Een nieuw jaar, dat betekent traditioneel een hele reeks nieuwe regels en tarieven. Van isolatiepremies tot het online inschrijven van voertuigen. Een overzicht.
Vlaams huurgarantiefonds
Op 1 januari gaat het Vlaamse huurgarantiefonds van start. Dat zal tijdelijk afbetalingen overnemen wanneer huurders uit hun huis gezet dreigen te worden. Op die manier is de verhuurder verzekerd van zijn inkomen en worden huurders met financiële problemen niet van de ene op de andere dag op straat gezet.
Verhuurders kunnen zich voor 75 euro per contract bij het fonds aansluiten. Wanneer een huurder niet kan voldoen aan het afbetalingsplan dat de rechter in geval van wanbetaling oplegt, neemt het fonds voor maximaal 2.700 euro of drie maanden huur op zich. Dat geld wordt later in principe teruggevorderd.
Het fonds wordt vooral gefinancierd door de Vlaamse overheid, maar ook door de bijdragen van de eigenaars. De Vlaamse overheid stopt er nu al 4,8 miljoen euro in en doet daar elk jaar 1,6 miljoen euro bij.
Nieuwbouwwoningen moeten energievriendelijker
Vanaf 1 januari mag je geen huis meer bouwen zonder systeem om zelf hernieuwbare energie op te wekken. Het kan daarbij gaan om bijvoorbeeld zonnepanelen, een zonneboiler of een warmtepomp. De afgelopen jaren zijn de normen voor een nieuwbouwwoning gevoelig verstrengd. Die normen bleven beperkt tot isolatienormen, maar vanaf 1 januari komt daar actieve energieproductie bij. En het maximum van het E-peil, dat de energieprestatie van een woning meet, wordt vanaf 2014 verlaagd naar E60. Veel woningen beantwoorden nu al aan die norm.
'Wie een woning wil bouwen, krijgt de keuze uit zonnepanelen, een zonneboiler, een warmtepomp, een biomassaketel of de participatie in een buurtproject dat energie opwekt', zegt de woordvoerder van minister van Wonen Freya Van den Bossche.
Er blijft nog één uitweg voor wie echt geen energiesysteem wil installeren: ervoor kiezen extra streng te isoleren.
Pensioenmalus voor zelfstandigen verdwijnt
De pensioenmalus voor zelfstandigen behoort vanaf 1 januari 2014 definitief tot het verleden. De maatregel heeft betrekking op pensioenen die vanaf 1 januari 2014 van start gaan. Een zelfstandige verloor nog tot eind 2013 nog een deel van zijn pensioen wanneer die vroeger stopte met werken. In 2013 genieten de zelfstandigen al een soepeler systeem.
Einde gratis bussen in Hasselt
Vanaf 1 januari 2014 kunnen enkel jongeren onder de 19 jaar en 65-plussers nog gratis op de bus in Hasselt. Dat is een gevolg van een beslissing van het Hasseltse schepencollege in april 2013 om de subsidies voor de gratis bussen stop te zetten. Daarmee komt een einde aan het initiatief dat toenmalig burgemeester Steve Stevaert in 1997 invoerde.
Na de jaarwisseling zullen Hasseltse jongeren tussen 6 en 19 jaar een Buzzy Pazz van het stadsbestuur krijgen, waarmee ze gratis in heel Vlaanderen op bus en tram van De Lijn mogen reizen. Ook de kinderen jonger dan 6 jaar en 65-plussers mogen, net zoals elders in Vlaanderen, nog gratis op de bus. Voor alle andere inwoners zal een ritje 0,60 euro kosten. Er zullen 10-rittenkaarten onder de noemer Hasseltpas worden aangeboden aan 6 euro. Zonder deze kaart betaal je het standaardtarief, dat tussen 1 en 3 euro per rit bedraagt. Tot slot zullen er nog een aantal sociale abonnementen onder specifieke voorwaarden worden verkocht.
