De kippen eten geven is iets wat ik graag doe, want anders leggen de kippen geen eieren.
Van den haan ben ik toch een beetje bang!
Frieda Van Wuytswinkel
Magda Van Wuytswinkel
De geschiedenis van de familie Van Wuytswinkel
21-10-2005
De Goormolen
Vanuit mijn slaapkamerraam keek ik uit op de Goormolen. Hij beheerste met zijn statige romp het uitzicht van Turnhout Oost. De reus heeft al lang zijn statigheid verloren, zijn wieken en galerij heeft hij al lang kwijt en zo staat hij er maar verkommerd bij.
Ik heb hem nog gekend in beteren tijden dat wil zeggen dat er nog gemalen werd, wel met een dieselmotor niet meer met windkracht. De mulder verkocht meelprodukten in een winkel in het maalderhuis en als kind rond Pasen kochten we er een tweetal Paaskuikentjes en meel om ze groot te brengen. Dat groot brengen mislukten meestal om dat de arme beestjes door ons werden dood geknuffeld. De laatste maalder heeft de molen aan zijn lot overgelaten en laten vervallen tot ergernis van de buurt en de mensen die het met de molen goed voorhanden.
Tot enkele jaren geleden een bewoner van Turnhout de molen en woonhuis opkocht met de bedoeling van alles te restaureren. Ongeloof alom maar hij hield woord en het woonhuis werd keurig opgeknapt. Een vriendenkring van molenliefhebbers werd opgericht die de molen een eerste opknap beurt gaven en de kap werd van de molen gehaald en vervangen door een deksel om de regen te beletten van in de molen nog meer averij aan te richten. Hij leek nu wel een koffiepot. Toen vielen de werken stil. Was het geld op? Bleven de subsidies weg? Wat deed de stad Turnhout? De molen staat er nog steeds gehavend bij. Spijtig het had zo mooi kunnen zijn en worden.
Geschiedenis van de Goormolen
De Goormolen was aanvankelijk een standaardmolen, minstens daterend uit eind 14de eeuw. Meeus die Bruke bemaalde in 1403 de molen. De standaardmolen en aanpalende rosmolen maakten deel uit van het domein van het Land van Turnhout, waarvan het kasteel het centrum was. Tot dit domein behoorden verschillende molens en ook het Grotenhoutbos.
Een goed functionerend molenwezen is van groot belang, zo blijkt uit volgend feit. In mei 1578 of 79 vroegen de regeerders van Antwerpen of ze meer dan 130 schone eikenbomen uit het Grotenhoutbos mochten afhouwen om hout voor de heroprichting van het afgebrande Antwerps stadhuis. Op advies van de rentmeester werd negatief gereageerd mits men die zelve houten dagelycx van doene heeft aen wintmolens in den land van Turnhout. Twee eeuwen later, zo blijkt uit het Turnhouts stadsarchief, is de standaardmolen in 1777 afgebrand.
Voor de bouw van een nieuwe stenen molen ging men technische hulp zoeken bij een Nederlandse molenmaker en men betaalde 72 gulden aan Johan Hoffen, meester-molenmaker en directeur van de molens van de Prins van Oranje binnen de stad Breda. Zijn taak bestond uit het opstellen van de voorwaarden en tekeningen, het aanduiden van de te gebruiken bomen in het Grotenhoutbos en de technische controle van het hout. Op 30 april 1777 werd de constructie van de nieuwe Goormolen openbaar aanbesteed. Molenmaker Martinus Geens gaf de beste voorwaarden en kon de molen bouwen voor 7333 gulden.
,,Molengeschiedenis blijft mensengeschiedenis, schreef huidig stadsarchivaris Harry de Kok. In de loop der eeuwen werd de Goormolen meerdere malen geteisterd door oorlog, besmettelijke ziekten die de bevolking uitdunden en allerlei natuurelementen. De stoere reus bleef overeind en de molenaarspachters volgden elkaar geregeld op. Een verpachting van de molen werd indertijd op alle kerkdeuren en van alle preekstoelen in de regio aangekondigd en dat wijst op het belang van een functionerend molenwezen.
