xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

The Lady of Loos

Emilienne Moreau, gekend als de Lady of Loos, werd geboren op 4 juni 1899 in Wingles gelegen in de noordelijke regio van Pas-de-Calais. Haar vader had 38 jaar in de mijn gewerkt en nu had hij een kleine kruidenierswinkel. In oktober 1914 werd Loos waar Emilienne Moreau woonde bezet door de Duitsers. Deze plunderden het dorp evenals het huis van haar familie. Emilienne die de ambitie had om onderwijzeres te worden organiseerde in februari 1915, in een kelder, een school. De lessen werden in beurtrol gegeven want de kinderen waren tussen de  drie en zestien jaar oud. In september 1915 wilden de Britten Loos heroveren. Er volgden vier dagen van hevig vechten. Emilienne Moreau begon haar oorlogsbijdrage met het uitdelen van chocolade en koeken aan de Britse militairen. Ze veranderde haar ouders huis in een tijdelijke schuilplaats en verbandpost, waar ze zorgde voor Britse gewonden. Zij observeerde de Duitse lijnen en hun troepenbeweging en deelde die informatie mee aan de Britten. Op een bepaald ogenblik, om het leven van een Britse soldaat te redden, trok zij gewapend met handgranaten en een revolver de straat op, zij doodde vijf Duitsers!

Emilienne Moreau Kreeg, zowel van Britse als van Franse zijde, erkenning voor haar bijdrage aan de oorlog. Ze kreeg o.a. het Franse Croix de Guerre en de Britse  Military Medal en de titel van "The Lady or Heroine of Loos". Het Royal Red Cross erkende haar hulp aan de gewonde militairen  met een First Class Award. Sir Douglas Haig noemde haar affectief the Jeanne d’Arc of Loos.

In 1932 huwde zij met Just Evrard, de vicesecretaris generaal van de Socialistische Federatie  van Pas-de-Calais. Ze hadden twee kinderen. Bij de val van Frankrijk in juni 1940, geraakte Emilienne Moreau weer betrokken bij de oorlogsinspanningen. De Duitsers plaatsten haar, gezien haar daden in  de vorige oorlog, onder surveillance maar dat hield haar niet tegen. Ze verdeelde pamfletten en werd een contactpersoon  van de British Information Services. Ze richtte verschillende weerstandsgroepen op. Wanner haar echtgenoot in 1941 gearresteerd werd veranderde ze haar naam in Jeanne Poirier. Ze diende eerst  als agent in het Brutus netwerk en vervolgens bij de propaganda groep France Fights. Ze moest noodgedwongen onderduiken in de regio van Lyon, waar ze missies tussen Lyon en Zwitserland organiseerde. Ze speelde er een belangrijke en moedige rol. in 1944 moest ze noodgedwongen bezet Frankrijk verlaten en trok naar Algerije, ook daar bleef ze actief. Later dat jaar, na D Day, keerde ze naar Frankrijk terug met een Canadese tank eenheid. Opnieuw kreeg ze hele reeks onderscheidingen opgespeld.

Le Calvaire d’une Jeune Fille

Toute la France connaît le nom d'Émilienne Moreau. Il est désormais inséparable de la bataille dont Loos-en-Gohelle, en septembre dernier, fut le théâtre. Elle venait de s'y installer dans une petite boutique de la place de la République avec sa sœur, un très jeune frère et son père, brave porion du Nord retraité après trente-huit ans de service à la mine, quand la guerre éclate en coup de foudre. Un matin d'octobre les uhlans arrivent, et c'est aussitôt l'invasion méthodique et atroce. Les hordes campent, insolentes et brutales. Pendant un an pas une douleur n'est épargnée à cette enfant de dix-sept ans, pas une horreur ne fait grâce à ses yeux bleus. Les vivres manquent. En quelques semaines la faim, les privations, la torture de voir le pays violé par la botte étrangère, viennent à bout d'un père qui a résisté à toute une vie dans la mine: il succombe dans ses bras. Elle n'a même pas, la pauvre enfant, la consolation de pouvoir l'ensevelir dignement. Il ne reste plus un menuisier à Loos, plus de bois. Les Allemands ont tout pris. Elle court en chercher jusque dans les lignes ennemies. Sous les balles, sous les obus, elle s'en va, pieuse Antigone, voler les quelques planches dont elle confectionne, avec un petit frère de seize ans, un cercueil pour son père.

Et le calvaire continue, interminable série de douleurs. A peine s'est-elle redressée sous un coup, qu'un second s'abat sur elle. Un jour elle apprend la mort d'un frère tombé dans les rangs français; le lendemain, un obus allemand éclate près d'elle sur la place et blesse grièvement sa jeune sœur. Rien ne décourage sa vaillance.