RECHT VAN SPREKEN VAN RIK WOUTERS
Zoeken in blog

Inhoud blog
  • PUIG DE SANT ANDREU [gedicht]
  • WIJZIGINGEN
  • JURYVERSLAG I.V.M. TWEEDE PRIJS POËZIEPRIJS VAN DE STAD HALLE 2003
  • TWEEDE PRIJS POËZIEPRIJS VAN DE STAD HALLE 2003
  • KWETSBAAR EN VERSTOTEN TUSSEN BROKSTUKKEN [essay]
  • 13DE POËZIEPRIJS VAN DE STAD TONGEREN [poëzieprijs]
  • FLAPTEKST VAN "GEBRUIK MAKEN VAN WOORDEN EN ONGEDATEERDE BRIEVEN"
  • GEBRUIK MAKEN VAN WOORDEN EN ONGEDATEERDE BRIEVEN [2000; dichtbundel]
  • KAFTONTWERP VAN "HET WOORD HERTALEN" EN "WAT STILTE GENOEMD WORDT" (+ illustratie)
  • WAT STILTE GENOEMD WORDT [1996; dichtbundel]
  • HET WOORD HERTALEN [1996; dichtbundel]
  • LAWAAI IS TEDERHEID [1987; dichtbundel]
  • EERSTE LITERA-ONDERSCHEIDING 1984 [poëzieprijs]
  • RIK WOUTERS IN ZIJN POËTISCHE EIGEN TIJD
  • RIK WOUTERS, IK-DICHTER VAN DE WERKELIJKHEID.
  • NAUWELIJKS ADEMEND VERHEFFEN WOORDEN ZICH [1982; dichtbundel]
  • IK ZEG TOT JE [1979; dichtbundel]
  • PUBLICATIES IN BOEKVORM
  • COPYRIGHT
    E-mail mij

    Druk oponderstaande knop om mij te e-mailen.

    Mijn favorieten
  • Halle in de literatuur
  • Louis Thevenet
  • seniorennet
  • Archief per maand
  • 12-2011
  • 03-2008
  • 03-2007
  • 02-2007
  • 12-2006
  • 10-2006
  • 08-2006
    Zoeken met Google


    Blog als favoriet !
    Gastenboek

    Druk oponderstaande knop om een berichtje achter te laten in mijn gastenboek

    anarchie in woord en daad
    "Xarnego" vroeg me om een titel te zoeken voor deze webblog die alles wat Rik Wouters aan poëzie in dichtbundels gepubliceerd heeft, de literaire onderscheidingen waarmee hij bedacht werd, en de aandacht die literaire critici aan zijn poëzie besteed hebben, in chronologische orde wil groeperen. Soms zijn lichte veranderingen die echter niets aan de inhoud veranderingen, aangebracht. Ik heb geopteerd voor “RECHT VAN SPREKEN”. Mij komt echter geen enkele eer toe: ik heb gewoon de titel van een essay van Guy van Hoof, vriend van de dichter, over Wouters, dat in boekvorm verschenen is en op deze blog zal verschijnen, genomen. Hopelijk neemt van Hoof het me niet kwalijk. Omdat Wouters zo graag met ondertitels werkt, heb ik er ook maar een ondertitel aan toegevoegd: “anarchie in woord en daad”. De ondertitel verwijst naar 2 zaken. (1) Op Wouters’ adreskaartje staat in de linkerbenedenhoek dat hij “anarchist”, “artiest en dichter” en “catalanist en flamingant” is. Wouters is niet alleen met zíjn literatuur bezig. Ga maar eens kijken op http://blog.seniorennet.be/halle_literatuur waar een poging wordt gedaan om alles over “Halle in de literatuur” openbaar te maken. (2) Kunstenaar kan men slechts zijn indien woord en daad samenvallen. Kan dit voor een dichter die zonder het woord geen daad zou kunnen plegen, moeilijk zijn?! Een initiatief van de literaire en kunstvereniging "Xarnego" uit Halle, waarvan letterkundige Rik Wouters voorzitter is. (geschreven door:) Andreas WANDERS
    25-12-2006
    Klik hier om een link te hebben waarmee u dit artikel later terug kunt lezen.GEBRUIK MAKEN VAN WOORDEN EN ONGEDATEERDE BRIEVEN [2000; dichtbundel]


