Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
31-03-2009
Morgen is het april en krijgen wij het bezoek van Sint-Hugo
Morgen beginnen we aan nummer vier van dit jaar, alias aprillen met zijn grillen ! En of we die aprilse grillen nu willen of niet, komen doen ze ieder jaar weer opnieuw, dus ook dit jaar zullen ze niet op de afspraak ontbreken ! Morgen krijgen we het bezoek van Sint-Hugo en met hem ook het zeer goede nieuws dat ik u liever door een weerspreuk zelve laat vertellen :
" Op Sint-Huige, valt de sneeuwman in duige. "
En deze spreuk komt ons alleen maar vertellen dat het gedaan is met de winter, als dat geen zeer goed nieuws is !!!! De volgende weerheilge in de rij is Sint-Isidorus die er op 4 april aankomt en ik kan u nu al verklappen dat ook hij weer erg goed nieuws voor ons zal meebrengen. April kan niet mooier beginnen zeker ? Morgen kijk ik hopelijk weer samen met u naar de grillen van deze maand, een verwittigd mens is er immers twee waard, ja toch ? Tot morgen dan maar ?
April was volgens de oud-Romeinse kalender de tweede en volgens de Juliaanse de vierde maand van het jaar. In de Gregoriaanse tijdrekening heeft hij de vierde plaats behouden.
Bij de Romeinen toegewijd aan Venus, is deze maand althans wat de weersgesteldheid betreft, net zo grillig als de liefdesgodin zelf.
De oorsprong van het Latijn Aprillis, waarvan onze Vlaamse naam voorkomt, wordt door verschillende schrijvers beschouwd als komende van het werkwoord aperire = openen. In deze maand immers opent de aarde zich om aan planten en zaden lucht te geven en een oud versje zegt dit zo :
Mijnen naem Aperillis, veranderd in April,
Beteekent dat sig nu de Aerde op’nen wil,
Om in de lente-tijd de vrugtbaerheyd te geven,
Door warmte naer den eysch, die al wat leeft doet geven.
Zij wordt grasmaandgenoemd omdat de boer ’t halve de maand zijn koeien in de weide steekt. Ook wordt ze wel eenspaasmaand genoemd, omdat gewoonlijk het Paasfeest in deze maand valt. Naar het gebruik van de paaseiers, noemt men haar ook soms eiermaand.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Maart 2008 was een tamelijk mooie dag zegt maar ! De maximum temperatuur die om 14u56 opgetekend werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos bedroeg die dag 15,8° ! 's Morgens om 7u18 om precies te zijn, schreef men in datzelfde station 7,3° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze laatste maartdag. De warmste 31ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 2004 met 20,7°. - De koudste 31ste maart ooit kwam in 1977 voor met min 3,8° !
Maart die vuile taart loopt op haar laatste benen !
Morgen sluiten we de deur van maart weer voor een jaartje en begroeten we april al ! Wanneer we eventjes achterom kijken dan stel ik mij de vraag of we van maart wel gekregen hebben waar we recht op hadden ?
" Maart moet twaalf zomerse dagen geven, maar april staat er borg voor."
Of we die twaalf zomerse dagen gekregen hebben ??? Maar geen nood, april zal ze ons zeker geven ! Vroeger jaren keerde rond deze tijd ook de middagrust terug en met betrekking tot die rust hoorde men toen :
" Maarte, staat en wat, april zit en wat, mei ligt een wat, en te zomer rust en wat. "
Inderdaad rond deze tijd kan het al erg aangenaam zijn om na het noenmaal wat in de zon te staan. In april kunnen we gerust al wat zitten, en in mei doet het goed wat te liggen. Als in de zomer de arbeid verzwaart, komt een middagdutje wel van pas. In de oogsttijd als het werk het drukst is, kan er op sommige dagen geen sprake zijn van het noendutje, en zo zegt men : de noenestond is in de schoof gebonden. Uiteraard is dit vandaag niet meer toepasselijk, maar in de tijd toen men het graan nog in schoven gebonden werd zoveel temeer. Morgen verwelkom ik april, kijk ik ook uit naar wie april is en van waar deze maand afkomstig is, en of dat nog niet voldoende is, kijk ik ook uit naar de komst van Sint-Hugo die overmorgen bij ons op bezoek komt, en ja.....die brengt ons goed nieuws. Wees er morgen zeker bij, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
30 Maart 2008 was een bewolkte dag met een bui. De maximum temperatuur was die dag al om 9u19 bereikt en die bedroeg 12,9°. 's nacht om 0u08 noteerde men de minimum temperatuur en die liet 8,7° opschrijven. De warmste 30ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1968 met 22°. - De koudste 30ste maart ooit kwam in 1915 voor met min 5° !
