Zoals vele anderen vond ik dat cruises vooral voor kapitaalkrachtige ouderen bestemd was. Dit is geleidelijk aan het veranderen, hebben wij zelf kunnen vaststellen. We waren vooral geïnteresseerd in de cruises van ongeveer een week, om na te gaan welke potentialiteit er in stak voor een gedifferentieerd publiek. We stelden vast en we vernamen bij navraag dat in de zomermaanden het percentage ouderen niet opvallend hoog lag. We zagen wel heel wat grootouders met een kleinkind. Ook zagen we passagiers met beperkingen: rolstoelen, looprekje, stok enz. Ze werden begeleid door hun partner. We herinneren ons een persoon met een dwarslesie ide een cruise deed met partner naar de fjorden. Hij had er erg van genoten en vertelde ons dat hij op geen enkel moment hinder had ondervonden van de accomodatie. Een doorsnee cruise is niet gericht op revalidatie, maar kan bijdragen tot een welgevoelen, te vergelijken met een bezoek aan een wellness wat ook meer en meer in trek is en het samen zwemmen in de voorziening of erbuiten. Op een cruiseschip zijn er zwembaden, grote douches, bubbelbad, schuif af voor de kinderen enz. Rustig zwemmen is er niet bij, gezien de drukte en het lawaai en het soms lawaaierig entertainment. Er zijn mogelijkheden voor allerlei soorten massages en lichaamsverzorging.
Voordelen kleinere cruises: je kunt kiezen voor rondvaarten met een grote zon zekerheid; eenmaal op de boot zijn er veel faciliteiten; reservatie in restaurants, grote liften, geen trappen nodig; veel ambiance; ook rustige plekken: eigen kamer (stateroom), kaartenkamer, bibliotheek, stille ruimte, internet en voor de liefhebbers: bars, casino, raffles (loterij), quiz, kleine tornooien, hobbyclubs. Er zijn mogelijkheden voor uitstappen. We kenden al de traditionele eendaagse bootreisjes voor zorgbehoevenden op de Schelde, Leie, Noordzee georganiseerd door ziekenfondsen en verenigingen zoals Ziekenzorg en OKRA. Misschien zullen de cruises dit aanbod ruimer maken. Nadelen cruises: duurder dan de B&B formules of verblijf in traditionele vakantiecentra. We denken dat binnen afzienbare tijd de belangstelling voor cruises voor een gedifferentieerd publiek zal toenemen.
05-07-2012
De molens van Kinderdijk lijken van de ondergang gered
De molens van Kinderdijk lijken van de ondergang gered
Bij onze laatste verkenningsreis door Nederland (Veluwezoom) lazen we belangrijk nieuws over de Molens van Kinderdijk in de gemeente Nieuw-Lekkerland. Deze gemeente heeft zoals verwacht De molens van Kinderdijk voor het symbolische bedrag van 1 euro overgenomen. De molens van Kinderdijk staan sinds 1997 op de Werelderfgoedlijst van Unesco. De gemeente staat nu voor een miljoen euro garant bij de bank. Met die garantstelling, een geldschieter en duurdere toegangskaartjes denkt de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk weer aan alle verplichtingen te kunnen voldoen.
De beheerder van de molens zat met een zwaar tekort, onder meer door een dure restauratie. De kosten van het opknappen van vijftien van de negentien molens werden niet gedekt door de giften die de stichting ervoor had gekregen. Er dreigde een faillissement, maar de stichting hoopt nu dankzij de garantstelling door de gemeente een geldschieter te vinden. Ook gaan de toegangsprijzen omhoog. Die waren volgens de stichting te laag om uit de kosten te komen. (Persbericht NOS 27 juni 2012)
04-07-2012
Omgeving Veluwezoom 2 - Zutphen toeristisch
Omgeving Veluwezoom 2 - Zutphen toeristisch
In de late 9e eeuw werd Zutphen verwoest bij vikingaanvallen, waarna aan het einde van die eeuw een ronde ringwal werd opgericht met een 20 meter brede U-vormige gracht. De loop van de markten Groenmarkt, Houtmarkt en Zaadmarkt zijn nog een deel van die voormalige ringwal en gracht: zeker te bezoeken. De oudste Romaanse bouwfase van de kapittelkerk, de huidige Sint Walburgiskerk werd in 1105 ingewijd. Sinds 1046 was de bisschop van Utrecht landsheer van het Zutphense graafschap en de burg. In de loop van de late 11e eeuw en de vroege 12e eeuw wisten de graven van Zutphen steeds meer macht naar zich toe te trekken. Zutphen groeide snel en werd een van de Hanzesteden. De stad nam onder meer deel aan de Oostzeehandel, was vanaf de 13e eeuw lid van de Hanze. In de Rijnhandel was de stad zeer actief dankzij diverse tolvrijheden. Er was een echte middeleeuwse bloeitijd van de stad, maar de stad werd geregeld de speelbal van bezetters en aanvallers.
Wij hadden vooral interesse in deze 'torenstad' in de Walburgiskerk en de bijhorende Librije. We kregen een gecombineerde rondleiding in de Walburgiskerk en Librije. Ze behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten. Voor de kerk kregen we een spiegel om zo beter de gerestaureerde plafond-afbeeldingen te bekijken. Onze gids wees op de klokken (met o.a. namen van de Koninklijke familie) die nog altijd met de hand geluid worden - ook door vrijwilligers - op zaterdagavond vanaf 18.00 uur en vóór de kerkdiensten. Het vraagt wel wat kracht en behendigheid.
Het oudste deel van de kerk dateert uit de 11e eeuw. www.walburgiskerk.nl
Tot ca. 1250 was de Walburgis/Mariakerk de enige parochiekerk van Zutphen. Sinds 1591 is ze in bezit van de Hervormde beweging. De beelden werden verwijderd. Er kwamen verschillende restauraties waarvan die van neo-gothische architect Cuypers het meest indringend was. Zo kan je bijv. de opeenvolgende beschilderingen volgen op de pilaren en op de gewelven.
