Knooppuntenwandeling rondom Sluis.

Sluis (West-Vlaams: Sluus) is een vestingstad in het westen van Zeeuws-Vlaanderen, in de Nederlandse provincie Zeeland. De gemeente waartoe het stadje behoort heet eveneens Sluis, maar de hoofdplaats van deze gemeente is Oostburg. Tot 1995 was Sluis een zelfstandige gemeente. Op 1 januari 2021 had de stad Sluis 2.350 inwoners. Sluis ligt in het zeekleipoldergebied op een hoogte van ongeveer 2 meter. De omgeving wordt gekenmerkt door akkerbouw. De Wallen van Sluis en de Damse Vaart zijn belangrijke natuurgebieden. Ten oosten van Sluis ligt de Krabbekreek terwijl de Belgisch-Nederlandse grens ten zuiden van Sluis gevormd wordt door het Lapscheurse Gat, dat overgaat in de Stierskreek. Enkele overblijfselen van de Staats-Spaanse Linie, zoals de Kruisdijkschans en Krabbeschans, zijn nog in het landschap aanwezig. De aantrekkingskracht van Sluis komt voort uit het feit dat de winkels op zondag geopend zijn. Vroeger waren sommige producten in Nederland goedkoper of in België verboden en dat verhoogde de aantrekkingskracht. De opening op zondag begon al in 1908. Dit had te maken met het feit dat, ten gevolge van de toenmalige Franse secularisatiepolitiek de kloosters geen onderwijs meer mochten geven. De congregaties weken naar België en Nederland uit. In Sluis werd een zeer groot internaat, het Instituut Saint-Joseph, gesticht. Veel jongens uit België en Frankrijk genoten daar hun onderricht. In het weekend kwam de familie op bezoek hetgeen voor grote drukte zorgde en leidde tot het openstellen op zondag van de winkels. Daarom heeft Sluis, ondanks zijn geringe aantal inwoners, een groot winkelbestand. Sluis is in Zeeland de winkelstad met het grootste aantal meters hoofdwinkelstraat. Het stadje, dat slechts een kleine twee kilometer van de grens ligt, kent een druk kooptoerisme vanuit België. De stad kent meerdere restaurants, waaronder tot eind 2013 Oud Sluis, een driesterrenrestaurant. In de zomer, wanneer veel toeristen aan de Zeeuws-Vlaamse kust verblijven, trekt het stadje een groot aantal dagjesmensen. Jaarlijks bezoeken zo’n 5 miljoen mensen Sluis. Kenmerkend was ooit het grote aantal seksshops, in een tijd dat deze in België niet voorhanden waren.

De start is dicht bij de molen.De Brak is een ronde stenen stellingmolen die zich bevindt te Sluis en als korenmolen is ingericht. Hoewel de stad Sluis in de 15e eeuw wel zeven windmolens telde zijn de meeste daarvan gesloopt. De laatste twee, beide houten standerdmolens, in 1926 en 1937. Gebleven is De Brak, genoemd naar een hondenras, die gebouwd is in 1739 en zich op een 2,5 m hoge molenbelt bevindt. Het was de eerste stenen molen van Sluis. In 1933 werd de molen stilgezet maar werd het malen op de begane grond voortgezet met een oliemotor. Op 31 oktober 1944 brandde de molen af ten gevolge van oorlogshandelingen. In 1950 werd hij echter hersteld. Op de begane grond kwam een elektrische maalderij, die echter in 1964 buiten bedrijf werd gesteld. Sindsdien is er een horeca-inrichting in gevestigd. Op de bovenverdiepingen bevindt zich een werkende maalinrichting met twee koppel 17der (150 cm) maalstenen, die regelmatig door vrijwillige molenaars wordt gebruikt. Ook is er een elektrisch aangedreven buil aanwezig en een eveneens elektrisch aangedreven mengketel. Het luiwerk van De Brak is een sleepluiwerk.Belangwekkend aan deze molen is de prachtige gevelsteen boven de deur, waarop een hond is afgebeeld en het jaartal van de stichting alsmede de namen van de stichters worden vermeld in een golvende tekst.Hoewel de directe omgeving van de molen enigszins commercieel aandoet is de landschappelijke waarde van de molen hoog.De molen is van Pasen tot eind oktober vrijwel dagelijks te bezichtigen; kaartjes zijn in de tegen de molen aan gebouwde souvenirwinkel te verkrijgen.





Ik passeerde deze vijver



Een zicht vanop de wallen



Hier aan deze ruine is het goed opletten qua bepijling.

