Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
08-06-2009
Uit een almanak uit het Meetjesland !
In de almanak van ’t Meetjesland (1877) komt in verband met Sint-Medardus, volgende“weerlegende “ voor :Den 8ste juni vieren wy Sinte Medardus; enik en twyfele niet of ’t zal regenen; maer geen veertig dagen lang toch, zoo als de Franschen beweren. Dat het tons zou kunnen regenen tot den 18ste, ’t is mogelijk : immers, volgens de legende, zei den heilige Fautus wiens feestdag den negenden gevierd wordt aen Sinte Medardus :“ Barnabas (11 juni) en Vitus (15 juni) zyn myne geburen, en wy zullen te samen ‘ne keer de boeren wasschen, tot als onzen kameraad, den Hollander, Frederik (18 juni) de sluyzen des hemels komt toeschuiven.
Vanzelfsprekend werden er op de vooravond van Sint-Medardus naamdag, tal van middeltjes aangewend om de welwillendheid van de natte sant op bijzondere wijze af te smeken, om van de natte plaag bevrijd te blijven. Het beste middel scheen een glazeke wijwater te zijn, waarin men een ruikertje stak bestaande uit allelei veldbloemen en drie Vader-ons en evenveel Wees-gegroeten te bidden. Te Gent mocht men vooral niet vergeten met volgend versje te besluiten :
Sinte Medardus vanomhuuge,
Laat beneen hier d’ irde druugde.
Men kon het ook nog anders doen, namelijk met een cent in de vlam van een gewijde kaars te doen gloeien en hem in het regenstuk te laten vallen :
Als hij duumt en sist, es Sint-Medardus ghiel uitgepist.
’t Moeilijkste was natuurlijk om die cent gloeiend te krijgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 Juni 2008 was in voormiddag een bewolkte dag en in de namiddag een zonnige dag, maar....het regende die dag niet ! De maximum temperatuur bedroeg 22,5° en die werd om 17u23 waargenomen. 's Nachts, en dat was om 1u03, werd de minimum temperatuur genoteerd en die liet 13,8° opschrijven ! - De warmste 8ste juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1915 met 34,3° ! - De koudste 8ste juni ooit kwam in 1837 voor met 2,8° !
Vergeet vanavond het schietgebedeke niet op te zeggen ! ! !
Vroeger jaren werden er door onze voorouders verschillende schietgebedekes gelezen op de vooravond van Sint-Medardus dit allemaal omdat het toch maar niet zou regenen op de feestdag van Sint-Medaar ! Maar laat mij beginnen met enkele weerspreuken zoals we dat trouwens gewend zijn. En een eerste komt uit mijn geboortestad Mechelen :
" Als Medardus pist, regent het zes weken aan een stuk. "
Zes weken na Sint-Medardus geraken we rond eind juli en bijgevolg volop in de oogst en vandaar de volgende spreuk :
" Soo 't regent op Medardus dag, voor weecken ougst men vreezen mag. "
Weecken staat hier voor "natte" ! Tijd dan voor een van de vele schietgebedekes dat ik voor u heb uitgekozen en dat gaat als volgt :
" Sint-Medardus, heilige man, spaar ons de regen als het kan, zes weken lang koud en nat dat deugt noch voor land noch stad. Laat de wolken maar verdwijnen en het zonneke maar schijnen, maak hetr weertje zoet en fijn, we zullen u erkentelijk zijn."
Na het lezen van dit schietgebedje stelde men dan een gewijd keerske te branden waar naast men een schaalke regenwater zetten en in dat water legde ze dan een klontje suiker. Ging de dag zonder regen voorbij, dan bakte ze koeken en de eerste en de laatste koek was er ene voor Sint-Medardus. Vraag mij nu niet hoe ze echter ter bestemming geraakte want dat antwoord moet ik u schuldig blijven. Tot daar mijn bijdrage voor vandaag, morgen op de beruchte dag zelve, breng ik nog twee korte legendes voor u mee en rond ik 8 juni af met nog enkele mooie weerspreuken rond Sint-Medaar, tot morgen ?
