Geschiedenis-Klokkensagen-Klokken en literatuur-Mechelen wereldhoofdstad der beiaardkunst
19-05-2005
Anna Maria Reverté uit Spanje besloot de concertreeks van 04 mei
Foto: Sara Elias, Anna Maria Reverté, Trevor Workman en Ana Elias....luisterend gedurende de persconferentie naar het gedicht dat Helena voor Anna Maria Reverté schreef
De Ierse beiaardier Adrian Gebruers begon de concertreeks van 05 mei...
Foto : Adrian Gebruers lachend, negenietend van zijn concert gaat zo zijn bloemntuil in ontvangst kunnen nemen. De familienaam van de sympathielke internationale voorzitter van het WCO verraad natuurlijk zijn Vlaamse roots....
Foto : Helena.....spijtig genoeg ben ik haar familienaam nooit te weten gekomen. Op elk concert en elke persconferentie was ze aanwezig ..............tot ze na het concert van Ana Maria Reverté het woord vroeg. Ze had gedurende de bespeling van Mevrouw Reverté een Spaans gedicht geschreven en vroeg het te mogen voordragen...en de dag nadien had ze zowaar muziek op deze tekst gezet en vroeg het te mogen zingen....Ik hoop maar dat de zussen Elias deze melodie op het automatisch speelwerk zullen plaatsen...Ze noemde me Picture-holic.....Ze sprak buiten haar moedertaal Portrugees, vloeiend Spaans, Frans, Engels en....naar het schijnt ook Chinees.....Ooit zong ze ook na het concert van Adriaan Gebeurs....Mon âme sourit et vous dit ravi....Merci.....Because I love carillon music....
De Deen Peter Langberg neemt na zijn concert van 06 mei 18uur felicitaties in ontvangst
Foto: Peter Langberg directeur van de Deense beiaardschool te Logumkloster neemt na zijn concert de felicitaties in ontvangst van Helena....de dames mama Elias en mevrouw Tamminga kijken toe.....
Op 05 mei te 20 uur besloot de Nieuw-Zeelandse beiaardier Timothy Hurd de concertreeks....
Foto: Zoals het past regelt voor zijn concert de Nieuw-Zeelandse beiaardier Timothy Hurd het klavier af.....(spijtig genoeg durven sommigen dat wel eens vergeten......)
Karel Keldermans de Amerikaan met Mechelse roots starte stipy op 06 mei te 16u met zijn recital....
Foto : De Amerikaan Karel Keldermans na zijn concert in gesprek met de Deen Peter Langberg......natuurlijk gaat het gesprek over beiaard en het wondermooie instrument van Alverca.....
Op zaterdag 07 mei bespeelde een Belgische delegatie de beiaard van Alverca.
Om 14 uur concerteerde Carl Van Eyndhoven, voorzitter van de VBV en prof beiaard aan het Leuvense Lemmensinstituut. De directeur van de Mechelse beiaardschool Jo Haazen bespeelde de klokken om 18uur. Stipt om 20 uur concerteerden Eddy Mariën, leraar aan de Mechelse beiaardschool samen met klassiek guitarist Wim Brioen. Het samenklinken van beiaard en guitaar werd door de toehoorders erg gesmaakt.
Op 08 mei werden de feestelijkheden rond de inhuldeging van deze nieuwe beiaard op indrukwekkende wijze afgesloten. Het was de dag van Portugal dus enkel Portugeese beiaardiers zouden dit nieuwe bronzen hart laten klinken.
Om 16 uur concerteerde de Portugeese beiaardier Abel Chaves. Spijtig was Francisco Gata niet komen opdagen en had zich zelfs niet laten verontschuldigen. Daarom werd besloten om het concert van 18 uur toch te kunnen laten plaatsvinden dat de zussen Ana en Sara Elias bijgestaan door Karel Keldermans, Timothy Hurd, Jeremy Chesman, Vegar Sandholt en Edy Marien elk om beurt een stuk zouden ten gehore brengen; dit tot groot genoeg van de weer talrijk opgekomen luisteraars.