Nog een bewijs daarvan, tevens van de bizarre gewoonten van onze voorouders, vinden we in een ander voorval. De rekeningen van 1536-37 van de Turnhoutse schout maken melding van het stelen van koren op de molen door Hendryck Jan Sledden zoen. De schout liet de dief folteren door de beul van Breda. Zo kwam men te weten dat hij drie maanden daarvoor in Tilburg voor identieke feiten had gevangen gezeten, ter dood was veroordeeld, maar gratieverlening had verkregen. In Turnhout kende men geen genade en de beul van s Hertogenbosch deed de ophanging aan de galg. Er moesten twee pastoors aan te pas komen om desen misdadiger te bringen op een goed propoest tot zijnder zielen salicheit. Na dit droevig voorval begaven de schout, de gerechtsdienaars en de schepenen zich naar een wijnhuis, waar ze zich te goed deden aan spijs en drank.
Tijdens de Franse tijd werden de bezittingen van het Land van Turnhout verkocht. Op 22 oktober 1804 schatte een expert de Goormolen op een jaarlijks inkomen van 1000 francs en een kapitaal van 12.000 francs en een nieuwe tijd brak aan.
Voorheen stond hier een standerdmolen die al in 1403 vermeld werd. Na het afbranden in 1777 werd hij in 1786 vervangen door een stenen stellingmolen (molenbouwer Geels). In de Franse tijd werd de molen, eigendom van de heer van Pestre, door de Franse republiek aangeslagen en in 1804 verkocht aan Alexander Joseph de la Roche de Marchiennes. Na hem volgen: Jan de Jongh (ca. 1850), Frans Van Hooghten (1879), familie Lenaerts, familie Van de Vliet (1949).
Met de kwikstraat wordt bedoeld de Voorzorgstraat. De naam heeft de straat gekregen van de Turnhoutse mensen omdat er vroeger grote huishoudens woonden.
Van het jaar 1945 zijn er in de straat zeker 10 kinderen geboren meestal jongens, de oorlogsboem. Neemt de jongens van 1944 en het jaar 1946 er bij en onze straatbende was goed voor een 16 tal jonge snaken. In het begin van de jaren 50 waren we allemaal rond de 10 jaar jong en zochten we elkaar op om onze vrije uren samen op straat door te brengen. De straat bood ons telkens andere vormen van pret aan, volgens de seizoenen waren het spelmomenten in een andere vorm. Van knikkeren, kogelen, buskesstap, voetballen, straatspelen tot een heuse Vlaamse kermis. Meestal eindigde ons spel doordat de duisternis het verder spelen beletten of dat de moeders het laat genoeg vonden en de bende binnen riepen. In de zomer trokken we erop uit, meestal naar de ringelaan, die was toen nog niet verhard en bestond uit een zandvlakte. In het noorden van Turnhout waar ons straat territorium zich uitstrekten waren er twee,door snede door de Meergooren. Te weten het stuk van de Oosthovensesteenweg tot de Meergooren, door ons genoemd de berg en het stuk van de Meergoren naar de vaart in onze kindermond de vlakte. Deze beide waren een ideaal speelterrein voor een straatbende. In de begroeide bermen kon men zich verstoppen. De geur van Canadese kers komt me nog steeds voor als een herinnering aan die tijd. We bouwde er forten die dan verdedigd moesten worden. De ringelaan was ons terrein en soms moesten we dat gebied verdedigen tegen andere straatgroepen die steeds het onderspit moesten delven. Ik noem hier de mannen van de Weesgegroet.
Op de berg speelden we de ronde van Frankrijk. Dat gebeurde door een groef te graven van de top van de hoogte naar de laagte en dit met tunnels in begrepen. Met water werd de piste uitgediept en klaar was onze Ronde van Frankrijk. Iedereen nam enkele knikkers van een ander kleur en deze werden boven op de piste samen gebracht aan de start, een plankje dat ze tegen hield werd weg getrokken en daar gingen de knikkers de berg af sommige bleven onderweg stekken of werden door hun vaart uit de piste geworpen. De eerste die aan de aankomst aan kwam was uit ter aard de winnaar, en uitgeroepen als het bieke. De piste werd verbeterd door in de bochten de wanden te verhogen zodat de knikkers mooi in de piste bleven.
