1.6 Waarden ,prijzen en maten

Bij elke generatie zullen, aan de hand van documenten, een aantal betekenisvolle gebeurtenissen uit het leven van de voorouders Martens weergegeven worden. Hierbij zullen de gehanteerde maten, munten, prijzen en lonen van de betrokken periode gebruikt worden. Enkele algemene aanduidingen kunnen de vergelijking vergemakkelijken. Hiervoor wordt ondermeer verwezen naar Verlinden C. e.a.(1959).

Maten

Als oppervlaktematen worden vooral het gemet en de roede gehanteerd. Hierbij geldt:

1 gemet = 300 roeden = 44a 56ca

1 roede = 14,8548 m2

1 hectare = 673 roeden

1 bunder = 1,34 ha = 3 gemeten

Bij de inhoudsmaten kan wel enige verwarring optreden .

Voor de handel in de streek van Gent en Deinze stelt Verlinden het volgende :

1 mud = 6 zakken = 12 halsters = 48 meukers of vaten

De korenmaat in Deinze stelt 1 halster = 60, 8 liter ( elders wordt ook 52,82 à 53,65 liter als inhoud vermeld ).

Bij de havermaat in Deinze is 1 halster = 76,1 liter .

Van de XIVe tot de XIXe eeuw zou voor Eeklo gelden dat 1 zak = 108,33 liter en als gewichtsmaat geldt 1 pond = 433,2 gram

Tijdens de achttiende eeuw wordt bij de handel met Brusselse markten de Brusselse razier of sister gehanteerd, wat overeenstemt met circa 49 liter . Zestig razier in Brussel zou overeenstemmen met 28 zakken in Gent, of ongeveer 3.000 liter.

Geld

Van de XVe tot de XVIIIe eeuw, in het bijzonder na 1453 , geldt 1 stuiver = 2 groten Vlaams = 3 deniers Brabant.

Verder geldt 1 pond groten Vlaams (of 1 pond parisis) = 20 schellingen groten Vlaams = 240 deniers of penningen groten Vlaams = 480 obool = 96 poit

In de XIXe eeuw is 1 Nederlandse gulden = 100 centen = 2, 1164 Franse of Belgische frank

= 23,333 stuivers

= 46,666 groten Vlaams

Lonen

Voor een inzicht in de loonevolutie moet er mee rekening gehouden worden dat na de graancrisis van 1556-1557 de lonen stapsgewijs werden aangepast aan de levensduurte.

Voor ongeschoolde arbeid in het Brugse werd voor 1558 2 groten Vlaams per dag betaald(al dan niet aangevuld met 1 of 2 maaltijden). In 1559 – 1562 was de vergoeding gestegen tot 5 à 6 groten per dag, terwijl voor de periode 1595 - 1602 20 tot 24 groten per dag vermeld worden in de statistieken.

Voor land- en tuinarbeiders in het Gentse tijdens de periode 1511 - 1539 vindt men 4 à 5 groten Vlaams per dag in de statistieken, bedrag dat in 1538 - 1559 gestegen is tot 6 groten Vlaams.

Tijdens de tweede helft van de XVIe eeuw stijgt het loon voor ongeschoolde arbeid in het Gentse van 4 naar 12 groten Vlaams per dag. Tijdens de XVIIe eeuw wordt dit 20 à 24 groten Vlaams. Statistieken voor de tweede helft van de XVIIIe eeuw en voor de periode 1795 – 1852 geven 20 tot 28 groten Vlaams aan.

Graanprijzen

Vermits een groot deel van de uitgaven betrekking had op brood , zijn de graanprijzen een belangrijke maatstaf voor de levensduurte .

De prijs van rogge op de markten van Gent en Deinze werd van de XVIe tot de XVIIIe eeuw uitgedrukt in groten Vlaams per halster ( 60 liter ?) . De statistieken wijzen op zeer onstabiele prijzen . Over de periode 1557 –1581 schommelt de prijs tussen 30 en 72 groten Vlaams of 0,5 tot ruim 1 groten per liter , toen de lonen in de buurt van 6 groten per dag noteerden . Tijdens de jaren 1582 –1586 stijgt de prijs van 91 tot 288 groten Vlaams of tussen 1,5 en 4,5 groten per liter , bij lonen in de buurt van 10 groten per dag . Van 1588 tot 1593 vinden we terug prijzen tussen 30 en 72 groten Vlaams per halster , terwijl over de periode 1594 –1700 opnieuw sterke schommelingen tussen 50 en 232 groten genoteerd worden . Van 1701 tot 1792 bewegen de roggeprijzen tussen 50 en 100 groten, gevolgd door een sterke prijsstijging tussen 142 en 210 groten Vlaams per halster voor 1793-1795, zijnde 2,5 tot 3,5 groten per liter, bij lonen tussen 20 en 28 groten per werkdag.

Vanaf 1800 worden de tarweprijzen uitgedrukt in F/100 liter ( waarbij 1 F overeenstemt met ongeveer 23 groten Vlaams ):

1800 – 1816 16 tot 26 F/l ( of 4,5 groten per liter )

1817 – 1818 30 tot 40 F/l

1819 – 1845 minder dan 20 F/l

1846 - 1869 20 tot 30 F/l

1870 - 1898 15 tot 30 F/l ( minimum 14 – 18 F/l voor 1893 – 1897 )

Pachtprijzen

Pachtprijzen geven een maatstaf aan voor de vergoeding van de grondeigenaars, in dit in vergelijking met de lonen en de graanprijzen. Zij worden uitgedrukt in groten Vlaams per 100 roeden en zijn dus te vermenigvuldigen met 6,73 om tot een pachtprijs per hectare en per jaar te komen.

Volgende statistieken hebben betrekking op Meigem (Deinze)en Lotenhulle (Aalter) :

1605 minder dan 50 groten Vlaams / 100 roeden

1611 – 1674 80 – 150 groten Vlaams

1700 – 1729 stijging met 20 %

1800 – 1850 40 tot 60 groten Vlaams

24-07-2007 om 11:23 geschreven door Laurent Martens

1.5 Enkele begrippen

Bloedverwantschap

Bloedverwantschap is de verbondenheid tussen personen die hetzij van elkaar afstammen(d.i. in rechte lijn) hetzij uit eenzelfde stam geboren zijn (d.i. in zijlijn). In navolgend schema is aangegeven dat ouders en grootouders van een individu de stijgende en de kinderen en kleinkinderen de dalende rechte lijn vormen.

Graad van bloedverwantschap volgens burgerlijk recht

Bloedverwanten in zijlinies zijn o.a. broers en zussen en hun kinderen of kleinkinderen. Om de graad van verwantschap tussen personen ‘in rechte lijn’ te berekenen telt men het aantal geboortes tussen deze personen. Zo is de verwantschap tussen een individu en zijn of haar grootouders van de 2^e graad. Volgens het burgerlijk wetboek wordt de graad van bloedverwantschap ‘in zijlinie‘ bepaald door het aantal geboortes tussen de ene bloedverwant en de naaste gemeenschappelijke voorouders, vermeerderd met het aantal geboorten tussen de stamouders en de andere bloedverwant. Zo is de verwantschap tussen een persoon en zijn volle neef van de derde graad en tussen een persoon en oudtantes van de 4^e graad.

De Latijnse kerk daarentegen bepaalt de graad van bloedverwantschap ‘in zijlinie’ door het aantal geboortes tussen de gemeenschappelijke stamouders en de verst van hen verwijderde bloedverwant. Hierbij zijn een individu en een achternicht verwant in de 3^e graad. Volgens het kerkelijk recht zijn rechtzweers (kinderen van broers of zussen) verwant in de tweede graad, en anderzweers (kleinkinderen van broers of zussen) verwant in de derde graad.

