Gerard Gaudaens levensverhaal start in 1927. Hij werd op 9 januari 1927 te Sint-Niklaas geboren, als tweede zoon in het gezin van kunstsmid Jean Gaudaen, vak dat Jean later moest opgeven om gezondheidsredenen. Vinden we hier niet al een genetische bron voor Gaudaens artistiek talent en handvaardigheid? Zoals bij vele beeldende kunstenaars stellen we bij Gerard Gaudaen reeds jong een niet aflatende tekenwoede vast, hij groeide op al tekenend. Gesteund door zijn vader en zijn tekenleraar Romain Malfliet, de bekende etser en grafische chroniqueur van het Waasland en Antwerpen, trok hij als elfjarige naar de avondcursus tekenen aan de Stedelijke Academie van Sint-Niklaas.XML:NAMESPACE PREFIX = O />
Voor Gaudaen is de tekenkunst de basis van alle grafische expressies. Met volle inzet zal hij zijn opleiding verderzetten aan de Koninklijke Academie in Gent. Hij kan daar voldoende kennis verwerven om in 1947 voor de Centrale Examencommissie zijn diploma van tekenleraar te behalen.
In Gent brengt de bekende houtgraveur en illustrator Victor Stuyvaert hem in de ban van de houtsnede en de houtgravure. Heel zijn leven zal hij zijn bewondering en waardering voor Stuyvaert blijven behouden. Maar Gaudaen is een sterke persoonlijkheid, een man naar het hart van August Vermeylen: "die is wat hij is". Zo is er geen enkele stijlverwantschap tussen het werk van leermeester Victor Stuyvaert en leerling Gerard Gaudaen, noch stilistisch noch inhoudelijk. Alleen belangrijke kunstenaars maken zich volledig los van hun leermeester. Gaudaen is warmer en gaat daarom ook dieper dan Stuyvaert, over het werk van Stuyvaert hangt iets meer koelheid.
In de belangrijke monografie Gerard Gaudaen (1997) door George Demey en l. van den Briele duidt Demey de persoonlijkheidsstructuur van Gaudaen als extravert en belevend, een waarnemingstype. Demey schrijft: "Dergelijke typen houden van gezelligheid en maken een sympathieke indruk" (p. 25). Er is zelfs nog meer, Gaudaen maakt niet alleen een sympathieke indruk, hij is ook een aimabel man. Een warme joviale vent. Het is dan ook begrijpelijk dat hij de stellingen van zijn leraars Victor Stuyvaert en Mark Severin onderschrijft: 'Een kunstenaar moet een mens gelukkig maken".
Van 1947 tot 1991 had Gerard Gaudaen een rijke loopbaan, van leraar tekenen te Sint-Niklaas over leraar houtsnede aan de Academie van Gent en Antwerpen tot directeur van het Nationaal Hoger Instituut en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen. Vakmanschap, inhoud, artistieke en menselijke meerwaarde, dat alles vinden we in het werk van Gerard Gaudaen. Gerard Gaudaen overleed op 75jarige leeftijd..
Gerard Gaudaen en Reynaert de vos
Reynaert is niet de onbaatzuchtige vrijheidsstrijder zoals Tijl Uilenspiegel, maar in Vlaanderen krijgt hij toch dikwijls dit aureool, al is dit positieve beeld nu wel aan het veranderen. Gerard Gaudaen als Waaslander en vechter tegen onrecht, werd reeds vroeg in zijn kunstenaarsleven aangesproken door de Reynaertfiguur. Hij kent het meesterwerk ook echt naar geest en inhoud. Hij zal zich in zijn illustratief werk en ex-libriswerk dikwijls door de Reynaert laten inspireren. Tijdens een vroeger bezoek vertelde hij, dat hij ook sterk geïnspireerd is door de Reineke Fuchs en vooral door de illustraties van Kaulbach. Hij heeft grote waardering voor het werk van Kaulbach en de antropomorfe kracht van zijn prenten.
In 1995 graveerde Gaudaen twaalf grote Reynaertprenten die in een verzamelmap werden uitgegeven. Hierna gaan we deze prenten bespreken.
Prent 1 (Zie hoger) De Hofdag
- ergens in de sinksendagen,
- toen de bosjes en de hagen
- vol met groene blaadjes stonden,
- had koning Nobel doen verkonden
- dat hij een hofdag houden zou.
(Hertaling Verniers, zie website vzw Reynaertgenoorschap)
Alle dieren groot en klein komen naar de hofdag. Alleen Reynaert, die een regen van klachten vreesde, liet zich niet zien. Botsaert de aap heeft zich naast koning Nobel genesteld en kijkt onderdanig naar hem op. Voor de koning zien we Belijn de ram, Grimbeert de das, Tibeert de kater, Izegrim de wolf en Bruun de beer. Gaudaen heeft zijn prent compositorisch evenwichtig opgebouwd. Koning Nobel is groot en dominant uitgebeeld. De andere dieren evoceren een bange of toch onderdanige lichaamstaal.
|