Acer Palmatum Volubile , bonsai werd zijn redding .

Ja, ergens midden de jaren ’80 kocht ik mij een plantje van zo 1 m lengte met een stammetje van ongeveer 1 cm dikte zoals er zo vele staan op een kwekerij . Acer Palmatum Volubile is een Japanse esdoorn die goed zon verdraagt , terwijl de meeste esdoorns houden van een standplaats met half schaduw . Die had ik mij aangeschaft met het doel deze aan te planten in onze voortuin die op het zuiden is gericht en dus veel zon zou krijgen . Jaren groeide de esdoorn daar , was spectaculair van uitzicht in de herfst door zijn wonder mooie herfstverkleuring . Nooit gedacht dat dit ooit nog eens een bonsai zou worden .

De boom had een mooie habitus , 2,50 tot 3 m hoog en onderaan een stamdiameter van wel 5 cm . toen de verwelkingsziekte “ Verticillium Albo – Atrum “ toesloeg . Een groot deel langs ene kant van de boom , ja een ganse grote tak was verloren , eerst werd die tak zwart van kleur en daarna verdroogden de bladeren ( de typische symptomen van de verwelkingsziekte ), de boom was volledig uit zijn evenwicht . Bij ondervinding weet ik dat aangedrukte aarde mede oorzaak kan zijn van die verwelkingsziekte en na het volledig wegsnoeien van de dode tak besloot ik de boom uit te graven om hem zo nog een kans te geven om te overleven en de boom te redden , alle aarde werd van de wortelkluit verwijdert en de boom werd ingesnoeid en opgepot in een nieuw luchtig grondmengsel .

De stam werd ingekort tot op drie takken op 30 cm boven de wortelvoet . De boom kreeg dan de nodige rust om te bekomen en te herstellen van de ingreep .Het volgende jaar werden die drie takken bedraad en omhoog gebogen om zo een kruin te vormen , Op die gesteltakken werden dan in de volgende jaren takken bij gekweekt en ook bedraad en in de goede groeirichting gezet waarna ook de fijnere vertakking volgde door tijdig de boom te trimmen , d.w.z. wanneer de knoppen opengaan komen er drie groeipunten te voorschijn en als u de middelste groeipunt onmiddellijk wegneemt krijgt u korte internodieën ( dit is de afstand tussen twee takken - groeipunten ).Wacht u een paar dagen vooraleer een groeipunt weg te nemen bent u onherroepelijk te laat en zal de indernodie te lang zijn en kunt u na verharding van de nieuwe tak alles wegsnoeien en de volgende groei afwachten om opnieuw te beginnen .Daarom is dan op dat moment dagelijkse controle nodig om de boom te trimmen . Bepaalde soorten Japanse esdoorns hebben twee groeimomenten in één seizoen en andere maar één groeimoment , onder dit laatste valt de Acer Palmatum Volubile . Ieder jaar na uit uitlopen en verharden van de bladeren neem ik al de grootste bladeren weg ( steeltje laten staan ) om zo licht en lucht ( zon ) binnen in de boomkruin te krijgen en binnenin taksterfte te vermijden .De boom maakt dan nieuwe knoppen aan gereed voor volgend jaar ! Zo blijft de boom dan het ganse jaar tot de mooie herfstkleuren verschijnen en de boom van groen , mooi rood wordt .Kagami Sjiko schreef eens :” Hoe benijdenswaardig mooi worden esdoornbladeren juist voor ze sterven “! Waarna de bladeren afvallen en het silhouet , de naakte boom te voorschijn komt . In Japan stellen ze loofbomen in hun wintersilhouet ten toon , zo zie je beter de opbouw van de boom terwijl als hij in blad staat de takkenstructuur meer verborgen blijft .Zo heb ik die Acer Palmatum Volubile kunnen redden en prijkt hij al vele jaren tussen mijn bonsaicollectie !

Creatie van bonsai - Alnus Glutinosa - Zwarte Els .