Graad van bloedverwantschap volgens kerkelijk recht

Kwartierstaat

Ieder kind, de jongste of eerste parentatie, wordt geboren uit een vader en een moeder die tot de vorige of de tweede parentatie behoren. Deze ouders zijn op hun beurt geboren uit een vader en een moeder, behorend tot de derde parentatie . Het betreft de paternele grootouders en de maternele grootouders. Deze 4 (2 tot de tweede macht) grootouders hebben ouders die tot de vierde parentatie behoren, zodat een kind reeds 8(of 2 tot de derde macht) overgrootouders heeft. Men kan aldus doorgaan. De verzameling van al deze voorouders noemt men de voorouderstafel of de kwartierstaat van het kind, de kwartierdrager. Synomiem is voorouderstafel (zoals in het Frans tableau d’ascendance of in het Duits Ahnentafel). In een kwartierstaat met 5 parentaties vindt men de naam van het kind, van 2 ouders, van 4 grootouders, van 8 overgrootouders en van 16 betovergrootouders. Verder zijn er theoretisch 32 oud-ouders, 64 oud-grootouders, 128 oud-overgrootouders en 256 oud-betovergrootouders. In de vijftiende parentatie(generatie van Stoffel Martens) zijn er voor de eerste parentatie(bvb Simon Martens) theoretisch 16.384 voorouders van Simon. In werkelijkheid zijn er beduidend minder, zeker bij de honkvaste familie Martens, omdat bij sommige huwelijken nogal eens gemeenschappelijke voorouders te vinden zijn of omdat soms iemand met een achternichtje trouwde. Wanneer een aantal voorouderparen herhaaldelijk voor komt spreken we van kwartierherhaling.

In de kwartierstaat van 15 parentaties van Simon Martens komen theoretisch in totaal 39.767 personen voor. Onderstaande tabel illustreert dit.

In de kwartierstaat van Carel Martens (parentatie nr 7) kan vastgesteld worden dat zijn vader Jan en zijn moeder Maria Francisca De Brauwer gemeenschappelijke voorouders hebben, namelijk Jan Lamme en Livina De Meyere. Dit zijn de ouders van Jan Lamme en van Anna Lamme. Deze broer en zus zijn respectievelijk een grootvader van Jan Martens en een grootmoeder van Maria Francisca De Brauwer. Jan Martens moet zijn grootvader Jan aan moeders zijde nog goed gekend hebben vermits hij reeds 21 jaar oud was toen zijn grootvader Jan Lamme overleed. Daarentegen was de grootmoeder aan moeders zijde van Maria Francisca reeds 18 jaar gestorven toen Maria Francisca geboren werd. Jan Martens en Maria Francisca De Brauwer huwden op 08-02-1744, toen grootvader Jan Lamme reeds 4 jaar overleden was. Diens dochter Petronella Lamme, moeder van Jan Martens, was reeds een jaar na de geboorte van Jan Martens overleden, nauwelijks 26 jaar oud. De vader van Maria Francisca was één maand voor haar geboorte overleden.

Onderstaande kwartierstaat illustreert dat Petronilla Lamme en Petronella Bogaert nichten van elkaar waren en dat hun respectieve zoon Joannes Martens en dochter Maria Francisca De Brauwer op 8 februari 1744 met elkaar in het huwelijk traden, bijna een eeuw nadat hun overgrootouders Jan Lamme en Livina De Meyere op 2 september 1648 trouwden.

Kwartierstaat van Carel Martens ( ° 12-01-1766 + 26-12-1837 )

Parenteel en genealogie

De parenteel(of in het Frans généalogie descendante cognatique) is de meest uitgebreide vorm. Hierin worden alle nakomelingen, zowel in mannelijke als in vrouwelijke lijn, opgenomen. Het ouderpaar waarvan we uitgaan noemen we de parentes. De generaties na hen worden ook filiaties genoemd. De kinderen van de parentes vormen dus de eerste filiatie, de kleinkinderen de tweede filiatie, enz…

In het PRO-GEN programma zijn 643 personen opgenomen uit het onvolledig parenteel van Stoffel Martens. De genealogie van dezelfde Stoffel, waarbij alleen de naamdragers en hun partner zijn opgenomen, behelst slechts 185 personen.

Voor Emiel Martens, zoon van Petrus-Francies en betovergrootvader van Simon, omvat het parenteel 52 personen, terwijl de genealogie van Emiel Martens slechts 16 personen behelst, verdeeld over 5 generaties.

Personen in genealogie van Emiel MARTENS

      Naam        Geboortedatum Geboorteplaats

I.1 M MARTENS, Emiel 22-05-1871 Hansbeke

I.2 V MESTDAGH, Emma 17-03-1878 Landegem

II.2 V MARTENS, Rachel 12-12-1901 Hansbeke

II.1 M Van COUTER, Hilaire 17-03-1896 Zwevezele

II.3 M MARTENS, Marcel 18-09-1903 Hansbeke

II.4 V De WAELE, Maria 22-02-1906 Nevele

III.1 M MARTENS, Carlos 23-11-1931 Hansbeke

III.2 V BRUGGEMAN, Anna 21-07-1935 Aalter

IV.2 V MARTENS, Frances 19-08-1959 Aalter

IV.1 M NACKAERT, Patrick

IV.4 V MARTENS, Fabienne 30-06-1962 Aalter

IV.3 M De SCHEPPER, Koen

III.3 V HANDEKIJN, Rita 21-06-1939

III.5 V MARTENS, Arlette 18-03-1933 Hansbeke

III.4 M BRUGGEMAN, Julien 27-12-1928 Ruiselede

III.6 M MARTENS, Laurent R.E. 23-01-1938 Hansbeke

III.7 V De BACKER, Josette C.G. 21-09-1937 Oostakker

IV.5 M MARTENS, David K.M. 25-06-1963 Ames,Iowa,USA

IV.6 V Van Der HAEGEN, Ann 10-09-1964 Zottegem

V.1 V MARTENS, Louise 07-05-1998 Gent

IV.7 M MARTENS, Karl R.L. 16-12-1965 Gent

IV.8 V CORNELIS, Lieve 30-06-1966 Diksmuide

V.2 V MARTENS, Mira 05-07-1996 Gent

V.3 M MARTENS, Simon 20-11-1997 Gent

V.4 M MARTENS, Tuur 24-05-2002 Gent

V.5 M MARTENS, Fil 24-05-2002 Gent

II.6 V MARTENS, Mireilla 03-02-1913 Hansbeke

II.5 M VANNIEUWENBURG, Julien 11-04-1905 Landegem

In deze lijst genealogie komen enkel personen voor die de naam Martens dragen of die gehuwd zijn met een man of vrouw die de naam Martens draagt, dit in tegenstelling tot lijsten parenteel waarin alle afstammelingen van een persoon worden opgenomen.

Voorouderreeks van stamhouder

Een voorouderreeks vermeldt de namen van de mannelijke voorouders(dus hier Martens) in rechte lijn, samen met de echtgenote. Jan Martens, zoon van Jacob en broer van Pieter, is eveneens een mannelijke voorvader maar niet in rechte lijn met de naam Martens.

