Fred Bervoets (Burcht, 12 mei 1942)[1] is een Belgische schilder, tekenaar en graficus. Hij werd geboren tijdens de Tweede Wereldoorlog en groeide op in de rook van de fabrieken in de haven te Zwijndrecht en in de schaduw van dekerk van Burcht. Hij volgde opleidingen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen en aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten aldaar. Zijn leermeesters waren Antoon Marstboom, Rik Slabbinck, Julien Creytens en René De Coninck. Reeds tijdens zijn studies genoot hij erkenning, zo ontving hij de Laurent Meeusprijs (1961), de Camiel Huysmansprijs (1963) en was hij laureaat van ‘300 jaar Academie’ (1964). Het œuvre van Bervoets vertoont geen homogeniteit of continuïteit in de strikte zin van het woord. Zowel thematisch als stilistisch ondergaat zijn werk nogal wat veranderingen. Men deelt dan ook zijn œuvre vaak in ‘reeksen’ in. De periode van 1964 tot 1970 werd gekenmerkt door invloeden van de Cobrabeweging hoewel de werken steeds nauw op de leef- en ideeënwereld van Bervoets blijven aansluiten. Vanaf 1970 duiken er vaakslangen en darmachtige figuren op in zijn werken. Ze zijn de voorbodes van de Spagetti's - drukke vertellingen in een psychedelische sfeer op steeds grotere canvassen. In de periode 1972-1974 verlaat hij deze intensieve werkwijze en komen totems en kasten op de voorgrond. Daarnaast maakt hij steeds vaker gebruik van de assemblage-techniek, waarbij hij etsen combineert, verknipt en bijkleurt en ze op de doeken kleeft, of met spijkers en touwtjes vastmaakt. Hij maakte in deze periode vooral gebruik van grijs, blauw en groen met rode - agressieve - accenten. Deze gaat over in een reeks Grijzen ('75). In zijn werken volgend op deze periode weerklinkt woede en verdriet om het verlies van zijn verfbroeder Jan Cox in 1980 en het drama van Wounded Knee op 27 februari 1973. Daarnaast vergroot hij kleine anekdotische krabbels met de episcoop en herschildert ze. In 1982 exposeerde hij in de KMSKA te Antwerpen en een jaar later ontving hij de Lobende Anerkennung van de jury van de Europese grafiek te Baden-Baden, na zijn deelname aan de 17e Biënnale van São Paulo. Voorts illustreerde hij onder meer werk van de dichter Marcel van Maele en als schilder-graficus maakte Bervoets meerdere grafiekedities (etsen, zeefdrukken, lithografieën en affiches) en grafiekmappen. Vanaf 1987 worden zijn werken gekenmerkt door verminkte zelfportretten en littekens en worden zijn werken minder narratief. Ze werden veelal in de duisternis van de nacht gemaakt met acrylverf op ongeprepareerde doeken. Datzelfde jaar werd tevens gekenmerkt door de Nevada-cyclus, een reeks impressies - veelal op bruin inpakpapier of camouflagedoek - van zijn reis naar naar de Mojavewoestijn en zijn bezoek aldaar aanAlbert Szukalski. In 1991 ontving hij de Staatsprijs voor Beeldende Kunst en in 1994 exposeerde hij zijn werk naast dat van Jean-Michel Basquiat(1960-1988) onder de titel A Museum in the making in het Scottsdale Center for the Performing Arts te Scottsdale. In 2007 stelde hij tentoon in het MUHKA te Antwerpen en in 2009 verscheen van de hand van de fotograaf Dirk Vermeirre een fotoboek over Bervoets, waarbij hij hem portretteerde in zijn dagelijks leven. Opmerkelijk in zijn recente werken is het feit dat hij steeds vaker in zijn eigen taferelen figureert. Zo is hij er op te zien als gespierde Aboriginal, motorrijder of in een pijnlijke constellatie bij dedokter ]Bekende werken uit deze periode zijn Klokken voor kanonnen (2002-'04), Welcome Home - De visvangst (2000), Buite-verblijf (2009) en De val van Fred (2012). Deze zijn te bezichtigen in een permanente tentoonstelling in Galerij De Zwarte Panter te Antwerpen[ Daarnaast gaf hij lange tijd les aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Antwerpen; hij was er de leermeester van onder anderen Tom Liekens, Vaast Colson, Guy Donkers, Lieven Segers en Cindy Wright. De in Antwerpen wonende en werkende Bervoets exposeerde onder meer in Antwerpen, Deurle, Gent, Heusden-Zolder, Knokke, Mechelen, Moskou, in de Amerikaanse Nevadawoestijn,Oostende, Turnhout en in zijn geboortestreek Burcht-Zwijndrecht.
