De Dronkemanslaan bij Balkbrug

Het oude vestingwerk de Ommerschans werd in het begin van de 19de eeuw omgebouwd tot bedelaarskolonie. In 1820 werden de poorten van deze dwang of strafkolonie geopend. Opgepakte bedelaars, gestraften uit de vrije kolonies en ook ongehuwde meisjes, die zwanger waren werden hier ondergebracht voor een heropvoeding. In de Ommerschans gold het motto “loon naar werken”. De kolonisten moesten vanaf 16 jaar per week minstens 30 stuivers verdienen. 20 stuivers werden ingehouden voor middagmaal, kleding en huisvesting. De rest werd uitbetaald in “koloniegeld”, bonnen met een waarde van 10 cent, waarmee uitsluitend in de koloniewinkel betaald kon worden. Door het gebruik van “koloniegeld”, in feite een vorm van gedwongen winkelnering, werd enerzijds de eigen nering bevorderd en anderzijds probeerde men hiermee te voorkomen dat de kolonisten zich buiten de kolonie van sterke drank konden voorzien. Toch nam niet iedereen deze regels even nauw. Bij sommige corrupte zaalopzieners konden de kolonisten hun koloniegeld, waarschijnlijk tegen een slechte koers inwisselen tegen zilvergeld. Daarmee konden zij zich in Balkbrug bezatten. Op een kaart uit 1877 wordt het Dronkemanslaantje voor het eerst genoemd. Langs deze afgelegen weg trachtten beschonken kolonisten ongezien van de cafés aan Sluis V en Balkbrug terug te komen naar de kolonie, beducht voor represailles.

Route

Het Dronkemanslaantje begint op het eind van de Boslaan; vanaf het kruispunt met stoplichten vanaf de Ommerweg de eerste afslag rechts (bord doodlopende weg). Aan de Boslaan 92 staat het voormalig ‘limiethuisje’, een wit huisje dat op een tolhuis lijkt. Voorheen werden de landerijen van het Landgoed van Weldadigheid vanuit een vijftiental van deze huisjes bewaakt. Het weggetje links voorbij het huisje, geflankeerd door hoge eiken en beuken, is het Dronkemanslaantje. Dit loopt naar de voormalige bedelaarskolonie, tegenwoordig rijksinrichting Veldzicht, gevestigd aan de Ommerweg 67. Aan de oude weg naar Ommen ligt de gracht van de Ommerschans, een overblijfsel van een vestingwerk uit de tachtigjarige oorlog.

23-05-2006, 12:19 geschreven door Harmien