De kerk wordt nog gebruikt voor de eredienst (de gids sprak van 'kerken'). We kregen deskundige uitleg van haar o.a. over een sarcofaagdeksel uit de late 12de of begin 13e eeuw en vooral van een ijzeren kaarsenkroon (tiara), eind 14e eeuw - een uniek stuk. Op de onderste rand staan de namen van de apostelen, Jezus en Maria en is een symbolisch verhaal voor de tocht naar het Hemelse Jeruzalem; vosjes wijzen o de gevaren op die weg.
De koperen doopvont dateert van 1527 en is van Gilles van der Eynde uit Mechelen. Het Hendrik Baderorgel (1637) staat er in al zijn pracht. Wij vonden het opmerkelijk dat een lijst van de organisten opgehangen was aan een pilaar achteraan de kerk. Orgelspel was zeer belangrijk (aanvankelijk niet gewaardeerd in het Calvinisme). Over de preekstoel, 17e eeuw, nog altijd in gebruik, kwam de anekdote van een gebeeldhouwde zandloper, als waarschuwing dat de preek niet te lang mocht duren. De Credokapel kon ons het meest bekoren met de schilderingen van de twaalf apostelen. Kijk vooraf naar de openingstijden http://www.walburgiskerk.nl/openstelling.htm
Bij de kerk hoort sinds 1561 de Librije, een bibliotheek met 750 oude folianten die vastgeketend zijn op eeuwenoude lectrijnen, lessenaars, om diefstal te voorkomen. Behalve de Librije zijn er nog maar twee andere 'kettingbibliotheken' bewaard gebleven, in het Italiaanse Cesena en het Engelse Hereford. De Librije is gesticht als een 'openbare' bibliotheek voor welgestelde Zutphenaren, en bezit tegenwoordig een belangrijke collectie van voornamelijk 15e-17e-eeuwse boeken. De collectie telt onder meer 85 incunabelen (voor 1500) en zowat 500 boeken uit de zestiende eeuw. Oorspronkelijk om de gelovigen te behoeden voor 'verkeerde boeken'. Deze bibliotheek is een lang verhaal van opkomst en verval. Momenteel is ze een van de topattracties van Zutphen (heeft ook de naam boekenstad).
De vernieuwde website is indrukwekkend en vooral gericht naar de wetenschappelijke ontsluiting. http://www.librije-zutphen.nl/ We vonden dat men meer inspanningen moet doen voor de modale bezoeker om alles interactiever te maken en gebruik te maken van multi-media. We vernamen dat het woord rubriek komt van het Latijnse woord rood en in de folianten de onderdelen begonnen met een rode versiering. De duurste kleur voor deze boeken was niet het goud, wel het blauw.
Je kunt er niet binnen zonder gids en die was in ons geval uitstekend. Een combiticket kerk en Librije kost 4 euro.
Andere religieuze bouwwerken: De Broederenkerk is nu openbare bibliotheek; de Nieuwstadskerk huisvest nu de katholieke Sint Johannes de Doper. Burgerlijke bouwwerken: Wijnhuistoren (met aangename restaurant en feestlocatie Groenmarkt 40). De Berkelpoort is onderdeel van de stadsmuur, aan de oostelijke kant van de middeleeuwse stad. Poort over de kleine rivier de Berkel. De waterpoort verbindt de oude stad en de Nieuwstad en is gebouwd rond 1320. Aan de Groenmarkt, Houtmarkt en de Zaadmarkt staat een aantal statige panden. Hier woonden in de 18de en 19de eeuw welgestelde burgers en kooplieden. Zutphen bezit een van de belangrijkste historische stadskernen (beschermd stadsgezicht) met een bijzonder groot aantal middeleeuwse, vooral 14e-eeuwse, huizen.
Omgeving Veluwezoom 1 - Doesburg en Bronkhorst: toeristisch
Omgeving Veluwezoom 1 - Doesburg en Bronkhorst: toeristisch
Doesburg is een kleine stad met 11.610 inwoners en profileert zich naar de toerist in de eerste plaats als een oude Hanzestad. Hanzesteden zijn lid van het Hanzeverbond, eerst een samenwerkingsorganisatie van Duitse steden rond de Oostzee en later traden ook steden uit de Lage Landen (België en Nederland) toe.
Doesburg ontving stadsrechten in 1237. Door de strategische ligging aan de monding van de Oude IJssel en de Gelderse IJssel, is Doesburg lange tijd een belangrijke vestingstad geweest en onderging verschillende belegeringen, vooral van de Fransen en de Duitsers (WO II). We bezochten daarover er een merkwaardige kleine wissel tentoonstelling.
Door o.a. de verzanding van de IJssel, nam de welvaart in Doesburg na de 15e eeuw af.
Voor de toerist is de historische binnenstad met zijn vele monumenten bleef goed bewaard en kreeg terecht is een als 'beschermd stadsgezicht' Na ongeveer 5 jaar bezetting werd Doesburg bevrijd van de Duitsers maar ze bliezen eerst de Martinikerk, de Mauritskazerne en de molen. De laatste decennia kwam er een stadsuitbreiding. Een wandeling door de historische binnenstad was voor ons een aangename verrassing: je staat oog in oog met een van de oudste restaurants van Nederland: de Waag en van een mooi, fotogeniek stadhuis, al was het niet altijd gemakkelijk omdat er de jaarlijkse kermis was, met de attracties tot vlak voor de monumenten. Als je tijd hebt moet je zeker het mosterdmuseum bezoeken, want Doesburg is wij en zijd bekend voor de Doesburgsche mosterd.