Léon De Smet (Gent, 20 juli 1881 – Deurle, 9 september 1966) was een Vlaams kunstschilder. Hij is de broer van Gustave De Smet, ook een kunstschilder. Léon De Smet studeerde aan de Gentse Koninklijke Academie voor Schone Kunsten samen met zijn broer Gustave De Smet. Léon en Gustave behoren tot de tweede groep van Sint-Martens-Latem, de kunstgroep die in de streek rond Sint-Martens-Latem ging wonen om er in contact met de eenvoud van de Leiestreek tot een nieuwe kunst met een dieper inhoud te komen. Léon was daar onder andere bevriend met de kunstenaars Valerius De Saedeleer, Maurice Sys, Constant Permeke, Frits van den Berghe,Gustave Van de Woestyne en zijn broer Karel Van de Woestijne, een dichter. Bij het begin van de Eerst Wereldoorlog vluchtte Léon naar Groot-Brittannië, waar hij grote roem kreeg, Hij kreeg een individuele tentoonstelling in januari 1917 in de Leicester Gallery in Londen. Toen hij in 1920 terugkeerde naar België kreeg hij een grote tentoonstelling in de Brusselse Galerie Georges Giroux. In 1953 werd hij geëerd in het Gentse Museum voor Schone Kunsten met een grote, individuele tentoonstelling. Het oeuvre van Léon De Smet wordt gerekend tot het impressionisme, expressionisme en pointillisme. Hij schilderde voornamelijk met toetsen, zoals in De verliefden(1911), maar hij had ook periodes waar hij grote vlakken schilderde zoals in Dame met waaier(1924). Zijn kleurenpalet is meestal iets meer gedempt, hoewel telkens een grote diversiteit van kleuren ontstaat in zijn werken. Zijn composities zijn voornamelijk zeer evenwichtig
Gustave Franciscus (Gustaaf) De Smet (Gent, 21 januari 1877 – Deurle, 8 oktober 1943) was een Vlaams kunstschilder. Samen metConstant Permeke en Frits Van den Berghe behoort hij tot de grote drie van het Vlaamse Expressionisme. Hij signeerde zijn werken vaak metGust. De Smet. Zij vormden, voor en na de Eerste Wereldoorlog, de tweede kunstenaarsgroep van de Latemse Scholen, aan de Leie te Sint-Martens-Latem. Gustave De Smet was, in deze groep, wel de kunstenaar die het langst onder kubistische invloed werkte. Hij werd de schilder van het Vlaamse vrolijke leven, in sereen sterke composities. De Smet werd geboren als zoon van de huisschilder-decorateur en fotograaf Jules De Smet. Gustave had een 4 jaar jongere broer, de impressionistische Léon De Smet. Beiden volgden de Gentse Academie. Terwijl Gustave eerder onregelmatig volgde, was Léon een schitterend student. De Smet trouwde in 1898 met Gusta Van Hoorebeke en bleef in Gent wonen. Eerst in 1908 volgde hij zijn broer Léon naar Sint-Martens-Latem. Daar ging hun aandacht eerder uit naar het impressionistische luminisme van Emile Claus, die in het nabijgelegen Astene verbleef, in zijn villa Zonneschijn. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, week Gustave met zijn gezin en zijn vriend Frits Van den Berghe uit naar Nederland. Van 1914tot 1922 verbleven zij te Amsterdam, te Hilversum, te Laren en te Blaricum. In Nederland leerde hij zowel het Duitse als het Hollandse expressionisme kennen, waarbij de Franse schilder Henri Le Fauconnier een voortrekkersrol speelde. Dit betekende het grote keerpunt in zijn kunst. In 1922 keerde hij naar België terug, om samen met Frits Van den Berghe bij Permeke in te trekken, te Oostende. Toen had hij toch al de Sélection-beweging op gang gebracht, met de Brusselse kunstkenners André de Ridder en Paul-Gustave van Hecke. Na enige maanden trok hij weer naar zijn Leiestreek en in 1923 ging hij in Bachte-Maria-Leerne