Strengere GAS-wet treedt in werking
Gemeenten kunnen vanaf 1 januari met de verstrengde GAS-wet meer feiten bestraffen en die ook strenger bestraffen. Vanaf dan kunnen ook 14-jarigen door de leeftijdsverlaging een GAS-boete krijgen. Tot nu lag de minimumleeftijd op 16 jaar. Andere wijzigingen zijn dat, met de nieuwe GAS-wet, gemeenschapsdienst mogelijk wordt als alternatieve maatregel en dat meer ambtenaren overtredingen kunnen vaststellen.
De boetes worden zoals bekend opgedreven. Volwassenen kunnen boetes krijgen tot 350 euro, in plaats van 250 euro tot eind 2013, en voor minderjarigen verhogen de boetes van maximaal 125 naar 175 euro. Er komen ook twee alternatieve maatregelen: gemeenschapsdienst en lokale bemiddeling. Met dat laatste krijgt de overtreder de kans om door tussenkomst van een bemiddelaar de veroorzaakte schade te herstellen of schadeloos te stellen of om het conflict te doen bedaren. Een plaatsverbod wordt ook mogelijk.
Prijs dienstencheque loopt verder op
Dienstencheques worden vanaf begin volgend jaar weer wat duurder. De prijs per cheque stijgt van 8,5 naar 9 euro voor de eerste 400 cheques per persoon, of de eerste 800 per gezin per kalenderjaar.
Voor elke cheque bovenop de 400 (per persoon) of de 800 (per gezin) stijgt de prijs van 9,50 naar 10 euro. Per kalenderjaar kunnen per persoon maximaal 500 dienstencheques en per gezin 1.000 dienstencheques besteld worden.
Dienstencheques die tussen 1 september 2013 en 31 december 2013 uitgegeven werden, zijn ook minder lang geldig en kunnen vanaf 1 mei 2014 niet meer gebruikt, terugbetaald of omgeruild worden. Alle aanvragen voor omruiling en terugbetaling voor deze cheques moeten voor 30 april 2014 bij Sodexo ingediend zijn.
Het maximumbedrag voor de belastingvermindering (van 30 procent) is sinds 1 juli dit jaar bovendien beperkt tot 1.380 euro per persoon en per jaar, terwijl dat voordien 2.720 euro was.
Postzegel 3 cent duurder
Het voordeeltarief van postzegels voor binnenlandse zendingen wordt vanaf 1 januari drie cent duurder: van 0,67 naar 0,70 cent bij de aankoop van minstens 10 postzegels. Per stuk blijft het tarief voor postzegel voor een genormaliseerde binnenlandse zending 0,77 euro.
Voor genormaliseerde internationale zendingen gaat de prijs ook omhoog: van 1,03 naar 1,07 euro (binnen Europa) en van 1,24 naar 1,29 euro (rest van de wereld) als minstens vijf zegels aangekocht worden. En per stuk stijgen de internationale tarieven van respectievelijk 1,13 en 1,34 naar 1,17 en 1,39 euro.
Effecten aan toonder verdwijnen definitief
Het nieuwe jaar betekent het einde van de effecten aan toonder, papieren effecten (zoals aandelen, kasbons en obligaties) die niet op naam staan. De effecten moesten de voorbije jaren omgezet worden in effecten op naam of 'gedematerialiseerde effecten' (op een effectenrekening).
De effecten aan toonder die op 31 december 2013 nog niet zijn omgeruild, worden automatisch omgezet, maar de rechten die eraan verbonden zijn, zoals bijvoorbeeld dividenden of stemrechten, worden opgeschort. De houder moet zich eerst bekendmaken bij de bank om die rechten opnieuw te kunnen uitoefenen.
Cashdrempel daalt naar 3.000 euro
Het maximumbedrag in cash, de zogenaamde cashdrempel, dat handelaars van klanten mogen aannemen, daalt op 1 januari verder, van 5.000 naar 3.000 euro. Die verlaging geldt voor alle sectoren, enkel in de vastgoedsector komt er een volledig verbod op betaling in contanten. Die maatregelen komen er in het kader van de strijd tegen de fraude.
Geen nieuwe SIS-kaarten meer
Vanaf 1 januari worden geen nieuwe SIS-kaarten meer uitgereikt. Zorgverstrekkers zullen vanaf dan, geleidelijk aan, via de elektronische identiteitskaart van de patiënt toegang hebben tot zijn of haar relevante gegevens. Wie geen eID heeft, zal gebruik kunnen maken van de ISI+kaart.
