Bestaande lectuur over de klimaatopwarming:

Toen ik twee jaar geleden het idee opvatte om te gaan schrijven over de klimaatopwarming, kwam ik al snel tot de vaststelling dat mijn kennis daarover niet volstond én dat er over dit thema al veel gepubliceerd was.De bib dus maar en lezen. Wat nu volgt is een samenvatting van het werk van verschillende auteurs waarvan de boeken een inzicht kunnen bieden op wat er aan de basis ligt van 'ons' probleem.

 In totaal gaat het om vele duizenden pagina's en ik begrijp dat het voor de meeste mensen niet haalbaar is om na een volle dagtaak ook nog eens de wereldproblemen op hun schouders te nemen. Als gepensioneerde heb ik daar wel de tijd voor, en als jullie dus een inzicht willen krijgen in wat er ons mogelijk te wachten staat en wat we daar nog kunnen tegen gaan doen, dan nodig ik jullie uit om met mij de samenvatting te lezen van wat de volgende auteurs hierover hebben geschreven.

Jill Peeters: weervrouw bij VTM en klimaatdeskundige bij de VN: "40° in de schaduw".

Pieter Boussemaere: docent klimatologie en geschiedenis in Brugge, "EHB klimaatverwarring".

Naomi Klein: (Canada,1970) schrijfster en journaliste, "No Time".

Etienne Vermeersch:(1934-2018) Emeritus-Hoogleraar, filosoof.

                                    "Een zoektocht naar de waarheid" 2010.

Thomas Piketty: Econoom,"Kapitaal in de 21ste eeuw".

Geert Noels: Econoom, "Gigantisme".

Fred Pearce: (Engels milieu-journalist van het jaar 2001) "De laatste generatie".

Wat volgt zijn beknopte samenvattingen van wat er zoal over dit onderwerp is geschreven. Ze verschaffen, op een voor iedereen begrijpelijke manier, een inzicht in de werking van het klimaat en wat we moeten gaan doen om de wereld leefbaar te houden.

Eerste hulp bij klimaatverwarring. Geschreven door: Pieter Boussemare, docent klimatologie en geschiedenis te Brugge.

Mogelijk was het 'El Nino'-jaar 1998 een eerste ernstige waarschuwing van het klimaat aan ons adres.

Het registreren van de globale temperatuur dateert reeds van 1800 en werd gedaan met behulp van identieke weerhuisjes verspreid over de hele wereld. De gemiddelde wereldtemperatuur bedraagt momenteel 14,5°C. Honderd jaar geleden was dat 13,6°C. Dit is een gemiddelde van zowel dag als nacht. In Shangai of Rome komt de temperatuur het meest overeen met deze gemiddelde globale temperatuur.

Het Noordelijk halfrond warmt sneller op dan het Zuidelijk omdat er, naar verhouding meer land is op het Noordelijk halfrond. Er is een zekere vertraging in de opwarmingscurve waar te nemen sedert 2003. Deze vertraging kan verklaard worden doordat de oceanen tot op een grotere diepte opwarmen en dus als een buffer werken. Onderzoekers van, onafhankelijk van elkaar werkende instituten hebben al deze gegevens in kaart gebracht (2010)

De trendgrafieken van de drie onderstaande onderzoekscellen geven nagenoeg dezelfde uitslag:

Hadcrut (GB) UEA University of East Anglia

NASA / GISS (VS)

NOAA / NCDC (VS) National Oceanic and Atmospheric Administration

De temperatuur van de oceanen wordt gemeten aan de hand van 3749 weerboeien die de oceaan tot op een diepte van 2000 meter, voortdurend scannen.

In 1979 werden de eerste weersatellieten gelanceerd. Aanvankelijk gaven de satellietgegevens een afwijking ten opzichte van de thermometers op aarde. Na tien jaar onderzoek vond men een fout in de interpretatie van de satellietgegevens. Na correctie moest men toegeven dat de thermometer gegevens correct waren en sindsdien komen de grafieken netjes overeen met de vroeger gekende statische gegevens.

Klimaatontkenners hebben steeds de onderzoeksmethodes in twijfel getrokken en klimaatscepticus Richard Muller ging de uitdaging aan om zelf een onderzoek op te starten in 2012(BEST). Onder meer de olie-industrie zorgde voor de budgetten. Het werd een gigantisch werkstuk waarbij miljoenen temperatuurgegevens uit 39000 weerstations werden verwerkt. Tot ieders verbazing kwam het BEST-team tot dezelfde vaststelling als alle voorgaande onderzoeksgroepen.

Antarctica bevat 90% van alle landijs op aarde. De ijskap bedraagt, op haar dikste punt gemeten,4776meter.

De grootste boosdoener bij het stijgen van de zeespiegel is echter het water zelf: 1°C stijging van de watertemperatuur zorgt voor een stijging van de zeespiegel met bijna één meter (door uitzetting).

