Van 4 tot 31 januari loopt in de Katelijnekerk te Mechelen de tentoonstelling Vlaamse Begijnhoven. Een prachtige tentoonstelling in een prachtige kerk toegewijd aan St. Katelijne, of zoals ook gezegd wordt aan de heilige Catharina, patrones van de kantwerksters in Mechelen.
Natuurlijk ging ik vooral kijken bij de voorstelling van het Mechelse Begijnhof. Ik vond er o.a. een tekening van Marie Louise Batardy, geboren in Brussel 1943. Zij portretteert eenvoudige, gemakkelijk te begrijpen en vaak geïdealiseerde scènes uit het dagelijks leven. Zo was er de afbeelding van de begijntjes te zien, aan het werk in het Begijnhof van Mechelen. Dit deed me denken aan het doek "Begijnenwerkzaamheden in Busleyden". Dit werk dateert van 1578 en toont wat begijnen dagelijks doen: wassen, strijken, het land bewerken, zieken verzorgen, naaien, kantklossen en nog zoveel meer.
Nadat ik jaren geleden een initiatiecursus kantklossen had gevolgd bij de K.A.V (nu Femma), wilde ik er meer van kennen. Dus trok ik naar de kantclub Idria in Sint Katelijne Waver. Ik volgde er les bij Gusty De Pauw van 1983 tot 1993. Toen stopte Gusty omwille van haar gezondheid met het lesgeven. Gusty is nu overleden (8 april 1928 - 4 oktober2018), ik denk met veel dankbaarheid aan haar terug! Veel heb ik van haar geleerd, aan vele demonstraties heb ik deelgenomen Later ging ik zelf het kantklossen aan anderen verder leren. En in het jaar 2000 startte ik met de kantclub Etterjefke in Mechelen. Wij zijn nog altijd actief met vele enthousiaste kantklossers!
In het schooljaar 2014-2015 kregen de studenten aan de Academie voor Beeldende Kunst van docent Bart Decq de opdracht om te werken rond het realiseren van stadsbeeldjes voor Mechelen. De locaties moesten historisch verbonden zijn met ambachten.
Resultaat hiervan is het nieuwe beeld in de Moreelsstraat. Daar werd op 8 oktober ll. het in brons gegoten en deels verguld werk ‘Mechelse kant’ van Gaston Cornelis (72) uit Keerbergen ingehuldigd door Schepen Bjorn Siffer. Hiermee wordt eer gebracht aan de beroemde Mechelse kantwerksters, die vandaag hun werk nog voortgezet weten door de leden van de kantclub ‘Etterjefke’.
Het in brons gegoten en deels verguld werk ‘Mechelse kant’ van Gaston Cornelis
Op een mooie zomerdag kwamen we, tijdens een wandeling door Lier, aan een tweedehandswinkel. Ik ging er eens kijken tussen al die snuisterijen. Groot was mijn verbazing toen ik daar een prachtige kantwerk vond. Uitgevoerd in Parijse (Turnhoutse kant), lag daar het 'Angelus' van Jean-François Millet ( 1814 – 1875 ). Een pareltje, dat ik voor een klein bedrag mocht meenemen. Het toont een boer en een boerin die hun werk neerleggen op het eind van de dag om het angelus te bidden. Het schilderij werd rond 1857 gemaakt.
schilderij van Jean-François Millet
Techniek: Parijse kant, uitgewerkt door onbekende kantwerkster.
Naar jaarlijkse gewoonte gingen we met enkele leden van de kantclub Etterjefke, weer demonstreren in Mechelen aan de Dienst voor Toerisme, en bij de heemkundige kringen in Keerbergen en Rijmenam. De belangstelling was groot en de jeugd was heel enthousiast om te oefenen.
Eindelijk is het zover! Het publiek was talrijk opgekomen voor de opening en het was echt de moeite waard. Onze kantclub was goed vertegenwoordigd. Wij zijn heel blij met de kans die ons geboden wordt om weer eens te laten zien dat de Mechelse Kant, de mooiste en duurste soort, in onze stad nog gemaakt wordt! Wij zullen dan ook regelmatig gaan demonstreren om de bezoekers te laten genieten van deze ragfijne kant.
demonstrtie-kussen
Bij het schulderij: "Begijnenwerkzaamheden". Kantklossen hoort er ook bij!
Naar jaarlijkse gewoonte werd op de derde vrijdag van het nieuwe jaar onze nieuwjaarsdrink gehouden. In de Beiaardschool heerste een gezellige drukte. Voor de middag werd er nog druk geklost.