De evolutie is een nieuwe, centrale stap in de verdere informatisering van de gezondheidszorg. Enkel vooraf geïdentificeerde zorgverleners zullen toegang hebben tot de databanken.
Tijdens een overgangsperiode zal zowel de SIS-kaart als de eID kunnen worden gebruikt, al gebruiken de ziekenhuizen momenteel het systeem al en is bijna 90 procent van de apothekers er nu al klaar voor. Uit voorzorg wordt wel aangeraden de SIS-kaart tot eind 2015 bij te houden.
Gros bedienden verdient 1,02 procent meer
De bedienden van het grootste paritair comité, ANPCB of PC218, zullen op 1 januari hun loon met 1,02 procent zien stijgen, in het kader van de jaarlijkse loonindexering. In het betreffende PC218 zitten ongeveer 400.000 bedienden uit een dertigtal verschillende sectoren.
Door de lage inflatie van de voorbije maanden, ligt ook het indexeringscijfer een pak lager. Op 1 januari 2013 gingen de lonen nog met 2,35 procent omhoog.
Toegang tot verhoogde tegemoetkoming vereenvoudigd
De toegang tot de verhoogde tegemoetkoming wordt eenvoudiger op 1 januari. Die verhoogde tegemoetkoming biedt rechthebbenden een korting van ongeveer 50 procent, voor de kosten van zowel geneesmiddelen, consultaties als ziekenhuiskosten.
Vanaf 1 januari gebeurt de toegang tot de verhoogde tegemoetkoming automatisch, op basis van een voordeel of een situatie of na een door het ziekenfonds uitgevoerd inkomensonderzoek. Het eerste geval geldt, zonder inkomensvoorwaarden, voor personen die een leefloon trekken, een door het OCMW toegekende sociale bijstand ontvangen, rechthebbenden van de inkomensgarantie voor ouderen, mensen met een handicap of gezinnen die van een verhoogde gezinsbijslag genieten.
In het tweede geval gaat het ziekenfonds na of het jaarlijks bruto-inkomen op 1 september 2013 niet hoger ligt dan 16.964,47 euro, vermeerderd met een extra bedrag van 3.140,77 euro per persoon ten laste. Vanaf 1 januari 2015 stellen de ziekenfondsen de verhoogde tegemoetkoming proactief voor. Naar schatting zijn er nog een half miljoen mensen die dit voordeel niet hebben.
Eind 2012 genoten 1,8 miljoen mensen van dit systeem van verhoogde tegemoetkoming.
Energieleveranciers moeten zelf laagste tarief voorstellen
Eens per jaar moeten energieleveranciers zelf het voordeligste tarief voorstellen aan hun klanten. Die maatregel gaat op 1 januari in. Het is wel nog altijd aan de klant om dat tarief aan te vragen. De maatregel maakt deel uit van een ruimer pakket.
Van de leveranciers wordt verwacht dat ze hun klanten jaarlijks meedelen wat het goedkoopste tarief is. Dat betekent dat de consumenten die individuele mededeling tussen 1 januari en 31 december zullen ontvangen.
De leveranciers zullen op hun website ook een tariefsimulator plaatsen, met daaronder een link naar de simulator van de CREG. Het wordt ook onmogelijk om contracten van beperkte duur stilzwijgend te verlengen tegen een hoger tarief, en als een klant niet langer tevreden is, moet hij zonder enige schadevergoeding kunnen overschakelen naar een andere leverancier.
Berekening kosten kinderopvang volledig geautomatiseerd
De berekening van de dagprijs van kinderopvang waar ouders volgens hun inkomen betalen, wordt vanaf 1 januari 2014 volledig geautomatiseerd.
In de inkomstengerelateerde kinderopvang betalen de ouders een financiële bijdrage volgens hun inkomen. De te betalen bijdragen werden tot 2012 elk jaar op 1 oktober herberekend naar de evolutie van het gezinsinkomen. In 2013 is dit echter niet gebeurd, omdat de datum van de jaarlijkse herberekening wordt verschoven van 1 oktober naar 1 januari.
