De 9,6 km lange provinciale Blankaartwandelroute. De wandeling vangt aan nabij het Blankaartkasteel, thans ingericht als bezoekerscentrum de Blankaart. In de gebouwen van het voormalige kasteel is de sfeer van het verleden nog hangende. Accessoires en meubelen uit de tijd van toen staan in de wandelgangen geëtaleerd naast een uitgebreide collectie opgezette dieren. Hier kom je alles te weten over de unieke IJzer- en Handzamevallei. Niet alleen fauna en flora van natte gras- en rietlanden komen hierbij in beeld maar ook Plan Otter en de drinkwatervoorziening krijgen een prominente plaats in het verhaal.





Het Blankaartkasteel is een kasteel in de tot de West-Vlaamse gemeente Diksmuide behorende plaats Woumen, gelegen aan de Iepersteenweg Oorspronkelijk lag hier een vijver die ontstond door turfwinning welke vanaf de 13e eeuw of vroeger plaats heeft gevonden. Omstreeks 1865 werd op deze plaats door baron Gustaaf de Coninck de Merckem, die het domein had verworven, een kasteel bouwen dat werd ontworpen door Joseph Schaddeen in eclectische stijl (met veel neorenaissance-elementen) werd uitgevoerd. Ook werd toen een park aangelegd met dienstgebouwen als paardenstallen, koetshuis en een tuinmanswoning. Verder was er een moestuin en er waren serres. Eind 19e eeuw werd de vijver uitgediept en er werd een visvijver aangelegd. Ook werd een ijskelder gebouwd en een eendenkooi. Het domein, De Blankaart genaamd, werd toen al beschouwd als zijnde van grote natuurhistorische waarde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het kasteel zwaar beschadigd. Enkel de voorgevel bleef overeind. Van 1925-1929 werd het in kleinere en soberder vorm herbouwd naar ontwerp van Jules Gunst. Hierbij bleef het oorspronkelijke uitzicht, met de twee ronde hoektorens en de veelhoekige traptorens, behouden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de spits van beide hoektorens vernield, en nooit meer hersteld. Op rechthoekige plattegrond is het een gebouw van 1920 in rode baksteen met natuurstenen sierelementen. De voorgevel wordt geflankeerd door de twee halfronde hoektorens, nu zonder spits. Boven de ingang prijkt het wapenschild van de familie de Coninck de Merckem, uitgevoerd in natuursteen. Links van de voorgevel, aan de zuidgevel, is de traptoren. Het interieur is nog grotendeels in de toestand van 1920. Het kasteel beschikt over een kapel, voorzien van drie glas-in-loodramen van 1959, vervaardigd door Michel Martens. De kapel wordt overwelfd door een spitstongewelf. De ijskelder en de eendenkooi zijn nog intact. Ook is er een smeedijzeren boogbrug en zijn restanten van de vroegere zichtassen bewaard gebleven.



Het oude kasteelpark nodigt naderhand uit voor een boeiende en bovenal natuurrijke wandeling. Enkele jaren terug werd de Blankaartwandelroute door de kijkers van Vlaanderen Vakantieland tot één der tien mooiste Vlaamse wandelingen verkozen. Een referentie om prat op te zijn. We vervolgen langs een oude ijskelder, thans het leefgebied van menig vleermuis. Wat verder krijg je het eerste en enige blik op het ruime waterspaarbekken. In de Blankaartvijver weerspiegelt zich het kasteel en het beeldhouwwerk van een otter. De Blankaart vormde ooit het leefgebied van Europa’s grootste knaagdier. Vervuiling van de habitat zorgde ervoor dat de otter hier in de jaren ’80 definitief verdween. Plan Otter het project ter bescherming en re-integratie van het dier, dient opnieuw te zorgen voor zuiver water, een gezond visbestand en voldoende rustige plekjes langs de groene oevers van beken en sloten. Men kon hier een meeneem drankje kopen en er is ook een toilet waar men gebruik kan van maken.























Een plankenpad zorgt ervoor dat je het natuurgebied bereikt zonder natte voeten. Het laagste punt van de IJzerbroeken staat immers vaak blank. De laaggelegen wei- en hooilanden van de Waterhoek liggen amper 2,6 meter boven de zeespiegel en dus zijn hoge laarzen en waterdichte wandelschoenen langsheen de Blankaartwandelroute geen overbodige luxe. Door de aanhoudende warmte dienen we ditmaal geen rekening te houden met natte plekken. Wel met koeienvlaaien – de weilanden worden immers druk begraasd door loslopend vee. Vervelend als je vogels wil spotten. Die komen hier in het voorjaar bij de vleet voor.


























Onderweg nodigen vogelkijkhutten en uitkijktorens uit om watervogels en rietzangers in het vizier te krijgen. De infoborden geven je keurig mee welke vogels hier voorkomen. Ik ben absoluut geen vogelaar. Buiten futen, meerkoeten en waterhoentjes herken ik een grote kolonie blauwe reigers. Meer niet! Bij avondschemering hoor je hier “ het spook van de Blankaart “ dwarrelen. In werkelijkheid gaat het om het eigenaardige misthoorngeluid van de roerdomp. De kans dat je hem ooit te zien krijgt is echter bijzonder klein. De reigerachtige vogel beschikt immers over een unieke camouflage techniek.

Een wirwar van beekjes, grachten, de Houtensluisvaart en de Stenensluisvaart doorsnijden het uitgestrekte gebied van de Kleine Blankaart en het Vijfhuizenbroek. Omdat hier in de Middeleeuwen turf werd ontgonnen, bevinden de weilanden zich laag.


























Hier even halt houden, dit is ongeveer halverwege(5km). Via enkele houten opstapjes en wentelhekjes vervolgen we keurig de wandeling richting de Vijfhuizen. Niks meer dan drie huizen en twee boerderijen kleuren het kleine gehucht. Vakkundig wijst het driehoekig wandelbordje naar ’t Madeliefje, alwaar je beslist halt moet houden voor een lekker ambachtelijk hoeve-ijsje. Wat kan een ijsje toch smaken!

Een lekker bordje met ijs.





Vervolgens gaat het verder via de waterzuiveringsinstallaties van de Blankaart. Het gedrocht van een betonnen achthoekige constructie staat er in schril contrast met het vredige landschap van de IJzerbroeken. Met een oppervlakte van 60 hectare en een inhoud van maar liefst drie miljoen kubieke meter wordt het grootste deel van West-Vlaanderen van drinkwater voorzien. Ook de IJzertoren van Diksmuide , symbool van AVV-VVK (nvdr. alles voor Vlaanderen, Vlaanderen voor Kristus) is nooit veraf . Stappend langs de geruisloze bescheidenheid van de Noordkantvaart bereik je naderhand de Rhille en het Sport.Vlaanderen-centrum. Hierna vervolg je andermaal het open waterrijk riet- en hooiland om zo het kasteel van de Blankaart te bereiken.

Nog een kuifmees kunnen vastleggen. Deze wandeling is zeker een aanrader mits het weer goed is.