van met u een nieuw leven te beginnen hé ! Als ge nu uwen staart intrekt, gebeuren er ongelukken ! "
" Maar ik zeg toch dat hij de pot op kan ! Het is alleen ambetant dat ik hem geen brief kan schrijven om het uit te leggen...Al wat er tussen mij en hém geweest is de laatste jaren - en god weet dat het maar een mager beestje was, buiten wat brieven en kaartjes - dat is nù definitief amen en uit! Ik weet in het diepste van mijn hart dat ik geen gevoelens meer voor hem heb...Maar 'k zeg: 't is alleen ambetant dat HIJ het nog niet weet ! "
Joseph bleef haar somber aanstaren.
" Gelooft ge mij niet ?" Ze glimlachte twijfelend: " Van nù af kunnen wij de Roger uit al onze gedachten schrappen...Ik zijn helegans van u, Joseph, met lijf en leden... Komt, zie niet zo triestig: binnenkort zijn wij voor altijd bijeen ! En in bed zal ik klaar en duidelijk laten verstaan dat gij de énige vent zijt in mijn leven ! Is het zo goed ?..."
Zijn wangen kregen weer wat kleur en zij voelde dat het geschikte moment was aangebroken om haar pleidooi te bezegelen. Ze schoof, verdoken onder haar twee handpalmen, het pakje in de kerstverpakking over tafel naar hem toe.
" Hier zie, steek dat weg...En weet mij de volgende keer te zeggen wat ge er van denkt ! "...
Joseph was niet weinig verrast toen hij, terug in de infirmerie, haar pakje met het geheimzinnige kerstkado voorzichtig openscheurde. Al tastend had hij al een vaag vermoeden gekregen wat erin kon zitten, maar bij het ontdekken van dat zachte, glimmend rose niemendalletje kreeg hij toch een ferme bloedopdrang ! Haar provocerende wens op het kaartje aan de groene strik liet niets aan de verbeelding over: " Vert, j'espère"! "...Als uitnodiging tot de dans kon dat tellen ! Hij onderdrukte de neiging om er, in het zicht van de medepatiënten, sluiks het parfum van op te snuiven en moffelde het meest intieme onderdeel van Nancy's lingerie vlug onder zijn hoofdkussen...De nacht beloofde weer uitputtend te worden...
De volgende morgen maakte Florizone al verrassend vroeg zijn opwachting. Heel zijn houding straalde een verwarrend goed humeur uit, wat voor de verandering ook wel mócht, na al de ramptijdingen die Joseph de laatste tijd van hem had gekregen.
" Ik moest hier tóch zijn voor een ànder dossier en dacht van eerst maar even bij u langs te komen...Notaris Legein vroeg mij u deze brief persoonlijk te bezorgen, omdat ge u daar waarschijnlijk veel vragen bij zult stellen en misschien ook nodeloos grote illusies zoudt maken. Ik weet al wat erin staat, maar leest hem eerst maar op uw gemak..." Hij lachte geheimzinnig.
En inderdaad, als verrassing mocht die er zijn !
Joseph overvloog de beleefde aanhef, maar verslikte zich bijna toen de grond van de zaak tot hem doordrong.
"...Mijn vader heeft zijn studie wegens ziekte tijdens de laatste jaren vóór zijn dood onvoldoende kunnen beheren. Nu ik zijn liggende dossiers heb overgenomen is gebleken dat de nalatenschap van uw peter, de heer Gerard Pylieser, nog steeds niet is afgewerkt. U was daarin vermeld, maar bleek tot voor kort onvindbaar, "vermoedelijk vermist in Rusland". Ik heb dan kunnen achterhalen dat u onder een valse identiteit weer bent opgedoken, geïdentificeerd werd als 'Petré Joseph' en veroordeeld werd voor oorlogsfeiten tot vier jaar gevangenisstraf.
Ik verzoek u om met mij contact op te nemen om deze zaak uit te klaren zohaast u daartoe in de mogelijkheid verkeert, en teken in afwachting...Bla-bla-bla..."