    Voor alle cultuurbarbaren die ziende blind zijn en langs autopistas naar Zuidspaanse stranden oprukken. Dat ze toerisme opgeven.
    Voor wie me onherstelbaar beschadigd hebben en voor wie ik niet verzwijgen mag. Dat ze mijn codes ontcijferen.
    Voor Sarah en Lieve die weten wat Girona en Catalunya betekenen. Dat deze gedichten ook de hunne zijn. 





    de planten op het wandtapijt
    verkrampen in hun sappen
    tussen de luister van brokaat

    toch herbeginnen de vlinders
    met het uur u

    onzichtbaar staat onze naam
    geschreven in het dodenboek:
    het niet zijn de letters
    en het al rust in de taal

    bij het trekken van traag avondwater
    de groeven van het voorbije
    voorgoed dichtdoen

    René TURKRY (Amarant)





    Pas toen spraak kwam, begon tijd en ging ik
    op zoek. Een adem die gulzig was, vond ik
    en boeken die niet verklaarden wat ik weten
    wou: waarom werden bijgeloof en waarheden

    door leven verdoezeld? Ik wist dat ik me steeds
    voor openbaringen zou hoeden moeten. Liegen
    weigerde ik. Ik wilde slechts andere waarheden
    verkondigen en bij elke pennentrek verwoorden

    wat bepaalt. Zoek dus niet waarom ik niet kan
    zalven. Spraak houdt taal gaande (Beeld echter
    breekt af.): ik koester papier dat naar tijd ruikt
    en weet dat de lange weg nog beginnen moet.





    ADAM
         voorwoord

    Ook hij is geboren. Nog moet lente beginnen
    en er is al geen weg terug. Hij kijkt naar de tijd
    en onderscheidt nachten en vlammend licht.
    De grens tussen boven en onder deelt mee
    dat hij gelijken benoemen moet. Sprakeloos

    echter is de omwereld die moet leven doen.
    Zijn zijde die geboorte draagt, wordt door pijn
    beroerd. Adem komt en dwingt hem tot leven.
    Ondergaan worden moet bestaan. Geboren
    ben ik (om binnen afzienbare tijd te sterven).





    BADER 
         els banys Árabs

    Als wereldvreemde zonnewijzer fungeert de dubbele koepel
    die zich in de lucht boort. Een toorts die vage herinneringen
    aan Moorse modellen brandend houdt, en geborgenheden
    tegen evolutie en bescherming tegen dwalingen probeert

    te bieden, lijkt hij: toch is er geen weg terug. Door gangen
    die de tijd denken te overleven, glijd ik rustelozer. Ik wil nog
    slechts afgezonderd van een vage wereld leven. Stoppen
    bij de water dat nooit eeuwigheid gegeven heeft, doe ik niet.





    MOORDENAARS
         el portal de Sobreportes

    Er schuilt geen gevaar in het binnenschrijden van de stad
    langs de Romeinse poort. Wie achterom kijkt echter, weet
    dat erdoor weggaan definitief kan zijn. Vanuit een nis staart
    een veelkleurige maagd die een Goede Dood voorspiegelt,

    maar ze beseft niet dat de schelp van Afrodites geboorte
    die zij stal, ongevoeliger laat. Ze belooft uitgestelde tijd,
    misleidt. Ook ik kijk, grinnik: ik ben geboren om te sterven
    binnen afzienbare tijd. Slechts oud worden maakt banger.





    PRENTKAART [1]
         la Plaça de la Catedral

    Ik stoot het halflege glas om. Onleesbaar worden de zinnen
    die ik nog niet begrijpen kan: tussen de bladen van een boek
    loopt een verhaal weg. In spiegels observeren mannen. Kalm
    zegt een stem er geen aandacht aan te besteden. In spiegels

    staren mannen naar gisteren en verloren dagen die ik vatten
    wil in woorden die niet meer zijn dan uit ooit weggerukt. Hier
    zal ik misschien geen dubbele naam meer dragen moeten.
    Toch lijkt verbannen van tijd nog steeds onmogelijk te zijn.





