Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
20-01-2009
Hoe moeten de eerste drie maandag van 't jaar zijn ?
Uit vorige weerspreuken zagen of leerde we wanneer januari een echte wintermaand is, we veel goeds moge verwachten, doch een volledig succes wordt maar pas bereikt als de volgende maanden meevallen en dat kan ons niemand beter vertellen dan de volgende weerspreuk :
" Vorst in januari, natte februari, 'n droge maart daarop dan zijn w'er bovenop: als 't in de maand april maar weerom regenen wil."
Morgen kijk ik dan weer uit naar de komst van Sinte-Agnes en die brengt ons zo mogelijk wel goed nieuws mee ??? Ik zou zeggen, morgen zeker komen kijken ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 Januari 2008 was een bewolkte grijze dag waar de temperatuur om 14u52 zijn hoogste punt bereikt had en dat bedroeg toen 13,1°. - 's Avonds, en dat was om 23u40 om precies te zijn, noteerde men in het weerstadion van Kapelle o/d Bos 10,9° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 20ste januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1918 met 13°. - De koudste 20ste januari ooit die kwam in 1838 voor met min 18,2° !
Morgen krijgen we het bezoek van Sint-Fabianus en Sint-Sebastianus
Morgen krijgen we twee heiligen op bezoek waarvan Sint-Sebastianus in de volksetymologie de bijzonderste is en dat komt vermoedelijk omdat hij de patroon van de boogschutters is en zo dus de populairste van de twee. Sint Sebastiaan is de derde en laatste van de drie harde koppen waarover ik het eerder ook al had. En wat komen de weerspreuken ons daar zoal over vertellen ?
" Sint Bastje, is een hard gastje."
Een andere weerspreuk weet dan weer :
" Sebastiaan en was geen kniezer, maar blijft een grote vriezer. "
En de boeren, wel zij zien het morgen erg graag vriezen want :
" Geeft Sint-Sebastiaan vorst zonder dooi, dan 't slechtste gras wordt 't beste hooi."
En morgen is het voor de natuur een erg positieve dag want dan wordt er geacht dat er weer leven in de bomen komt ook al is dat nooit ver weg geweest :
" Sint-Fabiaan en Sint-Bastiaan, laten het sap in de bomen gaan."
En mocht het met Sint-Antonius gevroren hebben, dan dooit het op Sint-Sebastiaan. Vriest het morgen, wel dan zou dit aanhouden tot en met O.L.Vrouw-Lichtmis en dat komt er op 2 februari aan. In Gent zegt men :
" Vriezen op Sint-Sebastiaan, es op Lichtmisse gedaan."
Genoeg voor gedaan, wat er voor morgen op 't menu staat is vandaag ook voor mij nog een raadsel, dat zien we morgen dan weer wel. Tot dan ? Enne bedankt omdat u vandaag weer hier was !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 Januari 2008 was en zwaar bewolkte winderige dag met een maximum temperatuur van 13,3° die 's nachts om 2u01 waargenomen werd. - In de voormiddag, om 9u50 om precies te zijn, noteerde men die dag de minumum temperatuur en die bedroeg 11,9° ! De warmste 19de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1930 met 14,7°. - De koudste 19de januari ooit kwam in 1838 voor met min 19,5° !
Morgen is het de feestdag van Sint-Sulpitius en die heeft alles te maken met de komende lente. De weerspreuk die ik voor vandaag heb meegebracht weet daar alles over :
" Geeft Sint-Sulpitius schoon ijs, dan is de lente goed en wijs. "
Laat ons met z'n allen op vorst roepen, al was het maar voor die ene dag van morgen En van morgen gesproken, dan kijk ik vooruit naar de komst van Sint-Fabianus en Sint-Sebastianus en ik kan u nu al verklappen dat vooral Sint-Sebastianus gene "malse" is ! Morgen zeker komen kijken dus !!!
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
18 Januari 2008 was een bewolkte dag met regen in de namiddag. Men moest tot 19u31 wachten alvorens men de maximum temperatuur kon noteren en die bedroeg 11,7°. - 's Morgens om 6u54 werd de minimum temperatuur waargenomen en die liet 7,8° noteren. De warmste 18de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1924 met 12,5°. - De koudste 18de januari ooit kwam in 1838 voor met min 17,7° ! Januari 1838 kende trouwens enkele zeer koude dagen op rij !
Morgen is het de feestdag van Sint-Pietersstoel te Rome en door "stoel" verstond men te Rome (4de eeuw), Petrus macht en leergezag. Morgen is het een dag waar het absoluut niet mag regenen en doet het dit toch wel dan worden we met een regenachtig jaar geplaagd en als we nu een iets kunnen missen, dan is het toch wel een nat jaar zeker ? En wat zeggen ons de weerspreuken over deze dag ?