Waar de bendeleden nu uithangen weet ik niet . Na onze kindertijd heeft ieder een andere bezigheid gekozen . De leider kom ik soms nog wel eens tegen hij rijd nu met een kar en paard de natuur in, als hobby natuurlijk.
Mijn kindertijd heeft hoogtes en laagtes gehad maar die momenten zijn een schone herinnering.
Nonkel Mil woonde in de Polderstraat in Oosthoven. Van beroep was hij cementbewerker zoals veel van zijn leeftijd. Hij was een bescheiden, eenvoudig en zachtmoedig mens die gelukkig was in zijn familie.
Camillus Augustus Van Ostade, is geboren op 18-06-1902 om 08:00 in Oosthoven Oud Turnhout, zoon van Livinus Van Ostade en Elisabeth Maria (Mo Bet) Sips. Hij is gedoopt op 18-06-1902 in Oosthoven Oud Turnhout. Camillus Augustus is overleden op 29-11-1981 in Turnhout (St Elisabethziekenhuis), 79 jaar oud. Camillus Augustus trouwde met Maria Catharina Panis. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 07-06-1927 in Oosthoven St Antonius. Maria Catharina is geboren op 18-05-1905 in Oud Turnhout, dochter van Ferdinand Panis. Maria Catharina is overleden op 28-05-1990 in Arendonk (Schrijvers), 85 jaar oud.
Kinderen van Camillus Augustus en Maria Catharina:
1 Livinus Van Ostade,
Geboren op 06-05-1928 om 05:00 in Oosthoven Oud Turnhout. Hij is gedoopt op 06-05-1928 in Oosthoven St Antonius. Livinus is overleden op 07-05-1928 in Oosthoven Oud Turnhout, 1 dag oud.
2 Elisabeth Maria Joannes Van Ostade,
Geboren op 04-03-1930 in Oosthoven Oud Turnhout.
3 Hilda Augusta Van Ostade,
Geboren op 05-12-1934 in Oosthoven Oud Turnhout
4 Josephus Maria Camillus Van Ostade,
Geboren op 07-03-1942 in Oosthoven Oud Turnhout. Hij is gedoopt op 08-03-1942 in Oosthoven St Antonius. Josephus Maria Camillus is overleden op 13-12-1942, 9 maanden oud.
De achterkant van het gedachtenisprentje van de Plechtige Communie van mijn lieve moeder Maria Van Ostade ( voor haar foto voor die gelegenheid getrokken zie artikel over haar Kwartierstaat).
Gedenkenis
Der
Plechtige H. Communie
Van
Maria Van Ostade
Gedaan in de Kerk van den H. Antonius
Te Oosthoven
Den 21 maart 1926
* O Jezus mijn,
*Hoe kon het zijn,
Dat Gij met uwe komst, mij ook wildet vereeren !
Had ik die weldaad dan verdiend,
O zoete, zachte kindervriend,
*O groot oneindig God, o Koning, Heer der Heeren?
*Vol liefde en teederheid, lijk in een stal xeleer,
* Zoo daaldet Ge, on vandaag in t diepst mijns harten neer.*
Haar echte naam ken ik niet meer, Sieke had een snoepwinkeltje op de Oosthovense steenweg, recht over de Voorzorgstraat. Het is later nog een bakkerswinkel geweest.
Het winkeltje heeft een belangrijke rol gespeeld in mijn zondagsbeleving, niet alleen van mij maar van de ganse parochiale jeugd van die tijd. We spreken van de jaren 50 van de vorige eeuw. We hadden niet veel geld, onze ouders ook niet maar de pree die we kregen spendeerde we steevast in het winkeltje van Duf Sieke.
Sieke was helemaal niet duf, wel oud, iedereen sprak van Duf Sieke.
s Zondags na het middageten kregen we pree. In het beging was dat één frank en heel veel gezaag van onze kant werd dat bedrag opgetrokken tot vijf frank, een kapitaal in onze jonge jaren.