Voorouderreeks van Mira, Simon , Fil en Tuur Martens

Stoffel Martens

° Lovendegem ca 1494

+ na 1554

Jan Martens

+ Merendree ca 1575

Jacob Martens                     Livina Claeys fa Marten

+ Hansbeke xx-09-1618              + Hansbeke 25-12-1637

                 x 1585

Pieter Martens                    Anna Steyaert

° Hansbeke 1602                    fa Willem en Livina Rijckaert

+ Bellem 07-07-1653                 + Bellem 14-10-1665

                 x Bellem 27-01-1624

Willem Martens                    Joanna Steyaert

° Bellem 31-05-1628                fa Pieter en Livina De Wispelaere

+ Bellem 24-02-1708                 ° Bellem 20-03-1631

                                    + Bellem 26-08-1702

                 x Bellem

Jan Martens                       Joanna Maenhout

° Bellem 03-12-1656                fa Geeraert en Maria De Pestele

+ Bellem 18-11-1729                 ° Hansbeke 25-11-1657

                                    + Bellem 17-10-1691

                 x Bellem 14-03-1682

Joos Martens                      Pieternella Lamme

° Bellem 09-11-1886                fa Jan en Pieternella Van Vynckt

+ Hansbeke 26-05-1725               + Hansbeke 27-09-1720

                  x Hansbeke 02-03-1715

Jan Martens                        Maria Francisca De Brauwer

° Hansbeke 25-03-1719               fa Olivier en Pieternella Bogaert

+ Hansbeke 23-01-1801                ° Hansbeke 22-04-1724

                                     + Hansbeke 19-06-1806

                  x Hansbeke 08-02-1744

Carel Martens                      Maria Rosa Sutterman

° Hansbeke 12-01-1766               fa Boudewijn en Joanna De Pauw

+ Hansbeke 26-12-1837                ° Hansbeke 12-01-1771

                                     + Hansbeke 14-09-1850

                  x Hansbeke 22-04-1807

Petrus Martens                     Eugenie Coddens

° Hansbeke 04-03-1810               fa Jan Baptiste en Amelia De Zutter

+ Hansbeke 30-01-1900                ° Bellem 29-09-1836

                                     + Hansbeke 18-10-1898

                  x Hansbeke 28-01-1864

Emiel Martens                     Emma Mestdagh

° Hansbeke 25-05-1871              fa Constant en Rosalia Cathoir

+ Hansbeke 09-05-1955               ° Merendree 17-03-1878

                                     + Hansbeke 30-05-1964

                  x Hansbeke 14-02-1901

Marcel Martens                    Maria De Waele

° Hansbeke 18-09-1903              fa Charel en Virginia Hanssens

+ Hansbeke 23-05-1889              ° Nevele 22-02-1906

                                   + Hansbeke 21-06-1997

                  x Hansbeke 30-12-1930

Laurent Martens                   Josette De Backer

° Hansbeke 23-01-1938              fa Karel en Marie De Clercq

                                   ° Oostakker 21-09-1937

                  x Hansbeke 19-08-1962

Karl Martens                      Lieve Cornelis

° Gent 16-12-1965                  fa Robert en Paula Vanheste

                                   ° Diksmuide 30-06-1966

                  x Gent

24-07-2007 om 11:19 geschreven door Laurent Martens

1.4 Historisch kader

De vijf eeuwen die door de geschiedenis van de stam Martens overbrugd worden, overbruggen eveneens een merkwaardige periode uit onze geschiedenis. Stoffel(° Lovendegem 1494) was een tijdgenoot van Keizer Karel(°Gent 1500) in wiens rijk de zon nooit onderging, terwijl Fil en Tuur (°Gent 2002) geboren werden toen de Europese Unie uitbreiding nam tot 25 lidstaten en de discussie voor de uitbreiding met Roemenie, Bulgarije en vooral Turkije hoog op de politieke agenda stond.

De opeenvolgende generaties Martens hebben ervaren hoe buitenlandse mogendheden hier hun zegje kwamen doen. De zestiende en de zeventiende eeuw worden gekenmerkt door de Spaanse invloed en de aanwezigheid van Spaanse troepen. De godsdiensttroebelen situeren zich in de tweede helft van de zestiende eeuw. De XVII Provinciën, of de Habsburgse Nederlanden, waren zeer belangrijk midden de XVIe eeuw. De opstand tegen Spanje in 1568 betekende het begin van het einde voor de XVII Provinciën. In 1566 namen de Calvinisten het roer over in Gent. Amper zes jaar later kreeg Gent weer de katholieke zegen. Verder zijn 1604 en 1648 (Vrede van Munster, einde van de oorlog) belangrijke data voor de huidige grens tussen Nederland en België.

Het Oostenrijkse leger is in onze contreien bij het begin van de achttiende eeuw.

Het Frans Bewind vangt aan in 1792. Wij krijgen bezoek van het Franse leger(1795) en het leger van Napoleon (1801) maar deze episode eindigt in 1815 met de Slag van Waterloo.

De Hollandse tijd overbrugt de periode 1815-1830, jaar van de Belgische onafhankelijkheid. Toch krijgen wij nog twee keer (1914-1918 en 1940-1944) het Duitse leger op bezoek , gevolgd door een korte periode, vanaf 10 september 1944, met de geallieerde troepen(vooral uit Polen, Canada, USA). Europa krijgt eindelijk zijn start in 1958.

24-07-2007 om 11:03 geschreven door Laurent Martens

1.3 Vlaamse familiegeschiedenis

Oude familiepapieren

De eigen familiekring is veelal het vertrekpunt voor een ontdekkingstocht in de familiegeschiedenis en het opbouwen van een stamboom: oude familiepapieren die ergens vergeten liggen in verborgen laden en vergeten rommelkasten, oude kerkboeken en notaboekje of een papierkoffer op zolder. Vooral in huizen of boerderijen die door meerdere generaties van hetzelfde geslacht werden bewoond kan de zolder een conservatorium zijn van oude afgedankte familiestukken.

Trouwboekjes van ouders of grootouders kunnen een eerste bron van inlichtingen zijn. Hierin vindt men de namen van de gehuwden, van hun respectievelijke ouders, van de kinderen, alsook de data van het huwelijk, geboorte en eventueel overlijden. Doodsprentjes of bidprentjes worden al eens gevonden in oude afgediende kerkboeken of in een oude doos. Zij leveren allerlei bijzonderheden op over bekende of niet vermoede familieleden, met hun juiste namen, hun levensloop, hun geboorte- en sterfdatum, hun lidmaatschap van sommige verenigingen en de openbare ambten die zij bekleed hebben.

Doodsbrieven zijn nog belangrijker. Ze geven de juiste samenstelling en toestand van een familiale groep op een bepaald ogenblik. Bij oude papieren in een schuif of op zolder kan allerlei informatie ontdekt worden die iets leert over het karakter of de bekommernissen, over de werkkring of het gemoedsleven van iemand uit het voorgeslacht: brieven nopens familie-aangelegenheden, brieven over geldzaken, liefdesbrieven, oude nieuwjaarsbrieven, soldatenbrieven,rekeningen, kwijtbrieven van pachttermijnen , aanslagbiljetten van de ontvanger, certificaten, schoolschrijfboeken, erekaarten en bulletins allerhande.

Een oud familieboek, wellicht een onooglijk schriftje, kan boeiende informatie bevatten. Wellicht noteerde een huisvader zorgvuldig al wat hij van belang achtte voor zijn gezin en zijn bedrijf: geboorten en sterften in de familie, gebeurtenissen op het erf, in het dorp, in het land, over oorlogen en opeisingen, mislukte oogst, pachtvoorwaarden, ontvangsten en uitgaven, enz.

Notariële akten en kavelbrieven nopens scheiding en verdeling der goederen worden vaak beter bewaard. Het zijn officiële stukken die voor het vaststellen van verwantschap en afstamming een wettelijk erkende bewijskracht bezitten. Zij geven uitvoerige bijzonderheden over de maatschappelijke stand en het bezit van de familie.

