Een rijdende stoomloc maken is natuurlijk niet simpel, op je eigen houtje moet je er niet aan beginnen. Eerst en vooral is het aan te raden om lid te worden van een club, waar je kan rekenen op de ondervinding van de andere leden en met hun hulp en goed raad sta je al direct een stap verder. Met een hamer en een zaag maak je zo een stoomloc ook niet, een metaaldraaibank is onontbeerlijk, een freesmachine is ook wel aan te bevelen, want er is aardig wat freeswerk aan zo een stoomding. Voorts moet je hobbyruimte ook wel goed uitgerust zijn met allerhande gereedschappen, een kolomboor (tafelmodel), slijpmolen, een stoere bankvijs, enz. Is dat allemaal wel te betalen ? Ik vind van wel, tegenwoordig zijn er draaibanken en freesmachines op de markt die niet al te prijzig zijn, je moet het er wel bijnemen dat zij bijna allemaal made in China zijn. Mijn draaibank, 40cm tussen de punten, kost ongeveer 500, en daar kan je al wat op maken, een robuuste freesmachine ligt zo rond de 700. Dat ligt toch zo allemaal een beetje binnen het bereik van vele beurzen. Moet je nu een opleiding hebben gehad als bvb. paswerker, metaalbewerking of in die richting, nee dus, je moet wel wat handig zijn, als je geen nagel in de muur kan kloppen begin je er best niet aan. Laat ons even kijken hoe een stoomloc tot stand komt :
Er wordt niets gekocht dat gemaakt is, men begint met de basismatrialen, alles wordt op maat gezaagd, geboord en gefreesd, het is dus geen bouwdoos, dat verklaard natuurlijk dat zo een stoomloc, niet vervaardigd wordt in enkele weken. Er zijn mensen die er meer dan tien jaar over doen, dat zijn dan wel de grotere locomotieven. De Scamp is gemaakt in een achtal maanden, je moet er wel rekening mee houden dat ik gepensioneerd ben, en er dus meestal (in de winter) heel der dagen heb aan gewerkt. Op twee bijgaande foto's kan je al een gedeelte zien van de ketel, deze wordt uit koperen plaat van 3mm dikte gemaakt, als je een buis vind van de geschikte doormeter dan ben je al een eind op weg, anders moet je de ketelbuis rollen uit een koperen plaat, de flenzen worden met een wipzaag uit de plaat gezaagd, uitgegloeid en in vorm geslagen, die stukken zie je in volgende foto's.
Koper dat je wilt bewerken moet eerst uitgegloeid worden, dat wil zeggen met een roofingbrander de te bewerken stukken kersenrood stoken, dan zo vlug mogelijk in koud water onderdompelen, dan wordt het matriaal zachter, dan kun je de flenzen op een matrijs in vorm slagen. En dat moet je verscheidene keren herhalen tot de flenzen de gewenste vorm hebben, als je dat in je kelder doet, zoals ik, dan heersen daar temperaturen van meer dan 45°C., een rood kopje en wat zweet houd je daar dan wel aan over.
Als alles goed in vorm is, en zo goed mogelijk passend is gemaakt, dan moeten de verscheidene stukken in elkaar worden gelast. Lassen is hier wel "brazeren"met dure zilverbagetten, je moet er wel met twee voor zijn, een man houdt de ketel warm met de roofingbrander, en de lasser last alles aaneen met de "chalumo". Dat gaat allemaal niet in een keer maar in verscheidene keren, en iedere keer dat er een stuk is afgelast, dat moet dat stuk ondergedompeld worden in batterijzuur om het terug proper te "bijten". Gevaarlijk werkje want ieder spatje op je overall is een gaatje, of je moet natuurlijk een voorschoot gebruiken die tegen zuren bestand is. Op bijgaande foto's zie je de afgelaste ketel, klaar om de nodige aansluitingen aan te brengen.
Op de foto's zie je eerst de rookkist, daar wordt de ketel op aangesloten, langs daar wordt de stoom via leidingen aan-en afgevoerd, hier komen ook de vlampijpen uit die van de vuurkist komen en langs de schouw zowel de rook en de verwerkte stoom afvoeren. Op de andere foto's zie je twee stoomcilinders met hun aansluitingen, door de aanwezigheid van de binnenliggende bakschuiven, is het wel een beetje wringwerk om alles op zijn plaats te krijgen. Voor de techneuten, bakschuiven kan je vergelijken met de kleppen van een ontploffingsmotor, zij regelen de aan-en afvoer van de stoom, zoals de mengeling zuurstof-brandstof bij een ontploffingsmotor. Maar....de stoomcilinder werkt in beide richtingen, dat verklaard dan ook zijn grote kracht.
Met een stoomtrein, ook het schaalmodel, kan vooruit en achteruit gereden worden, op de foto's zie je het mechanisme waarmee je de trein in zijn vooruit en achteruit kunt zetten, dit wordt geregeld met vier excentrieken die op een van de assen zijn gemonteerd, door een hendel in de cabine wordt deze bediend, zij regelen gewoon de stand van de bakschuiven die de stoom verdelen over de cylinders. De middelste excentriek dient om de waterpomp aan te drijven, tijdens het rijden kan je hiermee het water op zijn juist peil houden, heel belangrijk want een stoomketel verbruikt veel water en de ketel mag zeker niet met te weinig water gevuld zijn, dit kan zeer schadelijk zijn voor de stoomketel.
Bijgaande foto's laten de Scamp zien in een bijna afgewerkte toestand, met zijn noodzakelijke leidingen, zijn geplaatste watertanks en de cabine. Ook is hij reeds geschilderd en nu nadert hij toch stilaan zijn voltooing
Stoomtreinen.
