De Stomme van Portici

De Stomme van Portici (La Muette de Portici) is een opera in vijf bedrijven gecomponeerd door de Franse toondichter Daniel François Esprit Auber (1782-1871) op een libretto van August Eugène Scribe (1791-1861), dat weer op een tekst van Germain Delavigne berust. Het stuk werd voor het eerst in 1828 opgevoerd in de Opéra in Parijs.
De Stomme van Portici was in de negentiende eeuw bijzonder populair maar verdween later van het repertoire. Dat het werk nog steeds een zekere bekendheid geniet, is grotendeels te danken aan het feit dat een opvoering ervan op 24 augustus 1830 in de Muntschouwburg te Brussel de gemoederen van de toeschouwers zo sterk in beweging bracht, dat er anti-Hollandse rellen uitbraken die tot de Belgische Revolutie zouden leiden. De opera-uitvoering werd nota bene gegeven ter viering van de 58e verjaardag van koning Willem I.
Het moment waarop tijdens de uitvoering in 1830 de vlam in de pan sloeg, was toen er een aria werd gezongen op de volgende tekst:

"Amour sacré de la patrie,
Rends-nous l’audace et la fierté;
A mon pays je dois la vie.
Il me devra sa liberté.[1]"

Vertaling:
Heilige liefde voor het vaderland,
Geef ons de moed en trots;
Aan mijn land dank ik mijn leven.
Het zal aan mij zijn vrijheid te danken hebben.
De Stomme van Portici is om nog een reden van belang: deze opera wordt wel gezien als de eerste echte Grand opéra, een operagenre in Parijs dat vooral populair zou worden dankzij Giacomo Meyerbeer.

De onafhanklijkheid van België was in 1830, maar de Monarchie werd maar in 1831 gesticht.  Koning Leopold I prins van Saksen - Coburg -Gotha legde de eed af op 21 Juli 1831.

De koning kwam per boot van Engeland in Calais aan, waarna hij per koets naar de Panne werd gebracht, op 21 juli 1831 legde hij op het Koningsplein de grondwettelijke eed af als eerst Koning van België.

Van 1830 Tot 1836

-------------------------------


1830 Dit jaar werd België onafhankelijk verklaard, de eerste gemeenschakkelijke verkiezingen hadden
in Heist plaats op 16 November 1830. Charles Caluwaert werd burgemeester, hij woonde in de Bergstraat en was Dokter, hij huwde met Joanna Dorothea Dens. Werd geboren op 5 April 1801, en stierf op 1 september 1844.
1830 Tot rond 1830 bestaat het wegennet van Heist uit aardewegen.

1830 De eerste gemeentelijke verkiezingen hadden in Heist plaats op 16 November 1830
Charles Calluwaert werd burgemeester hij woonde in de Bergstraat en was dokter
1830 De Jaarmarkt werd vanaf 1830 gehouden op 9 Februari
1830 Vanaf 1830 werd erin Heist een botermarkt gehouden.

1831 Brouwerij " De hert " in de Bergstraat, en brouwerij " de Kroon " in de Molenstraat waren de twee brouwerijen van Heist

1831 De botermarkt kende een groot sukses vanaf 1831 werd ze elke maandag gehouden op het pleintje

1832 Dit jaar bouwde men de Jaarmarkt

1833 Op 12 November stemt de gemeente 30.000BF voor de steenweg Mechelen Heist op voorwaarde dat deze gaat langs de Bergstraat.

1833 Tussen 1833 en 1836 werden 2 provinciale steenwegen aangelegd.  Antwerpen met Aarschot over Heist, en Mechelen met Heist tot aan het kruispunt ( nu rondpunt.)

1833 Frans Laumans was de eerste drukker in Heist, in 1833 verscheen de eerste " AANKONDIGER "

1834 Van 1834 tot 1895 was de rijkswacht gevestigd in de  Oude Gendarmeriestraat.

1835 In 1835 lagen de tramsporen langs de linkerkant van de Bergstraat

1836 12 November stemt de gemeente 15.000Fr voor het voorzetten van de weg tot Westerloo langs Booischot.