In gebouwen, het familiehuis, de hofstede en stallen kan wellicht ergens op een balk, in de ankers of op een hoeksteen een jaartal (bvb. 1753 in Goed ter Elst) gevonden worden.

Parochiale registers

Voor de officiële registers van de Burgerlijke Stand in voege kwamen bestonden er alleen parochiale registers van dopen, sterfgevallen en huwelijken, ingevuld en regelmatig bijgehouden door de parochiegeestelijken. De oudste parochieregisters vinden we in Frankrijk en Noord-Italië. Het oudste Frans register komt uit Givry in Bourgondië en dateert van 1334. Het oudste register in België dateert van 1482 en betreft St Goedele in Brussel.

In Vlaanderen zijn de burgerlijke parochies ontstaan vanaf de veertiende eeuw. Voor de verdeling van de belastingen werd de heer van de heerlijkheid waarop de kerk stond verantwoordelijk gesteld voor de hele parochie. Deze heerlijkheid werd de dorpsheerlijkheid en de heer van deze heerlijkheid ging als dorpsheer een groter aanzien genieten dan de heren van de andere heerlijkheden. Zijn bevoegdheid beperkte zich vooral tot het fiscale. Op die manier ontstonden een aantal documenten die we als voorlopers van de documenten uit de latere gemeentearchieven kunnen beschouwen: landboeken, pointingen en zettingen, penningkohieren. Sommige rekeningen van de baljuws zijn vanaf de dertiende eeuw bewaard.

Reeds in de XV^e eeuw werden bisschoppelijke richtlijnen gegeven betreffende het registreren van doopsels(Nantes 1411, Doornik 1481, Kamerijk 1550). Het Concilie van Trente(1545-1563) vaardigde(tijdens de 24^ste zitting van 11 november 1563) voor het eerst algemene maatregelen uit die de pastoors verplichtten tot het bijhouden van een doop- en huwelijksregister. Deze verplichting werd in de Catechismus Romanus, uitgegeven te Rome in 1566 en bestemd voor pastoors en zielezorgers, nauwkeuriger omschreven. De provinciale concilies(Mechelen 1570, Leuven 1574 en Mechelen 1607) gaven vervolgens concrete en bindende instructies voor alle bisdommen van de Mechelse kerkprovincie.De diocesane synoden, gehouden in elk bisdom afzonderlijk, bevestigden deze instructies.

De aantekeningen geschiedden in het Latijn, uitgenomen in de alleroudste registers die in het Nederlands werden ingevuld. Ze zijn neergeschreven in een oud schrift dat met verloop van tijd naar onze eigen schrijfwijze evolueert.

Ook burgerlijke overheden vaardigden in de XVI^e eeuw een aantal onderrichtingen uit. In de Nederlanden bevolen de aartshertogen Albrecht en Isabella(door artikel 20 van het Eeuwig Edict van 12 juli 1611) het aanleggen door de schepenbanken van een dubbel van de parochiale registers en de bewaring ervan in hun archief. De instructies tot het bijhouden van parochieregisters werden echter door de parochiepriesters slechts schoorvoetend opgevolgd. Voor het Vlaamse land zijn relatief weinig doop-, huwelijks- en overlijdensregisters bewaard gebleven. Ofwel werden zij niet opgemaakt, ofwel gingen zij verloren. De oudste parochieregisters dateren meestal uit de eerste decennia van de XVII^e eeuw.

Er zijn parochies, vooral in de steden, waar reeds aantekeningen voorhanden zijn uit het einde van de zestiende eeuw. Voor vele andere beginnen ze pas tegen het einde van het eerste kwartaal van de zeventiende eeuw, met de aanstelling van bijvoorbeeld een nieuwe pastoor. In het begin werden de registers op vrij uiteenlopende en onvolledige wijze gehouden. Later, op aandringen van de landdekens, kwam een meer uniforme formulering van de akten tot stand. Er zijn ongelukkig veel van deze oude parochiale registers verloren geraakt, door brand of plundering, door het teken des tijds, maar nog meer door latere slordigheid.

Bij het in gebruik komen van de officiële registers van de Burgerlijke stand , dus tot aan het begin van het Franse tijdvak, werden de parochiale registers door het burgerlijk bestuur opgeëist. Deze parochieregisters berusten thans op sommige gemeentehuizen maar meestal in de gebouwen van het Rijksarchief in verschillende steden.

De aantekeningen in de oude parochieregisters zijn niet zo volledig als deze in de moderne Burgerlijke stand. Het hing een beetje af van de pastoor, onderpastoor of koster die de boeken hield. In sommige overlijdensregisters werd de leeftijd van de overledene vermeld, soms de naam van de huwelijkspartner of de vader als het om een kind of een ongehuwde ging. Bij een doop werd meestal de vader en de moeder en de geboortedatum medegedeeld.Andere inlichtingen of bijzonderheden zijn uiteraard opgave van de peter en de meter van de dopeling. Het was een oud gebruik de naaste verwanten daarvoor aan te spreken, dus in de eerste plaats de grootouders van de dopeling, zo ze nog in leven waren, daarna ooms en tantes, één van elke zijde. Van deze aanduidingen kan men dankbaar gebruik maken om de opéénvolgende geslachten aan elkaar de schakelen. Hetzelfde kan gezegd worden van de huwelijksgetuigen.

Van de oude parochieregisters bestaan alfabetische tafels, meestal opgemaakt door de burgerlijke overheid, die het opzoeken heel wat vergemakkelijken.

Het eerste parochieregister van Hansbeke werd aangelegd vanaf 1624: eerste doopakte op 10 maart, eerste huwelijksakte op 16 april en eerste overlijdensakte van 15 maart 1624. De laatste ondertrouw in de oude parochieregisters dateert van 19 juli 1796, waarna de registers ingevolge een besluit van 17 juli 1796 overgedragen werden aan de administratie centraele van het Departement der Schelde der Fransche republique(zie Albert Martens in MENGELINGEN uit de oude parochieregisters van Hansbeke 1624-1796, een uitgave van Oud-Hansbeke). Hierin zijn ook de namen van ‘kerklijken’ vermeld, dit zijn personen die binnen het kerkgebouw werden begraven. Een aantal leden en verwanten van de stam Martens komen hierbij voor.

Registers Burgerlijke stand

In de zestiende eeuw vaardigden de burgerlijke overheden een aantal verordeningen uit. In de Nederlanden bevolen de aarthertogen Albrecht en Isabella, door het artikel 20 van het Eeuwig Edict van 12 juli 1611, het aanleggen door de schepenbanken van een dubbel van de parochiale registers en de bewaring ervan in hun archief. Omdat het edict veelal niet werd uitgevoerd legde Karel van Lorreinen in 1752 het artikel 20 van het edict opnieuw op.

Na de Franse Revolutie werd in Frankrijk de Burgerlijke stand ingericht bij decreet van 20-25 september 1792. Vanaf 14 november 1794(nog voor de annexatie op 1 october 1795 van ons land bij Frankrijk)dienden de gemeenten registers van de burgerlijke stand aan te leggen. De invoering van de Burgerlijke Stand werd naderhand bekrachtigd door het decreet van 17 juni 1796(29 prairial an IV). Vanaf dan was enkel de ambtenaar van de Burgerlijke Stand bevoegd om geboorte-, huwelijks- en overlijdensakten op te maken. De vroegere parochieregisters moesten bij de gemeentelijke diensten ingeleverd worden. Dit betekende evenwel niet dat de parochiale geestelijkheid verbod kreeg om eigen parochieregisters bij te houden, maar de parochiale registers verloren hun bewijskracht inzake burgerlijk recht.