Ik plantte een zwarte els ( jong boompje) met 1.5 cm stamdiameter onderaan de boom en 1.80 m hoog in onze tuin in 1980 .Wij lieten de boom daar volwassen worden tot een aan de wortelvoet 10 cm diameter en hoger op de stam had de boom 6 cm diameter . De boom was ongeveer 5 m hoog geworden . Met bonsai was ik bezig vanaf 1984 en in 1990 trok de wortelvoet van die bewuste els mijn aandacht , een mooi open gespreide voet met mooie gestelwortels .” Zou ik van die els een bonsai kunnen maken” was de vraag . Ik ging de uitdaging aan in april 1990 .

De stam werd schuin doorgezaagd juist boven de onderste tak die zich 30 cm boven de grond bevond . Later zou ik die onderste tak ( 1cm dik ) bedraden en omhoog richten om er de top , verlengde van de stam van de bonsai van te maken . Terwijl de boom stevig verankerd was met de grond in onze tuin maakte ik de stam hol ( saba-miki ) ,alle kernhout werd verwijderd tot ongeveer één cm van de bast om de boom nog zijn stevigheid te laten behouden . De nu holle stam werd ingesmeerd met vaseline om het hout te beschermen tegen de weersinvloeden en om het rotten tegen te gaan . Mijn persoonlijke mening is dat insmeren met vaseline een natuurlijker uiterlijk geeft aan dood hout bij loofbomen , beter dan het insmeren met het bekende jin-product die een te witte kunstmatige indruk nalaat , dit past beter bij bonsai uit naaldbomen .

Daar de boom reeds 10 jaar voluit had mogen groeien in volle grond was ik de mening toegedaan dat de boom een enorm wortelgestel moest hebben . Langs de zuidzijde van de stam werden alle wortels met een spade doorgestoken op ongeveer 25 cm van de stam , dit voor de helft van de wortelkluit , ook langs de onderzijde werden de wortels doorgestoken en de enorme penwortel weggezaagd . Potgrond gemengd met kiezelsteentjes werd aangebracht tussen de aanwezige gestelwortels om zo de groei van fijne haarwortels te bekomen . Zo bleef de boom één jaar staan waarbij de aangebrachte potgrond gedurende dat jaar altijd vochtig werd gehouden om de eventuele nieuwe haarwortels in leven te houden en verdrogen te voorkomen . Gedurende dit jaar ontwikkelden zich zeer vele knoppen op de stam en de naar omhoog gebogen zijtak die verlengde stam werd . Els loopt zeer gemakkelijk uit op het oude hout . Na selectie van de knoppen kweekte ik gedurende dat jaar de gesteltakken die ik omlaag boog en met een bonsaidraad vast pinde in de tuingrond . Na dat jaar werd in het volgende voorjaar langs de noordzijde van de stam de wortelkluit bewerkt zoals de zuidzijde na eerst gepolst te hebben hoe de situatie nu was op de zuidzijde . De boom had zeer goed gereageerd op de ingreep en een mooie kluit haarwortels aangemaakt langs de zuidzijde . Het daarop volgende jaar ( 1992 ) werd de boom uitgegraven nu ik zeker was van zijn overlevingskansen . Was dat een heerlijk moment ! De bonsai in wording werd opgepot in een bonsaischaal . Na het kweken van de gesteltakken werd er voor fijnere vertakking gezorgd , de boom kreeg langzaam maar zeker met de jaren een beter uiterlijk . Door lenticellen op de stam is de schors anders dan bij andere bomen . Bloemen en de typische vruchten heb ik aan de els tot heden nog niet gehad . Bonsaischaal in schaal met water zetten gedurende het groeiseizoen want els vraagt veel water !

* Elzen behoren tot de familie van de berken . De Alnus is bladverliezend , meestal zijn de winterknoppen gesteeld en blauw-paars van kleur . De Alnus Glutinosa verkiest moerassige groeiplaatsen of langs waterpoelen . De wortels groeien langs de oppervlakte . Typisch aan elzen is dat de wortels in symbiose leven met mychorizen . Aan de wortels zitten wortelknolletjes die deze bacteriën bevatten deze kunnen de stikstof die zich in de grond bevindt binden en gebruiken .

Zwarte Els met aangepaste bladgrootte dit na bladsnoeien .