Antoon Roosens (1929-2003)

Vandaag zes jaar geleden overleed flamingant en marxist Antoon Roosens. Roosens was jarenlang het boegbeeld van de radicaal-linkse strekking van de Vlaamse Beweging.

Antoon Roosens werd vanaf het eind van de jaren ’50 actief in de Vlaamse Beweging. Hij werd samen met Staf Verrept één van de drijvende krachten van het protest tegen de talentelling en organisator van de Marsen op Brussel in 1961 en ’62. Hij wierp zich tevens op als ideoloog van het sociaal-flamingantisme, dat federalisme koppelde aan (economische) structuurhervormingen. De macht van de bourgeoisie werd volgens Roosens in stand gehouden door de unitaire structuur van België. Federalisering zou de macht van de arbeidersklasse doen toenemen.

Midden jaren ’60 waagde hij zich toch aan een partijpolitiek avontuur. Hij streefde naar Vlaamse frontvorming, een ideaal waarvoor hij de Volksunie niet wist te overtuigen. Samen met gewezen VU-kamerlid Daniël Deconinck, gewezen CVP’er Roger Bourgeois en Staf Verrept nam hij in 1965 deel aan de verkiezingen in het arrondissement Leuven onder de naam ‘Vlamse Democraten’. Zijn partij haalde slechts 0,2% en Roosens werd niet verkozen.

Ten tijde van het Egmontpact (1977) was Roosens één van de voormannen van het niet-partijpolitieke verzet tegen het akkoord. In de jaren ’80 en ’90 was hij vooral actief als medewerker aan enkele linkse en progressieve tijdschriften zoals Meervoud en het Vlaams Marxisitisch Tijdschrift. In de jaren ’90 werkte hij zijn Vlaams-nationalistische visie verder uit op een marxistische leest. Hij stelde dat Vlaanderen moest onafhankelijk worden om een tegengewicht te bieden aan het toenemende multinationaal onderdrukkingskapitalisme. Op die manier moeten het nieuwe progressieve nationalisme de economische machtsinstrumenten worden ontnomen aan de ondemocratische multinationale technocratieën. Enkel op niveau van de natie, gebaseerd op culturele eenheid, kan dan de welvaart aan de brede bevolking gegarandeerd worden.


Enkele artikelen van Roosens kan je hier nalezen.

Brief aan Herman Van Rompuy

Premier, Dorpsgenoot,

Wij, inwoners van Sint-Genesius-Rode, de andere vijf en hun sympathisanten elders, groeten u.

Bij de aanvang van uw eerst afgewezen en nadien met veel aandrang van partij en koning toch aanvaard premierschap, kijken wij met belangstelling uit naar uw verwezenlijkingen. Met ons 48-jarig Komitee der Randgemeenten kijken wij met u, als u er even de tijd voor hebt, terug naar wat wij alhier politiek hebben meegemaakt. In 1948 gingen Nederlands- en Franstaligen van velerlei pluimage ongebonden aan tafel zitten. Tien jaar lang discussieerde het Harmelcentrum over de toenmalige institutionele problemen in dit land. In het eindrapport van 24 april 1959 lezen we: ‘Het Centrum van Onderzoek erkent.. het bestaan van twee culturele gemeenschappen… Deze gemeenschappen moeten, willen zij tot volledige ontplooiing komen, homogeen zijn. Dit wil zeggen: 1. Dat het intellectuele leven, het onderwijs en het bestuur aldaar eentalig moeten zijn; 2. Dat de taalminderheden die er leven zich niet mogen afzonderen en dat zij zich aan het milieu moeten aanpassen.

Vijftig jaar later kunnen u en wij in onze zes gemeenten en in de hele Vlaamse gordel rond Brussel vaststellen dat de faciliteiten die vijf jaar na de eindconclusies van het Harmelcentrum door uw partijgenoten met de dood in het hart werden goedgekeurd, nog steeds worden misbruikt om Franstaligen, gesteund door alle Franstalige partijen, toe te laten zich niet aan het milieu aan te passen. Dat ze integendeel gaan eisen dat uw, dat onze en andere gemeenten naar een ‘ander milieu’ moeten overgeheveld worden. Uw regering heeft een minderheid van Nederlandstalige parlementsleden en een meerderheid van Franstalige ministers-staatssecretarissen. Zonder dat uw ont-kartel-de partij erin geslaagd is vijf minuten politieke moed aan de dag te leggen om van Vlaams-Brabant een eigen kieskring te maken zoals Waals-Brabant die wel heeft. Om nog niet te gewagen van vooruitzichten op een ruime staatshervorming, waarvoor drie van uw leidende maar opzijgeschoven kopmannen en kopvrouw hun hand in het vuur gestoken hadden. Daarom wachten wij niet om uw regering te beoordelen op het einde van uw geplande legislatuur in 2011. Wij zullen de exploten van uw regering en uw meerderheid vrij, vrank en politiek ongebonden beoordelen zonder er windels om te doen.