De aantekeningen in de registers van de Burgerlijke Stand geschieden overal op uniforme wijze en geven een volledig bericht over de aangegeven feiten. Aldus bij een huwelijk: leeftijd of geboortedatum, plaats van herkomst en ouders van de gehuwden. Ook bij overlijden moet leeftijd en herkomst vermeld worden. Om opzoekingen te vergemakkelijken worden jaarlijkse of tienjaarlijkse alfabetische naamlijsten aangelegd, met verwijzing naar het volgnummer van de akten. Deze akten zijn in Vlaanderen in het Nederlands, doch werden tijdens het Frans tijdvak in het Frans opgesteld. In het Frans tijdvak werden bovendien de data volgens de Republikeinse kalender weergegeven. Op veel gemeenten zijn deze registers nog in een behoorlijke staat en veilig opgeborgen.

Archief van een landelijke schepengriffie

Schepenbrieven zijn losse originelen of gebundelde minuten betreffende allerlei wettelijke private verhandelingen, die toen voor de schepenbank werden verleden en thans veelal voor een notaris geschieden zoals akten van verkoop of renten, geldbeleggingen, borgstellingen, “contracten” en “wettelijcke passeeringhen” van allerlei aard, “lotinghen” of “kavelinghen”, scheiding en verdeling van goed tussen erfgenamen, enz. Het aanéénschakelen van de generaties wordt vergemakkelijkt door het feit dat in deze schepenbrieven bijna altijd de naam van de vader en meestal ook van de moeder van de betrokken persoon vermeld wordt.

Staeten van goederen zijn inventarissen opgemaakt bij een sterfhuis, waarin de namen van de erfgenamen van de overleden persoon en al de nog levende kinderen met hun leeftijd, eventueel de voogden , en verder omstandig het hele bezit , roerend en onroerend, van het gezin opgegeven worden. Met zulke inventarissen kan men een beeld vormen van het dagelijks leven van de voorouders.

Akten van weeserije betreffen de aanstelling van voogden over minderjarigen, die het bezit van deze kinderen beheren, meestal onder toezicht van de schepenen. In de rekeningen, die door de voogden voorgelegd moesten worden, vindt men onder de uitgaven allerlei gemoedelijke en suggestieve details aangaande verpleging, voeding, kleding, huisvesting en onderwijs van de kinderen.

Gemeenterekeningen zijn eersterangs documenten voor de gemeentegeschiedenis, waarin ook verrassende bijzonderheden worden aangetroffen over allerlei personen, vooral wanneer deze een openbaar ambt bekleed hebben.

Oude kadasterboeken en kaarten zijn kostbare archiefstukken betreffende de plaatsnaamkunde maar ook voor de familiegeschiedenis, aangezien op deze kaarten de hofsteden zijn afgebeeld, terwijl met behulp van de ‘liggers’ het bezit aan land van een gezin kan opgespoord worden.

Bedeboeken zijn lijsten van alle inwoners van een gemeente, met hun ‘aanslag’ in de te betalen belastingen berekend op het aantal bunder land en stuks vee die zij

bezaten of gebruikten. Deze bron levert dus welkome gegevens omtrent de maatschappelijke status.

Cynsboeken zijn registers waarin de cijnspachten, verschuldigd aan hertog, graaf of aan een plaatselijke heer of aan een geestelijke inrichting, opgetekend staan.

Leenboeken zijn boeken betreffende het vererven van een leengoed, waarin men zoals in de cijnsboeken gegevens kan vinden over de aaneenschakeling van de oudere generaties.

Archieven van centrale publiekrechtelijke instellingen

De Raad van Vlaanderen

Dit hoger gerechtshof werd gesticht in 1386 en bestond oorspronkelijk uit twee onderdelen: een gerechtshof en een rekenkamer. De Raad van Vlaanderen was het hoogste gerechtshof van Vlaanderen, met residenties op meerdere plaatsen, maar van 1498 definitief in Gent.

Het hoogste gerechthof voor het Graafschap Vlaanderen was bevoegd voor:

-de zogenaamde voorbehouden gevallen(bvb majesteitsschennis, valsmunterij, aantasting van vorstelijke rechten of domeinen, door ambtenaren of edellieden gepleegde misdrijven, oproer, enz.)

-de geschillen tussen steden, kasselrijen en heerlijkheden, onderling of met particulieren.

24-07-2007 om 11:01 geschreven door Laurent Martens

1.2 Familienaam Martens

Hoewel het grootste gedeelte van de hier beschreven familiegeschiedenis zich afspeelt in de gemeenten Hansbeke (thans Nevele) en Bellem (thans Aalter) dient de oorsprong en betekenis van de familienaam Martens uiteraard in een ruimer kader geplaatst te worden.

‘ ie wille weten wie ghi syt ende waer ghi vaerde toendertijd ‘

Van naam naar familienaam

De naam van het geslacht voert terug tot de verre tijden toen alhier de familienamen gevestigd geraakten en leert iets over de oorsprong zelf van het geslacht. De bijnaam, d.i. de tweede naam, die iemand ter onderscheiding bij zijn doopnaam of voornaam krijgt, kwam in deze streken reeds in de twaalfde eeuw in gebruik . Het duurde echter geruime tijd alvorens deze bijnamen werden overgenomen door de volgende generaties en tenslotte familienamen werden.

Bijnamen welke het gemakkelijkst als familienaam werden overgenomen waren deze ontleend aan de plaats waar een geslacht, waarvan een tak zich elders vestigde, eertijds woonde. Zo bijvoorbeeld betekent de familienaam Van Brussel dat de familie vroeger in Brussel heeft gewoond. De bijnamen die het laatst werden aangenomen, alhoewel de patroniemen reeds bestonden bij de oude Germanen, waren de vadersnamen afgeleid van de doopnamen van de vader. Zo noemde men Jan de zoon van Pieter Jan van Pieter of kortweg Jan Pieters.

Ook de familienaam Martens behoort tot de reeks vadersnamen . Zo werd Jan van Martinus (Maerten of Marten) Jan Martin, Jan Maertens of Jan Martens. In “Over Sint-Martinus en de familienaam Martens “ , gepubliceerd in De Levensboom, bespreekt Albert Martens zowel Sint-Martinus als de familienaam Martens. De mansnaam Martinus is de latijnse verkleinvorm van Martius, hetgeen betekent ‘ van Mars’ of ‘ aan Mars gewijd ‘, de god van de oorlog, zoals ook de naam van de maand maart.

Deze mansnaam is buitengewoon beroemd en heeft deze roem te danken aan Sint Maarten , geboren te Sabaria in de Hongaarse provincie Pannonia omstreeks 316 (volgens sommigen 336), waarschijnlijk als zoon van een heidens romeins krijgstribuun. Hij was vijf jaar toen hij in Pavia belandde. Op 18 jaar liet hij zich dopen. Nadat hij in 361 een kloostergemeenschap stichtte nabij Poitiers, werd hij circa 371 bisschop van Tours en stichtte hij er de abdij van Marmoutier aan de Loire. Hij overleed in 397 en is er begraven in de Sint-Maartensbasiliek. Wie kent niet het verhaaltje van Sint-Maarten, die aan de stadspoort te Amiens met zijn zwaard een deel van zijn mantel afsneed en aan een schamel geklede bedelaar schonk? Zijn feest wordt gevierd op 11 november. Reeds onder Clovis werd hij tot beschermheilige van het Frankische rijk gekozen. Hij was bijzonder populair in Frankrijk, alsook in de omliggende landen. In Frankrijk werd hij zelfs als een soort nationale heilige aangezien, waardoor de naam Martin en de plaatsnaam Saint-Martin er zeer verspreid werd. In Frankrijk is hij schutspatroon van meer dan 4000 kerken . In België zijn 336 kerken aan hem toegewijd, waarvan 117 in Vlaanderen. In Oost-Vlaanderen alleen reeds zijn meer dan 40 parochiekerken aan hem toegewijd.

