Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
27-10-2005
Voor u gelezen
Wetenschappers van de Universiteit te Leipzig hebben een netwerk in een centrum van het menselijk brein gelocaliseerd., dat de schoonheid van beelden beoordeelt. Vijftien proefpersonen moesten in totaal 200 foto's beoordelen, waarvan de helft op schoonheid en de andere helft op compositie. Daarbij werd de bloedstroom in de hersenen met een zgn. hersenspintomograaf gemeten . De beslissing over mooi of lelijk viel al na 1,3, seconden. Groetjes Maup
Waar dit aanschouwelijk maken zoal niet toe kan leiden? Ik neem maar eens een paar ontwikkelingen uit het verre verleden onder de loep.
De heilige Heinrich Suso ( 1295 1366) at altijd een appel in vier partjes: 3 partjes in naam van de drieëenheid en 1 partje voor de manier waarop de hemelse moeder Maria haar kindje Jezus een appeltje te eten gaf. Hij at dan ook dat vierde partje met schil , omdat kleine jongetjes appels ongeschild aten. Maar enige dagen na Kerst at hij dat vierde partje niet, maar offerde het aan Maria , om dit aan haar zoon te geven. Zijn dronk nam hij altijd in vijf teugen gedachtig de vijf wonden des Heren , maar omdat uit Christus zijde water en bloed vloeiden, nam hij de vijfde teug dubbel.
Ook werden de tekens van de altijd bereide goddelijke genade steeds meer , naast de sacramenten bloeiden aan alle zijden de benedicties , zo kwam men van de relieken tot de amuletten, de kracht van het gebed werd geformaliseerd en verzakelijkt tot de rozenkransen. De kerk deed haar best een goede onder- en afscheiding te maken tussen sacramenten en sacrementaliën, maar helaas , het volk was niet te stuiten , maar had alle hoop alleen maar gevestigd op die magische en bontgekleurde galerij van beelden . Het was een voortdurende herleiding van het onbegrijpelijke tot het begrijpelijke. Vincent de Clemanges en Pierre DAilly probeerden de ontaarde profinasering en overdadige ver-beelding in te danmmen, maar tevergeefs. De beelden van dronkenschap en honger worden onbeschaamd toegepast op het zich verbonden voelen met Christus . Zo kon Johannus Brugman ongestraft alle eigenschappen van de dronkaard , die zich zelf vergeet , geen gevaar ziet , niet kwaad wordt om zijn bespotting , alles weggeeft , toepassen op Jezus menswording.
Ook de bloedfantasie , voortdurend door het geloof in de transsubstantiatie levend gehouden, uitte zich in de bedwelmdste uitersten van rode gloed. Ook zo met het advies voor het eten van het Paaslam: Gij zult het eten in het gloedrode vuur gebakken , maar niet aangebrand
Ja ja het wordt nog erger !!!Zo werd Christus, zo dacht men, de zoete Jezus op Goede Vrijdag aan het spit van het waardige kruis gestoken, bevestigd en gebonden , tussen de twee vuren van de bange dood en lijden. Tevens werd hij wegens de zeer brandende liefde , die hij voor onze zielen had , langzaam gebraden en gebakken om ons te redden.!!!!
Ik bedoel maar: De mensen zijn zo gek , dat er een speciaal soort gekte nodig is , omniet gek te zijn.
Let op : De foto met het gedicht staat duidelijk leesbaar als laatste foto van de dia show: (zie de link onderaan)
In augustus naar Gent geweest . Een prachtige stad met zeer veel kerken, met natuurlijk de St. Baafskathedraal en de Sint Niklaas op het prachtige St.Baafsplein als sacrale blikvangers
Ik werd getroffen o.a. door deze tekst, die ik in een van deze gebedshuizen tussen een woud van beelden en afbeeldingen aantrof. Als een nu niet bepaald eerste rangs gelovige vond ik de inhoud van dit gedicht toch enigszins in tegenstelling staan met de beeldende en beeldige cortège , die zich aan mijn ogen voltrok. Juist deze door geloof gedreven prachtige beelden en afbeeldingen , zo vind ik , hebben in de met name Rooms katholieke kerken een geheel andere betekenis. Zij dienen de gelovigen ( en misschien ook wel de anders gelovigen) te helpen het onbegrijpelijke tastbaar te maken. Het zijn visuele steunzolen om het voor de struikelende voeten over het met scherpe kiezelstenen bezaaide levenspad vol verraderlijke valkuilen wat gemakkelijker te maken. Welnu , deze tekst maakt het er nu juist niet gemakkelijker op. Hier worden de rollen juist omgedraaid . De kerk met al haar gebruiken en rituelen, ja met haar daarvan in de loop van 2000 jaren afgeleide macht kan het voor ons niet doen. Daar krijg je alleen maar gedonder van, die door de hele kerkgeschiedenis als één groot klokkengebeier heen klinkt. Het is nu eenmaal niet anders, dat de mens opgezadeld is met een verstandelijk onvermogen , dat geloofszaken niet (be)-grijpen kan. Wellicht is dat het wonder waarop gewacht wordt nl.: door nu eindelijk met zijn allen te erkennen dat niet God in de lucht hangt, maar alles wat we over hem te zeggen hebben .Dit ene prachtige gedicht plaatst al het kerkendom op stukke voeten in plaats van op voetstukken. De kerk als bolwerk betekent een steeds minder volle kerk. Haar speculatie leidt tot èèn grote secularisatie. Haar arrogantie is slechts gebaseerd op ignorantie Dat is wel even schrikken en slikken, maar gelukkig geldt dat zonder uitzondering voor ons allemaal. In het geloofs - domein zijn het alleen maar vraag- en nooit uitroeptekens die we elkaar te bieden hebben.