Joseph keek verbaasd op naar Florizones nietszeggend gezicht: " Nalatenschap van Pylieser ?!...En waarom wordt die vent mijn peter genoemd ?!...Voor zover ik weet was nonkel René mijn peter, de broer van mijn moeder ! ...Ik heb met die Pylieser geen enkele band, en zou dat ook nooit willen ! Die smeerlap heeft heel mijn familie uitgemoord, wat zou ik dan nog van hem moeten erven ! "
" Of ge veel zult erven wéét ik niet, en eerlijk gezegd twijfel ik daaraan. Daarom ben ik hier om alle verwachtingen binnen de perken te houden...Maar dat hij uw peter is staat vast: Pylieser heeft deze morele voogdij van uw nonkel overgenomen toen deze in de oorlog min of meer door ZIJN schuld met dien kano verdronk...En dat ge met die man geen énkele band hebt, zou ik maar stil houden ! Vergeet niet dat ik u verdedigd heb onder de naam van Jean-Marie Peters, die verdacht werd van betrokkenheid bij de ongelukkige verdrinkingsdood van Pylieser ! ...Akkoord ?"
Joseph bleef hem aanstaren. " Bon, en wat is dat van die erfenis ?...Toch niet die oude auto's die hij in '4O van die joden heeft afgeluisd bij hun vlucht naar Engeland...Daar kan ik niets mee aanvangen ! Of is het..."
Florizone onderbrak hem geërgerd: " Zeg, Petré, alstublieft hé ! We gaan onze tijd niet verdoen met allerlei gissingen niewaar ...Officieel was Pylieser een welstellend man, maar wàt uw deel is in zijn nalatenschap is énkel geweten door de notaris ! Ik heb wél gehoord dat de man veel schulden had, zoals hypotheken op onroerend goed die hij na zijn overlijden natuurlijk niet verder heeft afgelost...Zijn rederij was ook maar gedeeltelijk van hém, en de ronk gaat dat dit bedrijf nù voor een failliet staat.. Dan is het zo, dat al wie een erfenis aanvaardt, ook zijn deel van de schuldenlast overneemt ! ...Dus ik verwittig u maar voor alle zekerheid, en dat was waarschijnlijk ook de bedoeling van de notaris om u, via mij, tot voorzichtigheid aan te manen. Want vergeet niet dat een erfenis dikwijls een vergiftigd kado is ! En dat ge daarom steeds de mogelijkheid hebt deze te weigeren, zonder kosten...Maar als ge wilt kan ik mijn oor eens te luisteren leggen bij mijn vriend Legein en dan weten we binnenkort wel waar we aan toe zijn...Bon, ik moet nu naar mijn volgende klant: gij hebt nog alle tijd om tot een doordacht besluit te komen hé ! "
Oef, dacht Florizone, daar zijn we van af ! Die zal de volgende dagen genoeg stof hebben om te wennen aan het idee dat het niet àl goud is dat blinkt ! Nog een pààr bezoekjes in dezelfde trant en meneer Petré was gaar gestoofd voor de combine die hij met de notaris had uitgedokterd...De voorbereiding van het complot had anders al genoeg voeten in de aarde gehad !
Om dat haatdragend wijf Coulier over de streep te trekken, had hij al héél wat water en bloed gezweet ! Die zat vol wraakgevoelens tegen 'de fascist' in het algemeen en tegen Petré in het bijzonder ! Nog liever over haar lijk dan die snotter de nalatenschap van Pylieser te gunnen ! En op de koop toe lag ze dan óók nog overhoop met haar ex-minnaar, de notaris zélf ! Ze wist dat dié van plan was in dat dossier een stevig graantje mee te pikken en ze bleef die tot op het uiterste stokken in de wielen steken. De brief aan Petré had ze tot voor kort met alle middelen tegengehouden, en pas toegegeven nadat ze deze kennisgeving tot een nietszeggend berichtje had kunnen herleiden...Het was ook om deze sabotage te neutraliseren dat Legein hem gevraagd had het epistel persoonlijk bij Petré toe te lichten en aftezwakken...Enfin, dat was nu achter de rug !
Ook Jetje was door Rachel deftig de les gelezen: als ze Joseph van verder onheil én de schuldenberg van Gerard Pylieser wilde behoeden, moest ze hem goed laten verstaan dat die zogenaamde erfenis een vergiftigd kado was, waar hij best zijn handen afhield ! Erg gelukkig was Jetje niet met deze opdracht en over die hypotheeklast begreep ze ook al niet veel. Maar als een leugentje om bestwil Joseph veel onheil zou besparen, kón ze niet anders dan meewerken...