Zoals ik al zij na het middageten rond één uur vertrokken we naar de Chiro. We passeerde het winkeltje van Sieke. We keken eerst in de uitstalraam naar de nieuwe schatten die er lagen te pronken, meestal voldeed onze frank niet aan de prijs van de uitgestalde waren. Een bel rinkelde als de deur werd opengedaan en zo wist Sieke dat er een klant in haar winkel was. Meestal hoefde dat belgerinkel niet wat zondags stond ze ons achter haar toog al op te wachten, met een glimlach klaar om ons te bedienen. Nieuwsgierig bekeken we het snoepgoed en andere verlokkende dingen die in haar winkeltje lagen, hosties met zuur, zwarte rekken, zwarte centen, zuurtjes enz en kennispikken vier voor één frank, je was er een hele namiddag mee bezig zo hard waren ze. Men kon bij Sieke ook prikken, de prijs was meestal volgende keer beter.Er stond ook een negertje waar men een geldstuk kon insteken en als dank knikken hij enkele malen met zijn hoofd. De opbrengst was voor de missies, dat stond er toch op, maar zo gek waren we niet met een tik knikten hij ook, niet als dank.
De bel rinkelde bij het buitengaan en eens op straat bekeken we elkaars buit. Nu naar de Chiro waar ons een speelnamiddag wachten. Als dank voor al die heerlijke momenten
Kwartierstaat van Maria Alphonsa Joanna Van Ostade
Generatie 1 ( kwartierdrager )
1 Maria Alphonsa Joanna Van Ostade, geboren op 27-06-1914 inOud-Turnhout ( Oosthoven). Zij is gedoopt op 28-06-1914 inOosthoven St Antonius. Maria Alphonsa Joanna is overleden op 27-07-1953 inTurnhout (Voorzorgstraat), 39 jaar oud (oorzaak: Hartziekte). Zij is begraven te Turnhout (oude begraafplaats). Zij trouwde, 21 jaar oud, op 10-10-1935 inTurnhout met Gustaaf,Josephus,Philomena. (Staf) Vanwuytswinkel, geboren op 20-01-1910 om 20:00 in Turnhout (Beersepad), zoon van Ludovicus Carolus Vanwuytswinkel en Antonia Gladines. Staf is overleden op 26-01-1982 inTurnhout (Voorzorgstraat), 72 jaar oud (oorzaak: Longziekte). Hij is begraven op 30-01-1982 te Turnhout (Merksplassteenweg-Nieuwe begraafplaats).
Generatie 2 ( ouders )
2 Jozef Van Ostade, geboren op 30-09-1882 om 09:00 in Turnhout (Drie swaentjes). Van de geboorte is aangifte gedaan op 30-09-1882. Jozef is overleden op 03-10-1930 inOosthoven Oud-Turnhout, 48 jaar oud (oorzaak: Longziekte (TBC)). Hij trouwde 27 jaar oud op 23-06-1910 inOud-Turnhout. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 25-06-1910 inOosthoven St Antonius. Het huwelijk werd aangegaan met: 3 Anna Maria (Moe mieke) Machielsen, 31 jaar oud, geboren op 02-07-1878 inOosthoven Oud-Turnhout. Moe mieke is overleden op 08-02-1957 inTurnhout (Godshuis), 78 jaar oud (oorzaak: dementie). Zij is begraven te Turnhout (oude begraafplaats).
Generatie 3 ( grootouders )
4 Livinus Van Ostade, geboren op 29-04-1855 inTurnhout. Livinus is overleden op 25-11-1938 inOosthoven Oud-Turnhout, 83 jaar oud. Hij trouwde 34 jaar oud op 30-09-1889 inOosthoven Oud-Turnhout. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 01-11-1889 inOosthoven St Antonius. Het huwelijk werd aangegaan met: 5 Elisabeth Maria (Mo Bet) Sips, 29 jaar oud, geboren op 19-05-1860 om 14:00 in Kasterlee. Mo Bet is overleden op 18-10-1926 om 23:00 in Oosthoven Oud-Turnhout, 66 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 19-10-1926. Zij is begraven te Oosthoven (Begraafplaats).