    PRIMAVERA

    En de mens. Een te lage zon verblindt hem.
    Achtergebleven zaden van vorig jaar kiemen
    terwijl een koude en vochtige grond ontwaakt,
    moeizaam en krachtig. Met de dag die verder
    telt, gaat hij geen strijd aan. Hij maakt gebruik

    van woorden en ongedateerde brieven. Hij
    weet dat hij de nutteloze feiten van het leven
    slechts uit boeken kent; het stoort hem niet.
    De tijd dat taal zich krachtig openbaren zal,
    lijkt dichterbij en bindend. Hij begint te leven.





    STEENHOUWER
        
    el claustre de la Catedral

    Terwijl duiven stenen van tijd aten, hakte een steenhouwer
    onbepaalde tijdloosheid en wijndragers. Halverwege bleef
    de zon hangen. Water wilde voor en na. Uit stenen hak ik
    niet: de vage verwantschap met beeldhouwers die leven

    vertragen, kan ik niet ontkennen. Toch wil ik op mijn graf
    geen beeld. Ik wil geen graf! Van zelfgeschreven bundels
    wil ik stof en as elders en voor eeuwig achterlaten. Verdriet
    en onbegrip is. Ter sprake komt spraak, tijd en openbaring.





    OOIT
         el Carrer de la Força

    Rondom deinen gebouwen uit en in de grond verzonken
    rijpen als truffels oudere geschiedenissen. Gevels die zich
    bijna raken, grijpen naar steedse lucht. Geen schim dwaalt
    door straten om façades te verven. Slechts een bedelares

    flankeert als kariatide gotische toegangen. Niet grijpgraag
    en gewoonte is haar uitgestrekte hand. Een meisje speelt
    hinkstap. Heden stoot ze voor zich uit. Met mondjesmaat
    en genoegzaam vindt ze stiltes en stilstanden van tijden.





    ESTIU

    En de mens. Hij wil niet ontkennen dat zomer
    een seizoen is waarin hij leven kan. Toch wordt
    hij belaagd door warmte: hij weet dat het zout
    van zijn lichaam de grond snel onvruchtbaar
    maken zal. Woorden zullen sleur doorbreken

    en mettertijd tot wonden uitzetten. Hij beseft
    dat dit een jaargetijde is waarin hij overleven
    kan. Om gedateerde tijd die zich niet binden
    laat, te laten doorgaan, trekt hij zich discreet
    en verbaasd in een deurportaal terug. Hij leeft.





    GIRONA [1]
         ríu Onyar

    Dit is de stad van het vertragen van de geschiedenis. Ik daal
    trappen af zonder geleefdheden te herbeleven. Dood schop
    ik een krantenprop vol oud nieuws: van mijn geboorte raakt
    het nabestaan me niet. Vader is nooit meer. Wat iemand

    aan een moeder heeft, is raadsel. Eb en vloed, haar en zijn:
    water dat ademen geluidloos meevoert, wordt niet gehoord.
    Zelfs karpers die momenten met kringen omlijnen, worden
    genegeerd: de loop der tijden bepaalt slechts andere levens.





    EL CREADOR

    Vals is de tijd die zich altijd maar herhaalt, her-
    schrijft. Anders is de dichter die het gemakkelijk
    vindt om van rust en stilstand te houden. Ík ben
    dichter, maar wil niet langer gedichten schrijven
    wanneer de klok de wijzers tikkend en gaande

    houdt. Eindelijk is het nodig om het manuscript
    van mijn verboden evangelie te verduurzamen.
    Woord ben ik immers en openbaring. Waarom is
    het dan moeilijk om míjn poëzie die mijn bestaan
    rechtvaardigt, zonder schroom te bewonderen?





    GIRONA [2]
         ríu Onyar

    Geregeld slaat naast straten het tikken van de rivier op hol.
    Wijzers tollen in kolken. Wat drijven blijft, is verloren. Tijd
    verdwijnt met water, orakelt een volwassen kind. Gelukkig
    heb ik leren zwemmen. Ik kan de overkant bereiken waar ik

    mijn horloge op de oever liggen laat: is dit de stad van komen
    en blijven? Ik waag het niet er zekerheden op te bouwen. Ik
    durf slechts gedichten te construeren die ik haar (nog) niet
    opdraag. Dit lijkt de stad waarin ik leef, die niet van mij is.