Hier over de brug was het volgende markeerpunt, dus dit was even schrikken, niks van markering ervoor.



En hier was het helemaal fout, nergens een merkteken te bespeuren, dus wat improviseren.

Deze  ooievaars waren aan het genieten



Zicht op St Anna ter Muiden, wat verder was ik weer op het rechte pad.

kruising met grens België en Nederland



Heel wat afwisseling en mooie zichten.

Op de dijk staat grenspaal 362. Dit is de laatste paal met jaartal 1843.





Op weg naar het Zwin.



Hier aangekomen, nog de trapjes op en ben dan in het natuurdomein.

Mooi zicht, Rond het begin van onze jaartelling drong de zee ver het land binnen. Er ontstond er een binnenzee met een uitgebreid stelsel van geulen en kreken. In de 13e en 14e eeuw was deze zeearm, ’t Zwyn, een belangrijke vaarweg naar Brugge. De steden aan het Zwin, waaronder Brugge, Damme en Sluis, werden bloeiende handelscentra. Ze verloren hun handelspositie toen de geul steeds ondieper en uiteindelijk onbevaarbaar werd. In latere eeuwen werd het Zwin grotendeels ingepolderd. Slufter en poldertjesHet Zwin is een slufter: een strandvlakte achter de duinen die in open verbinding staat met de zee. Direct achter de geulmonding ligt zandstrand, meer naar binnen liggen duinen en schorren. Achter de duinenrij liggen twee kleine polders, die in beheer zijn bij het Zeeuwse Landschap: de Kievittepolder en de Oudelandsepolder. In de Zwinweide, ooit een zijgeul van het Zwin, is zeer gevarieerd gebiedje waar zoet en zout elkaar op kleine afstand afwisselen. Dankzij de afwisseling tussen nat en droog, zout en zoet, en klei en zand kent het hele gebied kent een grote variatie in plantengroei. Het Zwin in verandering Om het Zwin te behouden worden er momenteel grootschalige ingrepen gedaan.

Hier at ik mijn boterhammetje op,er stak een felle wind op.





Het Zwin was van oorsprong de zeearm die Brugge met de Noordzee verbond. Volgens sommige auteurs zou Sincfala een oudere naam voor het Zwin zijn, hoewel Sincfala waarschijnlijk de zeearm is die later de Scheldemonding zou worden. Het Zwin is vergroot door de stormvloed van 1134. Via het Zwin was Brugge voor zeeschepen bereikbaar en werd de stad in de 12e eeuw een belangrijk handelscentrum. Als gevolg van latere bedijkingen in de 12e eeuw is deze zeearm gaan verlanden. Door verdere aanslibbing en verzanding is er niet veel meer dan een strandgeul met achterliggende slufter van over. Oorspronkelijk was de monding ruim 6 km breed. De torens van Westkapelle en Knokke fungeerden als baken voor de zeelieden bij hun tocht naar Brugge. Door de verzanding werd Brugge onbereikbaar en moesten voorhavens worden aangelegd. De eerste was Damme, nadien volgden zeewaarts Hoeke, Mude (nu Sint Anna ter Muiden) en ten slotte Sluis. In de eerste helft van de 15e eeuw kwam de haven van Antwerpen op, wat ten koste ging van de handel via Brugge. De stad was financieel niet meer in staat het dichtslibbende Zwin open te houden. De slufter, die bij laagwater gemakkelijk te doorwaden is – niet meer dan enkeldiep – vormt de grens tussen Nederland (Retranchement) en België (Knokke). Opmerkelijk is dat de grenspaal tussen België en Nederland (grenspaal 369) hier niet op de grens staat, maar volledig op Nederlands grondgebied. Dit wegens het steeds wegspoelen van die paal. Het sluftergebied is Nederlands en Belgisch grondgebied. Het kreeksysteem bestaat uit schorren, slikken, stranden en duinen. Het is een bekende vindplaats van 40 miljoen jaar oude haaientanden. Natuurreservaat Het Zwin is een actief krekensysteem, een in Nederland inmiddels zeer zeldzaam landschapstype. Eind 19e eeuw werd het Zwin verkleind door de aanleg van de Zwinpolder en de Willem-Leopoldpolder.

Ook de schaapjes waren aanwezig, zij onderhouden de bermen.











grenspaal 366





Hier verliet ik het natuurdomein en zette mijn wandeling verder

Deze kant zicht op Cadzand



Nu ga ik richting Retranchement, voorlopig geen problemen meer met de markering



Nog enkele natuurdomeintjes.