6 Carolus Machielsen, geboren op 03-05-1834 inTurnhout. Van de geboorte is aangifte gedaan op 03-05-1834. Hij is gedoopt op 03-05-1834 inTurnhout St Pieter. Carolus is overleden op 13-06-1898 inOosthoven Oud Turnhout, 64 jaar oud. Hij is begraven te Oosthoven. Hij trouwde 26 jaar oud op 20-09-1860 inOud Turnhout. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op dezelfde datum in Oud Turnhout St Bavo. Het huwelijk werd aangegaan met: 7 Maria Elisabeth Van De Zande, 25 jaar oud, geboren op 17-06-1835 inTurnhout. Maria Elisabeth is overleden op 26-11-1907 inOosthoven Oud Turnhout, 72 jaar oud. Zij is begraven te Oosthoven.
Generatie 4 ( overgrootouders )
8 Adrianus Van Ostade, geboren op 02-12-1820 inTurnhout. Adrianus is overleden op 20-05-1879 inOud-Turnhout ( Oosthoven), 58 jaar oud. Hij trouwde 28 jaar oud op 01-02-1849 inTurnhout. Het huwelijk werd aangegaan met: 9 Maria Catharina Moonen, 27 jaar oud, geboren op 11-03-1821 inRavels. Maria Catharina is overleden op 02-10-1874 inOud-Turnhout ( Oosthoven), 53 jaar oud.
10 Jan Frans Sips, geboren op 07-09-1806 om 16:00 in Turnhout. Van de geboorte is aangifte gedaan op 08-09-1806. Jan Frans is overleden op 13-06-1874 om 08:00 in Kasterlee(Terloo), 67 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 13-06-1874. Hij trouwde met: 11 Joanna Van Den Brande, geboren op 04-01-1820 om 18:00 in Kasterlee(Terloo). Van de geboorte is aangifte gedaan op 05-01-1820. Joanna is overleden op 14-04-1865 om 07:00 in Kasterlee(Terloo), 45 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 14-04-1865.
12 Adrianus Machielsen, geboren op 01-03-1808 inTurnhout. Van de geboorte is aangifte gedaan op 03-03-1808. Adrianus is overleden op 09-07-1889 om 17:00 in Turnhout (Oosthoven), 81 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 10-07-1889. Hij trouwde 21 jaar oud op 16-09-1829 inTurnhout. Het huwelijk werd aangegaan met: 13 Dympha Van Heupen, 22 jaar oud, geboren op 15-06-1807 inTurnhout. Dympha is overleden op 25-11-1875 inTurnhout, 68 jaar oud (oorzaak: Luchtpijpontsteking).
14 Henricus Van De Sande, geboren in 1796. Hij is gedoopt op 04-12-1796 inHilvarenbeek. Hij trouwde 33 jaar oud op 25-02-1829 inTurnhout. Het huwelijk werd aangegaan met: 15 Maria Elisabeth Hermans, 25 jaar oud, geboren op 17-04-1803 om 05:00 in Ravels. Zij is gedoopt op 17-04-1803 inRavels. Maria Elisabeth is overleden op 07-05-1873 inOud Turnhout, 70 jaar oud.
Generatie 5 ( betovergrootouders )
16 Joannes (Jan) Van Ostade, geboren op 25-06-1782 inLage Mierde. Jan is overleden op 03-01-1833 inTurnhout, 50 jaar oud. Hij trouwde 35 jaar oud op 10-07-1817 inTurnhout. Het huwelijk werd aangegaan met: 17 Elisabeth Goris, 25 jaar oud, geboren op 21-08-1791 inArendonk. Zij is gedoopt op 21-08-1791 inArendonk. Elisabeth is overleden op 15-02-1854 inTurnhout, 62 jaar oud.
