Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
22-01-2007
Wat brengt een natte januari zoal mee ?
Veel regen in januari is gewoon slecht te noemen, een natte januari geeft een slechte oogst, en dit zowel voor het graangewas en als voor de wijnstok ! Weerspreuken verwoorden dat zo :
" Valt in januari veel regen, dan brengt hij de vruchten geen zegen. "
OF......
" Is januari nat, leeg blijft het vat. "
En om te besluiten nog deze :
" In januari veel regen en snee doet aan bergen, dalen en bomen wee. "
Dus....weg met al dat nat zeker ? Ietsje lager kan u in een apart hoofdstukje nog wat vinden omtrend Sint-Anastatius die men vandaag vereerd.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 Januari 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 4,6° om iets na midddernacht waargenomen. De minimum temperatuur bedoeg toen 0,2° en die werd om 23u50 opgetekend ! 22 Januari 2005 was eveneens een bewolkte dag waar het kwik om 13u52 zijn hoogste punt bereikt had, en dat bedroeg 7,6°. De minimum temperatuur bedroeg die dag 0,1° en dat werd 's morgens om 8u01 waargenomen ! De warmste 22ste januari sinds de waarnemingen was deze van 1943 met 13,7°. De koudste 22ste januari ooit kwam in 1942 voor met min 17,9° !
Vroeger, en dan spreek ik van heel lang geleden, brachten de Karmelieten in Brugge een eredienst tot de heilige Anastasius die men vandaag vereerd. Een erg oud maar zeer mooi gedicht meldt ons dit :
Ander sieckten en plaegen
siet men oock uyt t lichaem jaeghen
door t gesicht van t heylick beldt.
Als den mensch hier me bevanghen
roept tot Godt met groot verlanghen
en hier op syn hope steldt.
Wilt dit Beldt dan t saemen eeren,
en tot t self u herten keeren,
al die syt in druck en pyn,
en betrouwt uyt ganscher herten
dat het sal in al u smerten
dienen voor een medecyn.
Wilt u selven oock begheven
om dit wonder Beldt verheven
te aenroepen in den noodt,
omdat Godt ons wilt beaeren
en van alle siecken spaeren
en meest van een quade doodt.
Een heel oud gebruik dat vroeger erg in trek was,waren de jonge meisjes die heden aan een noveen begonnen ter ere van de H. Maagd, en dit om een goede echtgenoot te bekomen.
Zoals gisteren al aangekondigd breng ik vandaag enkele weerspreuken rond Sint-Vincentius die morgen bij ons passeert. Deze dominikaner monnik uit de XIIIe eeuw die zich voornamelijk bezig hield met het lot van de verwaarloosde plattelandsbevolking, schijnt met zijn zonneschijn vooral voor een goede oogst te zorgen. Hoewel zonneschijn ???
Vincentius zonneschijn,
Brengt veel koorn en wijn.
Een andere weerspreuk zegt het dan weer als volgt :
Is t op Sint-Vincentius zonneschijn,
Dan zal er in de schuren koren zijn.
Ik vrees echt een beetje voor die zonneschijn, en wat dan met het koren en de wijn ?
Een ietsje meer over Sint-Vincentius vindt u hier een ietjes lager in een apart hoofdstukje.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gelden ?
21 Januari 2006 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 7,8° om 13u20 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 3,3° en die werd om 7u48 opgetekend. 21 Januari 2005 was een bewolkte dag met heel eventjes wat zon. Om 0u01 noteerde men de maximum temperatur en die bedroeg toen 9,7°. De minimum temperatuur werd 's avonds om 19u47 waargenomen en die bedroeg 4,2°. De warmste 21ste januari sinds de waarnemingen in 1833 was deze van 1899 met 12,9°. De koudste 21ste januari ooit kwam in 1942 voor met min 17,1° !
" Dits de dach van Sinte Vincente Deerste mestdach van den jare, heet men verre ende nare. "
S
int-Vincentius was bisschop van Saragosse in Spanje en werd op wrede wijze gemarteld. Zijn lichaam werd verscheurd en men goot zout in zijn wonden. Hij wordt (werd) aanroepen tegen de ziekte van de ingewanden en de koorts. In het Oost-Vlaamse Marke is of was er een kapelleke waar men ging dienen tegen de maagziekte. In Eeklo, waar hij de patroon van de kerk is, werd hij vereerd tijdens het octaaf. De stad en het omliggende werd dikwijls door de moeraskoorts geteisterd en daarvoor werd de hulp van de heilige ingeroepen. Naast koortslijders namen ook de ooglijders hun toevlucht tot het gewijde Sint-Vincentiuswater dat in de kerk uitgedeeld werd. Tot aan de Franse tijd was er op het kerkhof een put waarvan het water, onder de aanroeping van de H. Vincentius jaarlijks gewijd werd. Ieder jaar hadden er twee processies plaats : de kleine op zijn feestdag en dan werd het beeld en de reliek rond de stad gedragen. De grote had de derde Sinksendag plaats. De grote processie onderbleef tijdens de beroerte van de 16e eeuw, en de kleine verviel onder het Frans bewind.
