HOUTHALEN-HELCHTEREN

In goud een leeuw van sabel, geklauwd en getongd van keel, houdend een schildje van keel met een versmald kruis van goud, vergezeld van 18 blokjes van hetzelfde, 5 in elke bovenhoek, schuinkruisgewijze geplaatst, en 4 in elke benedenhoek, 2 en 2 geplaatst.Het schild geplaatst voor een Sint-Trudo van natuurlijke kleur op een grasgrond.

HOUTHALEN-HELCHTEREN

De fusiegemeente koos voor het vroegere wapen van Houthalen, geplaatst voor de Sint-Trudo uit het vroegere wapen van Helchteren.

Houthalen , dat aanvankelijk behoorde tot het domein van de graven van Loon, kwam in de 14de eeuw in handen van de familie van Heinsberg en vormde samen met Zolder, Stokrooi, Zonhoven en Houweiken het Land van Vogelzang.

De schepenbank van Houthalen, behoorde tot het beroepsressort van het Oppergerecht van Vliermaal, die een eigen zegel had, al bekend in 1581 & 1699.Daarop staat een leeuw die het wapenschild van de familie d’Autel vasthoudt : in keel een versmald kruis van goud, vergezeld van 18 blokjes  van hetzelfde, 5 in elke bovenhoek, schuinkruisgewijze geplaatst en 4 in elke benedenhoek, 2 en 2 geplaatst.

Jan, baron van Innhausen en Knyphausen, werd in 1579 heer van Vogelzang, door huwelijk met Oriane d’Autel.De wapens van Knyphausen (leuw) en d’Autel ( kruis en 18 blokjes) werden zo gecombineerd.

Helchteren behoorde vermoedelijk sinds de 7de eeuw tot het domein van de abdij van Sint-Truiden, waarover de graven van Loon sinds de 13de eeuw de voogdijrechten uitoefenden.De abdij kocht in 1281 deze rechten af. De zegel van Helchteren : Sint-Trudo, stichter van de abdij van Sint-Truiden, rechtopstaand, in priestergewaad, met nimbus, houdende in de rechterhand een palm  en op de linkerhand een kapel.

Aangezien de wapens van beide deelgemeenten grafisch moeilijk te combineren waren op één schild, bestaat het huidige wapen uit het wapenschild van Houthalen met als schildhouder de Sint-Trudo uit het wapen van Helchteren, maar dan in natuurlijke kleur.

HOESELT

Hoeselt was onder het Ancien Regime een Luikse enclave in het graafschap Loon.In 1706, werd Willem Gerard de Moffarts, erfvoogd van Romershoven, pandheer van Hoeselt.

Zijn afstammelingen behielden Hoeselt tot op het einde van het Ancien Regime.

In 1967, werd aan Hoeselt het wapen verleend van de familie de Moffarts, de laatste heren vóór de Franse Revolutie.

Als buitenversiersel bleef de kroon met 9 parels behouden.

In goud een dwarsbalk van zilver, omboord en getralied van sabel. Het schild getopt met een kroon van goud met 9 parels.

HEUSDEN-ZOLDER

Men opteerde voor een gedeeld wapen waarvan de rechterhelft Heusden en de linkerhelft Zolder symboliseren.

Het noorderlijk deel van Heusden, behoorde aanvankelijk tot het domein van Beringen, dat vermoedelijk al in de 8ste eeuw in het bezit was van de abdij van Corbie in Frankrijk.De voogdijrechten over dit domein werden later uitgeoefend door de graven van Loon en het gebied ressorteerde onder de buitenbank van Beringen.

Het zuidelijk deel van Heusden, werd meestal Houweiken genoemd en maakte deel uit van de heerlijkheid en later baronie van Zolder ofwel Vogelzang.

De rechterhelft van het huidige wapen, die Heusden symboliseert, gaat terug op een zegel van de binnen - en buitenbank van Beringen uit 1477.

