Argeloos zwijgen

%%%FOTO1%%%

Het dagboek.

     Zuster Marlies stond niet te popelen om de afwas te doen, maar door de taak op zich te nemen kreeg ze de gelegenheid om in de keuken wat rond te neuzen. Voorzichtig keek ze links en rechts op een schap. Heel onschuldig nam ze een doos weg en schoof ze de vuilnisbak wat opzij. Na twintig minuten zoeken en loeren kwam een nijdige gedachte in haar op: niets te vinden, wat had je gedacht. Zuster Fernanda begint dingen te zien die er niet zijn vrees ik. Ik zit hier nu wel met een dagelijkse afwas aan mijn been. Die heeft mij goed zitten.

Vermoeid kwam ze recht en strekte haar rug. Met haar hoofd botste ze tegen een losliggend schap. Potten en pannen rolden met een hels lawaai op de grond. Vlug bukte ze zich en begon alles op te rapen. Toen zag ze het. De voegen rond één tegel waren uitgehold. De tegel zat los in de vloer. Net als ze de tegel wilde oplichten kwam zuster Marlies binnengehold. ‘Zuster Celine, wat is er gebeurd? Wat ligt hier allemaal op de grond? Je hebt je toch geen pijn gedaan zeker?’

‘Zuster Marlies, maak je maar niet druk ik heb enkel mijn hoofd tegen het schap gestoten en al de potten en pannen kletterden tegen de vloer. Gelukkig is er niets gebroken en ik heb me geen pijn gedaan. Je moet je nu niet schuldig gaan voelen. Ik heb zelf gevraagd om de vaat te doen. Ik neem alle verantwoordelijkheid op mij.’

Eerst keek zuster Marlies verdwaasd, maar toen ze zag dat er werkelijk niets gebroken was en dat niemand gekwetst was schoot zij in een slappe lach. De lach werkte zo aanstekelijk dat zuster Celine, willen of niet, wel mee moest lachen. Na enkele minuten hadden beide nonnen er de tranen van in hun ogen. Zuster Marlies nog even nahikkend van het lachen werd weer ernstig: ‘In het vervolg doen we samen de vaat. Ik laat je hier niet meer alleen staan. Kom laten we de boel maar gauw opruimen. Jij wast af en ik droog af.’

Terwijl ze de vaat in de kast zette begon zuster Marlies spontaan te zingen. De wijs en de tekst waren voor zuster Celine totaal onbekend. Het ging over een verloren liefde. Het liedje voelde warm aan en toch was de stem van zuster Marlies kristalhelder!

Ze keek de zingende zuster ontroerd aan. Zelfs nadat zuster Marlies stopte met zingen bleef ze maar kijken. Het kippenvel stond recht op haar armen. Toen zuster Marlies dat merkte begon ze te vertellen: ‘Vroeger op school was ik de beste in de zangles. Ik zong op alle schoolfeestjes. Van mosterdpot, ja dat is pater Abraham, we noemden hem zo omdat we in taalkunde het gezegde: - Waar haalde abraham de mosterd vandaan? - geleerd hadden. Mosterdpot had gemerkt dat ik interesse had voor het orgel en hij heeft me geleerd het instrument te bespelen. Hij leerde me ook de partituren te lezen. Bij mosterdpot logeerden nog enkel studenten. Eén van hen was Freddy. Freddy was enkele jaren ouder dan ik en zou gaan studeren voor advocaat. We konden goed met elkaar overweg en ik werd verliefd op hem. Hij was mijn enige echte liefde die in mijn hart groeide.’ Ze zweeg en slikte een krop weg. ‘Freddy werd twintig en hij verliet de stad. Het ging allemaal heel onverwachts. Hij vertrok zonder me te groeten. Van de ene dag op de andere was hij weg. Toen ik bij pater Abraham naar Freddy informeerde was die kortaf en zei enkel dat Freddy voor lange tijd naar het buitenland was. Sindsdien heb ik nooit meer iets van Freddy gehoord. Als bovenmate van ramp stierf Mosterdpot enkele dagen nadat Freddy mij verlaten had. Ik verhuisde naar een andere stad en alle contact met Freddy was definitief verbroken.’ Weer wachtte zuster Marlies om haar verdriet door te slikken. ‘Tot mijn vijfentwintigste heb ik gezocht naar Freddy. Pater Abraham was zo plots overleden dat ik het adres van Freddy niet eens had kunnen vragen. Op zekere dag las ik een bericht in de krant: ‘een jong afgestudeerde advocaat gaat in het klooster om als monnik te leven. Hij wil alleen nog handenarbeid doen.’ Een koude rilling gleed toen over mijn rug en ik bleef maar staren naar het stukje papier in mijn hand. Deze afgestudeerde advocaat was mijn Freddy. Ik wist het met zekerheid. Ik voelde het gewoon. Mijn Freddy ging in het klooster voordat ik hem kon zeggen hoeveel ik van hem hield.’