Het was ook de gewoonte dat men Sint Vincentiusbroodjeswijdde tegen de koorts en deze broodjes die diende dan als bewijs van de bedevaart, zoals later de bedevaartvaantjes
Morgen breng ik u nog wat over de heilige Anastasius die ook op 22 januari vereerd wordt en daar hoort dan weer een pracht van een oud gedicht bij. Tot morgen ?
Morgen vieren of vierde men het feest van Sinte-Agnes en Sint-Vincentius(22 jan). En als we de weerspreuken moge geloven dan betekent hun bezoek het einde van de grootste koude, en dat verwoorden ze als volgt :
Als Agnes en Vincentius komen,
begint men t wintervuur te schromen.
Het zou fijn zijn voor onzeportemonaie, maar ik blijf maar met die 25ste januari in mijn hoofd zitten. Ander goed nieuws brengt ons de volgende weerspreuk dan weer:
Als Agnes en Vincentius komen,
is er sap in de bomen.
Hiermee wordt aangestipt datrond einde januari de bomen weer beginnen te herleven.
Morgen breng ik dan weer enkele de weerspreuken rond Sint-Vincentius die op 22 januari langs komt.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 dag geleden ?
20 Januari 2006 was een bewolkte dag met regen. Om 13u06 had het kwik met 10,7° zijn hoogste punt bereikt. De minimum temperatuur bedroeg toen 4,4° en die werd om middernacht opgetekend. 20 Januari 2005 was een zwaar bewolkte dag met een zachte temperatuur voor de tijd van 't jaar, om 14 uur werd toen 12° gemeten. De minimum temperatuur bedroeg toen 6,6° en die werd om 0u01 opgetekend. De warmste 20ste januari sinds de waarnemingen was deze van 1918 met 13°. De koudste 20ste januari ooit kwam in 1838 voor met min 18,2° !
Morgen komen de heiligen Fabianus & Sebastianus op bezoek
Hoewel deze twee heiligen op dezelfde dag gevierd worden, is in de volksetymologie Sint-Sebastiaan veruit de bijzonderste, vermoedelijk omdat hij de patroon van de boogschutters is ? Sint-Bastiaan, die vroeger door onze voorouders ook al wel eens familiair Sint-Bastje werd genoemd, is de laatste van de drie harde koppen. En wat vertellen de weerspreuken ons zoal ?
Sint Bastje,
is een hard gastje.
Dat merken we nog niet direct en gelukkig maar, maar dit wil lang nog nietzeggen dat we de winter al kwijt zijn, integendeel zelfs,lees eens :
Als de dagen beginnen te lengen,
begint de winter te strengen.
Met Sint-Sebastiaan,
komen er harde koppen aan.
Mocht het morgen echter toch vriezen dan duurt de vorst niet zo erg lang want zegt men in het Gentse :
Vriezen op Sint-Sebastiaan,
Es op Lichtmisse (2febr.) gedaan.
Ik blijf het zeggen, ik verwacht de winter rond 25 januari en ik hoop dat ik mij enorm vergis !
Morgen vertel ik u dan weer wat Sinte-Agnes ons brengen zal, zij komt zondag bij ons langs.In een apart hoofdstukje vindt u hier wat lager nog een ietsje meer van de heiligen Fabianus & Sebastianus
welk weer was het vandaag, nu precies 1 jar geleden ?
19 Januari 2006 was een droge maar wel bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,7° om 15u16 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag 3,1° en die werd om 4u57 opgetekend. 19 Januari 2005 was een zwaar bewolkte dag met 's avonds een wind die tellen kon. De maximum temperatuur bedroeg 12° om 14 uur waargenomen. De minimum temperatuur werd om 8u26 opgetekend en die bedroeg 3,1° net als vorig jaar. De warmste 19de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1930 met 14,7°. De koudste 19de januari ooit kwam in 1838 voor met maar liefst min 19,5° !
HH. Fabianus en Sebastianus worden morgen vereerd !