Hoe Sint-Medardus aan zijn naam van regenheilige kwam vertelde ik u gisteren al, maar hoe komt men nu aan die duur van zes weken ? Wel volgens een eerste legende zou er in een zekere gemeente waar Sint-Medardus vereerd werd, altijd een processie uitgaan op zijn feestdag. Op een zeker moment was het weer zo ver dat de processie door de straten trok maar het begon plots te regenen, zo fel zelfs dat iedereen naar huis en naar binnen vluchten. De dragers die het beeld van Sint-Medardus droegen, zetten het in een haag waar het voldoende beschut was, meenden zij, en vluchtte ook huiswaarts. Het bleef toen 40 dagen lang regenen ! Eindelijk herinnerden de dragers zich dat Sint-Medardus nog steeds in die haag stond en ze haalden hem daar vandaan. Pas was het beeld terug in de kerk, en dus in ’t droge gezet, of het was met regenen gedaan. Morgen vertel ik u een andere legende die uit de streek van Ninove afkomstig zou zijn, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
7 Juni 2008 was een bewolkte dag met motregen en met een maximum temperatuur van amper 15,6° die om 16u07 waargenomen werd. 's Morgens, en dat was om 5u58 om precies te zijn, werd de minimum temperatuur opgeschreven en die liet 13,3° noteren. - De warmste 7de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1915 met 33,1°. - De koudste 7de juni ooit kwam in 1923 voor met 4,2° !
Ik hou mijn adem in want er is gevaarlijk bezoek op komst ! ! !
Met nog 2 dagen te gaan wil ik er vanaf vandaag toch al maar over beginnen en dan bedoel ik natuurlijk de komst van Sint-Medardus ! Alias " Manneke de zeiker ". Aanstaande maandag ga ik angstig naar de westkant kijken om te zien of er geen donkere wolken komen opdagen. Valt er maandag ook maar een druppeltje nat dan moge we beginnen te lamenteren : zes weken regen aan een stuk !!! Vanaf vandaag breng ik ook iedere dag een kort stukje uitleg over deze beruchte regenheilige, u kan dat telkens onder de weerspreuken van de dag vinden ! En van weerspreuken gesproken, wat vertellen die ons zoal ?
" Zoals Sint-Medardus 't weder vindt, blijft het zes weken met zijn wind. "
Dat wil dus zeggen.........
" Als het regent op Sint-Medaar, regent het zes weken tegaar. "
Morgen hoop ik er weer te zijn en dan breng ik zelfs een schietgebedeke voor u mee dat men op de vooravond van Sint-Medardus zijn komst dient op te zeggen. En natuurlijk ook weer enkele weerspreuken eigen aan Sint-Medardus ! Tot morgen dan maar ?
Al de weerspreuken die u de volgende dagen omtrent Sint-Medardus mag verwachten die dateren in werkelijkheid nog van vóór de huidige tijdrekening, toen viel Sint-Mardusdus immers op 20 juni, de zomerzonnestand, tijdstip waarop door de band het weer goed of slecht, een aantal dagen aanhoudt. Na de Gregoriaanse hervorming (1582) heeft het volk met de datumverschuiving geen rekening gehouden waardoor de vroeger geldende weersinvloed van Sint-Medardus is blijven voortleven.Hoe het komt dat Sint-Medardus als een zulk beruchte regenheilige beschouwd wordt? Wel een eerste uitleg is er ene van een zekere Pater Ch. Cahier die verklaart de reden als volgt : Sint-Medardus is waarschijnlijk regenheilige omdat een arend de heilige met zijn vleugels bevrijdde van de regen. De duur van de regenperiode werd dan weer door enkele andere legendes uitgelegd en het zijn die verschillende legendes die ik iedere dag zal vertellen in een apart hoofdstukje zoals dit. Morgen krijgt u daar dus al een eerste van !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar gekleden ?
6 Juni 2008 was een zwaar bewolkte regendag, een dag om spoedig te vergeten zegt maar. De maximum temperatuur bedroeg slechts 14,8° en die werd om 14u11 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. Op diezelfde plaats schreef men 's avonds om 19u16 de minimum temperatuur van deze dag op en die liet 13,4° noteren. - De warmste 6de juni sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1950 met 31,7°. - De koudste 6de juni ooit kwam in 1923 voor met 4,2° !
Als de kippen enn de haan het voor het zeggen hebben ! ! !
Gisteren beloofde ik u om vandaag onze vrienden de kippen, met inbegrip van de haan, eens aan 't woord te laten ! Ik kan u verzekeren dat de volgende spreuken, spreuken met waarborg zijn want kippen liegen nooit !!! Het zijn grote "professoren" in het weer voorspellen, en wat leren ze ons dan zoal ?
" Kruipt de kip vroeg op heur leerke, morgen is 't schoon weerke. "
Maar.......
