Zoals in alle takken van de natuurwetenschappen is onderzoek in de kosmologie een menselijke activiteit.Hierdoor heeft de kosmologie ook een weerslag op de menselijke samenleving.Maar bij de kosmologie komt er wel een supplementair aspect bij omdat de mensen steeds op zoek zijn naar hun oorsprong en hier ook hun plaats in het universum willen kennen.Omdat de oorsprong niet voor wetenschappelijk onderzoek vatbaar is komen in deze zoektocht niet-wetenschappelijke visies aan bod.De oorsprong van het universum is ingebed in metafysische/filosofische beschouwingen waarin godsdiensten ,van welke aard ook,een fundamentele rol spelen.Er zijn in de loop van de geschiedenis talrijke pogingen geweest om de schepping (of de oorsprong) van het universum te beschrijven.Er is geen betere manier om de evolutie van de gedachtegang op dit gebied te situeren dan enkele citaten van verschillende benaderingen aan te halen o;a.:
-Trinh Xuan Thuan:F/Vietnam-Astrofysicus.
In zijn interview uit "Le monde s'est-il créé tout seul ?"(CollectionsEntretiens/Clés,Albin Michel 2008)geeft deze wetenschapper wat voor hem het antropisch principe betekent.Van dit principe zijn er twee versies gekend.In zijn zwakke vorm is het het universum gekenmerkt door een aantal vaste fysische constanten die de veschijning van de mens op aarde mogelijk maakte.
-"Ne peut-on considérer comme quelque peu miraculeuse cette majestueuse structure cosmique dont témoigne l'univers,riche aussi de désordre,de chaos,d'incertitude mais si parfaitement réglée qu'elle a donné naissance à la conscience ?."
-"Dès le début l'univers contient en germe les conditions requises pour l'émergence d'un être vivant conscient."
-"S'il n'existe qu'un seul univers,le nôtre,un principe créateur a forcément dû en régler les paramètres dès le début,pour qu'apparaissent la vie et la conscience." Dit is analoog aan wat de fysicus Freeman Dyson schreef: "L'univers savait quelque part que l'homme allait venir."
Er is ook een sterke vorm van het antropisch principe.Volgens deze versie is het universum ontstaan door de tussenkomst van een scheppende entiteit. Volgens Trinh Xuan Thuan: -"Pour ma part le principe créateur n'est pas un Dieu personnifié qui intervient dans les affaires humaines,mais c'est un principe panthéiste omniprésent dans la nature,comme l'entendaient Spinoza et Einstein."
Over deze scheppende kracht,welke die ook zij,is een tekst van Christian de Duve (B,.prof.em.UC Louvain,geneesheer/bioloog,Nobelprijs winnaar)uit zijn boek: "Life evolving:Molecules,Mind and Meaning." Hierin geeft hij blijk van een intuitie.
-"Much has changed ,in and around me,since the day ,in front of a burning campfire,I first became aware of the mysteries of the universe.The naïve beliefs of my childhood have been severely shaked.But my sense of wonder remains unaltered.My whole life as a scientist has been permeated with the conviction that I was participating in a meaningful and revealing reality.I have experienced the joy of learning,the almost voluptuous thrill of understanding,the rare flash of illumination ,the austere satisfaction of observing the rules of scientific game,based on intellectual rigor and integrity.I have shared these emotions and imperatives vicariously with other scientists.And I have also vibrated in different registers,in resonance with poets,writers and musicians who have moved me by their works and performances.On exceptional occasions ,I felt close to something ineffable,utterly mysterious but real,at least to me,an entity that ,for want of a better term,I call ULTIMATE REALITY."
Niet iedere wetenschapper is het trouwens eens met de antropische visie. Zo noteert Ilya Prigogine (B,.prof.em.ULB,Nobelprijs scheikunde):
-"Notre présence au monde est naturelle et notre travail de création prolonge celui de la nature.L'homme n'était pas attendu par le cosmos."
Er zijn zelfs wetenschappers die nog meer radicale standpunten innemen,zoals Jacques Monod (F-Biologie/médecin,Nobelprijs geneeskunde) in zijn boek. "Le hasard et la nécessité."
-"L'ancienne alliance est rompue,l'homme sait enfin qu'il est seul dans l'immensité de l'univers d'où il a émergé par hasard."
In het oude Griekenland schreef Democritos reeds: -"Tout ce qui existe dans l'univers est le fruit du hasard et de la nécessité."
Er zijn dus duidelijk twee visies over de oorsprong van het universum:de antropische visie en deze die de noodzakelijke ingreep van een scheppende entiteit verwerpt.Tussen deze twee kiezen is een zaak van iedere mens afzonderlijk,zolang er geen toetsbare bewijzen zijn van de werkelijke oorsprong.Dit lijkt er echter niet zo snel aan te komen.In dergelijke situaties is de keuze van Einstein misschien een verstandelijke optie:
-"I believe in Spinoza's God who reveals himself in the orderly harmony of what exists,not in a God who concerns himself with fate and actions of human beings."
-"The main source of the present-day conflicts between the spheres of religion and science lies in the concept of a personal God."
-"I cannot conceive a genuine scientist without a profound faith.The situation may be expressed by an image:science without religion is lame (vleugellam),religion without science is blind." http://condor.stcloudstate.edu/einstein
Er is over deze problematiek nog veel te zeggen.Dit zal later uitgebreid behandeld worden in andere bijdragen van EX LIBRIS.
