Sint-Nicolaas werd in 270 geboren in Pataras (Klein-Azië). Hij stierf als bisschop Nicolaas van Myra op 6 december 340 in Myra en werd later vanwege zijn vele goede daden heilig verklaard. Al voor het jaar 1000 was hij één van de meest algemeen vereerde heiligen in de oosters en westerse kerk, een soort afspiegeling van de Christusfiguur. In de middeleeuwen ontwikkelt zijn sterfdag zich tot het kinderfeest zoals we het nu kennen. Het begon met het kiezen van een bisschop en assistenten uit de arme kinderen van een stad. Deze kinderen kregen tot 'Onnozele Kinderen' (28 december) eten en cadeaus (onder meer schoenen). Langzaam maar zeker groeit het trakteren van kinderen uit tot een algemeen volksgebruik. Lange tijd was er grote weerstand tegen dit gebruik, met name vanwege de rooms-katholieke elementen. In een aantal Nederlandse plaatsen, waaronder Tiel, Grave en Alkmaar werden openbare Sint-vieringen zelfs verboden tot groot protest van de bevolking. Pas in de 19de eeuw duikt de bisschop weer in het openbaar op. Uit deze tijd stammen ook de meeste van de Sinterklaasliedjes ('Zie ginds komt de stoomboot' staat bijvoorbeeld in 1851 in de versjesbundel 'St.-Nicolaas en zijn knecht' van J. Schenkman). De legenden over deze Sinterklaas zijn onuitputtelijk. Oudere lezers kennen ongetwijfeld de verhalen van de drie ingepekelde kinderen die Sinterklaas tot leven wekte, de drie zusters die hij van prostitutie weerhield, de drie schipbreukelingen die hij nog net wist op te vissen en de drie soldaten - bij keizer Constantijn ten onrechte aangeklaagd - die hij onder zijn bescherming nam. Het cijfer drie is onlosmakelijk met Sinterklaas verbonden. De legenden vertellen dat hij bijna alles drie keer deed. Hij las drie maal dezelfde teksten voor, hij hief steevast drie maal het glas, hij bediende zich tijdens de maaltijden drie keer en... volgens kwatongen mocht de goedheilige man zelfs drie keer vrijen per nacht, want Sinterklaas komt uit een tijd dat de celibaatsverplichting voor geestelijken nog niet gold. Deze vreemde voorkeur voor het cijfer drie heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat Sinterklaas een groot verdediger van de drievuldigheidsleer was. "Laten we alles doen ter ere van de Vader, van de Zoon en van de Geest," zijn de enige woorden die van de heilige Nicolaas bewaard bleven.
Sinterklaas wordt voornamelijk in Nederland en België gevierd, maar ook onze landgenoten in het buitenland worden niet vergeten in december
Het is bijna weer zo ver en komt de Sint en Zwarte piet langs en daarom ga ik deze maand rond hem werken. Dus wen er maar aan leuke November maan iedereen.
Bereiding Suiker, vanillesuiker en water in een steelpannetje onder zachtjes roeren aan de kook brengen. Vervolgens boter en stroop toevoegen. Als de boter gesmolten is ook de room en de melk toevoegen. Op hoog vuur 15 minuten laten doorkoken. Daarna de pan van het vuur nemen en het mengsel opkloppen tot het dikker wordt. Schenk de vloeistof vervolgens in een bakblik met hoge randen waarin de karamel kan afkoelen en opstijven. Eenmaal koud geworden kan de karamel met een mes - in het bakblik - in blokjes worden gesneden.