Zolder, behoorde aanvankelijk tot het domein van de graven van Loon, die er waarschijnlijk al in de 12de eeuw een burcht bouwden.Het wapen van de familie Villenfagne, laatste feodale heren van Zolder-Vogelzang, staat in de linkerhelft van het hudige wapen en symboliseert de deelgemeente Zolder.

Gedeeld 1. gedwarsbalkt van 10 stukken van goud en van keel met een vrijkwartier van zilver beladen met een gaande beer van natuurlijke kleur, geringd van sabel

2. in zilver een schuinbalk van sabel, beladen met 3 schelpen van goud in de r

HERK-de-STAD

Men opteerde voor een combinatie, in een gedeeld schild, van de vroegere wapens van Herk-de-Stad en Schulen.

Herk, van de 13de tot de 18de eeuw meestal vermeld als Wuestherck, behoorde tot het graafschap Loon. In 1794 kreeg het de franse naam Herck-la-Ville om het te onderscheiden van het nabijgelegen Sint-Lambrechts-Herk.

In het begin van de 14de eeuw was Herk al een klein versterkt centrum van een bloeiende lakennijverheid.

Het gebied buiten de wallen ressorteerde onder een Loonse buitenbank met als beroepshof de buitenbank van Bilzen.Op een zegel van Herk uit 1307 voorkomt het gedwarsbalkt wapen van Loon.

In 1871 kreeg Herk-de-Stad een doorsneden wapen. In de bovenste helft prijkt Sint-Maarten, patroon van de parochiekerk, in de kleuren van Loon. In de onderste staat het gedwarsbalkt wapen van Loon.

Schulen maakte sinds de middeleeuwen deel uit van de vrije heerlijkheid en later baronie van Lummen, waarvan ٠toebehoorde aan de familie van der Marck en Πaan de hertog van Brabant. Lummen werd eeuwenlang betwist tussen Brabant en Loon.

In 1952 kreeg Schulen het oorspronkelijk wapen Arenberg, zoals het voorkomt in het eerste en vierde kwartier van het gemeentewapen van Lummen.

Gedeeld 1. doorsneden a.in keel een Sint-Maarten te paard, zijn mantel delend met een arme, alles van goud

b. gedwarsbalkt van 10 stukken van goud en van keel

2. in keel 3 vijfbladen van goud, doorboord van het veld.

HECHTEL-EKSEL

Eksel behoorde sinds het begin van de 8ste eeuw aan de abdij van Sint-Truiden en kwam later grotendeels in het bezit van het grafelijk domein van Loon.

Dit wapen gaat terug op een zegel van de schout en schepenen van Eksel uit 1625. Het vertoont een schild met drie schuinbalken, respectievelijk beladen met de hoofdletters   E X L

In zilver 3 schuinbalken van sable, respectielijk beladen met de hoofdletters E X L van goud linkerschuinbalksgewijze geplaatst

HASSELT

Vanaf de 13de eeuw fungeerden in Hasselt 2 schepenbanken, een binnenbank en een buitenbank.Ze hadden elk hun zegel, maar in de 18de eeuw was er een zegel van de beide banken samen.

Het 18de eeuwse zegel voor de binnen- en buitenbank samen vertoond een schild : gedeeld 1. Loon en 2. Hasselt.

In 1721 liet de stad een nieuw groot en gemeen zegel snijden : met daarop een oval schild, gedeeld 1.Loon en 2.een hazelaarsstruik.Het schild is omlijst met gebladerte en getopt met een uitkomend aanziend hert, de voorpoten rustend op het schild.

De hazelaarstak; duidelijk een sprekend symbol voor Hasselt, werd al sinds het einde van de 13de eeuw op de zegels van de binnenbank gecombineerd met het dwarsbalkt van Loon.

Zoals in andere steden, verschijnt het lint met de hoodletters S.P.Q.H. onder het schild op het einde van de 17de eeuw (S.P.Q.H. dit wil zoveel zeggen als - Senatus Populus Que Hasselt of de Senaat en het Volk van Hasselt ?)

