Het Rode Kruis wenst nogmaals te benadrukken dat bij hen veiligheid topprioriteit is.

Hierna de integrale tekst die we ontvingen:

Naar aanleiding van het schandaal rond besmet bloed in het Verenigd Koninkrijk, dat duizenden patiënten het leven kostte, wil Rode Kruis-Vlaanderen duiden hoe het de hoogste kwaliteit van bloedproducten (bloed, plasma, bloedplaatjes) nastreeft. In de jaren 70 en 80 waren bloedproducten in het Verenigd Koninkrijk, gebruikt voor de behandeling van hemofilie en andere aandoeningen, besmet met HIV en Hepatitis C. Deze bloedproducten werden verkregen van donoren uit risicovolle bevolkingsgroepen, waaronder gevangenen en individuen in de Verenigde Staten die werden betaald voor hun donaties.

Veiligheid voorop

Voor Rode Kruis-Vlaanderen is de topprioriteit het voorzien van voldoende en veilige bloedproducten dat levens redt en patiënten helpt in hun genezingsproces. De veiligheid en gezondheid van zowel de patiënt (ontvanger) als de donor staan hierbij centraal. De bloedbanksector volgt al decennia het voorzichtigheidsprincipe, dat voorschrijft dat er, ook bij onzekerheid over een bepaald risico, acties moeten worden ondernomen om maximale veiligheid te waarborgen in het belang van de volksgezondheid. De hoge graad van veiligheid bij transfusies vandaag de dag wordt gerealiseerd door drie verschillende veiligheidslagen, die elk op zich imperfect zijn, met elkaar te combineren.

1. Strenge selectieprocedure voor donoren: Om de veiligheid van bloedproducten te garanderen, hanteert Rode Kruis-Vlaanderen een strenge selectieprocedure voor donoren. Voorafgaand aan een 1ste donatie vragen we om de donorzelftest te doen via onze website. In het donorcentrum zelf vult de donor een vragenlijst in die besproken wordt met een arts. De arts controleert de gezondheidstoestand van de donor en vraagt naar bepaalde risicosituaties. In sommige gevallen wordt de donor gevraagd om zijn/haar donatie uit te stellen om elk risico op besmetting te minimaliseren (na een tatoeage of piercing, na verblijf in een risicoland, bij griep, nemen van bepaalde medicatie, na risicovol seksueel contact enz.). Dit uitstel kan gaan van 1 week tot 6 maanden. De vragenlijst en uitsteltermijnen zijn wetenschappelijk onderbouwd en vaak ook wettelijk vastgelegd.  De donorselectie is de belangrijkste vorm van bescherming tegen recent opgelopen hiv/HBV/HCV/syfilis infecties waarbij de testen aanvankelijk nog vals negatief kunnen tekenen en tegen andere bloedoverdraagbare infecties waarop (nog) niet getest wordt. Donorselectie is een budget-vriendelijke maatregel, die daarenboven zeer snel aangepast kan worden in geval van nieuwe besmettelijke aandoeningen. De donorselectie is evenwel imperfect doordat ze beïnvloed wordt door de mate waarop de donor waarheidsgetrouw antwoordt op de vragenlijst.  
2. Grondige testen: Een tweede veiligheidslaag wordt gevormd door het uitvoeren van testen. Na de afname verwerken we de bloedproducten onmiddellijk. Tijdens dat proces waken we over veiligheid en kwaliteit. De verwerking – die gebeurt in de labo’s van Rode Kruis-Vlaanderen – doen we zo efficiënt mogelijk, zodat we tijdig kunnen leveren aan ziekenhuizen. Elke donatie wordt grondig getest op de aanwezigheid van infecties zoals HIV, hepatitis B en C en syfilis. Bloedproducten worden pas vrijgegeven wanneer aan alle veiligheidseisen voldaan is: als de donor aan alle donatievereisten voldoet, het verwerkingsproces correct verliep, en het bloedproduct op alle labotesten goed scoorde. Dagelijks testen we duizenden bloedstalen. Hoe vaak iemand ook doneert, we testen de donatie elke keer even grondig. Bij een afwijkend testresultaat brengen we de donor schriftelijk op de hoogte.
3. Extra maatregelen voor plasma en bloedplaatjesconcentraten: Voor plasma en bloedplaatjesconcentraten legt de Belgische wetgever op dat deze ‘pathogeen gereduceerd’ moeten zijn (dit houdt in dat  het bloedproduct wordt behandeld zodat eventueel aanwezige bacteriën of virussen zich niet langer kunnen vermenigvuldigen). Deze methode beschermt in theorie tegen alle pathogenen, maar is in de praktijk imperfect: sommige pathogenen (bv. HAV en HEV) zijn weinig gevoelig aan pathogeenreductie, en wanneer een hoge virale (of bacteriële) lading aanwezig is zal pathogeen reductie er niet in slagen om de pathogenen volledig te elimineren.  

Ook al is elke veiligheidslaag op zichzelf imperfect, samen slagen ze erin om infecties die overgedragen worden door transfusie zeer zeldzaam te maken. 

Belangrijke factor: vrijwillige en onbetaalde donoren

Plasma, bloed en bloedplaatjes geven is vandaag in ons land een daad van vrijwillige solidariteit zonder vergoeding, en dat werkt al jaren goed. Op basis van wetenschappelijke data lijkt de huidige aanpak van vrijwillige bloedproductdonaties de enige juiste. Uit die data blijkt dat niet-vergoede vrijwillige donaties zorgen voor een hogere veiligheid voor donoren en de gedoneerde producten, lagere kosten voor gezondheidszorg en een veerkrachtigere voorraad tijdens crisistijden. De situatie die in de UK aan het licht kwam ondersteunt dit. Rode Kruis-Vlaanderen pleit voor het behoud van het huidige, goed werkende, systeem. De afgelopen jaren hebben aangetoond dat Vlamingen bereid zijn om vrijwillig en zonder vergoeding bloedproducten te geven, wat deze manier van werken de beste maakt, vooral voor degenen die dagelijks bloed, plasma of bloedplaatjes nodig hebben.

Besluit

Voor Rode Kruis-Vlaanderen is dé topprioriteit het voorzien van voldoende en veilige bloedproducten om patiënten te helpen bij hun genezingsproces en soms hun leven te redden. Dankzij een rigoureuze procedure, die ook opgenomen is in de Belgische wet betreffende bloed en bloedderivaten, en met grote dank aan de donoren die dit vrijwillig en onbetaald doen, kunnen we dit realiseren.

Meer informatie vind je hier.