wonen en daarna in Afsnee, om zich ten slotte in 1927 in Deurle te vestigen. Zijn expressionisme, met de eigen kubistische inslag, had op dat moment een hoogtepunt bereikt, met zijn circus- en kermistaferelen, zijn accordeonspelers en zijn evocaties van dorp en huis, doordrenkt van zijn specifiek coloriet. Op dat ogenblik stond zijn expressieve kracht mijlenver van de visie van zijn broer Léon. De Smet overleed op 66-jarige leeftijd te Deurle. In reactie op De Smets dood zei Permeke: "Hij was nooit klein." De Smets woonhuis wordt bewaard als lokaal museum, dat een duidelijk beeld geeft van de leefomgeving en het atelier. Om de tand des tijds een beetje bij te vijlen heeft de gemeente geopteerd om het museum te restaureren onder leiding van architect Maarten Dobbelaere.
Albijn Van den Abeele, ook wel Albijn Van Den Abeele, soms ook Albijn van den Abeele, (Sint-Martens-Latem, 27 augustus 1835 – aldaar, 22 december 1918) was een Vlaamsekunstschilder uit de Latemse school. Van den Abeele was aanvankelijk schrijver en begon pas op veertigjarige leeftijd te schilderen. In zijn eerste werken domineren de zwart-bruintonaliteiten. Vanaf 1890 begon hij met zijn serie bosgezichten, waarin nieuwe en verfijnde kleurschakeringen naar voren treden. Hij schilderde met veel nauwgezetheid vooral natuurgezichten en landschappen. Valerius De Saedeleer onderging de invloed van zijn werk Van den Abeele werd gemeenteraadslid in 1863 en schepen in 1867, alsook burgemeester van 1869 tot 1876 van Sint-Martens-Latem. Nadien werd hij gemeentesecretaris van zowel Latem als van Afsnee.
Latemse Scholen Zonder dat het om statutair georganiseerde verenigingen gaat, is er in de Vlaamse kunstgeschiedenis toch sprake van belangrijke "Latemse" kunstenaarsgroepen, bekend als de Latemse Scholen, in de eerste helft van de 20e eeuw. Deurle en Sint-Martens-Latem, twee dorpen aan de Leiebochten ten zuiden van Gent, zijn er de bakermat van. Tot de eerste groep, de zogenoemde "mystiekers" behoorden Albert Servaes, George Minne, Gustave Van de Woestyne, Valerius De Saedeleer en Albijn Van den Abeele. Deze eerste groep werd opgericht door leerlingen van de Academie van Gent die zich wilden afzetten tegen het impressionismeen meer belangstelling hadden voor het realisme. Er groeide een kolonie rond de dichter Karel van de Woestijne en de beeldhouwer George Minne, die deze eerste groep op sleeptouw namen en hen in de richting deden gaan van het "stedelijk symbolisme". Men spreekt dan over de groep der mystieke symbolisten. Door zijn vriendschappelijke contacten met Albijn Van den Abeele, gemeentesecretaris van Sint-Martens-Latem, kwam ook Emile Claus zich vestigen in het nabijgelegen Astene. Met hem doet ook het luminisme zijn intrede in deze groep. De tweede "school" ontstond rond 1905 rond de expressionisten Constant Permeke, Jos Verdegem, Gust De Smet, Léon De Smet en Frits Van den Berghe. Vooral die laatste groep had een spectaculaire invloed op de ontwikkeling van de latere modernistische bewegingen in België. De derde Latemse groep, tot die groep worden gerekend: Hubert Malfait, Albert Saverys, Jozef De Coene, Arthur Deleu, Albert Claeys, Victor Lorein, Achiel Van Sassenbroeck, Jules Boulez,Louis Pevernagie en Maurice Schelck. Sommige critici hebben het ook over de 'vierde generatie Latemse schilders' of de 4de "school" met Fons Roggeman, Luc-Peter Crombé, Joe Van Rossem, Chris Pots, Jef Wauters, Lea Vanderstraeten en Evarist De Buck.De vorming tot "School" dient hierbij sterk