Veel van de Duitse vrouwen die erheen trokken waren verpleegsters, onderwijzeressen en secretaressen. Het waren gewone Duitse vrouwen die carrière wilden maken of een avontuur beleven of meer geld verdienen. Sommigen volgden hun man naar het Oosten.Ze hadden allen deel aan de genocide. De verpleegsters die mentaal zieke patiënten met een spuit doodden, secretaressen die lijsten maakten van joden die moesten geëxecuteerd worden. Die secretaressen hadden vaak heel wat macht. Ze konden een leven sparen of rekken omdat een joodse vrouw bijvoorbeeld haar persoonlijke kapster was of omdat ze een trui moest breien die nog niet af was.Na de oorlog ontkenden de meeste vrouwen alle verantwoordelijkheid. Er zijn maar weinig vrouwen gerechtelijk vervolgd, laat staan veroordeeld. De getuigenissen van overlevenden werden niet sterk genoeg geacht. In Oostenrijk waren de rechters meestal mild. In de DDR was men in vergelijking met West-Duitsland dan weer strenger. Vaak ging men ervan uit dat vrouwen niet tot dergelijke wreedheden in staat waren.Wat gebeurde er verder met hen? Wel, ze werden stil opgenomen in het dagelijks leven. Of zoals Lower het samenvat aan het einde van haar boek: ‘Het korte antwoord is dat de meesten van hen de dans ontsprongen.’
We zijn nu toch aanbeland in de tweede wereldoorlog.De Amerikaanse historica Wendy Lower schreef een opmerkelijk boek met als titel ‘Hitlers furiën’.Dit gaat over een half miljoen Duitse vrouwen die tijdens de naziperiode naar het militair veroverde Oosten trokken. Dat Oosten moest de plaats worden voor meer Lebensraum, een paradijs dat alle kansen bood. Maar het was ook vijandig terrein waar naar nazi-normen minderwaardige en bedreigende rassen woonden. Het werd het terrein waar de ergste misdaden van het Derde Rijk werden begaan.
In Rusland werden trouwens reeds tijdens de eerste wereldoorlog vrouwenbataljons opgericht. Het was een compagnie vrouwelijke vrijwilligers die ingezet werd bij de verdediging van het Winterpaleis van de tsaar in de strijd het bolsjewisme.
Een andere Russische vrouw was Lyudmila Pavlichenko. Zij hoort ook bij de categorie vrouwen die mannelijke krijgers inspireerden. Zij was scherpschutter in de tweede wereldoorlog en in die functie zou ze meer dan 300 Duitsers gedood hebben. Haar verschijning had bovendien iets weg van een fotomodel, wat haar een dankbaar onderwerp maakte van de Russische propaganda.Lyudmila, geboren in 1916, was één van de ongeveer 2000 vrouwelijke scherpschutters in het Sovjetleger. Uiteindelijk overleefden ongeveer 500 van hen de oorlog, waaronder Lyudmila. Na de oorlog studeerde zij geschiedenis en werkte nadien als historicus op het hoofdkwartier van de Russische Marine.
Zo belanden we in de moorddadige 20ste eeuw, meer bepaald bij twee Russische vrouwen.Eerst is er het partizanenmeisje Zoya Kosmodemyanskaya in de tweede wereldoorlog. Als 17-jarige werd ze door de nazi’s wreed gemarteld en vervolgens opgehangen. Volgens aanwezige dorpsgenoten had ze zich tot het eind toe fier en dapper gedragen. Ze had de Duitsers toegeschreeuwd dat ze haar wel konden ophangen, maar nooit 190 miljoen Russen.Een Duitse officier had van het dode half ontklede lichaam van Zoya foto’s gemaakt. Toen die later sneuvelde werden de foto’s door de Russen op zijn lichaam gevonden. Nu hadden de Russen een ongelooflijk sterk propagandamiddel in handen. Honderdduizenden Russische soldaten lieten zich daardoor inspireren om wraak te nemen op de dood van Zoya.
Maar de Engelsen waren daar niet tevreden mee. Zij wilden dat Jeanne d’Arc een smadelijke dood zou sterven. Nadat ze haar verplicht hadden weer mannenkleren aan te trekken werd het proces tegen haar heropend. Op 30 mei 1431 werd ze ter dood veroordeeld. Ze stierf als 19-jarige op de brandstapel in Rouen. Karel VII, die zijn kroon aan haar te dankte, had geen enkele poging gedaan om haar te redden.
Het proces tegen Jeanne begon op 21 februari 1431. In werkelijkheid was het een politiek proces. Bovendien zitten we in de tijd van de heksenvervolgingen en ook daarvoor moest dit schijnproces als voorbeeld dienen. De rechtbank probeerde op allerlei manieren Jeannes ketterij aan te tonen.Op 24 mei ondertekende het meisje de herroeping van de stemmen, toen ermee werd gedreigd haar onmiddellijk in het vuur te gooien. Ze trok weer vrouwenkleren aan en werd als berouwvolle ketter tot levenslange gevangenschap op water en brood veroordeeld.