Op mijnkindengezin.be initiëren ouders voortaan zelf hun prijsberekening. Met hun elektronische identiteitskaart of federaal token halen ze automatisch de gegevens over hun inkomen en gezinssamenstelling uit de databank van de FOD Financiën en uit het Rijksregister. Het systeem bezorgt de ouders een attest, dat ze doorgeven aan hun opvang.
In 2014 ligt de dagprijs voor de kinderopvang met inkomenstarief tussen 1,56 euro en 27,71 euro. Daarnaast hangt de dagprijs naast het inkomen van de ouders ook af van het aantal kinderen ten laste.
Oesters en kreeft ruimen in de index plaats
Vanaf 1 januari zal ook de inhoud van de indexkorf wijzigen. Producten zoals oesters, zeekreeft of het mantelpakje zullen verdwijnen uit de index. In de plaats komt een rist producten, met onder meer couscous, de tablet en Monopoly, en diensten zoals de huur van een springkasteel. Ook zal de samenstelling van de index normaliter voortaan jaarlijks aangepast worden.
Eenheidsstatuut van kracht
Op 1 januari wordt het eenheidsstatuut, het nieuw statuut voor arbeiders en bedienden, van kracht. Dat heeft onder meer gevolgen voor de opzegtermijnen en de eerste dag ziekte voor arbeiders en bedienden.
Vanaf januari zullen alle werknemers dezelfde opzegtermijnen en -regeling hebben. De nieuwe opzeggingstermijnen zijn korter bij het begin van de loopbaan. Dat moet een betere mobiliteit op de arbeidsmarkt in de hand werken. Na vijf jaar evolueren de termijnen gelijkmatiger, terwijl de opbouw na 20 jaar wordt vertraagd.
De nieuwe termijnen gelden voor iedereen in alle sectoren. Enkel in sectoren waar voordien zeer lage termijnen golden, is in een overgangsregeling voorzien. De verworven rechten van de opzegtermijn van werknemers blijven voor iedereen behouden.
Daarnaast verdwijnt de carenzdag en wordt zodus de eerste dag ziekte voor iedereen uitbetaald. Dat gaat gepaard met controles op absenteïsme.
Strengere regels voor afsluiten van drinkwater
Vanaf 1 januari 2014 moeten drinkwatermaatschappijen die een klant willen afsnijden van de watervoorziening strengere en gestroomlijnde procedures volgen. Zo worden de maatschappijen niet alleen verplicht de klant die in gebreke blijft te verwittigen, maar ook de gebruikers die van de klant in kwestie afhankelijk zijn, zoals huurders.
De maatschappijen moeten bovendien een termijn van zes weken respecteren tussen het aankondigen van de afsluiting en de uiteindelijke afsluiting, zodat de klanten nog tijd hebben om een regeling uit te werken.
Zorgkundigen kunnen taken thuisverpleging overnemen
Structurele thuisverplegingsequipes kunnen vanaf 1 januari zorgkundigen in hun werking integreren en bepaalde zorgen aan hen delegeren. Op die manier kan 'de nodige verzorging gespreid worden over meer zorgverleners, zodat meer tijd en aandacht geschonken kan worden aan de individuele patiënt bij de verzorging.
Nieuwe pensioenbonus loopt gelijk voor verschillende pensioenstelsels
De pensioenbonus is vanaf 1 januari 2014 onbeperkt in tijd en loopt gelijk voor de verschillende pensioenstelsels. Van zodra iemand het vervroegd pensioen met minstens één jaar uitstelt, bouwt hij per gewerkte dag een pensioenbonus op. Dat bedrag neemt progressief toe naarmate de persoon langer werkt: het eerste jaar is er geen bonus, het tweede jaar bedraagt die 1,50 euro per dag en dat bedrag stijgt nadien per jaar met 0,20 euro, tot maximaal 2,50 euro per dag voor wie meer dan 72 maanden extra werkt. De bonus komt bovenop het rustpensioen, dat meestijgt naarmate mensen meer loopbaanjaren opbouwen.
Vanaf 1 januari loopt de pensioenbonus voor de verschillende stelsels gelijk en geldt hij dus voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren, aldus Meulenbergs. Daarenboven wordt het voortaan mogelijk om na je 65ste verder pensioenbonus op te bouwen.