Zuster Celine werd stil van dit verhaal, het was nog niet af dat voelde zij, daarom vroeg ze: ‘Eigenaardig dat Freddy nooit aan jou verteld heeft dat hij later in het klooster zou gaan. En wat ik ook vreemd vind: hij maakt zijn studies af als advocaat, wat toch niet eenvoudig is en hij doet niets meer met zijn kennis maar gaat ergens in een klooster handenarbeid verrichten. Niet dat ik dat geen edel gebaar vindt, maar met zijn studies kon hij toch beter les gaan geven of iets dergelijks. Als priester wel te verstaan. En waarom heeft hij geen afscheid van jou genomen? Trouwens nu ik er over nadenk: pater Abraham heeft jou tot organist opgeleid en toch heb ik je nog nooit op het orgel horen spelen. Komt het door Freddy dat jij geen orgel meer speelt?’ Zuster Celine vroeg het haar in één adem en toch had ze het zware vermoeden dat zij het antwoord reeds kende.

Zuster Marlies keek naar de grond en fluisterde: ‘Ik denk steeds weer aan hem en ik krijg het moeilijk wanneer ik voor een orgel sta.’

‘Ben je dan voor hem in het klooster gegaan?’

‘Ja, hij is mijn enige en echte liefde.’

Zuster Celine keek stil naar de grond en schudde zachtjes het hoofd: ‘Wat moet jij geleden hebben tijdens het boenen van het orgel.’  

‘Orgelmuziek kan ik nog wel aanhoren, maar telkens wanneer ik een orgel zie dan komen de herinneringen weer boven.’

‘Ik begrijp het’, antwoordde zuster Celine met zachte stem, ‘toch moet je weer gaan zingen. Jouw stem klinkt als een kristallen klok. Het zou zonde zijn dat wij dat nooit meer mogen aanhoren.’

‘Zonder organist? Ik kan het niet aan om zelf te spelen. Wanneer ik voor een orgel sta kan ik geen woord meer uitbrengen, laat staan een psalm zingen. Het is als een steeds weerkerende nachtmerrie.’

Toen zette zuster Celine alles op alles. Dit moest lukken, en het zou mooie stof kunnen opleveren voor haar verhaal. ‘Zuster Marlies, luister eens. Misschien kan ik je helpen. Zuster Fernanda heeft mij ooit verteld dat zij vroeger, voordat jij hier was, regelmatig op het orgel speelde. Zuster Leontine zaliger had een heel mooie zangstem en zij zong de psalmen. Na het overlijden van zuster Leontine heeft zuster Fernanda nooit meer in het openbaar gespeeld.

Indien jij er zin in hebt wil ik zuster Fernanda vragen om samen met haar te oefenen, zij speelt op het orgel en jij zingt. Zo kunnen jullie een nieuw duo vormen.’

‘Oh, als jij dat voor mij wil doen. Misschien geraak ik er op die manier weer bovenop. Ik zou dolgraag weer willen zingen.’ Haar ogen glinsterden bij deze uitspraak.