Voor het bepalen van de CO2 concentratie in de atmosfeer is het werk van Keeling en Revelle van cruciaal belang. Roger Revelle gaf de aanzet tot de financiering van de metingen en Charles Keeling was de onderzoeker die het in de praktijk bracht. De plaats van de metingen werd Mauna Loa op Hawaï. In 1958 werden de metingen gestart en ze worden tot vandaag erg concencieus volgehouden. Het resultaat van de metingen resulteert in een grafiek die reeds van in de beginjaren een stijgende trend vertoont. In 1979 was er een eerste wereldklimaatconferentie in Genève. De conclusie van al de besproken onderzoeken was eenduidig: als het CO2 gehalte blijft stijgen dan zullen er klimaatveranderingen optreden en er is geen reden om te denken dat die verwaarloosbaar zullen zijn.(eind 1979) In 1980 schoof de (Amerikaanse) politieke wereld de klimaatopwarming op de lange baan. (Reagan) (William) Bill Nierenberg wordt de man die Reagan adviseert, samen met een aantal vooraanstaande economen (waaronder Allan Greenspan) om niets aan de CO2 uitstoot te doen. Nierenberg behoort ook tot de groep 'Jason' en hij zal later mee deel uitmaken van de ontkenningsindustrie die bijna alles rond de klimaatopwarming systematisch in twijfel trok.

Het gat in de ozonlaag: Midden de jaren '70 wist men dat CFK's de ozonlaag aantastten. De grootte en de omvang van het gat boven de Zuidpool kwamen echter als een verrassing. Een compleet verbod op CFK's was volgens de wetenschappers dan ook dringend nodig. De betrokken industrie verzette zich aanvankelijk zeer heftig en hield vol dat er geen alternatieven waren voor hun product. Maar die werden wel al snel gevonden en blijkbaar nog goedkoper ook. Een wereldwijd akkoord (het Montreal protocol) werd onder toezicht van de VN opgesteld en de productie van CFK's werd tot nagenoeg nul herleid. De wereld sprong de ontwikkelingslanden en de landen uit Oost-Europa financieel bij.(1989) De omschakeling kostte miljarden dollars maar bleek een goede investering te zijn. Het ozon verhaal is daarmee een schoolvoorbeeld van hoe een succesvolle internationale samenwerking tot stand kan komen als iedereen van de noodzaak overtuigd is. En...zolang men maar de olie-industrie ongemoeid laat...

Zure regen: In de jaren '60 was er de vaststelling dat er een grote sterfte was bij de naaldbomen in Scandinavië. Het duurde tot 1980 vooraleer de term 'zure regen' ook bij het grote publiek bekend raakte. Er werden maatregelen genomen om de uitstoot van fabrieksschoorstenen, bruinkoolcentrales, raffinaderijen en het autoverkeer te beperken. Door deze maatregelen daalde de uitstoot van verzurende stoffen in West-Europa met 75%. Maar door dit tijdig ingrijpen werden de overlevingskansen van de bomen veilig gesteld. Later zal blijken hoe belangrijk dit is in de strijd tegen de CO2.

1999: De 'hockey stick grafiek' van het onderzoeksteam onder leiding van de Amerikaan Michael Mann. De studie maakte gebruik van verschillende proxy's waaronder: boomringen, ijsboringen,koralen en sedimentboringen en omvatten een reconstructie van de temperatuur tot 1000 jaar terug voor het noordelijk halfrond. ( om de grafiek te zien: even het begrip hockey stick grafiek googlen)

De verklaring voor de ijstijdcyclus wordt door de wetenschap gezocht in een combinatie van de drie zogenaamde Milankovitch-cycli: Exentriciteit, precessie en obliquiteit. Ze hebben te maken met de baan van de aarde rond de zon en de stand van de aardas.(google even naar Milankovitch-cycli)

IPCC: Eind 1988 richtten de VN het Intergovernemental Panel on Climate Change op. Tot vandaag is dit het meest gezaghebbende orgaan met betrekking tot de klimaat problematiek.

Elk IPCC rapport bestaat uit drie aparte delen die door drie verschillende werkgroepen worden opgesteld:

• Wetenschappelijke aspecten van het klimaatsysteem en de klimaatopwarming.
• De effecten op de natuur, mens en maatschappij(de gevolgen dus).
• Te nemen maatregelen: politiek-economisch gedeelte.

In 1992 verzamelden de wereldleiders in Rio de Janeiro voor de eerste door de VN georganiseerde Earth Summit. Al dadelijk stonden de ontwikkelingslanden en de geïndustrialiseerde wereld lijnrecht tegenover mekaar.

 George Bush Senior was echter niet bereid om meer te betalen dan de ontwikkelingslanden en de enige  beslissing was een verdrag dat tot een concreet akkoord moest leiden over de inperking van de broeikasgassen: het latere Kyoto-protocol uit 1997.

De rapporten van het IPCC van 1990, 1995, 2001 en 2007 geven met steeds meer nadruk te verstaan dat met een zekerheid van meer dan 90% de opwarming van de aarde wordt veroorzaakt door menselijke activiteiten.

En net op het ogenblik dat de wetenschappers een consensus bereikten ging het grote publiek zijn belangstelling voor het klimaatprobleem verliezen. Het klimaat bleek een (te) ver van mijn bed show. En weer was het Amerika die ervoor zorgde dat het Kyoto-protocol een lege doos werd. Een regel van het verdrag luidde, dat 55 landen die samen 55% van de broeikasgassen veroorzaken het verdrag zouden bekrachtigen. De grootste uitstoter van dat ogenblik, Amerika, met als president George Bush Junior heeft het verdrag nooit geratificeerd. Het protocol heeft nooit enige invloed gehad op de uitstoot van broeikasgassen, integendeel.