1 kalkoen (panklaar) van 2-10 kg zout, 1/2 % van het gewicht van de kalkoen ongeveer 3/4 kg tamme kastanjes of 1 1/2 kg Bellefleuren of Jonathans 1 theelepel salieblaadje 300-750 gr boter suiker
bereiding:
De kalkoen wassen en zouten. De kastanjes inkruisen, 10 min. koken in ruim water, afgieten en pellen of de appelen schillen, in vieren snijden en van de klokhuizen ontdoen. De lichaamsholte van de kalkoen vullen met de kastanjes of de appelen en desgewenst de kleinge- sneden salieblaadjes, daarna dichtbinden. De kalkoen in de boter onder regelmatig bedruipen goudbruin en gaar braden in een warme oven bij 150 C - 175 C; zonodig tijdens de braadtijd de kalkoen bedekken met aluminiumfolie of vuurvast kommetje water onder in de oven plaatsen tegen het uitdrogen. Braadtijden: 2-4 kg: ca. 2 1/2 uur; 5-7 kg: ca. 3 3/4 uur; ca. 10 kg: ca 4 1/2 uur. De kalkoen is gaar als het vlees bij de poten gemakkelijk van het bot loslaat. Bij de jus zoveel water schenken en roerend aan de kook laten komen, dat bijna al het bezinksel oplost. De kastanjes of de appelen uit de kalkoen nemen en deze laatste voorsnijden.De kalkoen in meerdere stukken verdelen en het borstvlees in plakken snijden. De kastanjes of de appelen, die op smaak afgemaakt zijn met suiker, om de kalkoen heen leggen. De kalkoen voorsnijden: hiervoor de poten er af snijden, deze desgewenst in tweeën delen, de vleugels eraf nemen met een stukje borst eraan laten; het borstvlees in twee stukken eraf nemen. De stukken kalkoen op een voorverwarmde schaal leggen, iets jus er over schenken.
5 sneetjes roggebrood 2 eetlepels kruidenkaas met komkommer enkele bieslookstengels
Bereiding:
besmeer 4 sneetjes brood met kruidenkaas en stapel ze op mekaar, dek af met het 5de sneetje, snij het brood in kleine rechthoekjes, werk af met lange stengels bieslook.
1 stengel prei 100 g roze of Hollandse garnalen 1 kleine avocado, in kleine blokjes 1 el yoghurtmayonaise citroencitroensap en rasp, naar smaak
Instructie
Snijd de onderkant van de stengel prei. Haal de vier buitenste bladeren voorzichtig los (snijd met een mes de zijkanten los, zodat je elk blad er als het ware vanaf kunt pellen). Snijd het stugge groene gedeelte van de bladeren af. Snijd elk blad over de breedte doormidden, zodat je 8 stukken hebt. Kook de prei in een pan met water en wat zout ca. 4 minuten. Giet de prei af, spoel hem onder koud stromend water en laat hem uitlekken in een vergiet. Houd enkele garnalen voor de garnering achter. Schep in een kom de avocado, garnalen en mayonaise door elkaar. Breng het mengsel met citroensap, citroenrasp, zout en peper op smaak. Leg een stuk prei in de lengte voor je, leg er haaks een tweede stuk prei op. Schep in het midden wat van het garnalenmengsel. Vouw eerst het buitenste blad over de vulling en dan het binnenste blad, zodat je een vierkant pakketje hebt. Leg het pakketje met de naden naar beneden op een bordje. Maak op dezelfde wijze nog 3 pakketjes. Verdeel er de garnalen over.
nagerecht voor 4 personen. Voor de griesmeelpudding: 1 l melk 100 gr griesmeel 75 gr suiker 1 zakje vanillesuiker
Voor de bessensapsaus: 250 ml bessensap 1 dl water 1 kaneelstokje 50 gr suiker
Instructie
· Breng 1 liter melk aan de kook. · Strooi er al roerende 100 g griesmeel, 75 g suiker en 1 zakje vanillesuiker in. · Laat het geheel al roerende 5 minuten koken. · Spoel een puddingvorm om met koud water en schenk het mengsel erin. · Laat het geheel afgedekt afkoelen. · Breng voor de bessensaus 250 ml bessensap aan de kook met 1 dl water, een kaneelstokje en 50 g suiker. · Laat dit 15 minuten trekken. · Roer 1 el aardappelmeel met 1 à 2 el water tot een papje en bindt het sap ermee. · Laat de saus tot gebruik afkoelen. · Stort de pudding en schenk de saus er voor het serveren over.