In maart 1430 vertrok Jeanne met een aantal vrijwilligers weer naar het front. Bij een poging om Compiègne te ontzetten werd ze gevangen genomen. Het is daar dat ze probeerde uit de gevangenis van de Bourgondiërs te ontsnappen. Ze sprong uit een torenraam en werd bewusteloos weer opgenomen.De Bourgondiërs verkochten haar aan de koning van Engeland. Ze werd naar Rouen overgebracht en op Kerstmis 1430 in een andere kasteeltoren opgesloten.
Die Karel VII was koning van Frankrijk van 1422 tot aan zijn dood. Zijn gezag was echter beperkt tot een deel van Frankrijk. Hij moest zich verzetten tegen de aanspraken van de Engelse vorst Hendrik VI die met de steun van de Bourgondiërs het gebied ten noorden van de Loire en Gascogne in het zuiden beheerste.Na de overwinning bij Orléans werd op 30 juni 142 de tocht naar Reims ondernomen. Op 17 juli vond de kroning in de kathedraal plaats.
We maken een grote sprong naar de 15de eeuw.In de dertiger jaren van die vijftiende eeuw ging door vele landen het verhaal van het boerenmeisje Jeanne d’Arc. Zij kwam uit het Franse dorpje Domrémy. Toen ze dertien was hoorde ze voor het eerst stemmen in zich spreken.
Jeanne werd een nationale heldin in de honderdjarige oorlog van 1337 tot 1453. Ze was zeventien toen ze commandant Baudricourt kon overtuigen van haar roeping om Orléans, dat door de Engelsen bezet werd, te bevrijden en daarna Karel VII ter kroning naar Reims te brengen.
Ragnarök is een fataal eindpunt en beginpunt. Na deze slag zal de wereld geteisterd worden door natuurrampen en uiteindelijk in zee verdwijnen. Geen paniek echter. De wereld zal weer frisgroen uit de golven te voorschijn komen. De goden worden herboren en de wereld zal herbevolkt worden door twee overlevende mensen. De overeenkomsten met andere mythes is ook weer opvallend.
Wie of wat waren de Walkuren? In het Oudnoors spreken we van Valkyrjar. Het zijn strijdgodinnen in de Noordse mythologie. Oorspronkelijk waren het doods- en oorlogsgodinnen die op de rug van hellehonden de slagvelden afstroopten op zoek naar gevallen helden. Zij konden als boodschapper dienst doen voor de god Odin tijdens Ragnarök.
Zo is er de legende van Blenda, waarbij de vrouwen van Smaland in de Zuid-Zweedse regio het Deens leger versloegen. En hoe deden ze dat? Heel simpel: door hen eerst te verleiden en ze vervolgens om te brengen.
Een andere groep gevaarlijke dames zijn de Walkuren.Ook zij waren krijgers, maar nu zitten we wel in Noord-Europa. Daar is het de christelijke kerk die een eind gemaakt heeft aan de vrouwelijke strijdmacht.Bij de Slag om Bravalla tussen Denen en Zweden in het jaar 750 zouden honderden vrouwen meegevochten hebben.
De Amazigh kenden van oorsprong een matriarchale structuur. Het matriarchaat is, zoals u wellicht weet, een maatschappijvorm waarin vrouwen en vrouwelijke cultuur domineren, bij voorbeeld ook in het erfrecht. Deze maatschappijvorm verdween daar door de opkomst van de islam.
Een tamelijk nieuwe theorie neemt het werk van Herodotus als uitgangspunt. Herodotus was een Griekse geschiedschrijver die overleden is in 425 vChr. Hij plaatste het volk in Noord-Afrika en meer bepaald bij het berbervolk met de naam Amazigh. Dit volk had inderdaad veel vrouwelijke strijders en bezat dus overeenkomsten met de Amazones uit de Griekse mythes. Maar er is ook een verschil. Bij de berbers bestonden de strijders uit zowel mannen als vrouwen.
De vraag blijft natuurlijk of de amazones bestaan hebben of dat ze alleen leven in mythes en legendes. En als ze bestaan hebben wanneer en waar ze geleefd hebben. Hierover bestaan verschillende meningen.De Amerikaanse schrijfster Jeannine Davis-Kimball beweert dat zij het bewijs heeft gevonden door het DNA van een meisje uit Mongolië te vergelijken met dat van een skelet dat in een grafheuvel in het zuiden van Rusland gevonden is. In die grafheuvel was ook de wapenrusting van die vrouw mee begraven. Het enige wat de test van Davis-Kimball heeft bewezen is dat de Kazachen in Mongolië verwant zijn aan de krijgersvrouw in de grafheuvel.
De bekende schrijver en eerste wereldoorlogveteraan Robert Graves is iemand die over deze vrouwen publiceerde.Robert Graves was in zijn lange leven goed voor 140 werken. Bij de Slag aan de Somme in 1916 werd Graves zeer ernstig gewond. Hij stond zelfs even als overleden gemeld. Na een langzaam herstel bracht hij de rest van de oorlog door in Engeland.De vraag blijft natuurlijk of de amazones bestaan hebben of dat ze alleen leven in mythes en legendes. En als ze bestaan hebben wanneer en waar ze geleefd hebben. Hierover bestaan verschillende meningen.
Onze volgende halte zijn de amazones.Heel wat grafvondsten en mythes wijzen op het bestaan van deze vrouwen. Het zijn vooral de Griekse mythes die deze vrouwelijke krijgers vermelden.