1836 Booischot wordt op 13 Juni 1836 een zelfstandige gemeente.

1836 Dit jaar werd Pierre François Lambrechts verkozen tot burgemeester, hij bleef het tot aan zijn dood op 12 mei 1869.
Hij werd geboren in Hoevenen op 6 augustus1798 huwde Maria Rosa Heylen, van 1823 tot 1832, was hij hoofdonderwijzer van de gemeenteschool. Hij werd ook inspecteur van de buurtspoorwegen

1837 De gemeentelijke diensten werden overgebracht in een gebouw achter de Sint Lambertuskerk.
De zolderkamer deed dienst als sekretariaat, op het gelijkvloers werden afwisselend de zittingen van het vredegerecht, van de politiekommissaris, van de gemeenteraad en van het bureel van weldadigheid gehouden. Er was later sprake van op de boterhal een verdieping te bouwen die dienst zou doen als gemeentehuis. Er waren voor- en tegenstanders, de oplossing, er werd een woning op de berg gehuurd in eigendom van Petrus Josephus Vranx die na zijn overlijden op 22 Januari 1844  bij erfenis de toestemming  gaf om zijn woonst die bestond uit 9 ruime lokalen als gemeentehuis te laten gebruiken. In 1874 werd de gemeente eigenaar van dit gebouw en het gemeentehuis er vandaag nog.

1838 Vanaf 1838 werd de veemarkt maandelijks in plaats van wekelijks gehouden, nabij de herberg De Wijngaard

1839 Rond deze tijd waren het de topjaren van de botermarkt, maar de omliggende gemeenten richtte ook botermarkten in, dit was niet goed voor de Heistse markt, en de boterhal van 1833 werd afgebroken rond 1912

1840 

1841 Charles Truyts die onderwijzer was,had een andere betrekking gevonden, en werd in de school vervangen dooronderwijzer Davids

1842 Jan Baptist Anthoni was de eerste dirigent Sint Cecilia

1843

1844

1845 DE aardappelziekte bracht hongersnood.

1845 Op het teerfeest van de Sint Sebastiaansgilde in 1845 werd er stevig gedronken, 51 feestvierders dronken 3 tonnen wit bier 1 ton Diestsers bier en 1 ton faro dit is een Brussels bier.

1846 Op 13 mei 1846 kreeg de gemeente zijn gemeentelijke zegel dat een zilveren zwaan voorstelde staande op een groene heuvel

1847 De steenweg van Heist naar Itegem de Hallaarsesteenweg, nu de Leopoldlei werd voltooid in 1847

1848

1849

1850 De Jaarmarkt die vroeger op 9 februari werd gehoud, werd vanaf 1850 gehouden op Verloren Maandag dat is de eerste eerste maandag na 6 Januari Maandag na driekoningen.)

Reeds in 1951 op mijn  zeventien jaar las ik voor 't eerst  over  de Heistse Nachtegaal Theofiel Anthoni dank zij  de twee eerste  Zwaantjes die ons Moeder toen kocht. het eerste verscheen in 1950 en 't tweede waaruit ik deze samenvatting gemaakt heb, van 1951.

Theofiel Anthoni     1850 -  1907

------------------------

Theofiel Anthoni werd geboren in Heist op 5 Februari 1850.  Als vader

Jan Baptist Anthoni  ( ° Broechem 1818 – 1884) in 1846 van Westerlo naar Heist komt, logeerde hij op het pleintje,  na zijn huwelijk met Joanna Stephania Gielis ( ° 1828 – 1863) komt hij in 1842 wonen in n° 103. Van  zijn vader de dirigent van de Sint Cecilia fanfare ontvangt hij de eerste muzieklessen. Hij was pas 12 jaar (1862) toen hij aan de Antwerpse muziekschool fluitles kreeg van Jan Nicolaus  Odufré in 1864 ging hij naar het Koninklijk Consevatorium van Brussel waar hij les kreeg van Jan Dumon,en op 16 jaar (1866) de eerste prijs fluit behaalde.

Kort daarna verlaat hij ons land om deel uit te maken van het orkest van de Fransen schouwburg in Cairo. Nadien maakte hij een muzikale tournée in Duitsland en Frankrijk.  in 1885 werd Anthoni benoemd tot leraar aan de muziekschool te Antwerpen en in 1889 fluitleraar aan het conservatorium van Brussel, in deze periode aanvaardde hij de betrekking als solo fluitist aan het orkest van de Muntschouwburg in Brussel.  Tweemaal werd Anthoni aangesteld als dirigent van de Sint Cecilia fanfare,  maar  door het vele werk was hij verplicht zijn ontslag te geven als muziekmeester van de Heistse fanfare, maar tot zijn dood bleef hij haar genegen, en stond de fanfare bij door woord en daad. Theofiel Anthoni componeerde oratoria en cantaten op tekst van Emmanuel Hiel

Het Symfonisch gedicht voor fluit en orkest van Peter Benoit uit 1864 werd bij de uitgave rond 1890  opgedragen  door de componist aan de beroemde fluitisten Jan Dumon en Theofiel Anthoni .