2 grote of 3 kleine friszure appels 3 plakjes bladerdeeg (diepvries), ontdooid 4 el appel-abrikozencompote 1 el boter, gesmolten 2 el suiker 4 bollen vanille-ijs
Instructie
· Verwarm de oven voor op 180 °C. · Schil de appels, verwijder de klokhuizen en snijd het vruchtvlees in dunne schijfjes. · Leg de plakjes bladerdeeg achter elkaar op een met bakpapier beklede bakplaat; laat de randen één cm overlappen. · Druk de naden goed aan, zodat een langwerpige lap ontstaat. · Verdeel de compote over de bodem, maar laat één cm van de randen vrij. · Leg de schijfjes appel dakpansgewijs op de compote. · Bestrijk de appels met de gesmolten boter en strooi er de suiker over. · Bak de slof in het midden van de oven in circa 20 minuten gaar. · Snijd de slof in vier stukken en leg op elk stuk een bol ijs.
Tip De recepten kunnen worden gemaakt door kinderen vanaf 8 jaar, maar je moet natuurlijk wel een handje helpen en een oogje in het zeil houden.
200 ml slagroom 75 g suiker 200 ml yoghurt 3 el honing 30 witte of blauwe pitloze druiven, gehalveerd 40 g walnoten, grof gehakt
Instructie
· Klop de slagroom in een kom stijf. · Meng er de suiker en yoghurt door. · Schep het yoghurtmengsel in een kleine cakevorm of diepvriesdoos (circa één liter inhoud). · Dek het yoghurtmengsel af met een deksel of plasticfolie en laat het geheel in circa zes uur in de vriezer bevriezen. · Neem het ijs circa tien minuten voor serveren uit de vriezer. · Verwarm vlak voor het opdienen in een steelpannetje de honing samen met de druiven en walnoten circa twee minuten op een laag vuur. · Houd de onderkant van de vorm kort in heet water en keer het ijs op een schaal. · Snijd het ijs in plakken en verdeel het over bordjes. · Schenk de warme druivensaus eromheen.
De mascarpone loskloppen met de amaretto. De slagroom kloppen met de suiker en dit door het mascarponemengsel spatelen.
Een laagje mascarponemengsel in een rechthoekig schaaltje scheppen. De lange vingers 1 voor 1 door de koffie halen en op de mascarpone leggen. De lange vingers bedekken met een laagje mascarponemengsel en deze handeling nog 1 keer herhalen eindigen met mascarpone De schaal afgedekt het liefst 8-12 uur in de koelkast plaatsen Voor het serveren met cacao bestrooien.
Voor vier hamburgers.Maal in een keukenmachine het gehakt met het brood, de ui en mosterd tot een fijne massa. Voeg zout en peper naar smaak toe. Vorm van het gehakt 4 grote, platte hamburgers. Verhit de olie in een grill- of koekenpan en bak de hamburgers ca. 5 minuten per kant. Snijd de bolletjes open en leg op de onderste helften een blaadje sla, enkele plakjes tomaat en komkommer. Leg de hamburgers erop en leg hier enkele plakjes augurk op. Dek de hamburgers af met de bovenste broodhelften. Serveer met ketchup.