" Staat Sint-Pieter's stoel tot Rome in sneeuw of in het nat, 't staat een vochtig jaar op komen; 't kan niet missen dat. "
Nog een andere zegt het ons dan weer als volgt :
" Op Sint-Pieter en Sint-Paulus (25 jan) regen, is voor de boer geen zegen. "
Vriest het morgen, dan kunnen we in ons pollekes wrijven want dan wacht er ons een droog jaar :
" Sint-Pieter's stoel bevroren een droog jaar geboren."
Maar.....vriest het morgen dan zou het wel eens voor meerdere dagen kunnen zijn want :
" Sint-Petrus' stoeltje koud, wordt veertien dagen oud."
Dat zou dus tot O.L.Vrouw-Lichtmis zijn (2 februari) En in Limburg beweert men dat het morgen de rustdag der aarde is wat wil zeggen dat men in geen geval mag omspitten noch roeren, het is aardslapersdag. Ik hou het vandaag voor bekeken, morgen kijk uit naar de komst van Sint-Sulpitius en die heeft alles te maken met de komende lente ! Wilt u daar meer over weten dan moet u morgen zeker komen lezen ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden
17 Januari 2008 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 10,4° die om 21u40 waargenomen werd. - 's Nachts om 0u07 werd de minimum temperatuur genoteerd en die liet toen 4° opschrijven. De warmste 17de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1939 met 12,9°. - De koudste 17de januari ooit kwam in 1838 voor met min 16,7° !
Sint-Antonius met zijn varken is de tweede harde kop en aan weerspreuken zeker geen gebrek ! Zullen we dan maar eens kijken wat ze allemaal te vertellen hebben ?
Sint-Antonius en Sint-Sebastiaan, gaan met 't hardste van de winter aan. "
En wat gedacht van deze mooie :
" Sint-Anteunis met zijn verken, vader abt van Kouderkerken, is er een die steeds verkiest dat het op zijn feestdag vriest."
Morgen is het ook een lotsdag want :
" Sint-Anthonius is een ijsmaker of ijsbreker."
Ik dacht dat ik hier niets meer hoef aan toe te voegen. In de kempen en ook in Brabant weet men :
" Sint-Antonius, schoon en helder, vult het vat en ook de kelder."
En tot slot voor vandaag u nog zeggen als het op Sint-Antonius vriest, dan dooit het op Sint-Sebastiaan (20 januari)
" Maakt Sint-Teunis de brug, Sint-Bastiaan slaat ze stuk."
Morgen kijk ik uit naar Sint-Pietersstoel te Rome dat men overmorgen viert. Ik probeer hier morgen weer te zijn, en u, u komt toch ook weer mag ik hopen ?
int-Antonius van Padua werd te Lissabon in Portugal geboren.Hij begeerde de heidenen tot het geloof te brengen, doch het schip dat hem voerde landde in Italië alwaar hij als Minderbroeder een stichtend leven leidde en talrijke mirakelen van God bekwam. Hij werd ook door de verschijning van het Kind Jezus bevoorrecht. Deze heilige wordt bijzonderlijk aanroepen om verloren zaken terug te vinden. Men lezen in zijn leven dat men op zekere dag zijn boek ontnomen had, die hij eigenhandig had geschreven en dewelke diende om broeders in de H. Schrift te onderwijzen. De heilige bad de Heer, smekende dat hij hem zijn boek zou teruggeven. Zijn gebed werd verhoord :een novice, die, het klooster verlatende, hem had meegenomen, vond zich gedwongen het boek weer terug te dragen. Hij bestelde niet alleen het boek, maar ontving de genade aan zijn roep te beantwoorden en in het klooster terug aanvaard te worden. Daarom wordt de H. Antonius aanroepen in zedelijke twijfel zowel als bij stoffelijke verliezen.
Ter ere van de H. Antonius onderhoudt men de Negen Dinsdagen die zijn feestdag voorafgaan. Het gebruik brood te geven aan de arme te zijner eer, bestaat al sedert 1890.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 Januari 2008 was een bewolkte dag met wat zon en een maximum temperatuur van 10,1° die 's nachts om 0u19 waargenomen werd. - 's Avonds om 19 uur om precies te zijn, noteerde men toen 4,6° als zijnde de laagste temperatuur van deze dag. De warmste 16de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1947 met 15,3° en dat is tot vandaag nog altijd de warmste januaridag sinds 1833. - De koudste 16de januari ooit kwam in 1838 voor met min19,6° !!!