Toen ze bij Joseph uitgesproken was over de peripetieën van de bouwwerf, de Steiner met zijn abri en het wandelende duin, duwde hij haar de brief van de notaris onder de neus. Begreep zij waarom Pylieser hém op zijn testament had gezet ? Ze had die pijnlijke vraag al làng verwacht en besloot dan maar ineens schoonschip te maken.
" Wel, ziet ge...Ge moet weten dat de Gerard niet zómaar het peterschap over u van de René heeft overgepakt toen die stierf...Van die moment af voelde hij zich ineens voor u verantwoordelijk, verstaat ge, lijk een echte vader...En ook omdat hij niet kon verdragen dat Marie met de Jupp 'ging', wilde hij haar op die manier terug voor zích winnen...Want in feite had hij al héél lang een oog op haar...Al van juist nà de Groten Oorlog, toen zij nog heel jong was ...met moeite achttien...Om maar te zeggen hé...Hij heeft toen zelfs een tijdje écht met haar gevreeën, verstaat ge: op de eerste grote kermis in Nieuwpoort in '22...Om juist te zijn :september '22, verstaat ge...En gij zijt van juni '23, verstaat ge...Negen maanden later..."
" Ja-ja Jetje ! Ik versta het! Ik zijn verdomme toch niet doof, hé ! En kinds nog minder ! Vaneigens dat ik kan tellen...Negen maanden, verdomme ! En gij hebt dat al die jaren geweten ! En mij nooit iets gezegd al heb ik het wel duzend keren gevraagd wie dat mijn échte vader was ! ” Hij keek haar woedend aan: ”Pylieser dus, de smeerlap ! ...Na al die jaren werd het wel tijd dat ge mij eindelijk de naam van mijn vader verklapte ! ...Al goed dat ik hem heb helpen verzuipen ! ...Maar waarom hebben ze dan altijd met die naam van Rudolf geschermd, als ik achter de naam van mijn vader viste, gij Jetje nog in de eerste plaats ?!"
" Och, Rudolf, ja...Dat was een speelse zotternij tijdens kermis, in die tijd. Al dat jonge volkje gaf zichzelf uit voor een filmster of een gekende artiest. De Gerard stelde zich, na een paar toertjes op de molens, aan Marie en mij voor als de grote verleider 'Rudolf Valentino'...Rudolf, verstaat ge ?...En Dis, zijn maat van toen, was zogenaamd 'Douglas Fairbanks'...Ik noemde mijneigen 'Gloria Swanson' en Marie 'Martha Harry'...Allemaal filmsterren van toén ! Daarmee hebben wij destijds nog hard gelachen...Maar onder óns zijn we Gerard Pylieser altijd 'Rudolf' blijven noemen, ook toen hij ons Marie na die korte straffe vrijage ineens liet stikken...Vanals ze zwanger bleek te zijn, en Pylieser van Krommenaas gebaarde, hebben Marie en ik het zo aan boord gelegd dat Dis in de boskes van de Doorsteek uw vermoedelijke vader werd, en die is dan ook nog rap-rap met Marie getrouwd...Ik weet wel: heel proper is dat allemaal niet, maar het kind moest een naam hebben hé...En voor nog veel langer zeveren was er geen tijd meer ,hé vent..."
" Dus als ik het goed begrijp, heb ik, door Pylieser te verzuipen, inderdaad mijn échte vader vermoord !"
" Ja, en Rachel is dat aan de weet gekomen omdat ze in het dossier van de nalatenschap een akte vond waarin Pylieser u als zijn bloedeigen zoon erkent..."
" Verdomme, nu valt mijn frank ! Toen Pylieser in die poel aan 't stikken was, heeft hij de hele tijd naar mij geroepen 'Ik heb u herkend ! '. Ik dacht dat hij mij zo wilde chanteren om hem uit dat slijk te trekken...Maar in feite bedoelde hij 'érkend! ' en hoopte hij dat die late familieband hem zou redden, de kloot ! En nu zou ik met die erkenning nog voor zijn achtergelaten schulden mogen opdraaien ? Hij mag ze in z'n hol steken !"
Jetje bleef even sprakeloos zitten. Plots gaf ze het op om nog veel weerwerk te bieden: " Daarbij, Rachel zegt dat ge door die moord op uw vader tóch niet van hem kunt erven...De Staat zou alles wat gij krijgt aanslaan...De schulden zéker, maar ook de rest die overschiet..."