De middeleeuwse vorm van Maarten was Ma(e)rtin, die we herkennen in de aanhef Wapene Martijn ‘ wee Maarten’ bij Jacob van Maerlant. Aangezien in Reinaert de aap Mertijn of Maarten heette, was dat in de 16^de eeuw voldoende om al de Lutheranen voor aap of martiko uit te schelden. In Vlaanderen wordt Sint-Maarten door zijn vrijgevigheid in sommige streken, bijvoorbeeld in Ieper, Mechelen en Aalst, nog gevierd als kinderheilige in plaats van of naast Sinterklaas. De Sint-Maartensstoeten op Sint-Maartensavond , waarin kinderen met lantaarns van uitgeholde bieten liepen, bestaan bijna niet meer, maar wellicht heeft halloween deze rol overgenomen. Zo is Ardooie hierop nog een uitzondering. De populariteit van Sint-Maarten in de Lage Landen blijkt ook uit de plaatsnamen: Sint-Maarten(Noord-Holland),Sint-Maartensdijk(Zeeland),Sint-Maartens-Voeren(Limburg), Sint-Martens-Latem,Sint-Martens-Leerne,Sint-Martens-Lierde(Oost-Vlaanderen),Sint-Martens-Bodegem en Sint-Martens-Lennik(Vlaams-Brabant).

Ons verre voorgeslacht heeft blijkbaar een bijzondere verering gehad voor Sint Maarten zodat zijn naam vermoedelijk door opeenvolgende generaties als doopnaam aan een zoon werd gegeven waaruit tenslotte de familienaam Martens is ontstaan. In het Kortrijkse komt de familienaam Martin voor in de dertiende eeuw en in de eerste helft van de veertiende eeuw vindt men er de varianten Maertine, Maertins en Maertin. Hoe hierbij de uitdrukking ‘de pijp aan Maarten geven’ ontstaan is, is ons niet bekend.

De verst bekende stamvader Stoffel Martens was een tijdgenoot van de Aalstenaar Dirk Martens (1446-1532), die bij ons het eerst de boekdrukkunst heeft toegepast.

Spreiding

In een artikel Martens, Mertens, Maartens, Maerten, Maartense en varianten . Verspreiding en frequentie, in 1967 gepubliceerd in “Mededelingen van de Vereniging voor Naamkunde” te Leuven deelt de auteur G. Dujardin de resultaten mee van zijn opzoekingen naar het voorkomen en de spreiding van de voornoemde familienamen in België en Nederland, op basis van geraadpleegde telefoonboeken. Toen was slechts 10% van de bevolking aangesloten, en waren de aangeslotenen niet representatief voor de ganse bevolking, maar toch kunnen enkele tendensen afgeleid worden.

Hierbij vallen volgende grote kerngebieden op:

Martens : oostelijk West-Vlaanderen, westelijk Oost-Vlaanderen, noordoostelijk Oost-Vlaanderen, centraal Belgisch Limburg, en verspreid over geheel Nederland met uitzondering van Noord-Brabant en gedeeltelijk Nederlands-Limburg.

Maertens : centraal West-Vlaanderen.

Maartens: met lage frequentie verspreid over het zuiden van Nederland , vooral in de steden.

Mertens : (zuid-)oostelijk Oost-Vlaanderen, Noord-Brabant, Antwerpen en Brabant, westelijk Belgisch-Limburg en gedeeltelijk Nederlands-Limburg.

Meertens : zuidelijk Nederlands-Limburg en Groningen.

Van de telefoonabonnees met deze namen woonden er 36% in Nederland , 58% in Vlaanderen en Brussel en 6% in Wallonië. Bij de Nederlandse abonnees zijn Martens (66%) overwegend in aantal, terwijl Mertens(21%) en Meertens(10%) nog eniger mate aanwezig zijn, en Maertens en Maartens eerder zeldzaam zijn. Bij de abonnees in België treft men vooral Mertens (56%) aan, gevolgd door Martens(21%) en verder Maertens en Maartens (10%). In Vlaanderen en Brussel enerzijds en Wallonië anderzijds liggen de frequentieverhoudingen dicht bij het totaal Belgisch perspectief. Met weinig kans op vergissing is het mogelijk te zeggen vanwaar binnen het Nederlands taalgebied een Martens of een Mertens vandaan komt : “ zeg me wie ge zijt en ik zal je zeggen waar je woont “. Binnen Vlaanderen wonen er 51% van de Mertens in Antwerpen of Limburg en 36% in Brussel. De familienaam Martens is verspreid over alle telefoondistricten, zij het met 27% in Oost-Vlaanderen en een iets lager percentage in Antwerpen en Limburg samen. Van Maertens en Maartens vinden we er 63% in West-Vlaanderen. In een aansluitend artikel stelt J. Goossens eveneens vast dat in het Zuidnederlands gebied Maertens de West-Vlaamse vorm is, Martens de Oost-Vlaamse en Limburgse vorm is, terwijl Mertens vooral in Antwerpen (Zuid-Brabant) te vinden is.

Recenter publiceert de Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie lijsten met de meest voorkomende familienamen , en dit zowel voor België als voor het Vlaams Gewest , het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Binnen de top 100 lijsten voor 2001 komen zowel voor België als voor Vlaanderen Peeters (met 33.113 en 29.324) en Janssens (met 30.113 en 26.701) op de eerste en de tweede plaats , telkens gevolgd door Maes en Jacobs. De naam Mertens staat met 18.699 op de vijfde plaats in België, met 15.253 op de zesde plaats in Vlaanderen , met 1.074 op vijf in Brussel en met 2.372 op plaats acht en zeventig in Wallonië . Martens staat op plaats achttien (met 11.171) in België, op vijftien(met 9.907) in Vlaanderen, op negentig in(met 333) in Brussel en komt niet voor in de top 100 voor Wallonië . Maertens komt in geen enkele top 100 voor, terwijl Martin (9.075) goed is voor plaats één en dertig in België en in Wallonië zelfs plaats drie bekleed (met 6.942). Indien voor Vlaanderen de namen Martens, Mertens en Martin worden samengevoegd(met 26.387), komen zij op de derde plaats, net na Peeters en Janssens. Zowel voor België als voor Brussel komt dit drietal(met respectievelijk 38.945 en 2.213) op de eerste plaats, telkens voor Peeters en Janssens.

In 2005 leverde een opvraging van telefoonabonnees in Belgie 20.194 abonnees op met de naam Martens(5.248), Mertens(8.368), Martin(4.486), Maertens(1575) en verder Maerten, Merten en Martins. Samen is dit beduidend meer dan Peeters(15.053). Binnen de 12 gemeenten van het Meetjesland bekleedt volgens de Federale Dienst Economie de naam Martens de tweede plaats, na Claeys. In 5 van deze 12 gemeenten komt de naam in de top 5 : plaats 2 in Nevele(inclusief Hansbeke) na Claeys, plaats 3 in Aalter (inclusief Bellem) na Claeys en De Meyer, plaats 3 in Waarschoot na Claeys en Pauwels, plaats 4 in Lovendegem(oorsprong van Stoffel) na Claeys, Goethals en De Meyer en plaats 5 in Zomergem. Deze top-5 gemeenten grenzen aan elkaar.