    TARDOR

    En de mens. Rond zijn huis probeert hij rust
    vergeefs gouden kleuren te geven. Het besef
    dat lage zon hem slechts op een dwaalspoor
    brengen kan, verzacht momenteel niet meer.
    Lachen door de wijn van geoogste bloemen

    doet hij niet langer. Zijn dagelijks bestaan blijkt
    anders dan ooit geworden. Tegen vele stiltes
    van straten wil zijn zwijgende stem niet meer
    strijden. Minder maakt hij gebruik van woord
    en tijd. Hij wil geen telwoord zijn. Hij leeft nog.





    ERGENS
         els Quatre Cantons

    Ik ben op doorreis. Van het bestaan dat ik achtergelaten heb,
    zijn vervreemding en leegte gebleven. Van jaren die voor mij
    liggen, durf ik geen uitweg te voorspellen. Rond het kruispunt
    waar ik getwijfeld heb, werd de wereld door landschappen

    van gesloten huizen anders gekleurd. Van nergens ver weg
    ben ik gekomen. Van de tijd heb ik vanmorgen voor het eerst
    het wegschrijven van wat ik nodig dacht te hebben, gezien.
    Ik dacht op doorreis naar ergens te zijn. Of ik hier blijven zal?





    TOESCHOUWER
         el Passeig de la Muralla

    Binnenwaarts gekeerd is deze stad die de geborgenheden
    van omringende heuvels heeft gezocht en naar zichzelf tuurt.
    Om het uitdeinen van haast te beletten heeft ze zich omringd
    met wallen. Stenen verraden nauwelijks en illustreren de rust

    en tijdloosheid van saffranen zonnen. Verlaten en idyllisch is
    de tuin aan mijn voeten. Misschien heeft de zonnewijzer zich
    voorgoed verloren gegeven. Klokken lijken luiden voor altijd
    verleerd te hebben. Los maak ik me uit het portaal van tijd.





    HIVERN

    En de mens. Het is winter. Er zijn er al vele
    geweest. Vele zullen nog komen. Verstoord
    en moe grendelt hij de deur om de zachtheid
    van de sneeuw buiten te sluiten. Wind houdt
    hem nodeloos wakker. Vreemd zijn ogen. Hij

    staart naar spiegels van vergeten episodes
    waarin schaduwen aan banden zijn gelegd.
    Kinderspel is aftellen nooit geweest. Laat me
    voor altijd tijd overbodig maken, denkt hij dof,
    en immer overnachten. Hij begint te sterven.





    PRENTKAART [2]
         la Pujada de Sant Doménec

    Stadsgezicht plooit zich dicht terwijl ik mijn rechteroog uit-
    ruk: geen splinter wens ik in een vergulde doos te bewaren.
    Het licht breekt. De tijd verschilfert en verstilt. Een glas valt
    op gladde keien die trillen in de hitte en echo's weerkaatsen

    van een ander bestaan: weg vloeit wijn. Een gewelf dat leven
    beschermen wil, is nooit spraakzaam geweest: toch hebben
    haar stenen nooit aanstoot gegeven. Ze herhaalden slechts
    dezelfde geschiedenissen die stotterend verbeelden wilden.





    MARTELAARS
         la Plaça del Vi

    Waar de straat van onwetende en ongehoorzame burgers
    openbarst en zich verruimt, zitten heren die deftig willen zijn
    en ervan dromen om politici te worden. Van discrete wijnen
    nippen ze. Onverholen bijna begluren ze volksere vrouwen

    die overvolle zakken vol burgeroorlog met wapens en doden
    meesleuren. Rijk aan martelaars die ik achter me gelaten heb,
    is deze streek. Om de hoek wordt door straatlantaarns licht
    dat zich tot tijd verengd heeft, omzichtig op stenen gelegd.