Bronkhorst presenteert zich aan de toerist als de kleinste stad van Nederland en kreeg in 1482 stadsrechten, het is gelegen aan de IJssel (provincie Gelderland) met slechts 157 inwoners. Een deel van Bronkhorst is een beschermd stadsgezicht met 38 rijksmonumenten waaronder een joodse begraafplaats, naast een speeltuin. In een voormalige stadsboerderij is sinds 1988 een Dickens Museum gevestigd dat ook een eigen theater kent. Toen we dit stadje bezochten was er een huwelijk op de middag en het stadje liep toen al vol. Men vertelde ons dat in het drukke seizoen, je over de koppen kunt lopen. Toch een aparte ervaring. Je kunt parkeren op een parking TOP Toeristisch Overstappunt (TOP), een verzamelplaats om verder te wandelen en te fietsen. http://www.toproutenetwerk.nl/
Onze Favoriete Kerken dichtbij
Onze Favoriete kerken dichtbij
Lezers van ons boek Kerken, heiligen en toerisme vroegen ons (GDC en MM) naar onze drie favoriete kerken in België, Nederland en Frankrijk, als religieuze toerist. Die keuze is een combinatie van herkenbaarheid, stilte ervaringen, verwondering, bewondering en impact op het toerisme. Uiteindelijk viel onze keuze op de kathedraal van Amiens (Frankrijk), de Onze - Lieve Kathedraal in Antwerpen (België), de Grote Kerk in Dordrecht (Nederland).
De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Dordrecht is een kruisbasiliek in Brabants-gotische stijl. Sinds 1572 gereformeerde kerk en behoort tot de Top 100 der Nederlandse UNESCO-monumenten. Bestijg zeker de toren (kijk vooraf naar de openingsuren) en geef je ogen de kost aan de talrijke kleine tentoonstellingsruimte in de kerk. Ze werd niet beschreven in ons werk Kerken, heiligen en toerisme.
Voor beschrijvingen verwijzen we naar onze publicatie en naar internet. Bekijk de talrijke afbeeldingen van deze monumentale kerken via Google of een andere browser.
QR-code (Quick Response) rukt op
QR-code (Quick Response) rukt op
De QR-code is een tweedimensionale streepjescode, afkorting van Quick Response ("snelle reactie") en verwijst naar een url, dus naar een website.
Een QR - code bestaat uit een aantal vierkantjes of blokjes. Dit betekent dat QR - codes vrij gemaakt kunnen worden door iedereen. Men richt de cameratelefoon van de Smartphone op de QR-code en neemt hiervan een foto. Deze code wordt omgezet in een URL.
Alle Smartphones beschikken nu over een QR - scanner. Sommige kunnen dit zelfs zonder een foto te nemen en zo krijgen we nog een snellere reactie.
QR-codes rukken op: ze worden elke dag meer en meer populair om vlug info te krijgen via posters, tijdschriften, bushalte, e-tickets, e-mailadressen, sms - berichten, GEO-locaties...
25-06-2012
Empathische zorg: een samenvatting.
Empathische zorg: een samenvatting.
Lezers vroegen ons een samenvatting te geven hoe wij empathische zorg zien.
Empathische zorg is ...
gericht naar de hele mens (holistisch).
gericht naar waarden zoals aandachtige nabijheid (presentie), respect, luisterbereidheid. We vertrekken van herkenbare, dagelijkse situaties van zorgvragers en zorgverleners. waarin de zorgverleners een rol kunnen spelen zowel in het luisteren als in het optreden. Het curatieve, de ziekte en de beperking spelen niet de hoofdrol, wel de vaak fragiele persoon.
vertrouwen geven aan de anderen en aan jezelf.
deel van een totale zorg.
stapsgewijs aan te leren: reflexief te werk gaan en zoeken naar verrijkende voorbeelden uit je werkomgeving.
gelegenheid geven om met elkaar te reflecteren over de zorg op basis van behoeften en beleving
dat de andere zich als mens gekend voelt en nabijheid ervaart en dat verzorgenden en paramedici zich bewust zijn/worden van de momenten dat ze echt contact hebben en hoe ze het tot stand hebben gebracht.
verwant met de presentiebenadering of menslievende zorg, het zingevingmodel en de ontsluitende zorg.
11-06-2012
Empathische zorg en patiënteneducatie
Empathische zorg en patiënteneducatie
Bij de redactie en digitale vormgeving van Empathische zorg - vormingssituaties en werkplekleren voor zorgverleners, naar een ontwerp Dr. Marleen Moeremans - vroegen de zorgmedewerkers naar de effecten van deze vormingssituaties naar de patiënten en bewoners toe. Hoewel deze publicaties geen directe patiënteneducatie zijn, kan je er niet om heen om zeker in de empatische zorg te luisteren naar deze vraag en een begin van antwoord te geven. In het algemeen zien we dat in de wetenschappelijke literatuur weinig gegevens aanwezig zijn van de patiënteneducatie op de behandeling. Er zijn weinig evaluatiecriteria voorhanden, en zeker op het vlak van lange termijn zijn deze gegevens voorlopig bijzonder schaars. In het tijdschrift voor huisartsen, geriaters en gastro-enterologen Medi-sfeer van mei 2012 verscheen een Woord Vooraf die daarop inging. De conclusies (verwijzend naar een Brits onderzoek DESMOND bij diabetespatiënten type 2): Er zijn weinig of geen verschillen tussen de onderzoeks- en controlegroepen. Positief: uit de vragenlijsten bleek dat de patiënten die hadden deelgenomen aan het programma voor patiënteneducatie meer inzicht hadden in hun ziekte en zich meer bewust waren van het chronische karakter ervan en van hun vermogen om de evolutie ervan te wijzingen; de geëduceerde patiënten stapten ook af van bepaalde overtuigingen met betrekking tot hun ziekte.