24-07-2007 om 10:58 geschreven door Laurent Martens

Hoofdstuk 1 Inleiding

Wie, wat, waar, wanneer, waarom

1.1 Voorwoord

Het op schrift zetten van de familiegeschiedenis van de ‘Stam Martens’, vanaf de oudst bekende stamvader Stoffel Martens, geboren aan het einde van de vijftiende eeuw, tot Fil en Tuur Martens, geboren bij het begin van de één en twintigste eeuw, wil meer zijn dan het weergeven van een stamboom met geboorte-, huwelijks- en overlijdensdata . Het registreren waar en wanneer onze voorouders geboren, gehuwd en gestorven zijn, is tevens en vooral het kader waarin nagegaan wordt hoe zij gewoond, gewerkt en geleefd hebben, hoe zij hun akkers hebben bebouwd of aan de kost gekomen zijn, wat hun sociale contacten waren, welke rol zij vervulden in de plaatselijke gemeenschap en hoe zij zich aanpasten aan wijzigende bewindvoerders . Vooral ook geeft het ons inzichten inzake hun treurnis om een jonge in het kraambed gestorven vrouw, hun machteloosheid tegen ziekte en hoe zij soms hun kinderen naar het kerkhof moesten droegen.

De geschiedenis van de familie Martens is een levend stuk werkelijkheid die ons toelaat in concreto klaarder te zien in vijf eeuwen ontwikkelingsgeschiedenis van een stukje Vlaanderen, het Meetjesland en in het bijzonder de dorpen Hansbeke en Bellem en enkele aangrenzende dorpen uit Het Land van Nevele : voorspoed en tegenslag, welstand en armoede, verdienstelijke personen en gewone mensen, ergens een zwart schaap, families die de storm des tijds trotseerden met ‘ups en downs’ en andere die uitweken of uitstierven.

De eerste aanzet en de belangrijkste inspiratie-bron voor dit werk, waarvan dankbaar kon gebruik gemaakt worden, gaat terug tot de initiële opzoekingen van Albert Martens tijdens de periode 1969-1971 en beschreven in 3 jaargangen en 10 nummers van de publicatie Stam Martens (Mededelingsblad voor de families Martens en aanverwanten) gevolgd door een bijna continue en uitgebreide reeks boeiende artikels in meerdere heemkundige tijdschriften en door meerdere publikaties met Oud-Hansbeke.

Daarnaast is er de geboorte van vijf kleinkinderen , met name Mira (° 1996), Simon (°1997), Louise (°1998), Fil (°2002) en Tuur Martens(°2002) die samen de belangrijkste stimulans vormden om deze kennis over te dragen aan de toekomstige generaties.

Tenslotte leek het mij een zinvolle nieuwe uitdaging na 1 oktober 2003, toen ik emeritus werd van de Universiteit Gent en ook een aantal andere nationale en internationale opdrachten beëindigd werden, om de vrijgekomen tijd anders in te vullen, temeer de ontwikkelingen inzake informatie-technologie dit werk aantrekkelijker maakten, om alles nu eens op een rij kunnen te zetten.

24-07-2007 om 10:56 geschreven door Laurent Martens

i

INHOUD

Hoofdstuk 1 : Inleiding 1

Wie, wat, waar, wanneer, waarom

1.1 Voorwoord 1

1.2 Familienaam Martens 3

1.3 Vlaamse familiegeschiedenis 6

1.4 Historisch kader 10

1.5 Enkele begrippen 11

1.6 Waarden, prijzen en maten 17

1.7 Bronnen 19

Hoofdstuk 2 : Zestiende eeuw 21

van Lovendegem en Merendree naar Hansbeke

2.1 Historisch kader 21

2.2 Zoektocht naar stamvaders 27

2.3 Hoofdstamlijn XVIe eeuw : Stoffel Martens (°ca 1494 + na 1554) 29

2.4 Hoofdstamlijn Jan Martens (+ ca 1575) zv Stoffel 30

Schepen van de heerlijkheid en vierschaar van Merendree

2.5 Hoofdstamlijn Jacob Martens (1560-1618) zv Jan 31

Baljuw van de prochie en heerlickhede van Hansbeke

2.6 Lokale tijdgenoten

2.6.1 Kwartierstaat van Carel Martens (1766-1837) 34

2.6.2 Andere stamlijnen tot XVIe eeuw 35

2.7 Bronnen 37

2.8 Archieven

Hoofdstuk 3 : Zeventiende eeuw 39

Hansbeke en Bellem

3.1 Historisch kader 40

3.2 Hoofdstamlijn Jacob Martens (1560-1618) vervolg 45

Baljuw vande Hove, Heerlichhede ende Vierschaere van Hansbeke

3.3 Hoofdstamlijn Pieter Martens (1602-1653) zv Jacob 55

3.4 Andere afstammelingen van Jacob Martens 58

3.4.1 Jan Martens (1590-1646) baljuw van de heerlijkheid Hansbeke 59

3.4.2 Afstammelingen van Jan Martens 65

3.4.3 Gheeraert Martens (1609-1678) zv Jacob 76

3.5 Hoofdstamlijn Guilliame Martens (1628-1708) zv Pieter 82

Burgemeester van de prochie ende baronije van Bellem ende Schuervelt

3.6 Andere afstammelingen van Pieter Martens en hun generatiegenoten 89

3.6.1 Vijntjen Martens (1625-1666) 90

3.6.2 Janneken Martens (1633-1673) 90

3.6.3 Pieter Martens (1636-1677) 91

3.6.4 Jan Martens (1644-1709) 91

3.6.5 Generatie V in parenteel van Stoffel Martens – kleinkinderen van Jacob 100

3.7 Hoofdstamlijn Joannes Martens (1656-1729) zv Guilliame 103

3.8 Andere tijdgenoten uit XVIIe eeuw

3.8.1 Voorouders hoofdstam Martens uit de XVIIe eeuw 109

3.8.2 Generatie VI in parenteel van Stoffel Martens – achterkleinkinderen van Jacob 111

3.8.3 Voorouders uit stamlijn De Backer in de XVIIe eeuw 113

3.9 Bijlagen

Bijlage 3.1 Verdwenen kasteel te Hansbeke 116

Bijlage 3.2 Openbare verkoping door erfgenamen van Jacob Martens en Livina Claeys 118

Bijlage 3.3 Hansbeekse herbergen in aanverwante families tijdens de XVIIe eeuw 121

Bijlage 3.4 Afstammelingen van Stoffel Martens in XVIIe eeuw 125

3.10 Bronnen 128

3.11 Archieven 131

ii

Hoofdstuk 4 : Achttiende eeuw 135

Bellem en terug naar Hansbeke

4.1 Historisch kader 135

4.2 Hoofdstamlijn Joannes Martens (1656-1729) vervolg 149

Burgemeester en grondeigenaar te Bellem

4.3 Hoofdstamlijn Judocus Martens (1686-1725) zv Jan 152

4.4 Andere afstammelingen van Jan Martens en hun generatiegenoten 159

4.4.1 Guilliame Martens (1682-1753) 160

4.4.2 Jacobus Martens (1687-1767) 161

4.4.3 Francies Martens (1702-1740) 162

4.4.4 Carolus Martens (1704-1770) 167

4.4.5 Generatie VII in parenteel van Stoffel Martens – generatiegenoten van Judocus 168

4.5 Hoofdstamlijn Joannes Martens (1719-1801) zv Judocus 169

4.6 Andere afstammelingen van Judocus Martens en generatiegenoten van Joannes

4.6.1 Joanna Martens (1716-1784) begijn 176

4.6.2 Francies Martens (1723-1783) 180

4.6.3 Generatie XVIII uit parenteel van Stoffel - generatiegenoten van Joannes 181

4.7 Andere afstammelingen van Joannes Martens

4.7.1 Regina Petronella Martens (1746-1830) 184

4.7.2 Jacobus Joannes Martens (1748-1794) 185

4.7.3 Norbertina Martens (1751-1821) 192

4.7.4 Joanna Petronilla Martens (1752-1831) 193

4.7.5 Maria Petronilla Martens (154-178) 194

4.8 Andere tijdgenoten uit de XVIIIe eeuw

4.8.1 Afstammelingen van stamlijnen Martens 195

4.8.2 Voorouders verwante families van stam Martens in XIXe eeuw 199

4.8.3 Familie De Backer 201

4.9 Bijlagen

Bijlage 4.1 Analfabetisme te Hansbeke 204

Bijlage 4.2 De Vlaamse landbouw van de XVIe tot de XVIIIe eeuw 208

Bijlage 4.3 Families Ledeganck, Martens en Van Vynckt 210

Bijlage 4.4 Families Braet te Hansbeke 214

Bijlage 4.5 Overzicht XVIIIe eeuw met afstammelingen Jan Martens en Joos Maenhout 218