Om 20u30 besloten Ana en sara Elias deze feestelijke week door samen te concerteren met de Harmonie van de Portugeese Luchtmacht. Op het ritme van de muziek werd vuurwerk afgestoken. Het was indrukwekkend......moge deze Eijsbouts beiaard vele jaren, wellicht nog vele eeuwen muziek over de daken van Alverca blijven strooien...We beleefden wondermooie dagen, hiervoor danken we de organisatoren en de stad en het gemeentebestuur van Vila Franca de Xira, waarvan Alverca een deelgemeente is....Ik raad de organisatoren van het Festival van Vlaanderen Mechelen samen met de schepen van cultuur van de Dijlestad aan, eens over de grenzen te gaan kijken wat daar met het medium beiaard gebeurd.....Zoiets, heb ik spijtig genoeg in onze stad die zich wil profileren (als het in het plaatjevan de politiekers past) als wereldhoofdstad van de beiaard noch nooit gezien.
Diest/Tessenderlo - Het Stadsbestuur van Diest heeft Teun Michiels (25) aangesteld als zijn nieuwe Stadsbeiaardier. Na 1952 was er geen Stadsbeiaardier meer in dienst. De heer Vlaeyen - voormalig directeur van de Diestse Muziekacademie - bespeelde de beiaard wel geregeld tijdens zijn directoraat, hij was echter geen beiaardier van opleiding. Teun Michiels, die vorig jaar met grote onderscheiding afstudeerde aan de Koninklijke Beiaardschool "Jef Denyn", wacht de taak om deze prachtige beiaard weer in zijn oude glorie te herstellen. Het instrument is dan ook een briljant overblijfsel uit de Gouden Eeuw van de Beiaardkunst.
De beiaard weegt meer dan drie ton en telt 47 klokken, allen verbonden aan een stokkenklavier. 32 Klokken werden gegoten door Hemony (1671). Deze klokkengieter was de eerste die de stemtechniek onder de knie kreeg. De Hemonyklokken klinken dan ook zuiver, helder en homogeen. De beiaard in de Mosterdpot (bijnaam van het vieringtorentje op de Sint Sulpitiuskerk van Diest) is dan ook de grootste beiaard die is overgebleven van dit nobele klokkengietersgeslacht. In de jaren '70 werd de Diestse beiaard uitgebreid met 15 klokken door J. Sergeys uit Leuven.
Het bronzen hart van de Sint Sulpitiuskerk van Diest zal vollop kloppen op feestdagen. Ook tijdens de wekelijkse markt op woensdagvoormiddag zal er regelmatig gespeeld worden. De eerstvolgende officiële beiaardbespelingen staan geprogrammeerd op 19 juni - Dag van de Beiaard, 15.00h en op 24 juni tijdens de braderie om 20.30h.
Piet Peeters is de sympathieke aalmoezenier van de Begijnhofkerk te Diest; hij werd in 1938 te Hoboken geboren uit ouders afkomstig van de Limburgse Maaskant. Op 20 mei 1971 werd Peeters te Etterbeek door Kardinaal Leo Jozef Suenens tot priester gewijd. Bij deze plechtigheid bespeelde mijn goede vriend beiaardier Joseph Lerinckx pr. het orgel.
Begin 1984 werd Piet Peeters aangesteld als legeraalmoezenier in het Westfaalse stadje Brakel in de nabijheid van Paderborn. Van 1966 tot 1995 was de stad Brakel garnizoenstad van het Belgische 43ste artilleriebataljon HAWK. Dit was het verst gelegen garnizoen van de Belgen in Duitsland.
Aalmoezenier Piet had er een kapel en een klokkentoren, deze bestond uit twee metalen palen waartussen de klok hing. Om deze te kunnen luiden moest de Padre zich behelpen met een lange stok met aan het uiteinde een varkenskrul.
