"In de ogen van Bart De Wever zijn we allemaal verdacht"

Er heerst onrust onder de bedrijfsdirecteuren van de stad Antwerpen. De buitenwereld overlaadt hen met prijzen voor citymarketing en stadsvernieuwing, maar een eerste ontmoeting met hun toekomstige burgemeester gaf niet echt een lekker gevoel.

Vrijdag 16 november. Er is uitgekeken naar dit moment. De Stadslijst is gesplitst, het staat sinds enkele dagen vast dat Bart De Wever de nieuwe Antwerpse burgemeester wordt aan het hoofd van een rechtse coalitie. Op het stadhuis is een reeks ontmoetingen gepland met de top van de stadsadministratie, de bedrijfsdirecteuren van de autonome gemeentebedrijven.

In Antwerpen is bewust voor dit soort benamingen gekozen. Patrick Janssens stootte in 2004 op een vermolmde, over-gepolitiseerde en door het Visa-schandaal zo goed als gezagloos geworden stadsadministratie. Hij hervormde ze en bracht ze onder in een gerenoveerd trendy gebouw op het Zuid, den Bell. Het Antwerps stadsbestuur kreeg bovenaan een soort holding, een (afgeslankt) schepencollege en daaronder een dozijn stedelijke bedrijven.

Een aantal Antwerpse bedrijfsdirecteuren is weggeplukt uit de privésector. De overstap ging gepaard met laatavondlijke discussies met hun partners. "Je veranderde van job en toch ging je minder verdienen", zegt een van hen. "Je deed dat voor 't Stad. Je zag wat er in Antwerpen allemaal aan het bewegen was en je wou daar deel van zijn." Wat al deze mensen vooral kenmerkte, was dat ze zich herkenden in het verhaal van Janssens.

Op die bewuste vrijdag kregen ze om de beurt een halfuur om een goede eerste indruk te maken op Bart De Wever.

De aanpak van Patrick Janssens leverde Antwerpen begin november de European City of the Year 2013 Award op. De stad kreeg lof toegezwaaid voor projecten als het Eilandje, Park Spoor Noord en het Schipperskwartier. De jury van de Academy of Urbanism in Londen was in zijn rapport ook positief over het 'wij-verhaal' in Antwerpen, vertaald in de slogan waarmee alle bedrijfsdirecteuren sinds jaar en dag hun brieven en mails ondertekenen: ''t Stad is van iedereen'. De slogan waarover Bart De Wever zich tijdens de campagne liet ontvallen dat hij er niet achter kon staan. "We wisten dat wel", zegt een directeur. "Maar dat was midden in de verkiezingsstrijd. Hij heeft zijn uitspraken achteraf genuanceerd."

Minachtende lichaamstaal
De directeuren werd nu gevraagd om, als was het een examen, een uiteenzetting te geven over wat ze hadden gerealiseerd en wat de uitdagingen zijn voor de komende zes jaar. Bart De Wever, geflankeerd door enkele medewerkers, zei zelf weinig. Hij wou vooral luisteren.

Een van hen: "Dat was een goed initiatief, wij konden vrijuit spreken. Ik had er geen slecht gevoel bij. Achteraf kregen we te horen dat men aan de overkant van de tafel aangenaam verrast was door de aanwezige deskundigheid."

Die mening wordt niet door alle bedrijfsdirecteuren gedeeld. "Ik vond hem minachtend", zegt een andere. "In wat hij zei, in zijn lichaamstaal. Iedereen had verwacht dat De Wever de bedrijfsdirecteuren zou omarmen. Dit zijn normaal de mensen met wie hij het de komende zes jaar zal moeten doen. Hij zei dat hij wat hij hoorde 'te projectmatig' vond, 'te links' en 'te Patrick Janssens'. Hij leek het ons kwalijk te nemen dat we hebben meegewerkt aan de projecten van Janssens. Hij bekeek ons alsof we besmet waren. Het was een clash tussen ideologie en praktijk. De enige van wie we hoorden dat hij goede punten had gescoord was Eric Dubois, het hoofd van het Gemeentelijk Autonoom Parkeerbedrijf. Die had zich laten ontvallen dat het inderdaad moeilijk is geworden om te parkeren in het centrum. 'Eindelijk iemand die mij verstaat', zei Bart De Wever."

"De wereld kijkt naar Antwerpen zoals wij vroeger naar Barcelona. Op het gebied van citymarketing is Antwerpen een van de meest inspirerende voorbeelden van de laatste jaren. Nu kregen de verantwoordelijken te horen dat het helemaal anders moet. In de ogen van Bart De Wever zijn wij allemaal verdacht."