Sinterklaas

Geschiedenis

Sint-Nicolaas werd in 270 geboren in Pataras (Klein-Azië). Hij stierf als bisschop Nicolaas van Myra op 6 december 340 in Myra en werd later vanwege zijn vele goede daden heilig verklaard. Al voor het jaar 1000 was hij één van de meest algemeen vereerde heiligen in de oosters en westerse kerk, een soort afspiegeling van de Christusfiguur. In de middeleeuwen ontwikkelt zijn sterfdag zich tot het kinderfeest zoals we het nu kennen. Het begon met het kiezen van een bisschop en assistenten uit de arme kinderen van een stad. Deze kinderen kregen tot 'Onnozele Kinderen' (28 december) eten en cadeaus (onder meer schoenen). Langzaam maar zeker groeit het trakteren van kinderen uit tot een algemeen volksgebruik. Lange tijd was er grote weerstand tegen dit gebruik, met name vanwege de rooms-katholieke elementen. In een aantal Nederlandse plaatsen, waaronder Tiel, Grave en Alkmaar werden openbare Sint-vieringen zelfs verboden tot groot protest van de bevolking. Pas in de 19de eeuw duikt de bisschop weer in het openbaar op. Uit deze tijd stammen ook de meeste van de Sinterklaasliedjes ('Zie ginds komt de stoomboot' staat bijvoorbeeld in 1851 in de versjesbundel 'St.-Nicolaas en zijn knecht' van J. Schenkman).
De legenden over deze Sinterklaas zijn onuitputtelijk. Oudere lezers kennen ongetwijfeld de
verhalen van de drie ingepekelde kinderen die Sinterklaas tot leven wekte, de drie zusters die
hij van prostitutie weerhield, de drie schipbreukelingen die hij nog net wist op te vissen en de
drie soldaten - bij keizer Constantijn ten onrechte aangeklaagd - die hij onder zijn bescherming
nam. Het cijfer drie is onlosmakelijk met Sinterklaas verbonden. De legenden vertellen dat hij
bijna alles drie keer deed. Hij las drie maal dezelfde teksten voor, hij hief steevast drie maal het
glas, hij bediende zich tijdens de maaltijden drie keer en... volgens kwatongen mocht de
goedheilige man zelfs drie keer vrijen per nacht, want Sinterklaas komt uit een tijd dat de
celibaatsverplichting voor geestelijken nog niet gold. Deze vreemde voorkeur voor het cijfer
drie heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat Sinterklaas een groot verdediger van de
drievuldigheidsleer was. "Laten we alles doen ter ere van de Vader, van de Zoon en van de
Geest," zijn de enige woorden die van de heilige Nicolaas bewaard bleven.

Sinterklaas wordt voornamelijk in Nederland en België gevierd, maar ook onze landgenoten in het buitenland worden niet vergeten in december