Gelijkgestelde dagen leveren geen pensioenbonus meer op. 'De pensioenbonus is voortaan een persoonlijk recht en kan niet meer worden overgedragen naar de langstlevende partner', aldus de woordvoerder.
De rechten die in het oude systeem van de pensioenbonus zijn opgebouwd, blijven in het nieuwe systeem verworven.
Hogere premie voor wie tegelijk muur isoleert en ramen vervangt
Wie vanaf 1 januari tegelijk zijn muur isoleert en de ramen vervangt door hoogrendementsglas, kan aanspraak maken op een hogere energiepremie.
Er bestonden al premies voor muurisolatie en premies voor het plaatsen van hoogrendementsglas, maar in de praktijk bleek dat wie zijn muur isoleert daarna niet snel aan de vervanging van de ramen begint of omgekeerd. Omdat wie volledige muurdelen in een keer aanpakt veel meer energie bespaart, wordt daarom een hogere premie voorzien voor wie beide investeringen in één keer doet.
Concreet wordt de premie voor de vervanging van enkel glas opgetrokken tot 48 euro per vierkante meter (met een plafond van 1.680 euro). De premie voor de vervanging van dubbel glas stijgt tot 60 euro per vierkante meter (met een maximum van 2.100 euro). De middelen hiervoor komen uit het Klimaatfonds.
Prijs van generieke geneesmiddelen daalt met 2,5 procent
De prijs van generieke geneesmiddelen daalt met 2,5 procent op 1 januari 2014. Generieke geneesmiddelen bevatten dezelfde werkzame stof als de oorspronkelijke 'merkgeneesmiddelen', en zijn goedkoper.
Het marktaandeel van de generieke geneesmiddelen op de particuliere markt bedraagt volgens FeBelGen, de koepelorganisatie van de Belgische generieke en biosimilar geneesmiddelenindustrie, ongeveer 15 procent.
Advocaten worden onderworpen aan normaal btw-tarief
Mensen die een advocaat raadplegen zien hun factuur vanaf 1 januari stijgen met 21 procent. De btw zal wel niet voor alle juridische diensten gelden. Zo geldt een uitzondering voor de pro-Deo-diensten door advocaten en stagiairs, net als voor een reeks andere sociale diensten, zoals het optreden als bemiddelaar in een collectieve schuldregeling.
Komt een advocaat tussenbeide als voogd of voorlopige bewindvoerder voor mensen die door ziekte of ongeval niet langer in staat zijn hun zaken te beheren, dan geldt eveneens een nultarief.
Voertuigen inschrijven voortaan verplicht online
Het inschrijven van voertuigen moet vanaf 1 januari verplicht online gebeuren, via de applicatie WebDIV. Momenteel gebeurt al 75 tot 80 procent van het aantal inschrijvingen via WebDIV. Met de verplichting wil de overheid nu er voor zorgen dat alle inschrijvingen die online kunnen, effectief ook online gebeuren.
Enkel inschrijvingen waarbij extra documenten vereist zijn, zoals bijvoorbeeld bij de aankoop van een tweedehandswagen in het buitenland die bijgevolg via de douane moet passeren, zullen nog de papieren weg volgen. Daarnaast kan ook de aanvraag van transitplaten en commerciële platen voorlopig nog niet online. Bij deze laatsten kan enkel een verlenging via WebDIV.
Strengere verordening voor opvang regenwater
Wie bouwt of verbouwt moet vanaf 1 januari rekening houden met een nieuwe, strengere stedenbouwkundige verordening inzake de opvang en infiltratie van regenwater.
Zo moeten voortaan bij elke nieuwbouw of verharding groter dan 40 vierkante meter mogelijkheden voorzien worden om het regenwater in de grond te laten insijpelen. Ook dienen nieuwe of vernieuwde woningen een regenwaterput te hebben van minstens 5.000 liter. Tot nu toe was dat slechts 3.000 liter.
Bij gebouwen die volledig uitgerust zijn met een groendak, daken waarvan de dakbedekking hoofdzakelijk bestaat uit levende planten, moet geen regenput geplaatst worden. Percelen kleiner dan 250 vierkante meter zijn vrijgesteld van infiltratievoorzieningen.
