WETENS -en BEZIENSWAARDIGHEDEN

                                                            over -en in ANTWERPEN

Deel 43 A :

                                              "   Standbeelden en beelden op het KIEL " 

                Gezien wij in het verleden de standbeelden in het Antwerpse hebben weergegeven in ons blog : http://blog.seniorennet.be/alfonsvc en op Facebook, worden de meeste foto's nu door het seniorennet van het blog gehaald en vervangen door een blanco rechthoek, wilden wij dit Antwerpse patrimonium niet laten voorbijgaan om de lezer en vooral de Sinjoor een praktisch volledig overzicht te geven over de rijkdom van beelden die in onze stad aanwezig zijn.

             Onderhandelingen met het seniorennet brachten geen resultaat die ons verklaarden dat de foto's na een zekere tijd terug zouden verschijnen, zodat wij voor alle zekerheid en in het kader van de "wetens -en bezienswaardigheden" ze ondergebracht hebben in ons afzonderlijk werkstuk en  we nu de  standbeelden per stadsgedeelte gaan bewonderen met de nodige "wist-U-datjes" en er een zekere wandeltocht gaan van maken.   

              De foto's komen allen uit ons eigen archief, uitgezonderd enkele, waarvan dan wel uiteraard de herkomst wordt vermeld.  Tevens hebben we de meeste informatie gevonden op Wikipedia - Stadsbeelden Antwerpen Anno 2001 "een gids-inventaris van de beelden en de monumenten" van Antoon Van Ruyssevelt" en het boek van Piet Schepens "Antwerpse standbeelden".

                Zoals Piet Schepens in zijn boek aanhaalt dat hij bij de blikvanger “Brabo” begint, beginnen wij echter ze weer te geven vanaf het Kiel waar we beginnen aan de ingang van het Beerschot-Wilrijk stadion, aan de Atlletenstraat,waar we links verdoken in een grasperkje tussen het onkruid, het standbeeld voor de 

GESNEUVELDE LEDEN tijdens de WO I aantreffen.

Wist U dat ... ?

- dit beeld gemaakt werd door Albéric Collin (° Antwerpen 1886 - 1962), vooral gekend als dierenbeeldhouwer.

-het vermoedelijk ingehuldigd werd in 1922. 

- er op het bovenblad staat vermeld :   """Albéric Collin / 1922 """ met op de voorzijde van de sokkel :

   """1914 - 1918 / A ses membres / Morts pour la patrie /  Le Beerschot A. club / Reconnaissant"""

en langs beide zijden, op een zijvlak, de namen van de gesneuvelden 

- er borstbeelden van enkele stichters van Beerschot, die voordien opgesteld stonden, aan
de hoofdlaan achter de grote tribune, spijtig genoeg zijn verdwenen. 

- het ons niet bekend is waar die naar toe zijn verhuisd.  Wij spreken hier van : Paul Havenick / Jospeh Rijmenam / Maurice Leysen en Alfred Grisar.

               In de marge van "den Beerschot" werd op het Kiel een hommage gebracht aan deze club, die verwijst naar de "ratten van 't Kiel". 

DE RAT 

                                  
                                      
                                                            
Wist U dat ... ?  -

- dit beeld een hommage is aan het Kiel, en verwijst naar de "Ratten van 't Kiel", meer
bepaald naar den Beerschot.

- het  meer een weergave is van een konijn dan van een rat.

-dit beeld op 4 september 2006 werd geplaatst voor de Feestzaal van het Kiel, gelegen aan de Sint-Bernardsetssneweg.  

- de bedoeling van dit beeld was, de nieuwe steenweg op te waarderen en te verwijzen naar den Beerschot. 

- er ondertussen kleinere afbeeldingen van dit beest te vinden zijn ,op de arduinen zit - of afbakeningsblokken in de Abdijstraat.

         We verlaten de Atletenstraat richting VII° Olympiadelaan richting Hoboken en nemen de 1ste straat rechts, de Julius de Geyterstraat, die we volledig uitgaan tot aan de Sint-Bernardsesteenweg, die we oversteken tot aan de splitsing Hendriklei en Maurits Sabbelaan. In het grasperk ontdekken wij het standbeeld 

DE AARDE van Wilfried Pas  

Wist U dat ... ? 

- dit beeld voor het 75jarig bestaan van de "maatschappij voor sociale woningbouw SM Huisvesting"  werd gemaakt en er 4 dezelfde beelden op de plaatsen waar de maatschappij woningcomplexen liet optrekken werden tentoongesteld .

-  deze beelden van de hand van de neo-expressionistische beeldhouwer, tekenaar en graficus Wilfried Pas (° Londerzeel 1940) zijn.