" Wel, geluk ermee ! ...Anders nog nieuws ?"
" Niet veel hé, het is kalm...In Westende verwachten ze met nieuwjaar niet veel toeristen door het slechte weer. Maar de 'Stella Maris' naast mij is toch nog verhuurd geraakt voor een week: een jong Frans koppel uit Duinkerke...Hopelijk beter dan dat Duits lief van u, vorig jaar. Ik heb op vraag van de eigenares het huis gelucht en grote kuis gedaan, en een zak kolen laten komen voor de kook en de verwarming...Een mens moet wat doen om brood op de plank te krijgen !"
Florizone straalde nu écht: " Allee, 't is gelukt ! Onze aanvraag tot vervroegde vrijstelling is aanvaard Binnen dàt en een paar dagen gaan ze u lossen: dat hangt een beetje van de goede wil van de directeur af...Het is omdat ik u hier nog tref dat ik er nog rap van profiteer om die zaak van Pyliesers nalatenschap in het reine te trekken. Want moest ge tóch naar Amerika trekken, zal ik niet achter u gat lopen hé ! Ik heb gehoord van uw tante Jetje dat ge verkiest die netelige erfenis te weigeren, en ik geef u groot gelijk. Madam Rachel Coulier zou door haar dreiging met 'Vadermoord' u in uw eventuele erfgoed toch altijd blijven chanteren. Daarom stel ik voor haar schaakmat te zetten door aan deze nalatenschap te verzaken in het voordeel van uw tante Jetje. De notaris en ik hebben zo eens rap de balans opgemaakt van wat Pylieser zou kunnen nalaten, schulden en bezit dooreen, en wij komen toch tot een schoon positief resultaat, waar ditmaal de Staat niet ààn kan...Georgette Neuville zal er haar broek niet aan scheuren...En misschien kan zij u van de opbrengst maandelijks een kleine toelage uitkeren, waar de Staat evenmin de hand op kan leggen. In feite hébt ge al iets in die aard getekend, toen zij zich in uw emigratiedossier borg stelde 'met lasten en lusten'...Wat denkt ge ? Zal ik zo'n 'Akte van Verzaking' opmaken ? Dan zal ik u die nà uw vrijlating in Westende brengen, vooraleer wij naar de notaris gaan, okee ?
De rest ging héél vlug. Vóór hij het wist werd hij op een avond op de griffie van de gevangenis geroepen en verwittigd dat hij de volgende morgen om 09.00 uur zou worden vrijgelaten. Zijn boeltje was vlug gepakt en die nacht sliep hij zeer onrustig. En pas toen hij zijn vale burgerkleren terugkreeg, viel het hem op dat hij daarin buiten zou doodvriezen. Aan de balie gaven ze hem dan ook de raad een straat verder in de 'Stock Americain' een kapootjas te kopen. Het bleek inderdaad voor het mansvolk erg modieus en stoer te zijn in allerlei afdankertjes van de geallieerde legers rond te lopen.
Voor hem werd het dus een zandkleurige parka-met-kap een zwarte wollen zeemansmuts en werkhandschoenen, alles samen géén honderd frank. En met het gratis treinticket geraakte hij kort na de middag in Oostende. Er viel een ijskoude regen, maar de warme kap over zijn hoofd en het vooruitzicht zijn lief straks stevig te omhelzen, deden hem alle winterse narigheid vergeten. Nancy woonde ergens achter het afgebrande stadhuis, in de Sint-Franciscusstraat, op geen tien minuten stappen met zijn krukken... Onderweg droomde hij hoe ze hem om de hals zou vliegen en binnen trekken in de gang. Hoe hij haar zou kussen en het zwoele parfum uit haar haren zou opsnuiven...En haar hete lijf en bolle borsten zou voelen dwars door haar satijnen peignoir...Man-man !...En hoe zij hem zonder omhaal de trap om zou trekken, recht naar haar slaapkamer...
Hier en daar lagen nog wat huizen in puin, verdoken achter reclameschuttingen vol kleurige affiches met suikerzoete coca-cola-meisjes en een verleidelijke dame met een brede zwarte hoed die wulps aan een Belga-sigaret lurkte...Zo te zien was de ontvoogding van de vrouw er in de wereld buiten de gevangenis stukken op vooruit gegaan tijdens de voorbije jaren...