Gedeeld 1. gedwarsbalkt van 10 stukken van goud en van keel

  2. in zilver een geplante hazelaar van sinopel;

het schild omboord van goud.Het schild getopt met een uitkomend en aanziend hert van natuurlijke kleur en omlijst met 2 acanthusbladeren van sinopel. Het geheel rustend op een lint van zilver beladen met de letters S.P.Q.H. van goud.

HAMONT-ACHEL

Hamont, in de 14de eeuw al een stadje met versterkingen en markten maar zonder eigen stadsrecht, werd de 10de stad van Loon, onderworpen aan de wetten van het graafscghap.De rechtsmacht  van de schepenen van Hamont strekte zich ook uit over Achel en Sint-Huibrechts-Lille.

Het schild van Hamont is gedeeld van

1. het gedwarsbalkt wapen van Loon, waartoe Hamont sinds 1401 behoorde en

2. gekanteelde en tegengekanteelde dwarsbalken, zijnde het wapen van het huis van Arkel, waaruit de 14de eeuwse heren van Grevenboek stamden.Het schild is getopt met een aanziende helm die als helmteken een merloen heeft.

Gedeeld 1. gedwarsbalkt van 10 stukken van goud en van keel

2. in zilver 2 gekanteelde en tegengekanteelde dwarsbalken van keel.Het schild getopt met een aanziende helm van zilver,getralied, gehalsband en omboord van goud, gevoerd en gehecht van lazuur, met wrong van goud en van keel, en met dekkleden rechts van goud en van keel, links van zilver en van keel; helmteken : een merloen van keel.

HAM

De gemeenteraad koos een wapen dat teruggaat op een schepenzegel uit 1704.Het schild daarop vertoont een gedwarsbalk van 8 stukken met een gekroonde leeuw over alles heen.Het gat hier om het wapen van de familie van Hoensbroeck, heren van Ham van 1557 tot 1684.

Gedwarsbalkt van 8 stukken van zilver en van keel met een leeuw van sabel, gekroond van goud, over alles heen.

HALEN

Halen was onder het Ancien Regime de hoofdplaats van één der 3 meierijen van het kwartier Tienen.Voor het wapen greep Halen terug  naar een schepenzegel dat sinds 1262 tot in de 17de eeuw in gebruik was.Het vertoont een schild  met een dubbele adelaar.

Omdat de helft van een vertikaal gedeeld schild nogal smal is voor een dubbele adelaar, werd slechts de heraldische rechterhelft ervan afgebeeld.De kleuren werden overgenomen van het vroegre wapen van Halen.Het resultaat is in zilver een halve adelaar van sabel.

Ook het wapen van Zelem werd niet zomaar overgenomen.Zelem behoorde zeker vanaf de 12de eeuw tot in 1472 toe aan de heren van Diest.

Op een Zelemse zegel in 1431 en 1667 prijkte een schild met 2 dwarsbalken en een vrijkwartier met hetzelde wapen en een blokzoom.Dit blasoen werd in het nieuwe gemeentewapen gekozen om Zelem te symboliseren.

Gedeeld 1. in zilver een halve adelaar van sabel

2. in goud 2 dwarsbalken van sabel een een blokzoom van zilver en van keel

GINGELOM

Mede door de aanwezigheid van een burcht, één der sterkste vestingen van het Land van Loon, werd Montenaken de zetel van een ambt of drossaardschap dat 36 dorpen in Zuid-West-Limburg en Noord-West-Luis omvatte.

Het oudste bekende zegel uit 1308 en 1333 vertoont een burcht met een weemuur, een donjon en 2 hoektorens.

Deze versterking werd herleid ( zie zegels uit 1484 en 1613) tot een gekantelde toren, begeleid van 2 eikentakken.

In zilver een geopende tweemaal gekantelede burchttoren van lazuur.