De slotopmerking: Moet de opleidingsduur worden verlengd of moeten frequentere ontmoetingen of herinneringsprikjes worden geregeld zoals de onderzoekers voorstellen?
Voor de teksten van de brochures, websites en blogs van Empathische zorg: http://users.telenet.be/siti4/index.htm
Metz (Lotharingen Frankrijk):dichtbij en zeer interessant
Metz (Lotharingen Frankrijk):dichtbij en zeer interessant
Metz ligt in de regio Lotharingen en in het departement Moselle (57) waar de Moezel samenvloeit met de Seille (de stadspoort Porte des Allemands gaat over Seille) en is nog altijd een 'waterstad'.
Metz was een belangrijke stad in Gallië en werd rijk door zijn uitvoer van wijn; geplunderd in 451 door Attila.
Metz bleef lang een vrije stadsrepubliek binnen het Heilige Romeinse Rijk. De bevolking van deze dicht bij de taalgrens gelegen stad sprak een Frans dialect. Metz was ook de zetel van het prinsbisdom Metz en het aantal religieuze gebouwen in de stad nam dan ook flink toe. In de late middeleeuwen was Metz met ruim 30.000 inwoners een van de grootste steden van het Duitse Rijk.
In 1552 werd de koning van Frankrijk Hendrik II soeverein vorst van de drie bisschopssteden Metz, Toul en Verdun. Metz veranderde dan in garnizoensstad en had een belangrijke plaats in het Franse koninkrijk.
Metz werd gedurende de Frans-Duitse Oorlog van 1870 belegerd en door het nieuwe Duitse Rijk bij de Vrede van Frankfurt ingelijfd. Het was de hoofdstad van Duits Lotharingen van 1871 tot 1919. Na de annexatie bleef de stad groeien, vooral ook omdat veel Duitse immigranten zich er vestigden. Gedurende enkele decennia zou de stad een Duitstalige meerderheid hebben. Opvallend zijn de enorme gebouwen in neoromaanse of neogotische stijl, die in de Duitse periode werden gebouwd. (info o.a. Wikipedia en toeristische gidsen).
Deze garnizoensstad, het imposante station diende veel soldaten te kunnen aan- en wegbrengen, valt op door zijn gele gevelstenen, een steen van de streek, die een zonnige sfeer oproept, samen met de wijndegustaties.
Vroeger reden wij voorbij Metz op weg naar het zuiden via Dijon en Lyon. Meer en meer trekt Metz en directe omgeving toeristen aan van Frankrijk en het buitenland omwille van de sfeer, het goede microklimaat en nu vooral door het Centre Georges Pompidou een satellietmuseum geopend, het Centre Pompidou-Metz voor moderne kunst. Sinds 2010 zijn er drie expositieruimtes en een centrale hal. Een golvend houten dak overkoepelt het geheel. Er zijn kunstwerken uit de collectie van het Musée national d'art moderne. http://www.centrepompidou-metz.fr/
We vonden Metz een aangename, dichtbije bestemming voor een dag of voor een tweedaagse. Cultuur, wandelen in de natuur, wijn, pittige restaurants.
04-06-2012
Architectonica: aangepaste nieuwbouw voor mensen met dementie
Architectonica: aangepaste nieuwbouw voor mensen met dementie
Ik zoek geregeld naar realisaties die het leven van mensen met dementie in WZCs beter, menselijker, boeiender maken. Zo las ik dat in het nieuwe boek van Verhaest,P. en Stroobants, E. Architectonica, een huis voor mensen met dementie (EPO, 2012) enkele aanbevelingen.
Vermijd blinkende tegels, de bewoners gaan vlug denken dat de vloer nog nat is en dat ze daarop niet durven stappen op gevaar van te vallen.
Vermijd behangpapier en behangpapier met reliëf: dat brengt sommigen in verwarring.
Een andere tip: laat de buiendeur opgaan in een muur.
Door deze en andere bouwtips toe te passen, zijn de mensen minder geagiteerd. In het algemeen zoekt men voor de bewoners dat ze een gemeenschap kunnen vormen met voldoende ruimte voor privacy. Zo wordt het samenleven makkelijker. Belangrijk ook dat er voldoende lichtinval is en dat uitgekeken moet worden naar wintertuinen en verandas.
In boekaankondiging lazen we van Marco Blom, adjunct-directeur Alzheimer Nederland (mei 2012)
"Een prachtig en praktisch boek dat duidelijk maakt hoe belangrijk een visie is bij het toepassen van wetenschappelijke kennis én bij praktijkervaringen, om zo - letterlijk en figuurlijk - ruimte te geven aan goede zorg voor mensen met dementie."
Aanvullende info: Hoe moet een woonzorgcentrum er uitzien om mensen met dementie er zich thuis te laten voelen? Aan welke vereisten moet het gebouw beantwoorden om ze er hun weg te doen vinden en te laten aarden? Erik Stroobants maakte de interviews (hij kent de problematiek uit eerste hand) en Patrick Verhaest vond antwoorden op vragen over dementievriendelijk bouwen en inrichten in resultaten van wetenschappelijk onderzoek en stellingen van deskundigen.
Out of the box inventieve oplossingen
Out of the box inventieve oplossingen
In onze weblog Out of the box buiten traditionele denkkaders van 31 mei 2012 hadden wij over het belang van waar het mogelijk was inventieve, alternatieve oplossingen te zoeken.
Onlangs las ik een anecdote van een pediater S.V. van UZA Antwerpen (DM 4 juni 2012). In zijn slaaplab was er een baby die alleen kon indutten als hij door het haar van zijn moeder kon woelen. De oplossing: een pruik. Deze alternatieve oplossing, out of the (slaap)box had succes. De verzuchting van de pediater: Soms moet je inventief zijn.
31-05-2012
Brugge - toerisme - Refter
De relatie Brugge - toerisme is complex en dubbelzinnig.