Een vraag die wel ieder van ons zich stelt neem aan, gaan we een mooie hete zomer krijgen ? Januari is al aardig goed op weg geweest om ons aan een mooie zomer te helpen, maar zekerheid hebben we pas wanneer........
" Draagt de nieuwjaarsmaand een mooi wit kleed, dan wordt de zomer zeker heet."
Januari heeft in een groot deel van ons land al een mooi wit kleed gedragen, maar of dit zal voldoende zijn is een andere vraag. Vandaag zijn we immers nog maar in helft, afwachten dus. Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Antonius en wie kent deze brave man niet ? Sint-Antoon is wel de tweede van de harde koppen weet u nog ? Morgen vertel ik u er weer alles over, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
15 Januari 2008 was een bewolkte dag met regen en windstoten tot 100 Km/u ! De maximum temperatuur bedroeg toen 10,5° en die werd om 10u31 waargenomen in het weerstadion van Kapelle o/d Bos. 's Nachts om 0u11 schreef men in datzelfde stadion 8,3° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 15de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1939 met 14,2°. - De koudste 15de januari ooit kwam in 1881 voor met min 17,4° !
Morgen is het de feestdag van Sint - Paulus en dat is lang geen gewone dag. In Brabant bijvoorbeeld zegt men :
" Sint-Pauwel is de eerste der drie harde koppen."
Met drie harde koppen wil men duidelijk maken dat het vanaf morgen goed kan beginnen vriezen. In het Brabantse zijn de drie harde koppen : Sint-Paulus, Sint-Antonius (17 jan) en Sint-Sebastiaan (20 jan). In Vlaanderen daarentegen zijn de drie harde koppen : Zoete Naam van Jezus (Tussen 1 en 6 jan, zoniet op 2 januari, Sint-Antonius en Sint-Sebastiaan. Maar wat met Sint-Paulus nog belangrijk is, is het feit dat we heden uit de zes donkere weken treden ! Vroeger jaren brandde er op die dag altijd een extra keersken en moeder de vrouw roerde het koekenbeslag van koeweitbloem, eieren, een kluitje boter en Franse gist. Dan kwamen de oude Meze van zijn verre buitenparochie afgezakt en kreeg een duit, een druppel en een pannekoek of een wafel om zijn liedeke te zingen dat als volgt ging :
Ach Here God wat ben ik blij, de slechte weken zijn voorbij, moeder bakt nen wafel, zet de fles op tafel, en zing van kerre-kerrekoe, en houdt ons deurken toe.
Men moest ook de kwade geesten bezweren, die mogelijk waren overgebleven van uit de donkere zes weken. Men zette het brandend keersken bij de deur; en als de vlam begon te draaien en te sputteren, riep men verheugd : Daar is er nog ne kwaje die er van onder trekt ! Gebeurde het dat een luchttocht het keersken uitblies, dan riep men vol geestdrift : " 't Is Barabbas die er van deure muist !" En men keek elkaar dan met verschrikte ogen aan, wie had dat durven peinzen, zes weken lang had de sombere geest van Barabbas door het huis gewaard. Maar nu was hij weg en de koeken of wafels zouden er maar beter om smaken U tot slot misschien nog meegeven dat Barabbas een jood was die wegens moord en oproer in de gevangenis zat, toen Kristus voor Pilatus verscheen en wiens vrijheid het volk eiste toen Pilatus voorstelde Kristus vrij te laten. Bij uitbreiding : een man met een boos hart. Tot daar mijn taak voor vandaag, ik probeer hier morgen terug te zijn en wat er dan op het menu staat, wel dat zien we morgen dan wel, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
14 Januari 2008 was een bewolkte dag met heel eventjes wat zon. De maximum temperatuur bedroeg 10,1° en die werd om 13u42 waargenomen. 's Nacht om 0u10 om precies te zijn, noteerde men 5,1° als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 14de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1930 met 14,3°. - De koudste 14de januari ooit kwam in 1838 voor met min 18,1° !
We hebben de voorbije dagen al verschillende weertypes gezien en ook hun betekenis. Voor vandaag ben ik in mijn verzameling eens op zoek gegaan naar de betekenis van sneeuw en vorst in deze maand, en of dat positief is, leest u maar :
" Geeft januari sneeuw en vorst, dan vaak de boer veel granen dorst. "
En andere weerspreuk leert ons :
" Januari koud en klaar, geeft een vruchtbaar jaar. "
Laat ons de koude nog efkes trotseren, straks gaan we daar zeker de vruchten van plukken !!! Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Paulus die ons overmorgen een bezoekje brengt. Overmorgen is het niet alleen Sint-Paulus, er is ook nog wat anders gaande. Ik zou zeggen, morgen zeker weer komen lezen, ik heb u aardig wat te vertellen ! ! ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
13 Januari 2008 was een bewolkte dag met in de voormiddag motregen. Om 15u26 werd in het weerstadion van Kapelle o/d Bos de maximum temperatuur van deze dag opgetekend en die bedroeg 9,7°. Om ietsje na middernacht werd in datzelfde stadion de minimum temperatuur opgeschreven en die liet 5,1° noteren. De warmste 13de januari sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1993 met 14,8°. - De koudste 13de januari ooit kwam in 1838 voor met min 15° !