6 stevige friszure appels (bijv. braeburn) 1 el citroensap 75 g boter, in blokjes 100 g kristalsuiker 4 plakjes bladerdeeg (diepvries), ontdooid bloem, om te bestuiven geklopte slagroom of zure room, om erbij te serveren ronde taartvorm van ca. 24 cm doorsnee
Instructie
Verwarm de oven voor op 225ºC. Schil de appels, snijd ze in vier parten en verwijder de klokhuizen. Sprenkel het citroensap over de appels. Doe de boter en de suiker in de taartvorm. Zet de vorm op het vuur en laat de boter en suiker zachtjes smelten. Leg de appels er met de bolle kant naar beneden naast elkaar in. Zet de vorm weer op het vuur en laat de appels ca. 20 minuten op een matig vuur zachtjes koken tot het vocht is verdampt en de saus goudbruin van kleur en stroperig is. Haal de vorm van het vuur en laat de appels even afkoelen. Leg de plakjes bladerdeeg op elkaar en rol ze op een met bloem bestoven werkvlak uit tot een dunne ronde lap die iets groter is dan de vorm. Leg het deeg op de appels en stop de zijkanten van het deeg in. Bak de taart in ca. 20 minuten in de oven goudbruin en gaar. Haal de taart uit de oven en laat hem 5 minuten afkoelen. Leg er een bord op en keer de taart.
Serveer de taart lauwwarm met slagroom of een dotje zure room.
TIP Voor een Tarte Tatin heb je een dichte, ronde, metalen bakvorm nodig die je op het vuur kunt zetten. Gebruik geen springvorm, want dan lopen de sappen van de appel er tijdens het bakken uit. Eventueel kun je de taart ook in een ovenvaste koekenpan maken.
300 g bloem 175 g boter, in blokjes 200 g suiker 2 kleine eieren, losgeklopt 1250 g friszure appels (bijv. goudrenetten of Braeburn) 50 g rozijnen 50 g gedroogde abrikozen, in kleine stukjes 1 el citroensap 2 tl kaneel bloem, om te bestuiven
Belangrijk: springvorm van 24 cm doorsnee.
Instructie
Zeef de bloem boven een kom en meng er de boter, 150 gram suiker, de helft van het geklopte ei en een snufje zout door. Kneed het geheel snel tot een gelijkmatig deeg. Verpak het deeg in plastic folie en leg het 30 minuten in de koelkast. Schil intussen de appels, verwijder de klokhuizen en snijd alles in stukjes. Meng in een kom de appel met de rest van de suiker, de rozijnen, de abrikozen, het citroensap en de kaneel. Rol het deeg uit op een met bloem bestoven werkvlak. Bekleed de vorm met tweederde van het deeg. Schep de appelvulling in de vorm. Snijd van de rest van het deeg smalle repen en maak hiermee een vlechtwerk op de taart. Bestrijk het deeg met wat losgeklopt ei. Bak de taart in ca. 1 uur in het midden van de oven goudbruin. Laat de taart tot lauwwarm afkoelen en verwijder de rand.
Lekker met geklopte slagroom of vanille-ijs.
Tip: Maak een slordige appeltaart door het deeg uit te rollen tot een grote ronde lap die ca. 10 cm groter is dan de doorsnee van de springvorm. Bekleed de taartvorm met het deeg en laat de randen erbuiten hangen. Schep het appelmengsel erin en vouw de randen er slordig overheen. Bestrijk de randen met wat geklopt ei en bak de taart in de oven.
200 g amandelbiscuits 50 g boter, gesmolten 10 blaadjes gelatine 1 citroen 500 g volle kwark 200 g suiker 250 ml slagroom vers fruit (bijv. plakjes kiwi, partjes sinaasappel, stukjes mango)
Belangrijk: springvorm van 24 cm doorsnee, ingevet.
Instructie
Maal de koekjes in een keukenmachine tot kruimels. Meng er de gesmolten boter door en verdeel het koekkruim over de bodem van de vorm. Duw de kruimels goed aan. Week de blaadjes gelatine 5 minuten in koud water. Boen de citroen goed schoon en rasp er met een fijne rasp de schil van af (alleen het geel). Pers de citroen uit. Verwarm in een pannetje op een zacht vuur het citroensap met 2 eetlepels water. Knijp de gelatine uit en los de blaadjes al roerend in het sap op. Laat de oplossing iets afkoelen. Meng in een kom de kwark met de suiker en het citroenrasp. Klop in een andere kom de slagroom stijf. Roer de gelatine geleidelijk door het kwarkmengsel. Schep er dan de slagroom luchtig door. Schenk het mengsel in de vorm. Laat de taart in minimaal 2 uur in de koelkast opstijven. Versier de taart met vers fruit.
