te gast bij Wim Helsen ~ Ivan de Vadder
met de beginlijnen van 'Max Havelaar' van Multatuli

        Ik ben makelaar in koffie, en woon op de Lauriergracht Nr. 37.
        Het is mijn gewoonte niet, romans te schryven, of zulke dingen, en het heeft dan ook lang geduurd,
        voor ik er toe overging een paar riem papier extra te bestellen, en het werk aan te vangen, dat gy, lieve lezer,
        zo-even in de hand hebt genomen, en dat ge lezen moet als ge makelaar in koffie zyt, of als ge wat anders zyt.
        Niet alleen dat ik nooit iets schreef wat naar een roman geleek,
        maar ik houd er zelfs niet van, iets dergelyks te lezen, omdat ik een man van zaken ben.

            
          
            De Vadder in gesprek met Helsen:
        de knop voor de ondertiteling staat rechts onderaan, het rechthoekje,
        https://www.vrt.be/vrtnu/a-z/winteruur/5/winteruur-s5a51/
        11min09

Wat een bevlogen spreker is De Vadder, ik ben blij dat ik hem eens buiten de politieke context hoor.

Het verbaasde mij wel dat hij pas in '82, na zijn humaniora hoorde van de Max Havelaar.
Bij ons stond Multatuli vast op het programma van Nederlands. Het begon in het lager met het verhaal van
Saïdjah en Adinda, een verhaal binnen de Max Havelaar.
Later volgde het ganse boek Max Havelaar en nog later
werd de Rede tot de hoofden van Lebak uitgeplozen.

Was er in die 11 jaar tussentijd dan zoveel veranderd in het leerprogramma?
De eerste zin is ooit nog een quizvraag geweest : waar woonde Max Havelaar? Lauriergracht 37!
Mijn pa kende nog heelder stukken uit het hoofd van in zíjn schooltijd.
       
Over Ivan de Vadder : https://nl.wikipedia.org/wiki/Ivan_De_Vadder ,
Over Multatuli, Edward Douwes Dekker : https://nl.wikipedia.org/wiki/Eduard_Douwes_Dekker ,
Over het boek Max Havelaar : 
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eduard_Douwes_Dekker#Ontstaan_en_publicatie_van_de_Max_Havelaar ,  https://nl.wikipedia.org/wiki/Max_Havelaar_(boek) ,

Saïdjah en Adinda, samenvatting: Het verhaal speelt zich af tijdens de gezagvoering van Nederland in Nederlands-Indië, Java.
Daar woonden, in Lebak, Saïdjah en Adinda. Zij waren voorbestemd om met elkaar te gaan trouwen.
Het verhaal begint als Saïdjah ongeveer zeven jaar oud is. De buffel van zijn vader werd afgenomen door het districtshoofd.
Twee jaar later gebeurt hetzelfde met de tweede buffel. De derde buffel was wel niet zo sterk als zijn voorgangers,
maar redde toch het leven van Saïdjah door een tijger te doden. Saïdjah’s vader vluchtte nadat deze buffel afgenomen werd voor de slacht.
Dit omdat hij bang was dat hij gestraft zou worden omdat hij geen inkomsten meer had en zijn landrente niet kon betalen.
Saïdjah was toen vijftien jaar. Hij besloot werk te zoeken in Batavia (Jakarta). Eerst nam hij afscheid van Adinda en spraken ze af
om na 36 manen elkaar terug te zien onder een boom. In Batavia werd hij meteen als bediende aangenomen.
Na drie jaar keerde hij terug met genoeg geld om drie buffels te kopen. Toen hij bij de boom aankwam was Adinda daar niet.
Hij wachtte een hele tijd en ging tenslotte naar het dorp om haar te zoeken. Maar hij vond haar niet, zelfs haar huis vond hij niet.
En ook zijn eigen familie vond hij niet. Zijn dorpsgenoten vertelden hem dat zijn vader was gestorven in de gevangenis en
dat Adinda met haar familie was gevlucht. Hij luisterde niet en barstte uiteindelijk in een soort vreemd gelach uit.
Een oude vrouw neemt hem mee naar huis en als het wat beter met hem gaat
vertrekt hij en sluit zich aan bij de opstandelingen om Adinda te zoeken.

Op een dag liep hij door een dorp dat het Nederlandse leger platgebrand had.
Hij vond het lijk van Adinda’s vader en broer en later ook het mishandelde lijk van Adinda.
Doodongelukkig stortte hij zich daarop in de bajonetten van de soldaten en stierf.

https://www.scholieren.com/verslag/boekverslag-nederlands-saidjah-en-adinda-door-multatuli