" Kaak'len de hennen luid en fel, 't zal gaan reeg'nen merk het wel. "
En wat leert "mijnheer" de haan ons zoal ?
" Kraait het haantje na de vlage, ziet hij 't zonneke al dagen. "
En tot slot nog een spreuk die ik u onlangs ook al meegaf, maar omdat ze vandaag in het geheel pas kan ik ze moeilijk weg laten ;
" Als 't haantje na de middag kraait, is 't zeker dat het weer verdraait. "
Voor diegene die houder zijn van kippen nog deze raad : Gaan de kippen 's avonds abnormaal laat slapen, wees er dan maar zeker van dat het 's anderdaags slecht weer zal zijn ! Morgen is het weer een andere dag en wat er dan op mijn "weermenu " staat is momenteel ook voor mij nog een vraag, we zien morgen weer wel, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
5 Juni 2009 was een bewolkte regendag en daarmee is over deze dag alles gezegd ! ! ! De maximum temperatuur bedroeg slechts 15° en die werd 's nachts om iets na middernacht waargenomen. 's Morgens om 6u08 schreef men de minimum temperatuur op en die liet 13,7° noteren ! Maximum en minimum lagen dus erg kort bij elkaar ! - De warmste 5de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1858 met 32,2° ! - De koudste 5de juni ooit kwam in 1837 voor met 3,4° !
Gisteren zei ik dat ik u vandaag nog andere nadelen zou vertellen als gevolg van een koude en natte juni, omdat belofte vaak schulde maakt, heb ik die nadelen ook meegebracht en 't zijn nog niet de minste hoor !
" Is juni koud en nat, de boer zijn zak is plat. "
En is de boer zijn zak plat.....dan hebben we het wel geweten zeker :
" Is juni nat en guur, wordt alles slecht en duur. "
Laat ons dus hopen op een droge en mooie juni-maand ! Morgen laat ik voor de gelegenheid onze vrienden " de kippen" eens aan 't woord, u zal verstelt staan welke grote weersvoorspeller dat zijn !!!!!
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
4 Juni 2008 was een bewolkte dag waar de zon met verlof bleek te zijn, bovendien kregen we toen ook nog een lichte bui als extra toemaatje ! Om 14u30 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 20,1°. - 's Morgens, en dat was om 6u43 om precies te zijn, noteerde men de minimum temperatuur voor deze dag en die liet 15,6° opschrijven. - De warmste 4de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1908 met 30,6°. - De koudste 4de juni ooit kwam in 1916 voor met 3° !
Dat juni een erg belangrijke maand is vertelde ik u eerder al, deze maand bepaald hoe de zomer zal zijn ! ! ! De weerspreuk die ik voor vandaag gekozen heb komt ons dat erg duidelijk vertellen :
" Als in juni vocht en koude kwelt, dan wis voor 't hele jaar niets goed voorspelt. "
En als getuige van deze weerspreuk, heb ik de volgende spreuk ook nog voor u meegebracht :
" Juni nat en koud, meest de hele jare ellende brouwt. "
En een slechte maand juni heeft ook nog andere gevolgen, daar vertel ik u morgen dan weer meer over ! Tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
3 Juni 2008 was een dag met drie gezichten, we kregen bewolking, we kregen wat zon en we kregen een lichte bui te verwerken. De maximum temperatuur die om 17u34 waargenomen werd bedroeg 24,7° wat helemaal niet slecht was ! 's Nachts om 2u46 om precies te zijn, noteerde men 16,2° en dat was de minimum temperatuur voor deze dag. - De warmste 3de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1947 met 34,3°. - De koudste 3de juni ooit kwam in 1962 voor met 3,8° !
Juni is de maand van de waarheid zou ik zeggen, willen we van een goede zomer kunnen spreken dan moet juni daar zeker de tekens van dragen ! Is juni echter koud en te nat dan is dat een ware ramp voor de boeren :
" Met te koud en te nat te zijn, brengt junimaand de boer in pijn. "
En nog erger :
" Is juni koud en nat, men zegt : dan is het ganse jaar vast slecht. "
Maar zover zijn we lang nog niet, laat ons positief denken en uitkijken naar een lange hete zomer, wat zou dat mooi zijn ! Ik probeer hier morgen weer te zijn, en u, u komt toch weer mag ik hopen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
2 Juni 2008 was een mooie maar zwoele dag met 's avonds een onweer als gevolg. De maximum temperatuur bedroeg 28,9° en die werd om 15u06 waargenomen. De minimum temperatuur werd 's morgens om 5u32 opgetekend en die liet 15,2° noteren. - De warmste 2de juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1947 met 33,2°. - De koudste 2de juni ooit kwam in 1962 voor met 1,1° !