 - op 8.11.1996 enkel het beeld aan de Hendriklei werd ingehuldigd.

- de 4 beelden werden geplaatst aan :
                 - de Emiel Verhaerenlaan hoek Gloriantlaan op linkeroever;
                 - de Prekersstraat, tussen de huizenblokken;
                 - de Hendriklei en
                 - de Noorderlaan
           Gloriantlaan - linkeroever                            Prekerssat                Noorderlaan - luchtbal 

                               (foto's uit eigen beheer)            
                                                                           
- volgens de kunstenaar de naam "Aarde" werd gekozen,  gezien het de naam is van onze planeet.

- de beelden een rechtopstaande bejaarde Indiaan voorstelt met ontbloot bovenlichaam , die in de rechterarm een waaier van arendveren, met afhangende veren op de rug heeft en het onderlichaam bedekt met een dierenhuid .                                                             

- een door de kunstenaar opgestelde nota de tittel van zijn werk verklaart :  """Aarde is de naam van onze planeet. De "Aarde" is ook de naam van dit beeld. De figuur die dit beeld voorstelt is niet de indiaan uit de populaire westernfilm, is niet de held van uit onze jeugdverhalen van Karl May. Het gaat over de Indiaan die, zoals blijkt uit de verslagen van het Russelltribunaal te Rotterdam in 1980, door genocide, racisme, discriminatie, grondroof en uitbuiting, toit op de rand van de definitieve vernietigning wer gebracht [...]. Dit bronzen beeld is een mogelijk ontmoetingsplaats van europese zelfkritiek en indiaans zelfbewustzijn.

         We verlaten het plein via de Maurits Sabbelaan en Karel Mirystraat en begeven ons naar de zuidelijke ingang van het wooncomplex van de Emiel Vloorstraat, waar we een prachtig standbeeld aantreffen met de naam 

HOGER OP

Wist U dat ... ?

-  dit beeld gemaakt werd door de beeldhouwer en tekenaar Frans Claessens (° Antwerpen 1885 en gestorven in 1968).

-  het  ca 1958 werd opgesteld en drie op elkaar staande sterk gestilleerde figuren voorstellen die elkaar ondersteunen.

           We begeven ons vervolgens naar de Schijfstraat waar we aan de gevel van de bibliotheek een bas-relëf in witte steen aantreffen.

BAS-RELÏEF aan BIBLIOTHEEK

Wist U dat ... ?

- dit relïef een ontwerp is van Olivier Van Dongen.

- het bibliotheekgebouw ingehuldigd werd op 12 oktober 1963.

- het 5 figuren voorstelt die aan het lezen zijn.

          Een weinig verder in het grasplein deze eigenaardige

VOGEL DRINKBEKKEN ontdekten

Wist U dat ... ?

- dit kunstwerk vermoedelijk tot doel heeft als drinkbekken voor vogels en van de hand van Mark Macken is.

- deze geboren werd te Diest in 1913 en te Antwerpen overleed in 1977.

         Er schuin tegenover op de toegangsweg naar de flatgebouwen van de Schijfstraat het standbeeld 

GROENRUIMTEN ook VREDE 1960 eveneens van Mark Macken

Wist U dat ... ?

- het de titel draagt van "Vrede" .

- er op een bronzen plaat, onderaan het beeld, de tekst : "Nationaal Instituut voor de huisvesting / Provinciale prijs / Groenruimten 1960 / M. Macken, Beeldh." staat.

          In de onmiddellijke omgeving van de Schijfstraat, nl Frans Hensstraat bevinden er zich mooie kunstwerken aan de ingang van het gebouw

FRANS STEGER 

          Nog een beeld van Mark Macken vinden we aan de Emiel Vloorsstraat 11, waar aan de ingang 2 beelden de luifel ondersteunen. Het stellen

KIRIATIDEN voor  

Wist U dat ... ?

- met kariatiden, pilaster (een niet vrijstaande pilaar) wordt bedoeld.

- er langs beide zijden  van de toegang zowel de man als de vrouw een kindje op de
arm dragen en met de andere arm zij de "abacus" onder de luifel ondersteunen.  (Nvdr : abacus = dekplaat van kapiteel = bovendeel van een zuil). 

          Even verder in het grasperk nabij de Pieter Rottiestraat, een straat achter de Sint-Catharinakerk, staat het standbeeld

S.M. HUISVESTING 1958     

      Wist U dat ... ?

- dit een driezijdige stèle in basaltsteen voorstelt met een hoogte van 340 x 190 x 135 x  135cm

- Dit een werk is van Aimé de Matelaere, ° Zottegem 1915 en + Antwerpen 1992.       