GENK STADSWACHTERS

Op 28 maart 1996 wordt een plaatselijk werkgelengeheids agentschap (Pwa) gesticht te Genk. 34 stadswachten worden gerecruteerd in het kader van het veiligheidscontract. Een gedeelte van deze stadswachten wordt naar de politie afgedeeld, en ressorteert onder de dienst Preventie

Borsthanger van de motorrijders van Genk

GENK

GENK

Het huidige wapen gaat terug naar een zegel uit de 15de eeuw.

Waarschijnlijk behoorde Genk in de 8ste-12de eeuw tot het domein van de abdij van Munsterbilzen.

Op het einde van de 13de eeuw kwam het in het bezit van de graven van Loon en in de 14de eeuw gingen de heerlijke rechten over naar de Bischoppelijke Tafel van Luik.

In de 15de eeuw zegelde zij met een gedeeld wapen van 1. Loon en 2. een Soint-Maarten.

Nog 6 andere verschillende borsthangers van grijs metalen kleur

GENK

Gedeeld 1. gedwarsbalkt van 10 stukken van goud en van keel

2. in lazuur een Sint-Maarten te paard, zijn mantel delend met een arme, het geheel van goud.

4 verschillende goudkleurige borsthangers

DILSEN-STOKKEM

Het wapen gaat terug op zegels van de stadsmagistraat van Stokkem uit 1468 en 1687.

Stokkem en Maaseik waren de 2 enige Loonse steden van het Maasland.Stokkem had een grafelijke burcht en was de hoofdplaats van één der vijf ambten of kwartieren van het graafschap Loon.

Onder het ambt Stokkem ressorteerden o.m. Dilsen, Elen, Lanklaar en Rotem, dus samen met Stokkem zelf alle deelgemeenten van het huidige Dilsen.

Op de hoger vermelde zegels van Stokkem staat een perron met 3 treden afgebeeld.Aan de daarop geplaatste kolom, die getopt is met een pijnappel en een kruis, hangt een schild met het gedwarsbalkte wapen van Loon. Het geheel is ondersteund door een uitkomende gaffelvormige lindeboom.

Al deze figuren werden op een schild geplaatst, in de kleuren van het graafschap Loon, namelijk goud en keel.

DIEPENBEEK

Diepenbeek voert het wapen van de Duitse Orde, de laatste heer van de plaats.

Na de dood van Jan van Schoonvorst in 1433 werd de heerkijkheid Diepenbeek verdeeld. Eén helft kwam in handen van de familie van Schoonvorst, later opgevolgd door de van Gaveres ( tot 1678) .De andere helft was achtereenvolgens in het bezit van de families de Hornes en de Merode ( tot 1662)

In 1662 en 1678 kon de landcommandeur van Alden Biesen de 2 helften aankopen en werd de Duitse Orde de laatste heer van Diepenbeek. Zij had daar trouwens sinds de 12de eeuw belangrijke bezittingen.

Het wapen dat in 1961 aan Diepenbeek werd verleend, is dat van de Duitse Orde.Het geruit schild, wapen van de familie van Diepenbeek, is geplaatst voor een Sint-Servaas, patron van de parochiekerk, die al in de 14de eeuw voorkwam op een zegel.

Van zilver met een breedarmig kruis van sabel, het schild geplaatst voor een Heilige Servatius rechtstaand, naar voren gekeerd, met nimbus, gekleed met zijn bisschoppelijke gewaden, houdend in de rechterhande en sleutel en in de linkerhand een bisschopsstaf, de kromming naar buiten gekeerd, alles van goud.

BREE 

In 1902 kreeg Bree de erkenning van een gedeeld wapen.De kleuren van het gedwarsbalkt zijn die van het graafschap Loon waarin Bree was gelegen.Op zegels uit 1425,1676 en 1678 was het schild getopt met de aartsengel die zijn tegenstander neervelt.

Het 2de gedeelde van het wapenschild vond men nadien : in sabel 2 palen van goud

Gedeeld 1. gedwarsblakt van 10 stukken van goud en van keel

2. in sable 2 palen van goud

Het schild getopt met een Sint-Michiel met de draak van zilver.