Brugge heeft toeristen nodig om Brugge te zijn met haar faam als cultuurstad, als Werelderfgoed.. Aan de andere kant verdringt het toerisme gewone stedelijke activiteiten van bewoning tot mobiliteit. In Brugge ben ik geboren, speelde op de straten, op de vestingen en langs het kanaal. Ik liep er school in de parochieschool van de Sint - Magdalenaparochie, nu met een speciale parochiekerk en later in het college aan de Potterierei, niet ver van het Groot Seminarie en naast de reien.
Ik zag het aantal B&B, hotels, restaurants, bistros en drukte met de jaren toenemen. Ik stelde vast dat Brugge een groot aantal kwaliteitsrestaurants bezat. Het meest befaamde restaurant is misschien wel De Karmeliet, in de Langestraat (Van Hecke). Wel zeer prijzig. Men raadde mij aan de bistro-versie van dit restaurant te gaan: Refter. We hadden op een zaterdagmiddag gereserveerd (050 444 900 - gesloten op zondag en maandag). De website gaf ons al een eerste idee van inrichting en de menus: www.bistrorefter.com Je merkt dat er drie onderdelen zijn: BistroRefter, het hotel Bonrepo beide in de (Molenmeers 2); het sterrenrestaurant De Karmeliet (Langestraat 19 - 050 33 82 59; gesl. zon- & maandag). Een aanrader in de Refter is het driegangenmenu met mogelijkheid om wijn per glas te bestellen.
Refter heeft een halfopen keuken. Het tuinterras loopt door naar het tuinterras achter de Karmeliet.
Voor ons een minpuntje: we vonden dat er meer toiletten mochten zijn met meer ruimte. Alles bij elkaar een aangename eetervaring in een sfeervolle buurt.
Sint Walburgakerk Brugge
Sint Walburgakerk Brugge
Deze barokke kerk werd ingewijd in 1642, tijdens de viering van het honderdjarig bestaan van de Sociëteit van Jezus (de Jezuïeten). Bouwmeester was de Brugse architect en jezuïetenbroeder Pieter Huyssens. Het was de eerste kerk ter wereld die toegewijd werd aan Sint-Franciscus-Xaverius wiens beeld boven de ingang aan de gevel prijkt. De Jezuïeten hadden zich in 1575 in Brugge gevestigd. Sint-Ignatius van Loyola, de stichter in 1534 van de Sociëtiet van Jezus verbleef tweemaal bij zijn Brugse vrienden. Pieter Huyssens was een van de architecten van de aartshertogen Albrecht en Isabella en bouwde ook andere kerken, zoals die van Sint-Carolus Borromeus te Antwerpen.
Na de (tijdelijke) opheffing van de jezuïetenorde in 1772 werd het kerkgebouw, dat geen bestemming meer had, in 1779 overgenomen door de parochie van Sint-Walburga, ter vervanging van de nabij gelegen Sint-Walburgakerk, die bij de parochianen niet meer in de smaak viel en daarom min of meer ten onrechte bouwvallig werd genoemd. De Sint-Franciscus-Xaveriuskerk kreeg daarmee de heilige Walburga als patroonheilige.
Men vereerde er Onze-Lieve-Vrouw en de Mysteries van de Rozenkrans (beeld in de doopkapel en 15 schilderijen over de Mysteries van de Rozenkrans, (allemaal afkomstig uit de Predikherenkerk).
Interessant weetje: gedurende de Franse Revolutie fungeerde het kerkgebouw als "Tempel van de Rede". Bij het herstel van de kerken in 1802 werd de kerk tijdelijk als Sint-Donaaskerk gebruikt, ter vervanging van de gesloopte kathedraal, waarvan het grondgebied werd ingelijfd bij de Sint-Walburgsparochie. Van 1934 af werd de kerk opnieuw aan de patrones van deze parochie toegewijd.
Bezienswaardigheden:
Marmeren retabel met altaarstuk van de Brugse schilder Suvée (prijs van Rome) (1783), een
witmarmeren communiebank uit 1695, gebeeldhouwd door de Antwerpenaar Verbrugghe, gelijkaardig als de communiebanken van de zijkapellen in de Sint-Carolus-Borromeuskerk te Antwerpen.
Preekstoel uit 1667; Koperen koorlezenaar uit 1776 afkomstig uit de gesloopte Sint-Donaaskathedraal; Biechtstoelen, in 1802 geplaatst ter vervanging van de tijdens de Franse Revolutie verdwenen barokpreekstoelen. Orgel gebouwd in 1739 en in 1992 gerestaureerd tot een zuiver barokorgel; doksaal (zangerskoor) 1763.
Toen we deze kerk bezochten, ging er een uur later een huwelijksviering door. Zo hadden we ruim de tijd voor het interieur en de tijdelijke tentoonstelling Maria met Kind. De beelden zijn rijkelijk opgesmukt zijn; ze werden in processie meegedragen. Het gewicht werd verminderd omdat de beelden staakmadonna's worden: alleen de handen en het hoofd zijn uitgewerkt. Deze lichaamsdelen worden aan een constructie van latten gemonteerd, waarna het geheel wordt aangekleed wat makkelijker verliep. Later werden juwelen aan toegevoegd; zilveren kronen: de beelden waren 'rijkelijk'. We dachten hierbij aan de juwelen die geleidelijk aan werden toegevoegd, door milde schenkers aan de reliekhouder van het miraculeuze beeldje van St. Foye in de abdij van Conques op de Compostelaroute. http://nl.wikipedia.org/wiki/Abdijkerk_van_Sainte_Foy
Weetje:
In Brugge telde men onlangs meer dan 310 Maria beelden op gevels en pleinen.
info: uitleg gids, pancartes in de kerk en websites: hieronder.