D
e H. Fabianus stief in 250, hij was het die verschillende punten regelen van de kerkelijke wetgeving. Meer bekend en ook gevierd is Sint-Sebastianus die een soldaat van de keizer was. Hij werd wegens zijn standvastigheid in het geloof aan een boom gebonden en met pijlen doorboord. Gelukkig werd hij nog levend gevonden,opgenomen en hij genas. Later vertoonde hij zich weer aan de keizer en schandvlekte zijn gedrag waarop deze hem liet dood geselen in 288. Om de wijze waarop de H. Sebastiaan gemarteld werd, werd hij tot patroon gekozen van de handboogschutters.De gilden van de handboogschutters waren vroeger zeer talrijk in ons land. Reeds in 1302 ontving de gilde van Ieperde goedkeuring.Gent volgde in 1322, Leuven in 1343, Brugge in 1396, Aalst in 1421 en Mechelen in 1432.Die feestdag werd vroeger jaren altijd gevierd met een mis die daarna altijd gevolgd werd door een gebruikelijke smulpartij zegt maar. Menigmaal werd er toen dan ook omprijs geschoten
Sint-Sebastiaan was ook de patroon tegen de pest, een ziekte die ook iemand onvoorziens kon treffen, net zoals een afgeschoten pijl. De kerk van Linkebeek bijvoorbeeld is de H. Sebastianus toegewijd en vroeger zond met er de boogschutters die iets misdreven hadden ter pelgrimage naartoe. Laat mij dit kort hoofdstukje beëindigen met een zeer oude weerspreuk die in ons erg goed nieuw komt brengen, leest u zelf maar :
Morgen is Sint Sulpitius bij ons op bezoek en deze brave man heeft invloed op de komende lente, lees maar :
Geeft Sint-Sulpitius schoon ijs,
dan is de lente goed en wijs.
Alleen vrees ik een beetje voor dat schoon ijs, en dus ook voor de aankomende lente !
Morgen vertel ik u dan weer wat Sint-Fabianus en Sint-Sebastianus onze te bieden hebben. Deze twee heilige komen a.s. zaterdag bij ons langs en ik kan u nu al zeggen dat het twee harde gasten zijn !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 Januari 2006 was een bewolkte dag met wat lichte regen. Om 14u50 had het kwik met 7,5° zijn hoogste punt bereikt. De minimum temperatuur bedroeg toen 2,8° en die werd om 4u59 waargenomen. 18 Januari 2005 was een winderige dag met buien. De maximum temperatuur bedroeg die dag 8,4° en die werd 's nachts om 1u50 opgetekend. De minimum temperatuur noteerde men toen 's avonds om 18u10 en die bedroeg 2,7° De warmste 18de januari sinds de waarnemingen was deze van 1924 met 12,5°. De koudste 18de januari ooit kwam in 1838 voor met min 17,7° !
Door stoel verstond men in de 4de eeuw te Rome, Petrus macht en leergezag.Deze dag is er ook weer ene om in t oog te houden want als het morgen regent dan worden we met een regenachtig jaar geplaagd, lees maar eens hoe de weerspreuken ons dat duidelijk maken.
Staat Sint-Pieters stoel tot Romen,
in de sneeuw of in het nat,
t staat een vochtig jaar op komen,
t kan niet missen dat.
Een andere vertelt het ons dan weer zo :
Op sint-Pieter en Sint-Paulus (25 jan) regen,
is voor de boer geen zegen.
En mocht het morgen vriezen, dan ziet het er al veel beter uit,of toch niet ?
Sint-Pieters stoel bevroren
Een droog jaar geboren.
Maar ook ..
Sint-Petrus stoeltje koud,
Wordt veertien dagen oud.
Zien dus wat morgen ons zal brengen ??? en dan vertel ik u wat Sint-Sulpitius ons op 19 januari komt vertellen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
17 Januari 2006 was een pure regendag ! De maximum temperatur bedroeg 7,2° en die werd om 14u58 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 5,1° en die werd om 8u47 opgetekend. 17 Januari 2005 was een bewolkte dag met 's avonds regen. Het kwik steeg tot 7,3° en dat werd om 16u08 opgetekend. De minimum temperatuur bedoeg die dag 3,4° en die werd om 0u22 waargenomen. De warmste 17de januari sinds de waarnemingen was deze van 1939 met 12,9°. De koudste 17de januari ooit kwam in 1838 voor met min 16,7° !