Vandaag is het "Verloren maandag" en wie daar een ietsje meer wil over weten die kan daar hier vlak onder in een apart hoofdstukje wat meer over vinden. Morgen komt Sint-Hilarius ons bezoeken en in Limburg meent men te weten dat :
" Als 't op Sint-Hilarius vriest, zes weken winter aan een stuk. "
Morgen is het dus weer een lotsdag. Nog een andere weerspreuk weet ons dan weer dit te vertellen ;
" Geeft Sint-Hilarius zonneschijn, dan zal 't weldra kouder zijn. "
Maar we hebben ondertussen al geleerd dat de kou in deze maand alleen maar op een goede zomer duidt, dus......laat maar komen die kou ! Mijn taak zit er op voor vandaag, ik ga.....worstenbrood eten van Bakkerij Van Doorslaer uit Malderen ! Tot morgen dan maar ?
e maandag na Driekoningen noemt menVerloren – Verkoren of Verzworen maandag. Volgens sommige schrijvers zouden die namen ontstaan zijn uit de gedachtenis van het Evangelie van de zondag na Drie koningen waarin verhaald wordt dat Jezus in de tempel van Jeruzalem verbleef en door zijn ouders als verloren beschouwd werd.
Anderen zien er ene belijdenis in voortspruitende van oude gebruiken.De oude Costumen van Antwerpen melden dat men vandaag aan de Lakenhalle van de stad het boek der gilde moest lezen in tegenwoordigheid van de magistraat. De werkgezellen konden kennis krijgen van de plichten hunner meesters en van hunne rechten.Dit geschiedde ’s morgens en al de gezellen trokken er naartoe. De achternoenen waren aldus zo kort dat men het werk niet meer begon, en de gasten sleten de verleturen in de herberg. Op deze manier was de dag dubbel verloren.
Te Antwerpen onthaalde de werklieden langs de Scheldekant hun vrienden met worstenbrood, borrels en peperkoek. Op vele plaatsen gingen de herbergiers hun brouwer betalen en kregen dan een ton bier gratis; De herbergier tapte die ton voor half geld tot de helft af.
Te Veurne onder andere werd Verloren maandag ook in de school gevierd. Er had een hanengevecht plaats waarvoor al de jongens zeven stuivers moesten geven. De laatste haan was koning, de voorlaatste kamper bloedkoning. De koning kreeg dan zeven stuivers, de andere twee.
In de provinciën Antwerpen en Brabant werd een hanekapping en gansrijderij gehouden. Die hanekapping geschiedde alzo : Een haan werd in een bodemloze mand gehangen, zodanig dat alleen de kop zichtbaar bleef. Daaronder legde men een wagenrad waarop de spelers stonden die gewapend waren met een houten sabel. Zij moesten dan, terwijl het rad draaide, de kop van het dier proberen afkappen. ’s Avonds werden er in de herbergen rauwe worsten verloot.
In West-Vlaanderen zegt men Verkoren maandag omdat het werkvolk dan ging nieuwjaren. Zij zegde niet een zalig nieuwjaar, maar een zalig verkoren.
De naam van verzworen maandag was dan weer meer toepasselijk in het Walenland en Frans-Vlaanderen, waar sprake was van een jongeling, neef van de gouwheer van Dowaais, Juan de Melle, die in 1664 zijn woord verbrak aan een jonkvrouw en niet in het huwelijk trad.
In Limburg werkte de boeren op deze dag niet, ze zeiden dat toch al verloren was, wat ze heden verrichten.
In Limburg aan de grens met Antwerpen, noemt men deze dag Koppel- of vrouwkensdag, waarop de huwelijken gemokkeld werden. Ook was het daar het gebruik dat de vrouwen die op deze dag hun man in het bed konden dragen, van hem een geschenk ontvingen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Januari 2008 was een bewolkte dag waar de zon zich heel even liet zien. De maximum temperatuur werd om iets na middernacht opgetekend en die bedroeg 9,2°. - 's Morgens om 8u50 om precies te zijn, noteerde men 5,5° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 12de januari sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1974 met 13,2°. - De koudste 12de januari ooit kwam in 1987 voor met min 13,5° !!!