gerelativeerd. Ten hoogste ging het om een gezamenlijk dorpsleven, met enige stijltechnische verwantschappen. Zo trokken de eersten het symbolisme in, na 1900, terwijl de tweeden zich als expressionisten uitten, vooral dan na 1914. De derden voelden zich helemaal niet "gegroepeerd". Toch baseerden zij hun meer persoonlijke visie, soms uitgesproken, op de kunst van hun voorgangers. De vierde was samen met de derde ook niet gegroepeerd en kenmerkt zich voornamelijk door zich los te rukken van hun voorgangers, met elk hun eigen stijl zonder afhankelijk te willen zijn van een 'isme
De School van Tervuren was een groep kunstschilders die zich rond 1870 te Tervuren vormde, omheen Hippolyte Boulenger. Hij was er de sterkste persoonlijkheid van en hij gaf de groep ook haar naam. Deze eerste generatie van deze School situeert zich, in navolging van de School van Barbizon, in de landschapsschilderkunst uit het midden van de 19de eeuw, een trend die men ook "plein-airisme" noemt. Net zoals bij het Franse Barbizon, 30 jaar voordien, was er geen sprake van een gemeenschappelijk programma, noch van enige gezamenlijke theorie of procedé. Ze hadden alleen de wil gemeen, zich te bevrijden van een te stug academisme, zich in de natuur onder te dompelen en de vrijheid van de kunstenaar te manifesteren. De Belgische landschapsschilderkunst ontstond in de jaren 30 en 40 van de 19de eeuw, onder impuls van een aantal kunstenaars van wie de meesten enige tijd hadden verbleven in Barbizon. Tot deze voorlopers van de School van Tervuren rekent men Théodore Fourmois, Edouard Huberti,Paul Lauters, Pierre-Louis Kuhnen, Alfred de Knyff, François Roffiaen, Edmond De Schampheleer, François de Lamorinière en Joseph Quinaux. Vanaf 1840 hadden enkele Brusselse schilders, zoals Fourmois en Huberti, het landelijk dorpje Tervuren ontdekt en kwamen er in de vrije natuur schetsen en schilderen. [1] De Franse Barbizonschilder Léonce Chabry (1832-1883) verbleef regelmatig in Brussel. Hij was er bevriend met de dierenschilderAlfred Verwee maar ook met Joseph-Théodore Coosemans, met wie hij ook in Tervuren schilderde. Joseph Coosemans, die toen stalknecht was in de paardenstoeterij van Tervuren, werd gestimuleerd door de Brusselse dierenschilder Charles Tschaggeny om zijn talent als tekenaar te ontwikkelen.Hij zou toen enkele tientallen schetsen van paarden hebben gemaakt, waarvan nu echter elk spoor verdwenen is. Later, toen hij gemeentesecretaris was in Tervuren, werd hij gestimuleerd door Fourmois tot het schilderen van landschappen in realistische stijl. Ook Huberti verbleef regelmatig in de herberg "In den Vos" waar hij contact met jonge schilders uit de omgeving. Camille van Camp had in 1859 enkele weken in Barbizon verbleven en verbleef kort daarop in Tervuren in de herberg "In den Vos". Hij kan aldus beschouwd worden als een verbindingsman tussen de School van Barbizon en de School van Tervuren. In 1863 kwam Camille Van Camp met zijn vriend Hippolyte Boulenger naar Tervuren, dat zij bestempelden als het "Belgisch Barbizon". Ze verbleven opnieuw een tijd in de herberg "In den Vos" en maakten er plannen om een kunstenaarskolonie te stichten in Tervuren. Boulenger verhuisde het volgend jaar naar Tervuren, eerst naar dezelfde artiestenherberg en later ging hij wonen in de Brusselsestraat. Hij richtte zijn eerste atelier op in de paardenstallen van het voormalig hertogelijk kasteel. De komst van Boulenger naar Tervuren bracht het artistieke leven aldaar in een stroomversnelling. De uittocht