Wanneer de broeders van S. Antoon op hun omhalingsronde waren, werden ze altijd vergezeld van een afgericht varkentje dat men een bel aan de hals, zo tam als een hond, al knorrende achter den broeder aan liep. De arme lieden, voor wie het varkentje zo nuttig was, aanriepen den H. Antonius om alle kwalen van dit dier, en later van alle staldieren af te weren. Het is dan ook geen wonder dat het verken met de bel, als onafscheidbare gezel van de gevierde kluizenaar wordt afgebeeld. Voeg ik hier nog aan toe dat men in het beeldschrift er de boze geest wil in afschilderen die,onder de gedaante van een zwijn, de heilige kwam bekoren.
In menige kerk in t Vlaamse land wordt Sint-Antonius aanroepen tegen de ziekten van het vee. In Merchtem bijvoorbeeld waar de lakenweverij bloeide, was Sint-Antonius de patroon van de kamslagers. Laat mij dit hoofdstukje afsluiten met een erg oud maar mooi gedicht zal ik het maar noemen :
Morgen is Sint-Antonius met zijn verken bij ons te gast, en dat is de tweede harde kop weet u nog ?En wat heeft die ons zoal te bieden, wel dat verneemt u van de volgende weerspreuken :
Sint-Antoon en Sint-Sebastiaan (20 jan.),
Gaan met t hardste van de winter aan.
En wat gedacht van deze mooie .
Sint-Antonius met zijn verken,
Vader abt van kouderkerken,
Is er een die steeds verkiest,
Dat het op zijn feestdag vriest.
Morgen is het ook weer een lotsdag en zo leert ons een weerspreuk t volgende :
Sint-Antonius
is ijsmaker of ijsbreker.
En tot slot voor vandaag :
Sint-Antonius, schoon en helder,
Vult het vat en ook de kelder.
Morgen verneemt u dan weer alles over : Sint-Pietersstoel te Rome (18 jan.)
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 Januari 2006 begon met zon in de voormiddag, na de middag was het bewolkt en om 14u27 had het kwik met 7,8° zijn hoogste punt bereikt. De minimum temperatuur bedroeg toen min 3° en die werd 's nachts om 1u44 opgetekend. 16 Januari 2005 was een mooie zonnige dag met een maximum temperatuur van 5,8° om 14u36 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 3,9° en die werd 's morgens om 8u06 genoteerd. De warmste 16de januari sinds de waarnemingen was deze van 1947 met 15,3°. De koudste 16de januari ooit kwam in 1838 voor met maar liefst min 19,6° ! ! !
een enkele heilige is in het Vlaamse land zo vereerd als den H. Antonius met zijn verken. De reden ervan steun ongetwijfeld op de geschiedenis.In de 11de en 12de eeuw heerste in Europa ene pestziekte vergezeld van hete gezwellen, en gekend onder de naam van Heilig-vuur (le feu sacré). Schielijk verdween die ziekte door de aanroeping van den H. Antonius.
Ter gelegenheid van de algemene aanroeping des heiligen werd in Dauphiné (F) de vermaarde kloosterorde van S. Antoon ingesteld. In dit gesticht werden op het einde van de 11de eeuw de relieken des vermaarden patroon uit Constantinopel overgebracht. De monniken of broeders van S. Antoon verspreidde zich welhaast in gans Europa, ook in Vlaanderen. In deze kloostergemeenten mestte men een groot aantal varkens, vooral bestemd tot de nooddruft van de arme mensen en tot een geneesmiddel voor die van S.Antoniousvier waren aangetast. Deze varkens, daarom S. Antoniusvarkens geheten, mochten niet alleenlijk in het vrijgeweide, maar zelfs langs de straten van steden en dorpen rondzwerven, ja zelfs in de bijzondere koten of stallen met de overige dieren eten, zonder dat ook maar iemand hun enig kwaad durfde te doen. ( Het gezegde : Het is een straatverken , dat gezegd wordt van een nietsdoende straatloper, heeft waarschijnlijk zijn oorsprong hier wel aan te danken) Morgen vertel ik hier nog wat verder over, tot dan ?
Gisteren bezocht Sint- Hilarius ons met zon, dus....zou het nu wel eens vlug veel kouder kunnen zijn ? En is het dat nog niet direct, dan komen muggen en mieren ons misschien 't volgende vertellen :
" Muggen in januari, mieren in februari : Veel te vroeg, een slecht begin; De meimaand zet met vorst nog in. "
Morgen vertel ik dan weer wat de tweede harde kop (Sint-Antonius) ons te bieden heeft die overmorgen bij ons op bezoek is. In een apart hoofdstukje breng ik u ook vanaf morgen een kort verhaal over deze heilige.