In het donker de klok luiden was een hele klus met behulp van een zaklamp moest de aalmoezenier dan maar gaan vissen naar de haak van de klepel. In de winter kon het daar zo vreselijk koud zijn dat hij het luiden wel wat inkortte.
Wanner de kazerne in 96 haar deuren sloot werd de klok aan de legeraalmoezenier geschonken. De klok werd in een houten stel gehangen en ze verhuisde met de fiere eigenaar mee naar België. Eerst belandde de klok en Piet Peeters op 4 Km van zeen te Wulpen. Daar werd hij dorpspastoor en tevens ook legeraalmoezenier van Lombardzijde en Koksijde. Volgens pastoor Piet hebben zijn misdienaars daar duchtig op zijn klok geklopt om hun jeugdige frustraties te kunnen afreageren.
Nu staat dit in het Duitse Saarbürg bij Trier door de firma Mabilon en C° gegoten bronzen juweeltje in haar klokkenstoel op het koor van het begijnhofkerk van Diest. Het spreekt van zelf dat de bezoekers heel wat vragen hebben bij deze mooie raadselachtige legerklok. Ze draagt de vermeldingen, N°5474 Camp Colonel Hautem 1953, 23 september 1953, MABILON en C°, SANTA MARIA PRO NOBIS; heeft een doormeter van 43cm en hoogte van 33cm.
De studenten van de Mechelse beiaardschoolwensen Padre Piet en zijn klok nog vele schone jaren in het wondermooie Diestse begijnhof toe.
BOEKBESPREKING: The Nine Taylors door Dorothy Sayers
De Engelse schrijfster en vertaalster Dorothy Leigh Sayers werd in juni 1893 geboren in Oxford, en opgevoed door een Franse gouvernante. Zij was het enige kind van de Anglicaanse geestelijke en hoofdmeester van een christelijke school Henry Sayers. In 1915 promoveerde Dorothy in de middeleeuwse letterkunde aan het Sommerville College in Oxford. In 1926 trouwde ze met Arthur Fleming; het paar woonde in Witham, Essex. Dorothy Sayers liet bij haar dood, in 1957, slechts een handjevol detectiveromans en verhalen na. Thans kunnen die ook stuk voor stuk gerekend worden tot de klassieken van het genre.
Dorothys liefdeleven was een grote chaos. Ze kreeg een onwettige zoon die door haar latere echtgenoot erkend werd, maar deze laatste kon het succes van zijn vrouw moeilijk verkroppen. Gezien haar slechte relatie met mannen is het karakter van haar hoofdfiguur verklaarbaar. Haar hoofdfiguur de zowel elegante als intelligente Lord Peter Wimsey, de in haar ogen ideale man, maakte in 1923 zijn entree in de wereld van de misdaad in Whose Body. Zijn vrouw, Harriet Vale is een goedkope kopie van de schrijfster zelf.Samen met zijn vriend, inspecteur Parker van Scotland Yard lost Peter Wimsey meestal misdaden gepleegd in hogere kringen op.
Sayers was een krachtige, intelligente en erudiete persoonlijkheid, die de ene na de andere publicatie uit haar pen deed vloeien.. Ze vertaalde Tristan van Thomas en het Roelantslied (Chanson de Roland) uit het oud-Frans, wat ze zichzelf had aangeleerd, evenals middeleeuws Italiaans. Als spreekster was ze veelgevraagd
In The Nine Taylors (De negen slagen) wordt het mysterie van de klokken van Finchurd en van het verminkt lijk in het open graf uiteengerafeld. Het luiden van de karakteristieke Engelse negenslag gaf ooit Dorothy Sayers stof voor dit detectiveverhaal uit 1934.
Niet alleen de liefhebber van ouderwets spannende detectiveromans gaat in dit boek zijn gading vinden doch ook eenieder die met klokken begaan is. Op de home pages van de The Dorothy L Sayers Society las ik het volgende ..
