20/11 Belgen zijn binnenkort de sjaak - Niburu

De fiscus wil met AI permanent over de schouder van elke Belg meekijken in de bankrekening.
Met het nieuwe plan krijgt de AI toegang tot alle transacties en de volledige financiële geschiedenis van iedereen, zonder dat er eerst een concreet vermoeden hoeft te zijn.

De Belgische fiscus wil kunstmatige intelligentie (AI) inzetten om alle bankrekeningen van burgers en bedrijven automatisch te screenen op mogelijke fraude. Dit gaat veel verder dan de huidige mogelijkheden:

Vandaag mag de fiscus via het Centraal Aanspreekpunt (CAP) twee keer per jaar alleen de rekeningstanden opvragen, en bij concrete vermoedens van fraude de volledige transactiehistoriek.

Met het nieuwe plan krijgt de AI toegang tot alle transacties en de volledige financiële geschiedenis van iedereen, zonder dat er eerst een concreet vermoeden hoeft te zijn. De AI maakt risicoprofielen en zet mensen met “afwijkende” patronen automatisch op een lijst voor diepgaande belastingcontroles.

Dit betekent een omslag van gerichte controles naar massa-surveillance met algoritmes (“voor het geval dat”).

Even los van andere zaken wordt hier natuurlijk ook de voedingsbodem gelegd voor een Belgische variant van de Toeslagen affaire die het leven van duizenden mensen heeft verwoest.

Het wetsvoorstel staat in het regeerakkoord en werd ingediend door minister van Financiën Jan Jambon (N-VA). Het stuit op fel verzet:

Open Vld-Kamerlid Vincent Van Quickenborne noemt het “Money Control” en hield een filibuster om het te blokkeren.

In België betekent 'filibuster' het eindeloos rekken van een debat om zo een wetsvoorstel te vertragen of te blokkeren. Het is een politieke tactiek waarbij een minderheidspartij langer dan normaal het woord voert om de meerderheid te belemmeren. 

De Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA) vindt de maatregel disproportioneel en onvoldoende onderbouwd, met risico’s op grootschalige profilering en discriminatie.

Ook de Raad van State had kritiek, maar die werd genegeerd.

De regering probeerde het stilzwijgend door het parlement te krijgen, maar door de filibuster kwam het in de media.

Voorstanders (o.a. N-VA en MR) zien het als een “minder kwaad” dan een vermogenskadaster, maar critici vinden dat geen overtuigend argument.

De fiscus wil met AI permanent over de schouder van elke Belg meekijken in de bankrekening, wat een forse inbreuk op de privacy betekent en het goede nieuw is dat het op dit moment nog lang niet definitief goedgekeurd is.

Aan de andere kant hebben overheden zo hun manieren om dingen uiteindelijk toch goedgekeurd te krijgen, zeker een voor hen zo belangrijk iets als bovenstaande.