    BEDELAAR
         la Rambla de la Llibertat

    Aan tafel gezeten heb ik leven afgedragen voorbij zien gaan.
    Verleden en geheimen waarin het ooit ingewijd was, waren
    in zakken geborgen. Kranten die onwaarheden van gisteren
    tot geschiedenis samenvatten, verzamelde hij. Oud nieuws

    van vandaag negeerde hij: aan wat nú staat, heeft zijn leven
    niet langer een boodschap. Of tijd en tekst die ik misbruik,
    samengaan, vraag ik me gemaakt gespeeld af. Weet je, ik
    zit aan een tafel en proef van woorden de vruchtbaarheden.





    JESUCRIST
         nawoord

    Ook hij werd geboren om te sterven. Dagen,
    maanden en seizoenen gingen voorbij. Jaren
    werden geleefd, ondergaan. Lente is slechts
    een vage herinnering; zonder terugweg blijkt
    de laatste winter: dat leven slechts splinters

    achterlaat, had hij altijd al geweten. Toevlucht
    is de vrouw geweest ooit, nooit een weg terug.
    Van zijn taal heeft niemand sporen gevonden.
    Ademen dat moeilijker wordt, heeft gedwongen
    tot gaan. Ik werd geboren (maar om te begeren).





    Waar de einder na een kortstondig leven verf
    en moment geworden is, begint taal voorgoed
    pas te leven. Dat papier maagdelijk en sneeuw
    is en de dichter toebehoort, weet de schilder

    die slechts bewust en kil verkracht op een doek
    van woordloosheid: de loop der dingen schendt
    hij tot het kunstwerk zich moe gewonnen geven
    moet. De dichter die bewust het volle wit dient

    en in vlaktes van stilte één punt nalaat, is anders:
    te vriend is taal. De schilder echter haat woorden
    die hem nooit vertrouwen zullen. Sinds spraak
    in beelden veranderd is, is tijd voorgoed gestokt.





    AANTEKENINGEN EN 'VERANTWOORDING'

    Girona (Catalaans voor Gerona) ligt in het noordoosten van Catalonië en Spanje en is hoofdstad van de provincie met dezelfde naam. Girona waarvan de omgeving reeds in de prehistorie bewoond werd, is in de eerste eeuw voor onze tijdrekening gesticht door de Romeinen na wie de Visigoten en de Moren er zich vestigden. Girona was tijdens de Middeleeuwen een van de belangrijkste steden van het Groot-Catalaanse rijk dat zich uitstrekte over delen van Aragon, de Balearen en Valencia, Corsica, Napels, Sicilië en Zuid-Italië en delen van Zuidwest-Frankrijk en Griekenland. Op het einde van de vijftiende eeuw ging Catalonië onder de beruchte Katholieke Koningen op in Castilië dat later Spanje werd.
    De gedichten met de Catalaanse titels Adam, Primavera (lente), Estiu (zomer), El creador (de schepper), Tardor (herfst), Hivern (winter) en Jesucrist verwijzen naar scènes uit het "Tapís de la Creació", het "Tapijt van de Schepping", dat deel uitmaakt van de kerkschat van de gotische kathedraal van Girona. Het elfde/twaalfde eeuwse "Tapís de la Creació" stelt de schepping, de winden, de maanden, de seizoenen en het jaar, mythologische voorstellingen, de rivieren van Eden en het vinden van het kruis door Helena van Constantinopel voor.
    De titelloze gedichten met de beginverzen Pas toen spraak kwam, begon tijd en ging ik ... en Waar de einder na een kortstondig leven verf ... kunnen beschouwd worden als mogelijke artes poëtica.
    De gedichten Bader, Moordenaars, Prentkaart [1], Steenhouwer, Ooit, Girona [1], Girona [2], Ergens, Toeschouwer, Prentkaart [2], Martelaars en Bedelaar verwijzen in hun ondertitels naar plaatsen uit het middeleeuwse Girona.



    Geef hier uw reactie door
    Uw naam *
    Uw e-mail *
    URL
    Titel *
    Reactie *
      Persoonlijke gegevens onthouden?
    (* = verplicht!)
    Reacties op bericht (0)

    >

    Blog tegen de regels? Meld het ons!
    Gratis blog op http://blog.seniorennet.be - SeniorenNet Blogs, eenvoudig, gratis en snel jouw eigen blog!