Nikolaus van Kues (1401 1464) zei het al in zijn filosofisch werk Over de Geleerde Onwetendheid De docta Ignorantia !!
Je moet er lijn in aanbrengen, lijnenspel, zij heeft een mooi lijntje, hij/zij is aan het lijnen, aan de zij -lijn staan, de hoofdlijn aangeven, lijn 143 rijdt vandaag niet. Het zijn enkele uitdrukkingen, die aanduiden dat lijnen in onze beleving van de werkelijkheid een belangrijke rol spelen. Met ons oog , en daar gaan we weer, zien we die lijnen niet bewust, sterker nog , ze bestaan niet. Maar toch..... ze zijn niet weg te denken . Een paradox? Misschien wel. We zien ze met ons brein en kijken er naar. Hierbij is het zien van het geheel meer dan de som van de delen ( beeldelementen ) Het leuke van onze camera is , dat die kijkt. Het geheel is hier de som van de delen ( beeldelementen) We zien bijv. met onze ogen een waslijn, die lijn kunnen we niet pakken. Wat we wel kunnen pakken is een draad. Maar we blijven hem voor de communicatie waslijn noemen Een foto van diezelfde lijn levert juist geen draad op maar wel een lijn. Daar kun je wat mee(o.a. dikker maken, een lineaal langs leggen, vervagen ) De camera is daarom een echte lijntrekker. Je zou hem /haar enigszins met een potlood of pen kunnen vergelijken. Fotograferen betekent met licht schrijven Net zoals we een lijn op papier kunnen trekken met pen/potlood, kunnen we dat ook o.a. met een camera. Ja wel, maar het gaat hier natuurlijk wel anders. Met de camera gaat het minder direct. Het schrijfgerei zetten we direct op het papier , trekken een lijn en klaar. Dat lukt met de camera niet. Wij moeten eerst met ons brein aan de gang om bepaalde lijnen in het tafereel te zien. We noemen dat abstraheren d.w.z. vanuit het totaal beeld proberen we ons bewust op lijnen te concentreren, zodat we ze niet alleen zien, maar ook er naar kunnen kijken. Wij moeten dus a.h.w. een tandje lager met ons waarnemen om op het niveau van onze camera zien te komen. Het half dicht knijpen van onze ogen, zodat we nog maar door onze oogspleten kunnen kijken kan daar bij van dienst zijn.Ook een kadertje met onze vingers maken of met een kartonnen raampje wil ook nog wel eens helpen. We stremmen daarmee de overall blik en komen dan van het geheel naar de delen. We zetten onze ogen op dieet om te kunnen lijnen. We moeten goed leren kijken.
Maar laten we wel wezen. In de praktijk doen we dat meestal niet. Ik tenminste niet. Ik zal een paar voorbeelden van fotos van onze clubleden op de website van onze foto/videoclub tonen. , waarvan ik bijna zeker ben dat ze die spontaan hebben geschoten. Pas achteraf, bekijk je de foto en daar valt je dan het lijnenspel op. Dat is dan mooi meegenomen en zo is dat. Bij de methode oogspleet/kartonnen raampje in combinatie met concentreren en abstraheren, krijg je toch een ander effect. Een bomenrij langs een weg bijv. Elke boomstam is een verticale lijn en de boomstammen een brede lijn. De onder- en bovenkant van de bladeren van alle bomen vormen ook weer een lijn. Door herhalen van lijnen ontstaat een structuur, zoals de bruine boomstammen, het groene gebladerte en het grijze asfalt van de weg met de witte strepen. Op een foto kan dit nu nu juist heel sterk werken, ook al lijkt de weg met bomen erlangs op het eerste gezicht saai. We zijn dan echt met ons ogendieet bewust op lijnen uit ....
Zijn we beperkt door de lijnen ,die het te fotograferen object ons aanbiedt, dan is dat bij het tekenen en schilderen niet het geval. Hier kunnen we onbeperkt creeëren met lijnen ( zie bijv. de voorbeelden van Curtis ). Toch bieden de geavanceerde technieken van verschillende beeldbewerkingsprogrammas tegenwoordig ons mogelijkheden ook op de lijnentour te gaan, zodat door de digitale techniek de lijnen tussen tekenen en schilderen beginnen te vervagen. Een hoogst interessante ontwikkeling, waarvan we op het internet talrijke inspirerende voorbeelden kunnen bewonderen. ( Click maar eens op: http://www.combi.nl/content/vraagbaak/topics/beeldbew.htm , een prachtige fotosite is je deel!!).
Maup
P.S.: De voorbeelden zijn te zien op onze web-site onder de knop: Eigen Werk http://www.fotovideoclubloenen.nl/