uit Brussel was begonnen en veel schilders verlieten hun atelier voor het schilderen in de openlucht in Tervuren, in de Josaphatvallei in Schaarbeek of aan het Rooklooster in Oudergem. De term "School van Tervuren" werd voor het eerst geopperd in 1866 door Jules Raeymaekers tijdens een gezellig praatje in de herberg "In den Vos" met Boulenger en Coosemans en nog een vierde schilder. Hippolyte Boulenger had dan, ten titel van boutade, voor het Brusselse Salon van 1866 op de rugzijde van een van zijn werken "School van Tervuren" geplaatst. Dit werd door de bezoekers van het Salon op ongeloof onthaald. Critici dreven ermee zelfs de spot Daarmee had Boulenger meteen de naam gekleefd op een eerste generatie kunstenaars, die gewoon waren, gezamenlijk of afzonderlijk, aan het schilderen te gaan, in het dorp, in het Zoniënwoud of in de directe landelijke omgeving, als plein-airisten direct in de natuur zelf. Zelfs gezamenlijk werd veelal van gedachten gewisseld, op het marktplein in de herberg "In de Vos". De betrokkenen waren, naast Boulenger zelf, Joseph-Théodore Coosemans (1828-1904), Jules Raeymaekers (1833-1904), Alphonse Asselbergs (1839-1916). Enkele andere kunstenaars behoorden sporadisch tot deze groep : Edouard Huberti (1818-1880), Louis Crépin (1828-1887), Jean-Baptist Bogaerts (1837 - ?), Hendrik Van der Hecht (1841-1901) en Jules Montigny(1840-1899). De meeste van de schilders uit deze en latere generaties behoorden ook tot de kunstenaarskolonie van Anseremme, of trokken naar zee, naar de kunstenaarskolonie in Heist en Knokke. Anderen wisselden het Zoniënwoud af met het barre Kempense heidelandschap rond Genk en worden ook gerekend tot de Genkse School. Coosemans en Asselbergs hebben in 1875 enige tijd in Barbizon verbleven en hebben er grootse landschappen op doek gezet zoals Maartse dag aan de Mare-aux-fées (A. Asselbergs, 1876; KMSK Brussel). De landschapschilder Edouard Huberti was eerder een grijsschilder. Hij wordt daarom wel eens de Belgische Corot genoemd. De Tervurense meesters zonderden zich niet af. Ze hadden wel degelijk contacten met andere realisten als Louis Artan, Theodore Tscharner, François Binjé of Alfred Verwee. Er was zelfs wisselwerking met de landschappers van de Kalmthoutse School en de Dendermondse School, die zich in de Tervurense natuur kwamen ophouden. Théodore Baron, Isidore Meyers enFranz Courtens waren hierbij opvallende figuren. Deze School is ook gangmaker geweest in 1868 bij de oprichting van de "Société Libre des Beaux-Arts" in Brussel. Veel van deze Tervurense meesters zijn verder geëvolueerd naar een impressionisme met een eigen karakter : Hippolyte Boulenger (eerder een aanzet tot het impressionisme), Guillaume Vogels, Louis Crépin, Camille Van Camp, Isidore Verheyden en nog enkele anderen. Rond 1875 was het effect van de vernieuwingsdrang van de eerste generatie uitgewerkt. Er bleven wel enkele traditionalisten bestaan, maar er ontstond een nieuwe groep schilders. Zij noemden zich eveneens aanhangers van de School van Tervuren die het pleinairisme nastreefden, maar dan niet langer in realistische stijl maar met een inheemse impressionistische stijl. Boulenger werd, na zijn dood in 1874, door zijn collega's meer en meer beschouwd als leermeester en de toonaangevende schilder uit de eerste generatie. Deze schilders woonden niet in Tervuren, maar kwamen er sporadisch. Er was nauwelijks een daadwerkelijke band tussen hen, maar men kan eerder spreken van een geestesverband. De voornaamste vertegenwoordigers