Afbeeldingen http://downloads.brugge.be/musea/mariainbeeld.zip De persmap kan ook online geraadpleegd worden en teksten kunnen overgenomen worden via
www.museabrugge.be onder de rubriek pers.
Sint-Maartensplein 1-B 8000 Brugge open: 10 > 13 u. + 14 > 18 u. Gratis
Mariadevotie tijdens de contrareformatie (Brugge)
Mariadevotie tijdens de contrareformatie (Brugge)
Naar aanleiding van diverse tijdelijke tentoonstellingen in kerken in Brugge (2012) vond ik op de website over religieus erfgoed enkele interessante invalshoeken, die tevens verwerkt werden in de pancartes in de verschillende kerken. http://www.brugge.be/internet/nl/content/files/musea/nl/Persdossier_MIB.pdf
Toespraak door Benoît Kervyn, consulent kerkelijk erfgoed :
Als antwoord op de hervorming kent tijdens de contrareformatie de Mariadevotie een nieuw impuls. Vanaf die 17e eeuw ijvert men om de Mariabeelden nu niet langer enkel met een mantel te tooien maar worden de Madonnas volledig aangekleed; daarmee bedoel ik met hemd, onderrok, kleed, kapje, sluier, mantel tot schoenen. Doordat de Moeder en Kind-beelden uit één blok hout of steen bestonden was dit aankleden niet evident. Sommigen schrokken niet om dergelijke middeleeuwse beelden middendoor te zagen of amputeerde men de voetjes van het Kind Jezus, opdat het aankleden vlotter zou verlopen. Een Brugs voorbeeld van dergelijke verminking, maar ondertussen gelukkig hersteld, is het beeld van OLV van de Potterie. Indien de monolitische vorm een praktische struikelblok was dan behoorde de typische S-vormige houding van de middeleeuwse Mariabeelden tot een verouderd schoonheidsideaal. Het is dan ook in die context dat we het ontstaan van de staakmadonnas in de barokke periode moeten situeren. Zoals de term het duidelijk maakt bestaat dergelijk beeld uit een gesculpteerd hoofd en armen, alles gepolychromeerd en de rest van het lichaam bestaat uit latten of staken. Daarbij is het Jezuskind een los gebeeldhouwd onderdeel en kan via een pin gemakkelijk van zijn moeder losgemaakt worden zodat het aan- en uitkleden in de beste omstandigheden kunnen verlopen.
Naast luxueus textiel zoals fluweel, moiré, damast, brokaat, kant en de rijke afwerking dmv goud-, zilveren zijdedraad, franjes, pailletes, kwasten, cabochons enz. worden de Mariabeelden bedolven onder zilver en juwelen. Als Regina Caeli (Hemelse koningin) krijgt de Moeder Gods een zilveren kroon en scepter, haar zoon, als Salvator Mundi (redder van de wereld) draagt een wereldbol en op het hoofd een beugelkroon. Schenkingen doorheen de jaren zorgen ervoor dat bepaalde Madonnas over een ware juwelenkist beschikken. Opvallende sieraden zijn de kruishangers, de Vlaamse harten en oorringen. Vaak zijn er in de reeds aangehaalde kronen en scepters tientallen gecouleurde stenen. Zeker vermeldenswaardig, en deel uitmakend van
deze specifieke processiebeelden zijn de zilveren kransen omheen die beelden. De bogen zijn versierd met zilveren bloemen, heel gedetailleerd weergegeven, die naar de Moeder Gods verwijzen, zoals de lelie, de roos en het madeliefje. Deze versiering is vaak vervaardigd met de aalmoezen achtergelaten door de pelgrims of door het smelten van de aan het beeld geschonken ex-votos. ( )
Out of the box buiten traditionele denkkaders
Out of the box buiten traditionele denkkaders
Out of the box'-denken (outside the box-denken) is een modewoord in management-kringen en betekent buiten de doos, d.w.z.het bestaande denkkader van een organisatie doorbreken. Vroeger was dit een illustratie van het doorbreken van de voor de hand liggende gestalt. (Gestaltpsychologie vooral met visuele voorstellingen).
Bij het brain stormen stimuleert men de deelnemers naar het zoeken naar creatieve oplossingen (groen licht fase). Dit soort denken sluit aan bij het paradigmabegrip in de wetenschapsfilosofie: in de wetenschap en in het onderwijs werkt men met gangbare opvattingen hoe wetenschap in elkaar steekt en hoe ze moet verlopen. Een paradigma - denkkader omschrijft waarbinnen de 'werkelijkheid' geanalyseerd en beschreven wordt. Langer bestaande paradigma's worden vaak niet eens meer als zodanig ervaren onderwijs maakt een paradigma 'vanzelfsprekend'
Af en toe komt er een reactie: een paradigma wissel (shift) cf. Thomas Kuhn: klassiek voorbeeld van het bestaand denkkader geocentrisme (aarde als middelpunt) naar heliocentrisme). Geocentrisme: de zon en andere hemellichamen draaien om de aarde heen; heliocentrisme:de aarde is niet langer het centrum van het zonnestelsel en het universum is.
Toen ik nog daarover les gaf in kader van probleemoplossend denken, heuristieken en algoritmen, werkte ik met mijn studenten aan de opdracht: Je ziet negen punten. (niet erbij zeggen dat ze volgens een vierkantfiguur gerangschikt staan). Verbind met vier rechte lijnen alle punten zonder de punten meer dan één keer te raken.
Om deze puzzel op te lossen moet je buiten de kaders van de doos (out of the box) treden, dus de gestalt van het vierkantig doorbreken. Na een zekere tijd gaf ik een minimale hulp: Ik heb niet gezegd dat je binnen het vierkant moet blijven. Een volgende hint: Ik verbind nu drie punten en ga buiten het vierkant. Na een tijdje vond men een oplossing. Meerdere goede oplossingen zijn mogelijk; telkens is men wel verplicht de gestalt van het vierkant te doorbreken.
Zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Outside_the_box-denken
Ik dacht verder na over the out of the box o.a. naar aanleiding van gesprekken over de veranderingen in het onderwijssysteem in Vlaanderen. De Vlaams minister van Onderwijs had het over het tekort aan klaslokalen. Een mogelijke denkpiste out of the box is twee leerkrachten samenbrengen in een (groot) leslokaal. Een leerkracht kan bijv. een aparte leegroep begeleiden als vorm van interne differentie.
23-05-2012
Brugge - Sint - Jacobskerk
Brugge Sint - Jacobskerk
info: http://www.kerkeninvlaanderen.be/pages/kerk_01195.htm en uitleg gids en brochure
De Sint-Jacobsparochie werd rond 1240 afgesplitst van de oude parochie van Sint - Salvator. Men bouwde een bescheiden vroeggotische kerk, die midden 15de eeuw verbouwd werd tot de huidige driebeukige kerk met zware kruisingstoren; De kunstschatten in deze bakstenen hallenkerk kwamen door de welvaart en de milde giften van de hertogen van Bourgondië en de rijkdom van de gilden en patriciërs cf. de vele graf- en gedenkplaten). Opmerkelijk is het eikenhouten gewelf van het hoofdkoor.
Wat ons het meest charmeerde was de prachtig gerestaureerde grafkapel van Ferry de Gros, schatbewaarder van de Orde van het Gulden Vlies. Bovenaan ligt Ferry de Gros met zijn eerste echtgenote, onderaan ligt zijn tweede echtgenote. Deze grafkapel staat vol symboliek: spreuken, wapenschilden, versieringen. Op de zoldering uitbundige versieringen, wapenschild en de namen van de vier evangelisten.
Als je de kerk verlaat moet je even letten op de grote overlijdensberichten aan de gevel. Dit is gebruikelijk in vele kerken in Brugge en in West - Vlaanderen. Bij het verlaten van de kerk zie je een plakkaat: urinoir om 50 m. Hier ook nog urinoirs bij het kerkgebouw.
In de omgeving schitterende hotels en pittige winkels. Zoek nog eerst de koperkleurige schelpen op de trottoirs, want deze kerk was een halteplaats voor pelgrims. Op de voorgevel zie je de heilige Jacobus afgebeeld.
Brugge Markt - Jan Breydel en Pieter de Coninck
Brugge Markt - Jan Breydel en Pieter de Coninck - mythe en werkelijkheid
Bij onze laatste bezoek aan Brugge, kwamen we op de Markt want we wilden de tentoonstelling Boeket voor Brugge bezoeken in de Halletoren.
We zagen het standbeeld van Jan Breydel en Pieter de Coninck, opgericht in 1887 en nu omringd door een rij toeristen om hun beurt af te wachten voor een rondritje met de koets. We herinnerden ons de discussie omtrent beide verzetshelden: wat was fictie en wat was werkelijkheid? Misschien leidde Jan Breydel samen met Pieter de Coninck de Brugse Metten, een opstand tegen Filips IV de Schone die uitliep op tot de Guldensporenslag (11 juli 1302). Heel wat van de verhalen rond beide verzetsstrijders zijn niet historisch, ze dienden als werkmateriaal voor Hendrik Conscience boek De Leeuw van Vlaanderen. Het jonge België vond het goed dat die helden bezongen werden, omdat ze zo de identiteit van de dappere Belgen beklemtoonden en hun overwinning op de Fransen die een oogje bleven hebben op het onafhankelijke België. De flaminganten zagen in beide personen de symbolen van de Vlaamse identiteit.
De Gulden Sporenslag. was geen taalstrijd. Een Vlaamse volksleger vocht en won tegen een Frans ridderleger. Het was het graafschap Vlaanderen dat in opstand kwam tegen de leenheer de koning van Frankrijk. De aanvoerders waren Franstalige edellieden. Er zijn geen aanduidingen dat Jan Breydel ooit zou meegevochten hebben. Hij verkocht vlees aan het leger en paarden. Conscience schreef dit boek met de steun van Leopold I. Dit boek was het symbool van de strijd van de Belgen Vlamingen en anderen tegen de dreiging vanuit Frankrijk. De Vlaamse beweging ontstond 1830 en paste in de Europese emancipatiebewegingen van de 19 de eeuw. Tot diep in de negentiende eeuw was ze overwegend een defensieve taalbeweging. Het duurde tot omstreeks 1860 vooraleer zich langzaam een verschuiving voltrok van het literaire naar het politieke vlak. Genoeg bedenksels en vlug voorbij de frietkramen vlak voor de Halletoren op weg naar Boeket voor Brugge.
22-05-2012
Brugge: Toerisme en erfgoed
Toerisme en erfgoed
Brugge bezit een rijk erfgoed. In 2000 aanvaardde de Unesco de binnenstad van Brugge als cultureel werelderfgoed. Brugge staat op een prominente plaats in de Werelderfgoedlijst van de Unesco en was culturele hoofdstad van Europa in 2002. Het Belfort en het Begijnhof behoren eveneens tot het werelderfgoed. Op de eerste plaats is er natuurlijk de historische binnenstad. De algemene structuur van dit stadsdeel zit in het collectief geheugen van velen. Als we herinneringen ophalen zien we het middeleeuwse stratenpatroon, de reien en de vestingen. Van op het belfort of van het Concertgebouw ('t Zand 13) is dit historische stratenpatroon te volgen.
Dat Brugge zon rijk patrimonium heeft, is een gevolg van verschillende factoren. Op de eerste plaats kende Brugge als stad een enorme bloei tijdens de Middeleeuwen. Deze bloei kwam mede door zijn commerciële activiteiten over land en over zee.