Bijlage 4.6 Familie Sutterman te Hansbeke in XVIIIe eeuw 221

4.10 Bronnen 224

4.11 Archieven 227

Alfabetische personenlijst (hoofstukken 1 tot 4) 229

Hoofdstuk 5 : Negentiende eeuw 237

van heerlijkheid naar gemeente Hansbeke

5.1 Historisch kader 237

5.2 Hoofdstamlijn Carel Martens (1766-1837) zv Jan 249

5.3 Hoofdstamlijn Petrus-Francies Martens (1810-1900) zv Carel 257

5.4 Andere afstammelingen van Carel Martens

5.4.1 Eugenie Martens (1808-1845) 272

5.4.2 Joannes-Francies Martens (1814-1867) 275

5.5 Andere tijdgenoten uit de XIXe eeuw

5.5.1 Afstammelingen van andere stamlijnen Martens en aanverwanten 276

5.5.2 Voorouders verwant aan familie Martens in XXe eeuw 279

5.5.3 Familie De Backer 291

5.6 Bijlagen

Bijlage 5.1 Hansbeke in de crisisjaren 1830-1845 293

Bijlage 5.2 Generatie IX in parenteel van Stoffel Martens 295

Bijlage 5.3 Overzicht XIXe eeuw met afstammelingen van Carel Martens 296

Bijlage 5.4 Generatie X in parenteel van Stoffel Martens 298

Bijlage 5.5 Akte van verdeling van onroerende goederen Petrus Martens 300

5.7 Bronnen 307

5.8 Archieven 309

iii

Hoofdstuk 6 : Twintigste eeuw 311

Hansbeke en de diaspora

6.1 Historisch kader 311

6.2 Hoofdstamlijn Emiel Martens (1871-1955) zv Petrus -Francies 316

6.3 Maria Philomena Martens (1864-1950) dv Petrus-Francies 329

6.4 Petrus-Joannes Martens (1867-1920) zv Petrus en afstammelingen

6.4.1 Petrus-Joannes Martens (1867-1920) zv Petrus-Francies 335

6.4.2 Maurice Martens (1888-1940) zv Petrus-Joannes 337

6.4.3 Adèle Martens (1891-1948) dv Petrus-Joannes 346

6.4.4 Bertha Martens (1892-1969) dv Petrus-Joannes 347

6.5 Emma Martens (1869-1946) dv Petrus-Francies 350

6.6 Charles Martens (1873-1901) zv Petrus-Francies 353

6.7 Irma Martens (1875-1943) dv Petrus-Francies 359

6.8 René Martens (1877-1960) zv Petrus-Francies 361

6.9 Hoofdstamlijn Marcel Martens (1903-1989) zv Emiel 368

6.10 Andere afstammelingen van Emiel Martens

6.10.1 Rachel Martens (1901-1988) 386

6.10.2 Mireilla Martens (°1913) 390

6.11Afstammelingen van Marcel Martens 392

6.11.1 Carlos Martens (°1931) 393

6.11.2 Arlette Martens (°1933) 394

6.11.3 Laurent Martens (°1938) 395

6.11.4 Generatiegenoten van Carlos, Arlette en Laurent Martens 395

6.12 Voorouders aanverwanten van familie Martens 397

6.12.1 Familie Charles De Backer en Marie De Clercq 397

6.12.2 Familie Robert Cornelis en Paula Vanheste 398

6.13 Bijlagen

Bijlage 6.1 Afstammelingen in XXe eeuw van Petrus Martens 400

Bijlage 6.2 Generatie XI in parenteel van Stoffel Martens 407

Bijlage 6.3 Het Sint Jorishof te Gent 408

Bijlage 6.4 Afscheidsrede bij het graf van Aimé Van Daele 409

Bijlage 6.5 Generatie XII in parenteel van Stoffel Martens 410

Bijlage 6.6 Parenteel van Edward Hanssens en Clementine Van Heule 411

Bijlage 6.7 Parenteel van Francies De Waele en Monica Ledeganck 412

Bijlage 6.8 Voorouders van Carlos, Arlette en Laurent Martens 414

Bijlage 6.9 Generatie XIII in parenteel van Stoffel Martens 416

6.14 Bronnen 419

Hoofdstuk 7 : Eenentwintigste eeuw 423

Quo vadis ?

7.1 Hoofdstamlijn Laurent Martens (°1938) zv Marcel 423

7.2 David Martens (°1963) zv Laurent 443

7.3 Karl Martens (°1965) zv Laurent 453

7.4 Louise Martens (°1998) dv David 465

7.5 Mira Martens (°1996) dv Karl 470

7.6 Simon Martens (°1997) zv Karl 474

7.7 Fil Martens (°2002) zv Karl 477

7.8 Tuur Martens (°2002) zv Karl 479

7.9 Bijlagen

Bijlage 7.1 cv Laurent Martens in Liber Memorialis 481

Bijlage 7.2 Liber Amicorum 2003 483

Bijlage 7.3 Generatie XIV in parenteel van Stoffel Martens 486

Bijlage 7.4 Generaties XV en XVI in parenteel van Stoffel Martens 489

7.10 Bronnen 491

iv

Hoofdstuk 8 : Synthese 493

van vijf eeuwen familie Martens

8.1 Voorouders van huidige jongeren

8.1.1 Van waar komen de voorouders 493

8.1.2 Meervoudige familierelaties bij voorouders 496

8.1.3 Enkele familiekenmerken van deze voorouders 498

8.2 Afstammelingen van Stoffel Martens

8.2.1 Informatie in gegevensbank 506

8.2.2 Ruimtelijke spreiding 507

8.2.3 Levensduur van afstammelingen 510

8.2.4 Snelle tweede huwelijken 511

8.3 Enkele activiteiten bij voorouders, afstammelingen en aanverwanten

8.3.1 Politieke activiteiten 512

8.3.2 Politie en justitie 515

8.3.3 Godsdienst en kerk 518

8.3.4 Landbouwers en grondeigenaars 521

8.3.5 Brouwers, herbergiers, hoteluitbaters en andere beroepen 526

8.3.6 Scholing en geletterdheid 529

8.3.7 Taalgebruik en namen 531

8.4 Bijlagen

Bijlage 8.1 Voorouders van Mira, Simon, Fil en Tuur Martens 535

Bijlage 8.2 Cirkeldiagrammen kwartierstaat Mira, Simon, Fil en Tuur Martens 538

Bijlage 8.3 Personen met familienaam Martens in parenteel van Stoffel Martens 543

Bijlage 8.4 Familienamen van aanverwanten 546

24-07-2007 om 10:53 geschreven door Laurent Martens

                            Laurent  Martens                                              

Vijf eeuwen familie Martens

23-07-2007 om 00:00 geschreven door Laurent Martens