Zo het in maart fel waait, zal er veel fruit en vooral een grote appeloogst zijn zo getuige ons de volgende weerspreuk :
" Veel wind in maart, geeft appels in de gaard."
Nu maart op zijn laatste benen loopt, nog vlug even herinneren dat er in maart zeker moet geplant want :
" Wie labbonen wil eten, mag maart niet vergeten. "
't Is vandaag nog niet te laat, maar mocht u nog niet geplant hebben, 'k zou mij nu wel beginnen haasten ! En hebt u met het plantwerk gewacht tot nu, wel dan deed u een goeie zaak want :
" Zaai niet in maart te vroeg, daar is nog tijd genoeg. "
Morgen kijk ik eens na of maart ons wel gaf waar we recht op hadden ! Ik zal er weer zijn, u komt toch ook weer ? Tot morgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
29 Maart 2008 was een tamelijk mooie dag met een maximum temperatuur van 14,1° die om 15u34 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station noteerde men 's morgens om 6u40 de laagste temperatuur van deze dag en die liet 6,2° optekenen. De warmste 29ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1968 met 24,2° en dit is tot vandaag nog altijd de warmste dag ooit in maart. De koudste 29ste maart was deze van 1901 met min 6,1° !!!
Morgen is het Sint-Johannesdag en dat is meteen ook de laatste weerheilige van deze maand ! Morgen mag het in geen geval regenen of we kunnen het betere weer op onze buik schrijven !
" Op Sint-Johannesdag regen, 't weer valt veertien dagen tegen. "
Duimen zo hard we kunnen voor een droge 29ste maart ! ! ! Morgen kijk ik eens naar de wind en wat we daar allemaal kunnen van leren ! Mag ik u hier morgen ook weer terug begroeten ? Tot dan !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
28 Maart 2008 was een bewolkte winderige regendag met een maximum temperatuur van 10,7° die om 16u52 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. - 's Morgens om 6u44 schreef men in datzelfde station 4° op als minimum temperatuur. - De warmste 28ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1968 met 21,8°. - De koudste 28ste maart ooit kwam in 1917 voor met min 4,9° !
Morgen moet het stormen en waaien ! Helaas is van zo'n weertje niemand een vriend, behalve de boer dan, leest u maar eens wat de weerspreuk ons te vertellen heeft !
" Brengt 28 maart storm en wind, de sikkel is de boer gezind. "
Inderdaad en hoe onwaarschijnlijk ook, storm en wind betekenen een goed jaar ! Waarom zouden we dan voor die ene dag eens niet door onze vingers zien ? Morgen kijk ik vooruit naar de komst van Sint-Johannes en ik kan u nu al verklappen dat het overmorgen zeker niet mag regenen want anders.......dat leest u morgen dan wel weer ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 Maart 2008 was een regendag ! ! ! De maximum temperatuur bedroeg 8,5° en die werd om 13u45 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. 's Morgens om 6u05 noteerde men in datzelfde station 4,2° als minimum temperatuur. - De warmste 27ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1923 met 21,8°. - De koudste 27ste maart ooit kwam in 1853 voor met min 5,4° !
Voor vandaag kan ik uitzonderlijk eens erg kort zijn en morgen weten we hoe de maand juli zal zijn.