- het een driezijdige steen is met twee van de drie vlakken naar de straat gekeerd.

- er op de achterzijde staat de vermelding : """A. DE MARTELAERE"""
                   voorzijde rechts : """SM HUISVESTING / ANTWERPEN"""
                                    links :   """Wooneenheid Zaanstraat / gebouwd 1951 - 1958)  :
                                                Voorzitter J. Wilms / Directeur E.J. Bastiaensen """
                           achterzijde : """Architecten / K. Maes / V. Maeremans / R. Braem //
                                               Studiebureau TKB / Wijkverwarming / R. J. Varendonck"""

- Het beeld werd ingehuldigd in 1958.

- de tekst werd overgenomen uit het boek  " Stadsbeelden Antwerpen Anno 2001 van Antoon van Ruyssevelt.

        Via de Karel Rottie en de Mac Oleffestraat gaan we richting Sint-Bernardse steenweg en lopen recht op het Kielpark, waar aan de ingang het beeld

DE SERENITEIT staat opgesteld.                                                   

Wist U dat ... ?

 - dit beeld gemaakt werd door Henri Puvrez, ° St.-Jans-Molenbeek in 1893 en
  overleden te Antwerpen in 1971.

- hij vooral vrouwenlichamen beeldhouwde.  

- het beeld, zoals hieronder afgebeeld eerst voor het Politiebureau aan de Sint-Bernardsesteenweg stond, doch bij de aanleg van het Kielpark het een 50meter verder werd verplaatst.     

          We verlaten het park via de blokken van het Kielpark en begeven ons rechtstreeks via de doorsteek van de berm boven de tunnel naar de 1ste straat links, de Alfred Coolsstraat.   Aldaar gelegen aan het grasperk ter hoogte van de Edgard Casteleynstraat bevindt zich het 

GEDENKTEKEN VOOR DE GEVALLEN POLITIEBEAMBTEN VAN ANTWERPEN
              

Wist U dat ... ?

- dit monument aldaar geplaatst werd in de jaren 50 ter nagedachtenis van de gevallen politiebedienden in de wereldoorlogen 1914-18 en 1940-45

- het werd door het aktiecomité "De Dag der Politie" op 4.1.1952 aan de stad werd geschonken..

- het oorlogsmonument is een werk van beeldhouwer Willy Kreitz (° Antwerpen 21.9.1903) en vermeldt de volgende opdracht : "De bevolking aan hare gevallen politiebedienden".

- Willy Kreitz stierf te Ukkel op 3.7.1982 op 78 jarige ouderdom.

          We verlaten het plein via de Volhardingstraat tot aan de Camille Huysmanslaan waar we aan de doorsteek, op de verhoogde berm het beeld

SCHRIJDEN ook nog TORSO genoemd kunnen bekijken.                                                                                  

                     
Wist U dat ... ?

- dit beeld is van Karl Hartung is (° Hamburg (D) op 2.5.1908 en overleden te Berlijn (D) op 19.7.1967).

- het vroeger stond op de hoek van de Camille Huysmanslaan en Jan Van Rijswijcklaan, waar nu het beeld van Camille Huysmans staat (zie verder in dit blog). 

- het sinds 1969 staat in het plantsoen op de hoek van de Camille Huysmanslaan en de
Volhardingstraat.

- Hartung het beeldje creëerde in 1950 en dat door het college van Burgemeester en Schepenen werd aangekocht.

            De Camille Huysmanslaan volgend tot aan de Jan Van Rijswijcklaan bevindt zich ter hoogte van de J.B. Verlooystraat het statische standbeeld van

 CAMILLE HUYSMANS

            
                                
  Wist U dat ... ? 

- Camille Huysmans, filoloog, publicist en politicus, werd geboren te Bilzen op 26.5.1871.

-  het beeld is van de Roemeens, later, Belgische beeldhouwer en tekenaar Idel Ianchelevici
   (Leova-Bessarabië, 5 mei 1909 - Maisons-Laffitte - Frankrijk, 26 of 28 juni 1994)
   Foto :- één uit mensmagazineoriginal en één uit ons eigen beheer.                                                             
- het standbeeld 3,25 meter hoog en in brons is.

-Het stond vroeger op de hoek van de Mechelsesteenweg en de Koningin Elisabethlei, vlakbij de Belgiëlei stond, waar Huysmans jarenlang woonde en hij op 25.2.1968 zou sterven.

- het op 24.4.1981 onthuld werd op die plaats.  

            De Jan Van Rijswijcklaan verlatend kijken we recht op Expo Antwerpen, waar voor het gebouw een

STENEN BOL werd geplaatst.  

