Oorsprong en herkomst van de familie Arickx.
*****************************************************
Tot in de vroege middeleeuwen hadden de gewone onderhorigen van kasteelheren en kloosters geen naam.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Beginnende met de naam kan men een beroep doen op het woordenboek der familienamen in Vlaanderen en Frans Vlaanderen door Frans De Brabandere.
Een eerste onderscheid tussen personen van een gemeenschap werd gemaakt door het geven van een naam achteraf omschreven als voornaam .Verder onderscheid ,indien gewenst ,werd bekomen door een bij- of toenaam.
Omstreeks 1200 tot 1300 werden vele toenamen wegens stedelijke vorming ,en door het verwerven van persoonlijk bezit ,erfelijk ,en werden dus familienaam.
Paus Gregorius XIII stelde in 1582 een tijdrekening nieuwe stijl voor ,met jaarsindeling van 1 januari tot 31 december .Vanaf 1 januari 1583 werd deze tijdrekening in gebruik genomen in onze streken .Voordien begon en eindigde het jaar met paasdag ,waarvan de datum kon vallen tussen 22 maart en 23 april van onze tijdrekening.
De kerkvergadering van 1545 tot 1563,concilie van Trente ,gaf opdracht aan al de parochiepriesters de geboorten ,huwelijken en overlijdens te akteren .Rond 1600 vinden wij in onze parochies de eerste parochieregisters .De voornamen werden gelatiniseerd naar de heilignamen ,en voor de familienamen moesten de geestelijken voortgegaan op het gehoor ,en volgens de uitspraken van het plaatselijk dialect .Vandaar dat familienamen verschillend zijn opgenomen ,ondanks dat het om dezelfde naam ging. Deze afwijkingen in de spelling van de familienamen komen veel voor na de opvolging van een priester door een ander ,en bij verhuis van een familie van de ene parochie naar een andere .Nochtans nam ook een zelfde priester het niet altijd zo nauw de vorige schrijfwijze van een geboorte te achterhalen .Uitwisseling van gegevens tussen de parochiepriesters of navraag bij de vroegere parochie was blijkbaar geen gewoonte .Niet verwonderlijk ten andere wanneer wij leren wat al militaire rooftochten en plunderingen onze voorouders en voornamelijk de kerken en kerkschatten hebben moeten verwerken ,en rekening houdend met de toenmalige verplaatsing en communicatiemogelijkheden.
Vanaf 1790/1815,de periode van de verplichte verfransing ,werden de Latijnse voornamen zoveel mogelijk verfranst en de parochieregisters vervangen door de registers van de burgerlijke stand:
Josephus werd Joseph, daarna Jozef
Joannes werd Jean, daarna Jan
Petrus werd Pierre, daarna Peter of Pieter
Franciscus werd Francois, daarna Frans
In de periode ,ook na 1831,werden veel familienamen nogal wat geamendeerd .Vanaf 1860/1870,met een geleidelijke alfabetisering werd de familienaam van de vader ,echtgenote of overledene over het algemeen correct overgenomen en de akten in de streektaal gesteld.
Volgens het Woordenboek van de Familienamen door Frans De Brabandere vindt hij volgende uitleg :het Middelnederlands aanhangsel rikja =strijd(er),macht ,heerser steeds terug komt.
Arickx,Aricks,Arix,Arik,Arixkx,Arycz,Arreckx
1.Patr (patroniem=vadersnaam) Hathy-rikja :Germaans Hathy =leger ,heer ,strijd rikja=macht ,heerser.
Hadaricus,Hatheric,Hadericus (Fm Morlet I ,Gottschald ,1938,284)
10e eeuw :Hathericus (Lind.85)
Ariie Reynyers ,Terv (Berden 220)
2.Naar de kruidnaam :Middelnederlands :haderie,hederie,Lat.hederacca
1260 Johannis Hadrie (Smt II ,177 =Vhartes de l’abbaye de Tournai ,St.Martin Martin
1364 Janne Adericke (Gent GSR 638 = Gentse stadsrekeningen)
1395 Griele Adrix ,Wervik (Debrabandere 1970,51)
Harinck ,Haring ,Haringhs ,Haerinck ,Harynck ,Harijnck ,Hering ,Heerings , Heerinckx ,Heerinx ,Heerincx ,Herring ,Herrinck ,Aring
1.Kan oorspronkelijk patroniem zijn (Germ voornaam) afleiding van Harja =naam
Hairingus ,Drinkbus (Morlet I ) zie Meesters 1947.12
2.Beroepsbijnaam voor haringvisser of verkoper (=vergelijk) harang
1171 Quodam Arnoldo Haring (Leus 1951 ,118)
1245 Johanni Harine ,Harelbeke (Debr 1980,76)
1326 Lammin Harine ,Ieper (Beele 214)
1397 Van Beatmissen Harincx ,Kortrijk (Debr 1970,177)
1485 Gielise Heerines ,Molenbeek (A.Baert 67)
Hairincus ,Arincus :Meesters 1947,42, zie Morlet I
Herri ,Hery ,Herrie (zie ook Henry Herrier)
1.Patroniem Romaans ,vorm van voornaam “harja-rikje =heer ,leger en heersend ,macht.
13e eeuw :Herrie (GN 56= Gentse naamkunde ,oudste Middelnederlands)
Henricus (Morlet 1968 ,126)
1385 Herri Petri
1398 Herris Petri ,Tongeren (Tytgat 103)
1503 Hery van Nudorp =1514 Heric van Nudorp
(Oorkonde van St Jacobsgasthuis Tongeren)
Volledigheidshalve willen wij ook melding maken van de aanmerking van Pros Vandemaele die stelde dat ,op het erven en overdragen als familienaam er een vermoeden moet zijn van de omschrijving van de vroegere voornamen :Jansseune =Jans(sens) ,Willemszeune =Willem(szeune) of van oudere Keltische namen :Loeyken =Elloi ,Beelken =Isabelle ,Trysken =Beatrijs ,Gillekin =Gillen ,en zo komen wij tot Arriken =zoon van Arent.
Als verwijzing van de oorsprong van onze familienaam naar de toenaam als zijnde :een vroegere bewoner van de oevers van een rivier (de Aa of A=Frans Vlaanderen ,met toevoeging van het Keltische ick ,(komende van)
Bij de gedachtegang naar een gedwongen verhuis van een Saksische familie naar de lage landen tijdens de periode van Karel de Grote ,is er geen enkel spoor of aanwijzing tot hiertoe.
Get. Arickx Marcel november 1993