Zuster Celine hoopte maar dat zuster Fernanda maar al te blij zou zijn wanneer zij weer iemand kon begeleiden op het orgel. Bij het buitengaan keek zuster Celine heimelijk naar de losse tegel die naar haar lonkte. Even dacht ze: ik blijf nog wat in de keuken rondhangen en kijk snel onder de tegel, maar ze wilde niets riskeren. Ze had al teveel onchristelijke dingen hier in dat klooster gedaan. Met een spijtig gevoel volgde ze zuster Marlies.

Iedere namiddag deden de twee zusters samen de afwas. Daarna sleurde zuster Marlies zuster Celine gewoon mee naar de kapel om de zangoefeningen bij te wonen. Zuster Fernanda zat steeds een kwartier te vroeg achter het orgel en kon weer glimlachen.

Zo ging het iedere dag opnieuw. Zuster Marlies hielp met de vaat en vervolgens renden ze samen naar de zangoefening.

Op zekere dag zei zuster Fernanda met een brede glimlach: ‘Zondag wil zuster Marlies haar eerste mis in het klooster zingen.’

Zuster Celine keek ernstig naar zuster Marlies: ‘Zuster Marlies, morgen doe ik de afwas helemaal alleen, zo heb jij meer tijd om de psalmen in te oefenen. Ik heb je toch al verschillende malen horen zingen en jij bent het ook al wat gewoon, ik kan nu gerust eens een dag of twee uw oefeningen overslaan.’ Zuster Fernanda was onmiddellijk enthousiast en zuster Marlies kon nog moeilijk weigeren.

     De volgende dag stond zuster Celine in de keuken. Ze liet de wasbak vol lopen en goot een flinke geut zeep in het dampende water. Met een lepel roerde ze een paar maal rond en een dichte schuim kwam naar boven. Ze nam een stapel borden en legde die in het schuim. Haastig keek ze even links en rechts in de gang en nam een stevig mes uit de lade. Nerveus bukte ze zich om de tegel met het mes los te wrikken. Voorzichtig keek ze achter haar naar boven en zag het schap met de potten en pannen. ‘Daar moet ik voor oppassen’ prevelde ze. ‘Geen tweede maal! ’Ze peuterde de tegel los en zag verwondert een plat plastic doosje liggen. ‘Zuster Fernanda had dan toch gelijk. Er gebeuren hier rare dingen,’ mompelde ze binnensmonds. Ze nam het doosje van onder de tegel. Voorzichtig stond ze recht en keek snel weer even in de gang. Ze had het klepje opzij reeds gevoeld en opende gespannen het doosje. Een dun boekje kwam te voorschijn. Dit is weer niet mooi, maar ik kan me niet bedwingen. Ik wil weten wat erin staat. Dacht ze terwijl ze het boekje opendeed.

‘Rosa Lenissen’ en in sierletters ‘DAGBOEK’. Het was maar voor een kwart ingevuld, waarom schrijft iemand een dagboek en stopt er dan mee na slechts enkele bladzijden? Zuster Celine las snel de laatste bladzijde.

- De laatste dag in dit dagboek was de droevigste in mijn kinderjaren, die dag zal mijn hele leven veranderen. Geregeld kom ik terug om dit dagboek te lezen. De verschrikkelijke gebeurtenissen komen weer voor de geest. Ik zou dit boek willen vernietigen en dan denken dat mijn verleden ook uitgewist wordt, maar ik durf het niet want dan kan ik het boek nooit meer lezen. Ik weet niet of ik dan nog ooit houvast zal vinden. -

Snel sloeg de zuster het blad terug en zag de beschrijving van die bewuste dag. Bewust van het kwaad, besloot ze toch om de belangrijkste zinnen over te schrijven. Dat geschrift kwam haar bekend voor. Wie was toch die Rosa Lenissen? Ze plaatste alles vlug terug op zijn plaats en begon ijverig af te wassen.