Door haar indrukwekkend kunsthistorisch en cultureel patrimonium verwierf Brugge Europese faam als kunststad en toeristisch centrum. Met comfortabele hotelaccommodatie in historische panden, haar alom gewaardeerde keuken en kwalitatief hoogstaand recreatief aanbod heeft Brugge alles in zich om haar gerenommeerde reputatie van congres- en verblijfstad waar te maken.
Brugge is internationaal bekend als cultuurstad. Vele toeristen bezoeken de stad. Dit intensief toerisme houdt, volgens sommigen, de historische binnenstad in een wurggreep. De laatste decennia werden vele huizen omgebouwd tot hotels, restaurants en cafés. Sommigen vinden dat dit oprukkend toerisme de bewoning verdringt. Een goed evenwicht is niet zo makkelijk te vinden.
Voor het multimediale en sfeerbeelden kan je o.a. gebruik maken van het beeldenarchief
van Brugge www.beeldbankbrugge.be www.brugge.be/toerisme en de erfgoedcel Brugge op www.erfgoedcelbrugge.be
Noteer ook alvast in de agenda: praalstoet van de Gouden Boom in Brugge telkens om 15.30 op zondagen 19 en 26 aug. www.goudenboomstoet.be
21-05-2012
Boeket voor Brugge
Boeket voor Brugge
In Belfort loopt van Boeket voor Brugge (17 - 21 mei ) een unieke bloemententoonstelling naar aanleiding van het 100-jarige bestaan Groendienst van de vzw Brugge Bloeit en de stedelijke Groendienst. Na het grote succes van "Laurier op de Markt" in 2010 werkt de vzw Brugge Bloeit opnieuw samen met bloemenkunstenaar Daniël Ost en de stedelijke Groendienst. Daniël Ost werkte samen met de Belgische modeontwerper Edouard Vermeulen (modehuis Natan).
Ost gebruikt voor zijn grote bloemenkunstwerken bladeren, bloemen, takken, stengels, wortels, daarvoor werd hij wereldwijd bekend. Op de tentoonstelling zagen we een speciale LED verlichting die bijzondere kleureffecten gaven op de planten en bloemen.
Op het binnenplein van het Belfort is een zwevend bloementapijt te zien zijn van 18m op 6m. Het bloementapijt werd beplant met 11.000 Verbena sun "Thalys Cream White". De constructie is opgebouwd uit polyester en is omringd worden met laurieren. Onder het zwevend tapijt wordt 133 m² gazon gelegd. Van op de eerste verdieping van de tentoonstelling is de aanblik; als je ernaast loopt vallen de details uiteraard meer op. De tentoonstelling is betalend op de verdiepingen (5 of 3 euro) en gratis op het binnenplein.
In de Rodenbachzaal, eerste verdieping van het Belfort, werd een 'bloemenbeek' aangelegd: 54 m² gazon en een grote slinger met 4.500 Verbena Estrella "Voodoo Red". De bloemenbeek leidt naar een takkenpoort van 5,30 m hoog en 8,10 m breed. De poort is gebonden met takken wilgenhout. Achter de poort bevindt zich een bloemenmuur beplant met 1.200 Verbena sun 'Kimono Red'.
Boeket voor Brugge blikt ook terug op 100 jaar Groendienst. Het werkmateriaal van de groendienst vormt de basis voor de aankleding van de Rodenbachzaal: snoeihout, gras en perkplanten zullen het decor vormen voor de fototentoonstelling over Brugs groen. Zowel het binnenplein van het Belfort als de Rodenbachzaal zijn een ontwerp van meester - bloembinder Daniël Ost, uitvoering door de Groendienst.
De Pickeryzaal, verlengde van de Rodenbachzaal, wordt volledig ingevuld door Daniël Ost, die hiervoor een beroep deed op 37 medewerkers. De creaties van Ost zijn opgebouwd uit bamboe, rozen, met ondermeer de nieuwe soort 'Brugge die Scone' en meer dan 7.000 orchideeën. Zowel de bovenzalen van het Belfort als het binnenplein worden verder aangekleed met honderden laurieren, in alle mogelijke vormen.
Medewerking van de Vlaamse Laurier Vereniging en enkele kwekers uit de Brugse regio en het Lauretum uit Jabbeke wordt de laurier als uniek Vlaamse streekproduct nog eens extra in de aandacht gebracht. www.boeketvoorbrugge.be
In het register lazen we o.a. Bij dit bezoek was ik fier een Bruggeling te zijn. en dit geldt, denken we voor alle bezoekers die op de tentoonstelling virtuele Bruggelingen zijn
Antwerpen en het Steen der Wijzen
Antwerpen en het Steen der Wijzen
Ouders, scholen jeugdbewegingen zoeken naar educatieve uitstappen waar iets te beleven valt. In het kader van cultuur en natuur is er een locatie bijgekomen: het Steen der Wijzen. In het voormalige stedelijk museum Het Steen (vlak naast de Schelde) is het Steen der Wijzen op19 juni 2012 officieel geopend. Het is een samenwerking van Het Paleis, het theaterhuis voor kinderen, de stad, het Stedelijk Onderwijs en Kidscam, een kunsteducatieve organisatie om kinderen vanaf zes jaar aan het denken te zetten over een bepaald thema. Voor het eerste pilootproject is gekozen voor het thema water.
Sommigen vinden dat die andere bestemming geen goede zaak is voor het cultureel erfgoed en een verkleutering is om alles te verleuken en het commercieel exploiteren (merchandising). Anderen vinden dit educatief initiatief de moeite waard.
Steen der Wijzen is een knipoog naar De Steen der Wijzen van de alchemisten om gewone metalen in goud te veranderen en naar Harry Potter. Harry Potter en de Steen der Wijzen (Harry Potter and the Philosopher's Stone) was het eerste deel van de Harry Potterserie van J.K. Rowling met als hoofdpersoon de jonge tovenaar Harry Potter. De verfilming gebeurde in 2001.