Vandaag beginnen we aan juni en deze maand zijn de dagen op hun langste, maar...vanaf 23 juni beginnen ze ook alweer te krimpen en dat is dan weer minder goed nieuws ! Vandaag is het ook de tweede Sinksendag en dat is al meteen een lotsdag. Vandaag mag het in geen geval regenen ! ! !
" Regent het met Sinksenmaandag, dan regent het zeven zondagen. "
Juni is ook een erg belangrijke maand want :
" Op juni komt het aan, of de oogst zal bestaan. "
Inderdaad, in mei heeft het koren staan bloeien en moet zich nu in juni verder ontwikkelen, daarom zou het goed zijn mocht deze maand de volgende eigenschappen met zich meebrengen :
" Niet te koel, niet te zwoel, niet te nat en niet te droog, juni vult de schuren hoog. "
Morgen kijk ik nog even verder aan welke eisen juni moet voldoen en dat zijn er heel wat, geloof mij ! Tot morgen dan maar ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
1 Juni 2008 was een bewolkte dag waar de zon zich af en toe liet zien ! De maximum temperatuur bedroeg die dag 23,7° en die werd om 17u18 waargenomen in het weerstation van Kapelle o/d Bos. In datzelfde station schreef men 's nachts om 1u40 de minimum temperatuur op en die liet 12,3° noteren. - De warmste 1ste juni sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1947 met 33,7°. - De koudste 1ste juni ooit kwam in 1936 voor met 0,3° !
Vroeger jaren had vandaag in alle kerken het sluiten van de meimaand plaats, toen werd er een processie gehouden met het beeld van Maria. Congregatiemeisjes zoals men ze toen pleegde te noemen droegen het beeld van Maria stoetsgewijs naar de oude plaats in de kerk. Ook was het toen de gewoonte dat iedere die een bloempot had gegeven ter versiering, deze mocht komen terughalen. Het gebeurde ook wel eens dat men de bloempotten per loting uitkeerde aan de kinderen van de school. Ook placht men op deze dag de meiboom te vellen en te verkopen aan de meest biedende. En wat voor morgen of alias den eerste juni ? Wel deze dag schijnt invloed te hebben op de oogst, zo leert ons de weerspreuk voor vandaaag tenminste :
" Eerste juni kil en wak, brengt veel koren in de zak. "
Zullen we morgen dan best maar niet te veel verlangen van het weer ? Een blije boer is er ook ene dacht ik zo. Morgen beginnen we dan echt aan juni en de eerste weerheilige dat is er al direct ene die kan tellen ! Zegt de naam Sint-Medardus u wat ? Hij komt op 8 juni op bezoek, en mocht u hem niet kennen, geen nood ik vertel er u tijdig alles en nog veel meer over. En hoe de maand juni moet verlopen wel daar kijken we vanaf morgen al naar uit ! Tot dan ?
In de Romeinse oudheid, als maand der Juniores, was juni de jonkheid toegewijd daar hij het hoogtepunt van de lente vertegenwoordigde. Volgens sommigen zou deze maand haar naam danken aan de Romeinse consul Lucius junius Brutus (508 vóór Christus), de tribuun die Tarquinus Superbus uit Rome verjoeg.
Een oud versje begint : “ Naer Juno, Jovis Vrouw, is Junius myn naem…" Juno, de schone en strenge echtgenote van Juppiter, was de godin van het huwelijk.
De Angel-Saksers noemde ze Midsummermonath om de wille van het Mid-zomerfeest dat in deze maand viel. De oude Saksers betitelden ze Wedemanoth = weidemaand, omdat het vee dan in de weiden stond. De Saksers noemden ze de “eerste zoete maand” of “ eerste maand der scheepvaart” omdat ze dan hun avontuurlijke reizen op zee begonnen.
Karel de Grote heette ze Brachmanoth, evenals ze nu nog braakmaand genoemd wordt. (braak = brake : omgeploegd)
Als andere namen komen nog voor : dood-(wandel), zomer-, rozen- en lange dagenmaand. Daar juni toegewijd is aan het H. Hart van Jezus, noemen wij hem hedendags het meest Heilig-Hartmaand.