Na de middag was het tijd voor ontspanning en om mekaar het beste te wensen voor het nieuwe jaar. Onze directeur van de Beiaardscool, Koen Cosaert, was er ook bij en genoot zoals iedereen, van het gezellig samen zijn.
Naaldkant wordt op een heel andere manier gemaakt dan kloskant. Is er voor kloskant een kussen nodig waarop het prikpatroon vastgemaakt wordt en klossen waarop de draad gewonden is, voor naaldkant zijn naald en draad nodig en een ondergrond waarop de tekening staat. Daarop worden steken gemaakt die als basis dienen voor de festoensteken waarin daarna de hele tekening uitgewerkt wordt. Naaldkant is heel arbeidsintensief, maar er worden prachtige dingen in uitgewerkt. Voor naaldkant is in ons land vroeger en ook nu nog, vooral Zele bekend.
Onder leiding van o.a. Irma Boone en Helena De Maerschalck werden daar vele prachtige kanten gemaakt.
afbeelding uit: Christies Magazine, nov. 1998, Salomé met het hoofd van Johannes De Doper
postkaart: naaldkantwerksters in Haaltert, einde 19e eeuw
naaldkant in uitvoering, Jacqueline Van Craenenbroeck (1935-2016)
Demonstraties van de kantclub Etterjefke tijdens de zomermaanden.
Tijdens de voorbije maanden hebben leden van onze kant club weer veel gaan demonstreren, o.a. tijdens de braderij in de O.L.Vrouwstraat, bij Uit in Mechelen in de Hallestraat, in het Molenijzer in Putte, bij de Botermolen in Keerbergen en op de dag Uit zonder Uitlaat in Mechelen. Het was weer een groot succes! Velen waren geïnterresseerd in ons werk en wilden wel eens de basisslagen uit proberen.
Gedurende enkele maanden hadden wij een Indische leerling. Zij was voor enkele tijd in België en in contact gekomen met iemand van onze kantclub. Zij wilde absoluut en zo vlug mogelijk de basisslagen van het kantklossen leren. Dat ging haar goed af en het was spijtig dat ze niet langer kon blijven. Ze kende niemand in haar thuisland die er zich mee bezig hield. Maar via internet zijn er tegenwoordig mogelijkheden genoeg...
Lang geleden vertrokken vanuit onze streken missionarissen en kloosterzusters naar verre streken om de mensen te bekeren, maar ook om hun een beroep te leren zodat ze in hun onderhoud konden voorzien. In Indië waren o.a. de Congregatie der Dochters van het Kruis en de Franciscanessen Missionarissen van Maria werkzaam. Zij leerden de meisjes en vrouwen naaien, borduren, breien en.. kantklossen! Helaas verleden tijd, er is nu niets meer van over gebleven.
In de Beiaardschool
In Indiê: Franciskanessen, missionarissen van Maria, rond 1960
Verleden zondag werd de plechtige misviering in de St.Gummaruskerk te Lier uitgezonden op TV. De gerestaureerde kerk kon die dag ook bezocht worden. Ze is prachtig! In de kooromgang was een tentoonstelling van kerkschatten en kant was er ook te bewonderen. Zelfs Mechelse! Om jaloers op te worden. Lier pakt uit, en terecht, met zijn Lierse kant. Waar is er in Mechelen nog Mechelse kant te zien?... Dankzij de toeristische dienst, kunnen wij met onze kantclub, nog een poging doen om aan de Toeristen en de Mechelaars (!) te laten zien dat er in onze stad nog Mechelse kant gemaakt wordt.
Mechelse kant ijsgrond: 2e helft 18e eeuw
Oud Vlaamse kloskant: 2de helft 17 e eeuw
type Milanese kant: 17e eeuw
kleed van O.L.Vrouw: met kloskant in gouddraad 19e 20e eeuw
gekloste linten met naaldkant , laatste kwart 17e eeuw.
Vrijwilligers aan de slag met de kostuums van 't Arsenaal.
Eind 2015 sloegen Musea & Erfgoed Mechelen, Het Firmament en 't Arsenaal de handen in elkaar voor een nieuw inventarisatieproject. Aan het project ging een vorming vooraf om de vrijwilligers in te wijden in het hoe en waarom van inventariseren. Daarna gingen ze aan de slag. Ze inventariseerden, fotografeerden en labelden alle kostuums van het theatergezelschap. Omwille van praktische redenen werden de kostuums eerst tijdelijk overgebracht naar het Hof van Busleyden, daarna werd in 't Arsenaal verder gewerkt. Doel van de inventaris was een zicht krijgen op de collectie in functie van mogelijk hergebruik en uitleen aan andere gezelschappen. Een geslaagde samenwerking, die afgerond werd met een tentoonstelling tijdens de Erfgoeddag en een receptie met schepen van cultuur Bjorn Siffer.