Wist U dat ... ?

- deze bol een diameter van ca 350 cm heeft en deze samengesteld is uit gemetselde breukstenen.

- het een gift is van de Oostenrijkse republiek / aan het Nationaal Bouwcentrum / ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling 1958  

         Meer stadinwaarts bevindt zich op de middenberm, tegenover de Antwerpse expohallen, en waar ook de haltes van de trams 2 en 6, en de autobuslijn 22 zich bevinden, staat de

TELJORENFONTEIN

 Wist U dat ... ? 

- de fontein werd gemaakt door H. Beyaert. 

- deze fontein voorheen aan de Nationale Bank stond,  waar ze in 1930 plaats moest ruimen voor het monument van de gesneuvelden met Koning Albert.

- Beyaert zei : "Ma fontaine ? J'entasse des plats et des assiettes, et voilà ma fontaine".

- het een mooi monument is met al die kikkers, die fijne straaltjes water spuiten.

          Op diezelfde plaats bevinden zich aan de beide uiteinden beelden. Aan de noordzijde de  

BRIESENDE LEEUWEN

Wist U dat ... ?

- deze beide beelden gemaakt werd door  Josué Dupon - ° op het gehucht De Reiger van het West-Vlaamse Ichtegem 22.5.1864 en + Antwerpen 13.10.1935.

- Josué Dupon een dierenbeeldhouwer bij uitstek was.   Er in de Antwerpse Zoo  heel wat beelden van hem staan.  o.a. de kameeldrager aan de ingang van de ZOO 

- deze beelden voorheen ook op de Frankrijklei voor de Nationale Bank stonden.

          En..... aan de zuidzijde,   

SAMSOM VELT DE LEEUW

Wist U dat ... ?

- dit beeld eveneens, zoals de briesende leeuwen, een beeld is van Josué Dupon (° Ichtegem 22.5.1864). 

- in 1930 beide beelden nog op de wereldtentoonstelling te Antwerpen stonden, om dan 5 jaar later op de Jan Van Rijswijcklaan, ter hoogte van het Bouwcentrum (nu Antwerpen-Expo), te belanden.  

          Aan de linkzerzijde van de Jan Van Rijswijcklaan, richting stad, werd een paviljoen aangelegd en kreeg de naam

CROWNWELL TANK             

                           

  Wist U dat ... ?

- de bevrijding van Antwerpen gebeurde op 4.9.1944 door de 11th Armoured Division onder het bevel van Major-Generaal G.P.B. Robert, ook gekend als Pip. 
                                            

- deze tank eerst stond opgesteld aan de grens Antwerpen - Wilrijk, aan de Boomse steenweg ter hoogte garage Permeke.

         Naast het plantsoen ligt een aardewegje dat leidt naar de vestingwateren.  Wanneer we de eerste expobrug oversteken komen we aan de jeugdherberg Op Sinjoorke.  Voor dit gebouw vonden wij een eigenaardig beeld van vrouwen met ontbloot bovenlichaam, die zo maar uit de grond komen verrezen.  Wie de maker van dit kunstwerk is, dat uit een rotsblok is gehouwen, hebben wij spijtig genoeg niet kunnen achterhalen. 

 BORSTBEELDEN van VROUWEN                                                                                                                                                                                                                                                                            

     We verlaten het plein via de tweede expobrug en begeven ons richting Jan Denucéstraat waar voor de blok aan de Kolonel Silvertopstraat een prachtige Totempaal werd geplaatst, die de naam vraagt van      

MONUMENT  T. VERBEECK of "Totempaal"                                                                                                                                                                                                                                        

 Wist U dat ... ? -

- dit kunstwerk door vader T. Verbeeck geschonken werd aan de SV. De Woning naar aanleiding  voor het bouwen van de blokken aan de Jan Denucéstraat.             

- nadat verschillende kunstenaars er werk van maakte, het in 1970, Jean-Guillaume Bierwerts, (geboren Brasschaat 3.5.1927) met de opdracht gelast werd.

- op 22.10.1973 het 13,50 meter hoog polyester stapelbeeld onhuld.  Het had geen succes en werd vlug door de sinjoren gedoopt tot "Totempaal" of "Patteeke" (Nota van de redactie : Antwerps voor taartje).

            Maar kunnen jullie me zeggen wat deze 'Totempaal' in feite voorstelt ?  Is het de hoop of bedreiging ?

            Zie zo hier eindigt onze zoektocht naar de standbeelden en beelden die we terugvonden op het Kiel.   Onze volgende stap gaat in Deel 43 B richting Zuid. 

            Veel lees -en kijkplezier.

                                                           -o-o-o-O-o-o-o-