Tip Je kunt de bodem ook met andere koekjes maken, bijvoorbeeld met bastognekoeken of gewone biscuits.
200 g extra bittere chocola, in stukjes 150 g boter, in blokjes 200 g suiker 1 sinaasappel, schoongeboend 3 eieren, losgeklopt 3 el bloem 6 bollen vanille-ijs 20 g witte chocola
Extra nodig: een lage, ronde taartvorm van ca. 22 cm doorsnee (ingevet), rasp.
Instructie
· Verwarm de oven voor op 175°C. · Smelt in een kom die boven een pan met kokend water hangt de chocola samen met de boter (de pan mag het water niet raken). · Meng er de suiker door en haal de pan van het vuur. · Laat het mengsel een beetje afkoelen. · Rasp met een fijne rasp de schil van de sinaasappel (alleen het oranje) en meng de rasp door het chocolademengsel. · Klop er vervolgens beetje bij beetje de eieren en de bloem door. · Schenk het chocolademengsel in de taartvorm en zet hem 20-25 minuten in de oven. · Haal de taart uit de oven en laat hem afkoelen. · Snijd de taart in punten en leg ze op bordjes. · Schep op elk bord een bol vanille-ijs en rasp er wat witte chocola over.
Abrikozen laten uitlekken. Citroen schoonboenen en 1 theelepel schil eraf raspen. Taartvorm dik invetten (niet met roomboter!!) en bestrooien met 25 gr canderel. Abrikozen met bolle kant naar beneden tegen elkaar aan in de vorm leggen. Oven voor verwarmen op 175 graden. In een kom boter, 1/2 theelepel zout en rest van de canderel met de mixer tot een romige massa kloppen. Eieren 1 voor 1 doorkloppen. Bloem en citroenschil er luchtig doorheen spatelen. Beslag op de abrikozen scheppen. Taart in 40-45 minuten gaar en goudbruin bakken. Taart iets af laten koelen en omkeren op schaal. Serveren met creme fraiche.
Geschatte tijd die nodig is voor het klaarmaken: 1,5 uur Verwarm de oven voor op 200 graden. Extra nodig: vlaaivorm en mixer.
Ingrediënten
Benodigdheden voor het deeg
200 gram zelfrijzend bakmeel
65 gram kristalsuiker
van 1/2 sinaasappel fijngeraspte sinaasappelschil
150 gram koude roomboter
1 ei (losgeklopt)
2 tl sinaasappelsap
snufje zout
>Benodigdheden voor de vulling:
150 gram kristalsuiker
85 gram zachte roomboter
boter om vlaaivorm in te vetten
van 1/2 sinaasappe fijngeraspte schil
2 eieren
1 el bloem
200 gram gemalen hazelnoten
1 reep donkere chocolade
2 el sinaasappellikeur of sinaasappelsiroop
Instructie
Bereiding Deeg: Roer de boter zacht en voeg de suiker, sinaasappelschil, het losgeklopte ei, het sinaasappelsap en een snufje zout toe. Zeef het bakmeel en voeg dit toe. Kneed het geheel tot een soepel deeg. Beboter de vlaaivorm. Bekleed de vorm met het deeg en zet de taart gedurende 30 minuten in de koelkast. Vulling:
Rooster de gemalen hazelnoten in een koekenpan. Rasp de chocolade. Klop nu de suiker, de boter, eetlepel bloem en de sinaasappelschil tot een luchtig mengsel. Voeg de eieren, de noten, de chocolade en de sinaasappellikeur/siroop toe. Schep het mengsel in de vorm en plaats deze gedurende 45 minuten in de oven. Laat de taart afkoelen. Eet smakelijk