Naar jaarlijkse gewoonte waren tussen 10 en 18u, in Mechelen weer vele locaties open voor het publiek. In het hof van Busleyden waren verschillende deelnemende groepen bijeen gebracht. En traditiegetrouw was ook de kantclub Etterjefke daar aanwezig. Het thema van de erfgoeddag dit jaar wass "Zorg". Zorgen dat ons erfgoed voor de komende generaties bewaard blijft en de kennis doorgeven, is heel belangrijk. Mechelse kant staat en blijft aan de top in de wereld van de kant!
Op 23 maart werd het nieuwe logo voor het Museum Hof van Busleyden onthuld tijdens de kunst- en antiekbeurs Eurantica in de Nekkerhal in Mechelen. Samuel Mareel vertelde die dag ook wat meer over de inhoud van het nieuwe museum en de openingsexpo Roep om Rechtvaardigheid.
Erfgoedcel Mechelen en Stedelijke musea Mechelen gaan als één gloednieuwe dienst, Musea & Erfgoed Mechelen, door het leven gaan.
Musea & Erfgoed Mechelen combineert een museumwerking (onderzoek, verzamelen, beheren, ontsluiten) met een erfgoedwerking (erfgoedbeleid, netwerking, ondersteuning, kennis- en expertise opbouw en –deling, vrijwilligerswerking). Een eerste grote uitdaging voor de dienst is de uitbouw van het Hof van Busleyden als Bourgondisch stadspaleis en participatief hedendaags stadsmuseum. Het museum moet een ontmoetingsplek voor Mechelaars en toeristen, erfgoed- en andere culturele spelers, onderzoekers, kunstenaars en verenigingen worden.
Stand van het Museum Hof van Busleyden: foto's H. Vermeir
Schilderij van Willem Geets (1838-1919) Poppenspel aan het hof van Margaretha van Oostenrijk
Het Hof van Busleyden is één van de prachtige gebouwen in Mechelen daterend uit het begin van de zestiende eeuw. Hiëronymus van Busleyden, lid van de Grote Raad, een humanist en goede vriend van Erasmus, laat dit renaissance paleis voor hem ontwerpen door de bekende architect Keldermans. Van 1619 tot de Eerste Wereldoorlog doet het gebouw dienst als Berg van Barmhartigheid: armen kunnen er geld lenen zonder rente. Tijdens de Eerste Wereldoorlog wordt het gebouw volledig vernield, alleen de muren staan nog recht. Tijdens de jaren dertig van de vorige eeuw wordt het gerestaureerd en krijgt het de functie van stadsmuseum. Momenteel wordt het Hof van Busleyden verbouwd tot een eigentijds museum voor stad Mechelen dat in 2018 zal opengaan. Ondertussen is het wel periodiek open voor tijdelijke tentoonstellingen; de tuin is wel steeds vrij te bezoeken.
Begijnenwerkzaamheden 1578 Busleyden
detail: kantwerksters
Marie-Louise Batardy: begijnhof Mechelen 
Begijnhof Lier
Het in brons gegoten en deels verguld werk ‘Mechelse kant’ van Gaston Cornelis 
De kunstenaar
schilderij van Jean-François Millet
Techniek: Parijse kant, uitgewerkt door onbekende kantwerkster.
Aan de toeristische dienst
in Keerbergen
in Rijmenam
demonstrtie-kussen
Bij het schulderij: "Begijnenwerkzaamheden". Kantklossen hoort er ook bij!
afbeelding uit: Christies Magazine, nov. 1998, Salomé met het hoofd van Johannes De Doper
postkaart: naaldkantwerksters in Haaltert, einde 19e eeuw
naaldkant in uitvoering, Jacqueline Van Craenenbroeck (1935-2016)
In de Beiaardschool
In Indiê: Franciskanessen, missionarissen van Maria, rond 1960
Congregatie der Dochters van het Kruis - Luik
Mechelse kant ijsgrond: 2e helft 18e eeuw
Oud Vlaamse kloskant: 2de helft 17 e eeuw
type Milanese kant: 17e eeuw
kleed van O.L.Vrouw: met kloskant in gouddraad 19e 20e eeuw
gekloste linten met naaldkant , laatste kwart 17e eeuw.
Molenijzer Putte 2016