The Nine Tailors 70th anniversary year 2004 has ended in triumph. After peals rung in celebration throughout the year in many churches in UK, Australia and the USA, the climax has been the successful completion of the appeals for the Troyte Ringing Centre at Huntsham, Devon and for the bells of St Mary's, Bluntisham, the church where Dorothy Sayers' father was Rector from 1897 to 1917. The St Mary's celebration took place on 5th December, when the bells were dedicated by Bishop John Taylor, followed by a performance of Excited about the Bells, and the first peal was rung on New Year's Eve. The dedication at All Saints, Huntsham took place on 10th January.
Het Change Ringing (wisselluiden) wordt in Engeland op grote schaal beoefend door zon 50.000 luiders, in 5500 torens met 5 of meer klokken. Het Verenigd Koninkrijk is geen historisch beiaardland. Tot aan de renaissance werden klokken uitsluitend gebruikt voor het aangeven van de tijd of het doorgeven van boodschappen. Daarna wordt het klokkenspel ook op een meer speelse manier gebruikt als beiaard.Toch werd Engeland reeds in de 18de eeuw the Ringing Isle genoemd. Die naam heeft het land te danken aan de populaire traditie van het change-ringing of wisselluiden, dat ontstaan is in de 16de eeuw. Er ontstaat een ritmisch klankspel dat eindeloos gevarieerd kan worden. Om een peal te kunnen luiden een reeks van 5040 variaties- is een grote concentratie nodig want het klankspel duurt ongeveer drie uur. Bij het Change Ringing moet elke luider op het juiste moment zijn klok een zwaai van 360° laten maken, zodat de klok één maal aangeslagen wordt en gelijktijdig daarmee in startpositie voor de volgende aanslag is gebracht. Dit vereist een grondige technische beheersing want de klok staat volledig uitgebalanceerd op zn kop alvorens weer van start te gaan door een armbeweging van de luider. De klokken zijn aan touwen bevestigd. De wisselluiders staan in een kring en trekken om beurten aan hun touw, waardoor hun klok éénmaal gaat luiden. De volgorde van luiden verandert voortdurend aan de hand van een wiskundig schema. Met acht luiders zijn er 40.320 variaties mogelijk. Het change-ringing bestaat uit snel op elkaar volgende toonreeksen. Per reeks wordt elke klok eenmaal gebruikt. In de eerste en laatste reeks worden de klokken in volgorde geluid, te beginnen bij de hoogste en te eindigen bij de laatste. Hiertussen worden minutenlang (en soms urenlang) allerlei variaties ten gehore gebracht volgens vastliggende patronen, die kleurrijke namen dragen als Cambridge Surprise Maximus of Double Norwich Court Bob Major. Het strakke, en toch speelse karakter van het change-ringing geeft de zondagmiddag in Engelse steden en dorpen een bijzonder feestelijke sfeer. De leider van het wisselluiden, de conductor, kondigt met een call het moment van een wisseloperatie aan.
Dat de Doroythe Sayers als dochter van een Anglicaanse geestelijke reeds van kindsbeen af niet anders dan getroffen kan zijn geweest door de klokkenklanken staat zeker buiten kijf. Dat is wellicht de reden dat ze ook hierover iets kwijt moest in een van haar romans. De Negen Slagen worden geluid bij het overlijden van een man, lagen er aan de basis van. Woorden als peal (klokkengelui), treble (hoogste klok), tenor (zwaarste klok) en luidmethodes zoals Kent Trebbe Bob, lopen als een leiddraad door dit boeiend verhaal. Elke klokkenliefhebber gaat aan dit boek veel leesplezier beleven. En neem André Lehrs boek Campanologie er ook even bij van blz 323 tot 339 introduceert deze eminente campanoloog de lezer in de fascinerende wereld van het wisselluiden.