waren : Guillaume Vogels, Isidore Verheyden, Jean Baptiste Degreef, Lucien Frank, Franz Courtens en de dames Anna Boch, Marie Collart en Louise Héger. Hierbij sloten enkele geestesverwanten aan : Adolphe Hamesse, Théo Hannon, Richard Viandier, Péricles Pantazis, Jean-François Taelemans en Joseph-Charles François. Zelfs een derde groep landschapschilders zou, tussen 1895 en 1914, nog sporadisch Tervuren en omgeving aandoen. Het is een heterogene groep die een korte tijd op kamers verbleven bij gezinnen in Tervuren. De faam van Tervuren en Hippolyte Boulenger was onverminderd blijven bestaan. Een eerste groep waren leerlingen van Joseph Coosemans, die intussen leraar landschapschilderen geworden was aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen. Hij droeg zijn geestdrift voor Genk en Tervuren, de plekken waar hij destijds zelf geschilderd had, over op Emile Jacques, Armand Maclot, Paul Leduc, Emiel Walravens, Rik van den Wildenbergh en Albéric Matthys. Ook Frans Van Leemputten, die Coosemans had opgevolgd, deed hetzelfde. Een aantal van hen heeft portretten getekend van de familie waarbij zij verbleven. Een tweede groep waren autodidacten of leerlingen van schilders uit een vorige generatie van de School van Tervuren, in het bijzonder van Richard Viandier : Emile Lecomte, Emmanuel Viérin, Alfons De Clercq, Joseph De Mey en Edmond Verstraeten. Een derde groep wordt gevormd door schilders die regelmatig naar Tervuren kwamen of er zelfs enige tijd verbleven : Amedée Degreef, Alfred Bastien, Adolphe Keller, Jules Van de Leene,Louis Clesse, Henri Logelain en Léon Dardenne, die acht jaar in Tervuren woonde. Met het uitbreken in 1914 van de Eerste Wereldoorlog kwam er een einde de School van Tervuren. Maar de sites in het Zoniënwoud bleven aantrekkelijk voor vele landschapsschilders daarna. Het privé-museum "Het Schaakbord" te Tervuren bevat een vaste collectie met een 40-tal stukken uit de "School van Tervuren". Dit privé-museum was een initiatief van de Vrienden van de School van Tervuren. Deze vereniging bleef verder ijveren, met succes, voor de creatie van een gemeentelijk museum rond de School van Tervuren. Het Hof van Melijn in het hart van Tervuren herbergt op dit ogenblik een belangrijke collectie van de diverse generaties van deze School evenals de collecties van de heemkundige kring van Tervuren.
Roger Hebbelinck (Brussel, 1912) is een Belgisch kunstenaar. Hebbelinck werkte als schilder, aquarellist, etser en cineast. Hij werd vooral bekend omwille van zijn etsen. Hij was een leerling van A. Bastien, J. Delville, G. Van Strydonck, A. Stevens, I. Van Mens, J. Van Santen en P. Mathieu bij wie hij studeerde aan de Academie van Brussel. Aan de Academie van Brussel kreeg hij les in aquarelleren van I. van Mens en gravure van J. van Santen. Hij etste een groot aantal pittoreske stadshoekjes in historische steden. Hij verzorgde de etsen voor het boek Les Villages Illusoires van E. Verhaeren. Als cineast maakte hij onder andere de documentaire La Naissance d'une Eau-forte die een prijs won op hetFilmfestival van Cannes en een documentaire over de opbouw van het Atomium. Als beeldend kunstenaar richtte hij voor de oorlog in 1932 een etsdrukatelier op en etste zeer vele pittoreske stadsgezichten in België. Ook etste en aquarelleerde hij in het zuiden van Frankrijk en Spanje. Bijzonder zijn verder zijn kleuretsen die hij maakte naar werken van zijn collega's V. de Saedeleer en A. Saverys. Deze signeerde hij met het pseudoniem "Belin".