Met bonzend hart telde hij de huisnummers af: 43... 41...39...37...Dààr moest het zijn !...Hij zag nauwelijks hoe erg de gevel was afgeschilferd en de voordeur ook wel een laagje vernis kon gebruiken...Toen hij naar de bel reikte viel zijn rechter kruk op het voetpad, maar een jonge man achter hem hielp die oprapen...Hij hoorde van binnen geen enkele reactie komen...Tien eindeloze tellen later probeerde hij het nóg eens...Misschien was ze boodschappen doen ?...Tegen beter weten in belde hij toch maar weer...En juist toen hij zich afvroeg of hij in afwachting van haar thuiskomst niet een pint zou gaan pakken op de hoek, hoorde hij boven een venster open trekken: Nancy keek met een verwaaide kop naar beneden ! Hij zwaaide met zijn kruk, maar het scheen een hele poos te duren vooraleer het tot haar doordrong dat hij, hààr Joseph, daar stond te trappelen om haar de beurt van haar leven te geven ! Half verblind door een paar regendroppen in zijn ogen, merkte hij niet hoe traag zij van de verrassing bekwam en het venster weer sloot...
Een eeuwigheid later hoorde hij in het slot morrelen en ging de deur open. Als versteven stond zij zwijgend even naar hem te gapen. En toen hij lachend over de dorpel stapte om haar stevig te omhelzen, week zij afwerend terug de donkere gang in, de Chinese peignoir met beide knuisten om haar hals dicht gesnoerd.
" Wat is 't, m'n schatteke, waart ge nog aan 't slapen ?...Gisteren laat op gebleven, misschien ?" Maar toen hij naar haar schouders grabbelde, kromp zij ineen en gebood hem te zwijgen, de wijsvinger stijf op de lippen geperst: " Hij is boven !" fluisterde ze schor.
Het rampzalige vermoeden trof hem als een bliksem: "Wie verdomme ? Een àndere vent ?!"
" De Roger ! Gisteren avond hier ineens binnen gevallen, héél op 't onverwachts ! Ik was helegans overrompeld ! Hij deed alsof hij juist terug was van sigaretten halen ! Hij slaapt nog voor de moment ! Maar Joseph, ik heb liever dat hij u hier niet ziet, verstaat ge...Hij weet van niks, of doet alsof, maar dàt van ons kan ik hem voor de moment niet uitleggen...Hij heeft de hele nacht op mij liggen vrijen, lijk dat hij nooit is weg geweest de laatste zes jaar ! ...Ik zijn kapot van zijn driften ! En ik heb de kracht niet om mij er tegen te verzetten, en misschien ook de wil niet: zo'n sterke vent ! Moest ik hem dat van óns uitleggen, dan gebeuren er ongelukken ! Làter misschien, over een paar weken, als hij wat meer uitgeraasd is en ik met hem een deftig gesprek zou kunnen voeren...Maar nù is het beter dat hij u niet ziet...Het spijt me van ons, Joseph, maar daar is niets tegen te doen: als de Roger zijn oude plaats opeist, dan zal ik moeten bukken..."
Wat er verder door Nancy nog vergoelijkt werd, of zacht met zeem gestreken: het drong niet écht meer tot hem door...
De regen bracht hem pas weer tot bezinning toen hij in de stijve bries op het havenhoofd als een vod over de dikke borstwering lag te braken in de wild schuimende golven... Dàt was dan toch dé genadeslag...Nóg zo'n mep in zijn gezicht kon hij écht niet meer aan...Was het dan niet beter er hier en nù een eind aan te maken ?... Waarom zich niet over deze druipende borstwering laten glijden ? Plons, en het was gedaan ! ...
Hij perste zijn handen diep in de broekzakken tegen de kou...en voelde plots met een pijnlijke steek in zijn hart de warme zijde van Nancy's ondergoed tussen zijn vingers ! Aarzelend trok hij het te voorschijn en staarde er wat verwezen naar...Verdomme, dat wijf had de hele tijd met hem gespeeld als met een willoze hansworst: je moet het maar kùnnen ! Hij veegde er zijn natte gezicht mee af en merkte dat het oorspronkelijk parfum totaal vervlogen was...Kom, wég ermee !
Met een krachtige zwaai wierp hij het roze vod met de wind mee fladderend naar de kolkende vaargeul. Even nog bleef het - twintig,dertig meter ver - wild drijven...