" Is op Sint-Rupert de hemel rein, dan zal bij 't ook in juli zijn. "
Een erg duidelijke weerspreuk waar ik niets hoef aan toe te voegen. Voor mij is het vandaag een halve snipperdag, een kikker springt ook niet altijd zeker ? Afspraak morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 Maart 2008 was een bewolkte dag met 's avonds lichte regen ! Om 15u58 had het kwik die dag zijn hoogste punt bereikt en dat bedroeg 9,7°. - 's Nachts om 0u15 om precies te zijn, noteerde men in het weerstation van Kapelle o/d Bos 1,3° als zijnde de minimum temperatuur voor de deze dag. De warmste 26ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1923 met 21,5°. - De koudste 26ste maart ooit kwam in 1901 voor met min 6,3° !
Eergisteren zagen we dat een natte maart niets waard is, maar hoe zit het dan wanneer maart droog zou zijn ? Wel een heel stuk beter, lees eens wat de weerspreuken ons daarover te vertellen te hebben.
" Stof in maart, is goud waard. "
En inderdaad, met een droge maart kan het voorjaarsploegwerk in de beste voorwaarden geschieden, ook kunnen de wortels van de planten zich dan in de grond goed ontwikkelen, temeer daar de planten pratisch nog niet veel bovenwaarts kunnen groeien.
Ik vond nog een erg mooie zeer oude spreuk in een Rym-Almanak uit de XVe eeuw :
" Als Maerte es drooghe, sonder reghen dat dinct den lieden wesen goet noyt was gheprezen martse vloet maer men pryst warmen zonneschyn.
Volgens de boerenwijsheid is een droge maart een goed begin, doch om succes te hebben moet april regenachtig zijn :
" Een droge meert, is goud weerd, als 't in april, maar regenen wil. "
En wanneer zijn de boeren tevreden ?
" Een droge maart en een natte april, dan heeft de landman wat hij wil. "
Genoeg voor vandaag, morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Rupertus en dat is weer een weersvoorspeller, mis hem zeker niet ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Maart 2008 was een dag met een dik pak sneeuw en waar sneeuwbuien nooit ver weg waren !!! Om 12u38 werd de maximum temperatuur genoteerd en die bedroeg 4,9°. - 's Morgens om 6u23 schreef men toen min 0,9° op als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 25ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1903 met 21,7°. - De koudste 25ste maart ooit kwam in 1853 voor met min 4,7° !
De dag van morgen of O.L.Vrouw-Boodschap is een afgestelde heiligdag die men in de volksmond de "kleine LieveVrouwdag" noemt. Soms noemt men die dag ook wel " dag der wonderen", omdat men meent dat op deze dag de wereld werd geschapen ! Goed nieuws is dat de zwaluwen geacht worden van op deze dag terug in 't land te komen, vandaar ook dat men deze dag "zwaluwendag" durft te noemen. En ook een weerspreuk weet dat :
" Op Onzer Vrouwen Boodschap keren steeds bij ons de zwaluwe were. "
Vroeger bestond er in ons land het gebruik door hoorngeschal de aankomst van de lenteboden aan te kondigen. " De zwaluwen aanblazen " heette dat, en het waren de stedelijke torenwachters die met deze aankondiging gelast waren. De tuinliefhebbers leggen voor deze dag best hun griffelgerief gereed want al wat men morgen griffelt zal wel "beklijven" (gedijen). Men hoort alzo in Vlaanderen op sommige plaatsen deze dag noemen : "O.L.Vrouw-Beklijving". Ook alles wat men morgen verplant, zal gemakkelijk wortel schieten. Naar gelang het weder van morgen voorspelt de boer een goede of slechte opbrengst : als 't op O.L.Vrouw-Boodschap vóór zonsopgang schoon weer aan de hemel is, en de sterren klaar schijnen, zal er een goed jaar volgen, dan zal er voor alles goed weder zijn.