18 Jan Jacobus Moonen, geboren op 08-06-1792 inRavels. Hij is gedoopt op 08-06-1792 inRavels St Servatius. Jan Jacobus is overleden op 27-05-1864 inRavels, 71 jaar oud. Hij trouwde 23 jaar oud op 24-10-1815 inTurnhout. Het huwelijk werd aangegaan met: 19 Anna Maria Proost, 22 jaar oud, geboren op 17-12-1792 om 24:00 in Turnhout. Zij is gedoopt op 18-12-1792 inTurnhout St Pieter. Anna Maria is overleden op 10-03-1852 inRavels, 59 jaar oud.
20 Jan Baptist Sips, geboren in 1763. Hij is gedoopt op 09-09-1763 inTurnhout St Bavo. Jan Baptist is overleden op 09-11-1845 om 21:00 in Turnhout, 82 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 09-11-1845. Hij trouwde 31 jaar oud op 09-09-1794 inTurnhout. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op dezelfde datum in Turnhout St Pieter. Het huwelijk werd aangegaan met: 21 Anna Catharina Goelen, 22 jaar oud, geboren in 1772. Zij is gedoopt op 15-03-1772 inTurnhout St Pieter. Anna Catharina is overleden op 01-11-1840 om 20:00 in Turnhout, 68 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 02-11-1840.
22 Petrus Franciscus Van Den Brande, geboren op 06-07-1773 inKasterlee. Hij is gedoopt op 06-07-1773 inKasterlee. Petrus Franciscus is overleden op 14-03-1851 inKasterlee, 77 jaar oud. Hij trouwde met: 23 Maria Elisabeth Peeters, geboren op 24-07-1785 inKasterlee. Zij is gedoopt op 24-07-1785 inKasterlee. Maria Elisabeth is overleden op 13-06-1846 om 05:00 in Kasterlee, 60 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 13-06-1846.
25 Anna Maria Michielsen, geboren op 28-04-1784 om 03:00 in Turnhout. Zij is gedoopt op 28-03-1784 inTurnhout. Anna Maria is overleden op 01-08-1850 om 07:00 in Turnhout (Oosthoven), 66 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 01-08-1850. 26 Joannes Antonius Van Heupen, geboren in 1779 om 12:00 in Turnhout. Hij is gedoopt op 30-06-1779 inTurnhout St Pieter. Joannes Antonius is overleden op 05-01-1841 om 08:00 in Turnhout(Oosthoven), 62 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 05-01-1841. Hij trouwde 23 jaar oud. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 07-01-1802 inTurnhout St Pieter met: 27 Anna Maria Van Poppel, geboren in 1779 om 21:00 in Turnhout. Zij is gedoopt in 1779 inTurnhout St Bavo. Anna Maria is overleden op 23-01-1840 om 23:00 in Turnhout, 61 jaar oud. Van het overlijden is aangifte gedaan op 24-01-1840.
28 Adrianus Van De Sande, geboren in 1762. Hij is gedoopt op 11-12-1762 inHilvarenbeek. Adrianus is overleden op 20-07-1817 om 18:00 in Hilvarenbeek, 55 jaar oud. Hij trouwde 22 jaar oud op 27-06-1784 inReusel. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op dezelfde datum in Reusel. Het huwelijk werd aangegaan met: 29 Maria Vosters, 29 jaar oud, geboren in 1755. Zij is gedoopt op 29-08-1755 inReusel. Maria is overleden op 10-04-1805 inHilvarenbeek, 50 jaar oud. Zij is begraven op 10-04-1805 te Hilvarenbeek.
30 Walterus Hermans, geboren in 1780 inReusel. Hij is gedoopt op 07-12-1780 inReusel. Walterus is overleden op 27-02-1857 inRavels, 77 jaar oud. Hij trouwde 22 jaar oud op 17-05-1802 inRavels. Het kerkelijk huwelijk vond plaats op 14-05-1802 inRavels. Het huwelijk werd aangegaan met: 31 Jacoba Van Loon, 24 jaar oud, geboren in 1778. Zij is gedoopt op 08-01-1778 inRavels. Jacoba is overleden op 15-10-1856 inRavels, 78 jaar oud.