Nog een brugje over



Hier ging ik langs de zijkant van Retranchement.



Zicht op de molen van Retranchement.

Retranchement is een plaats in de gemeente Sluis, in de Nederlandse provincie Zeeland. De plaats, in het westen van de regio Zeeuws-Vlaanderen, ligt aan de grens met België tussen het Belgische Knokke-Heist en het Nederlandse Cadzand. Het dorp telt 295 inwoners (1 januari 2021). Het omwalde dorp Retranchement is een overblijfsel van een veel groter geheel van versterkingen dat bedoeld was om de Staatse oever van het Zwin te beschermen. In 1604 werd er door Prins Maurits een bescheiden versterking aangelegd waar slechts enkele soldaten met hun gezinnen woonden. Dit geheel bestond uit het Retranchement Cadsandria met Fort Oranje in het noorden en Fort Nassau in het zuiden, die op 1 km afstand van elkaar waren gelegen en omstreeks 1621 werden gebouwd. Tussen 1630 en 1640 werd de omwalling met drie bastions aangelegd die het dorp Retranchement ook tegenwoordig nog omsluit en zich tussen beide forten in bevindt. Vroeger waren er aan de landzijde twee poorten: de Zandpoort en de Slijkpoort. Deze zijn volledig verdwenen.In 1643 kwam daar nog de redoute Berchem bij, die op de westelijke punt van de Bewesten Terhofstedepolder werd gebouwd, ongeveer 1 km ten zuiden van het huidige dorp. Deze redoute werd maar enkele tientallen jaren benut, maar in 1784 werd deze weer voor korte tijd in gebruik genomen. Bij de stormvloed van 1682 zakte een deel van het Fort Oranje weg in het Zwin en men heeft daarop een dam aangelegd om de verdedigingswerken tussen beide forten tegen de zee te beschermen. Uit deze Boerendam, de huidige Molenstraat, ontwikkelde zich het huidige dorp.Tot 1970 was Retranchement een zelfstandige gemeente. In dat jaar werd het bij de gemeente Sluis gevoegd. Van 1995-2003 behoorde het bij Sluis-Aardenburg, daarna bij Sluis.

De Retranchementse molen is een koren- en pelmolen aan de Molenstraat in Retranchement, in de Nederlandse provincie Zeeland. Deze open standerdmolen uit 1818, gedekt met schaliën, heeft een vlucht van 20,70/20,80 meter. De molen is maalvaardig, en wordt nog gebruikt om op vrijwillige basis graan te malen. Al vanaf 1643 staat op deze plaats een molen. De huidige molen werd in 1818 herbouwd nadat hij was omgewaaid.



Infobord

Fort Berchemof Redoute van Berchem (of: Berchen) is een onderdeel van de Staats-Spaanse Linies dat gelegen is in Terhofstede bij Retranchement. De plaats van de voormalige redoute is nog zichtbaar door oneffenheden in het landschap. In de omgeving van dit voormalige fort wordt een natuurgebied van 4 ha ingericht. De plannen hiervoor zijn in 2005 geformuleerd. In de omgeving komen de Boomkikker en de Kamsalamander voor, en in de knotwilgen langs de dijken in de omgeving broedt de Steenuil. Omdat het nieuwe gebied ook de cultuurhistorische waarden wil benadrukken wordt de redoute weer gereconstrueerd maar dit gebeurt in overeenstemming met de oorspronkelijke situatie. Een en ander gaat gepaard met archeologisch onderzoek.















Wat een kanjer

Nog dit pad volgen 















Hier al een zicht op het belfort van Sluis. Het meest opvallende gebouw in Sluis is het Belfort van Sluis. Het Belfort van Sluis is het enige Belfort dat zich binnen de landsgrenzen van Nederland bevind. Anders dan de Franse of Belgische belforten staat het Belfort van Sluis niet op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Het bouw van het Belfort startte in de tweede helft van de vijftiende eeuw en werd in het begin van de zestiende eeuw voltooid. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is het Belfort verwoest. Na de oorlog was het Belfort van Sluis het enige historische gebouw in Sluis dat volledig in originele staat werd herbouwd. In de klokkentoren van het Belfort staat een houten beeld dat ieder kwartier de klokken slaat. Het beeld is vernoemd naar Jantje van Sluis een volksheld uit de geschiedenis van Sluis

Bijna aan het eindpunt

Aangekomen in de dorpskern, nu nog wandelen tot aan het sportcomplex. Heb een mooie wandeling gehad, jammer van wat haperingen maar toch voldaan.