Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
02-09-2009
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 September 2008 was een bewolkte dag met af en toe een bui die we er toen gratis bij kregen. De maximum temperatuur die om 16u56 waargenomen werd bedroeg 22,5°. - Om iets na middernacht schreef men 12,9° op en dat was goed voor de minimum temperatuur van die dag ! De warmste 2de september sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 33,2°. - De koudste 2de september ooit kwam in 1890 voor met 5° !
Vandaag is Sint-Egidius onze gast en daar kon u gisteren al 't een en 't ander over lezen en seffens vertellen de weerspreuken er u nog een ietsje meer over ! Deze maand wordt het wintergraan gezaaid, het is ook een maand van overgang, van weemoed, van komende scheiding; de bladeren vallen, kraaien strijken neer en wij hopen met ons allen nog op wat zomerse dagen, doch vanaf de 20ste zegt maar, wordt het kouder en regent het veel. Wind op de feestdag van Sint-Gilleke schijnt gunstig te zijn voor het zaaien van het winterkoren voor zover de boer dit nog zou zaaien ? De tijden zijn immers enorm veranderd. De eerste weerspreuk die ik vandaag mee heb geeft de boeren een goede raad :
Als Sint-Giel blaast op de horen, boerkens zaait dan uw koren. "
Heden werden vroeger jaren de spinnewielen nagezien en in orde gebracht want de spinavonden gingen straks beginnen. Dat gebeurde o.a. op Sint-Lambertus (17 sept) en op Sinte-Teresia (15 okt) al naargelang de streek en alzo zegden men toen :
" Sint-Gilleke 't kloske op 't spilleke, Sint-Michiel (29sept) 't kloske op 't wiel. "
Met Sint-Michiel was men vroeger jaren dus al volop aan 't spinnen gegaan. Dat het vanaf heden ook koeler wordt is ook geen geheim dacht ik zo en in Limburg zegt er een weerspreuk dan weer 't volgende :
" Sint-Gieles keumt oingebloize, verbit de strohuû en de laaine hoize. "
En deze spreuk betekend niks anders als dat men zijn zomerpak mag aflaten. Morgen kijk ik eens naar september zelf want deze maand heeft ons ook weer heel wat te bieden ! Ik probeer hier morgen terug te zijn en dan hoop ik van u hier ook weer te moge aantreffen, ja ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 September 2008 was een dag met bewolking en wat zon en een maximum temperatuur van 21,6° die om 14u37 waargenomen werd in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's morgens om 7u28 de minimum temperatuur op en die liet toen 15,8° noteren. - De warmste 1ste september sinds de waarnnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1911 met 31,4°. - De koudste 1ste september ooit kwam in 1890 voor met 5,3° !
De morgen- en avondnevelen schuiven dichter en dichter naar elkaar toe en verkorten op die manier de werkdag. Zo komt het dat in Limburg bijvoorbeeld, Sint-Egidius de middagslaap en de namiddagboterham afschaft en ... zegt men daar :
" Sint-Gillis verbeurt den ongere en den achterongere. "
Een gelijkaardig gebruik van afschaffing van de schafttijd van vier uur, bestaat ook in Vlaanderen, doch pas met Sint-Michiel die er op 29 september pas aankomt. Die schafttijd was vroeger vooral bij de boeren erg in trek. Om geen tijd te verliezen werden de boterhammen toen naar 't veld gedragen zodat diegene die op 't veld aan 't werken waren, niet over en weer naar huis diende te komen. En hoe zit het met het weder ? Wel.....is het morgen goed weer dan kunnen we vertrokken zijn voor nog eens vier weken van dat goede ! Want zegt ons een eerste weerspreuk :
" 't Weer dat Sint-Gillis biedt, en eindigt voor de vier wekien niet. "
Een tweede weerspreuk zegt het ietsje anders maar de betekenis is net dezelfde :
" Is 't op Sint-Egidius rein, zo zal het heel de maand wel zijn. "
En nog een derde weerspreuk komt het alleen maar bevestigen :
" Als 't schoon weer is met Sint-Giel, duurt het dikwijls tot Sint-Michiel. "
En zoals u hoger al kon lezen, komt Sint-Michiel er pas op 29 september aan. Maar zoals aan de meeste zaken, is ook aan de dag van morgen een keerzijde want als het morgen zou regenen dan zijn we echt gezien ! ! !
" Als 't op Sint-Gillis regent, zal 't lang blijven aanhouden. "
Laat ons met z'n allen duimen voor een schitterende 1ste september ! ! ! Morgen blijf ik nog even stilstaan bij Sint-Egidius want hij heeft ons nog een en ander te vertellen in verband met het zaaien, en ook met de spinnewielen heeft hij iets. Ik zou zeggen morgen zeker komen lezen, zo mist u er niets van ! Afspraak morgen dan maar ?
eptember van septem = zeven, betekent dus eigenlijk de zevende naar de hem toegewezen plaats in de oude Romeinse kalender.
Een zeer oud versje zegt :
Als Mert de eerste Maend van ’t Jaer was, even doê
Quam my de naem die ik nu voer (september) toe,
Ik ben den Herfst-begin, en ook des Zomers laetste,
Doch, mids ik Vruchten breng, ben ik niet van het quaedste.
Bij de Romeinen was september toegewijd aan Vulcanus, de god der smeden. Hij werd ook Bacchusmaand genoemd omdat alsdan de wijnoogsten begonnen. Bij de Saksers heette hij Viturmanoth of Mutumanoth, wat fruitoogstmaand betekende. Karel de Grote noemde hem Haervistmanoth, van haervest = oogsten. De Noordervolken zegden : fruit – haver – gerst of speltmaand, naar gelang zij herdachten wat gedurende deze maand in hun streek geoogst werd. Men noemde hem ook evenmaand omdat in deze tijd, de zon bij herfstevening in de evenaar treedt. Wij noemde hem herfstmaand omdat de herfst deze maand begint.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
31 Augustus nam verleden jaar afscheid met een schitterende zomersedag waarop het kwik om 15u21 gestegen was tot maar liefst 29,2° ! - 's Morgens, en dat was om 6u40, schreef men toen de minimum temperatuur op en die liet 14,1° noteren. - De warmste 31ste augustus sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van1929 met 35° ! - De koudste 31ste augustus ooit kwam in 1940 voor met 5,3° !
