Gezondheidsrisico's Genk-Zuid ~ 16-02-2007

Industrie en verkeer in de omgeving van Genk-Zuid zorgen voor luchtverontreiniging en milieuhinder van zeer uiteenlopende aard. Een gedetailleerd en volledig overzicht van de luchtkwaliteit, en, in ruimere zin, milieuhinder, ontbreekt. Ondertussen worden er door de Vlaamse Milieumaatschappij geregeld nieuwe metingen uitgevoerd die de mogelijkheid bieden iets te vertellen over de gevolgen voor de volksgezondheid van de pollutie in het industriegebied.

Op 6 februari jongstleden werden er door de Vlaamse Milieumaatschappij nieuwe meetgegevens aangeleverd. Aan de hand van deze gegevens werden door de afdeling Toezicht Volksgezondheid de gezondheidsrisico's ingeschat. De resultaten zijn onder de vorm van een presentatie (pdf, 1,32 MB) beschikbaar.

Louter volksgezondheidskundig is de milieukwaliteit in en rond het industriegebied Genk-Zuid verre van ideaal. Het gaat om een vrij groot industriegebied met op relatief korte afstand enkele dichtbevolkte wijken. Vooral de wijk Sledderlo, gelegen in de wind van het industriegebied, wordt bewoond door een sociaal gevoelige bevolking met heel wat kinderen. Kinderen zijn, zeker voor wat betreft milieudruk, gezondheidskundig een zeer gevoelige groep.

De recente meetwaarden van de Vlaamse Milieumaatschappij (pdf, 1,07 MB) bevestigen de verhoogde concentratie aan zware metalen in de lucht. Vanuit onze bezorgdheid voor de gezondheid zijn vooral de metalen chroom (Cr) en nikkel (Ni) in fijn stof (PM10) belangrijk.
Om de gezondheidsrisico's correct te kunnen duiden maken we een onderscheid tussen verwachte acute gezondheidseffecten (effecten op korte tot zeer korte termijn) en verwachte chronische gezondheidseffecten (effecten op langere termijn). Hiervoor vergelijken we de meetresultaten met de gezondheidskundige advieswaarden en normen:

• Indien we vergelijken met de arbeidsgeneeskundige normen zien we dat voor zowel Ni als Cr deze normen niet overschreden worden. Hierbij moeten we er wel rekening mee houden dat deze niet zomaar gelden voor de algemene bevolking. Toch doet deze vergelijking ons vermoeden dat er geen acute gezondheidseffecten te verwachten vallen.
  
• Uit de vergelijking met de gezondheidskundige richt- en streefwaarden van de Europese Unie en de Wereldgezondheidsorganisatie kunnen we afleiden dat voor de metalen Cr en Ni chronische gezondheidseffecten verwacht worden. Specifiek voor Ni gaat het over 3,5 extra kankergevallen per 100.000 mensen die levenslang aan de gemeten concentraties zouden worden blootgesteld. Voor Cr (VI) over 9,4 extra kankergevallen per 100.000 mensen die levenslang worden blootgesteld. Gezondheidskundig is 1 extra kankergeval per miljoen mensen aanvaardbaar te noemen. In specifieke omstandigheden (bijvoorbeeld bij korte afstand tussen bewoning en industrie) hanteert men de drempel van 1 extra kankergeval per 100.000 mensen. Het risico op het vormen van kanker ten gevolge van de milieublootstelling in de regio is hier veel te hoog. Tussen mei en november zal de  milieugezondheidsenquête bij de inwoners van Genk-Zuid onder andere peilen naar andere chronische gezondheidseffecten buiten kanker.
  Uit het kankerregister blijkt dat er, tot nu toe, geen verhoogd voorkomen van kanker in Genk (totaal grondgebied) kon worden gevonden die verband kunnen houden met blootstelling aan zware metalen.

Kinderen verdienen extra aandacht. Daarom werd in basisschool 'De Sleutel', in de onmiddellijke nabijheid van het staalverwerkend bedrijf Ugine & ALZ, een meetcampagne opgestart. Er worden metingen uitgevoerd op de speelplaats en binnen in de school. Op de volledige resultaten is het nog even wachten. Wij verwachten meer informatie te kunnen geven eind juni 2007.

Ten slotte is het belangrijk te weten dat de hoge hoeveelheden zware metalen in de lucht zich vooral bevinden in het gebied onmiddellijk grenzend aan het bedrijf Ugine & ALZ. Op grotere afstand nemen de gemeten concentraties heel sterk af en blijft beneden de eerder besproken gezondheidskundige richt- en streefwaarden.

Zijn er maatregelen nodig in en om Genk-Zuid om de blootstelling te verminderen?

De milieukwaliteit wordt in deze regio van nabij gevolgd om extra druk op de gezondheid te vermijden. In de eerste plaats moet het bedrijf, de bron, aangepakt worden. De Milieuinspectie heeft, in overleg met het bedrijf, een pakket maatregelen uitgewerkt die de stofuitstoot op korte termijn zeer sterk moeten verminderen. De stuurgroep volgt dit van nabij op.

De bevolking zelf wordt aangeraden om extra te letten op het nauwgezet toepassen van enkele algemene hygiënemaatregelen zoals het wassen van de handen. Meer info vindt u in de folder 'Meer Gezondheid, Minder Zware Metalen' (pdf, 938 kB).

Eens alle meetresultaten van de school 'De Sleutel' bekend zijn, moet er nagegaan worden of er al dan niet nog meer blootstellingsreducerende maatregelen moeten worden opgelegd. Hierover meer op deze webpagina begin juli 2007.