" Sterrenacht vóór Boodschap klaar, 't wordt een beste boerejaar. "
Vóór 25 maart vlas zaaien is gevaarlijk menen de boeren in Klein-Brabant, 't zal ofwel afvriezen, ofwel verbranden. Inderdaad in maart vlas zaaien is wel wat vroeg want in Vlaanderen in de Leiestreek is het Sint-Markus (20 april) die vlaszaaier is. Morgen kijk ik uit zoals ik u gisteren beloofde, naar de betekenis van een droge maart ! Bedankt omdat u vandaag hier was, ik hoop u morgen weer terug te zien, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Maart 2008 of toen tweede paasdag was een dag waar de zon zich even liet zien, en was de zon er niet, dan vielen er sneeuwbuien uit de lucht ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 6,9° en die werd om 12u37 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's nachts, om 2u36 om precies te zijn, 0,3° op als zijnde de minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 24ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1945 met 21,5°. - De koudste 24ste maart ooit kwam in 1899 voor met min 7,7° !
Gisteren beloofde ik u van eens uit te kijken naar het voor- of nadeel van regen in deze maand, wel ik kan kort zijn, net als de weerspreuken trouwens, regen in maart deugd niet !
" Maartse regen, brengt geen zegen. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" Een natte maart, is weinig waard. "
En ook de boer ziet een natte maart niet zitten :
" Natte maart, de boer veel zorgen baart. "
En nochtans verliezen we met een natte maart niet alles :
" Natte maart, veel gras. "
En weet dat .......
" Maarts gras, is aprils hooi. "
Met deze laatste spreuk wil men beduiden dat het gras goed doorgroeit. Doch is het algemeen bekend dat een te vroege was geen voordeel geeft. Al heeft het gras in maart reeds goede vorderingen gemaakt, in de maaitijd zal het daarom niet langer zijn. Tot slot u nog zeggen dat een natte maart weinig zomerregen voorspelt. Of een droge maart dan zoveel beter is, dat hoop ik u in een van de komende dagen nog te kunnen meegeven. Morgen kijk ik uit naar de komst van O.L.Vrouw-Boodschap die er overmorgen aankomt, en wees maar zeker, ook dat is weer een heel bijzondere dag ! Morgen vertel ik er u weer alles over, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Maart 2008 betekende verleden jaar Pasen ! En Paasdag begon verleden jaar zonnig maar weldra kwam de bewolking opzetten en werden we bedacht met sneeuwbuien. In West-Vlaanderen was het zelfs een "witte Pasen" ! De maximum temperatuur die om 14u20 waargenomen werd bedroeg 6,6°. 's Morgens om 5u41 noteerde men toen min 3,8° als laagste temperatuur voor deze dag ! De warmste 23ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 23,1°. - De koudste 23ste maart ooit kwam in 1883 voor met min 7,4° !
Dat een sneeuwbui in maart tot de mogelijkheden behoort is geen nieuws maar hoe reageren de gewassen daarop ? In feiten zijn sneeuwvlagen nog zo kwaad niet, maar sneeuwval voorspelt niets goeds :
" Sneeuw in maart, voor vrucht en druiven nadeel baart. "
Of.....
" Maartse snee, doet aan de akkervruchten wee. "
Maar voor de huismoeders was maartse sneeuw vroeger meer dan ideaal :
" Met maartse sneeuw de was gedaan, drijft alle vlekken naar de maan. "
Of.......
" Laat met maartse sneeuw uw linnen bleken, zo zullen er al de vlekken uit weken. "
Maar ja, wie laat er nu zijn linnen nog bleken ??? Aan maarts sneeuwwater, en vooral dat uit de Stille week, werd vroeger een heilzame kracht toegeschreven en dat werd o.a. aangewend voor het baden van zieke ogen. Het was ook erg dienstig bij brandwonden ! De Stille week is de week voor Pasen, dit ingeval u het niet mocht weten. Morgen kijk ik eens naar de regen in deze maand, deugd die of niet ? Morgen weten we er beslist meer over ! Tot dan ?