De vriendschap met Peter Benoit dateert  reeds uit zijn studieperiode, verschillende teksten geven aan dat Anthoni  als jonge man compositieles volgde bij Benoit.  Peter Benoit kwam meermaals te Heist op bezoek, en dan maakten ze samen muziek, en deden lange wandelingen langs bos en kant en Nete.

Theofiel Anthoni woonde bij zijn ouders in de Bergstraat naast de oude zaal St Cecilia nu de huizen J-B wouters, Maria Voet, Van de Wijngaert, en de gebroeders Laumans.  In 1885 verhuisde hij naar Antwerpen, In 1889 naar Ganshoren,  later naar Brussel Centrum  Boulevard du Nord; Rond 1895 terug naar Heist waar hij zijn intrek nam waar later het politiecommissariaat was.

In 1898 werd Theofiel Anthoni benoemd tot ridder in de Leopoldsorde, een hulde om zijn hoge verdiensten als leraar en virtuoos.  op de computer heb ik nog van alles kunnen vinden over andere artiesten van de jaren 1870. Peter Benoit, Leo Delibe, Edgar Tinel, Jos De Klerk, Rimski Korsakof.  Theofiel Anthoni was bevriend met vele componisten, Delibes, E. Lalo,  Siegfried Wagnes de zoon van Wagner, Nelli Melba de Ausstralische zangeres die in 1887 haar operadebut maakte in de Muntschouwburg in Brussel.  Ook Peter Benoit was vriend van Anthoni, Theofiel Anthoni  leed aan een hartkwaal, en amper 57 jaar op 16 Maart 1907 is hij gestorven.  Vier dagen later werd hij plechtig in Hrist begraven, er werdenlijkredenen uitgesproken door Jan Blockx  directeur van het Antwerps Conservatorium, ook door Jos de Klerk leerling van Anthon Een jaar later op O.H. Hemelvaart 29 Mei 1908 werd plechtig hulde gebracht aan Theofiel Anthoni op zijn graftombe werd een kunstpalm neergelegd, gesmeed door meester Arthur Vereecke. In 1908 componeerde Jan Blockx het treurlied “ Heistz Nachtegaal is dood “ Jos De Klerk startte in 1900 als vijtien jarige aan het Conservatorium van Antwerpen als fluit- zang- en compositiesstudies, Anthoni was zijn leraar fluit, De Klerk was fluitist, componist dirigent van Antwerpse fanfares;hij kwam in Nederland terecht waar hij de componist Hendrik Adriessen leerde kennen die een grote invloed op hem had. Hij werd koordirigent, schreef cantates, toneelmuziek.Jos de Klerk vertelde aan zijn leerlingen over zijn jeugd in Heist en ook over Theofiel Anthoni die zijn leraar was, Anthoni was voor hem zijn muziekvader, soms als de leerlingen het wat moeilijk hadden nam Anthoni zijn zilveren lot-fluit om het even voor te doen. Dat voordoen was altijd het mooiste van de les. Soms vertelde Theofiel over zijn Ceciliafanfare, zijn opleiding aan het conservatorium van Brussel, waar hij op 16 jarige leeftijd met grote onderscheiding zijn diploma behaalde. Over zijn concertreizen in Egypte, Frankrijk en Duitsland, en ook met hoeveel bijval het “Symphonisch “ voor fluit en orkest geschreven door Peter Benoit te Dresden en Leipzig onthaald werd. Onder de vakantie nodigde Anthoni de hele klas van het Antwerpse Conservatorium uit bij hem thuis in zijn landhuis aan de voet van de Heistse berg. Het was voor Jos De Klerk en de andere leerlingen een feest. Hij liet hen ravotten in de tuin, ze gingen pintelieren, Theofiel betaalde. Er werd ook een diner besteld daarna volgde een wandeling naar Hallaar, met herberg bezoek. Een jaar werd de vakantiedag overgeslagen, Anthoni begon te sukkelen, Hij vocht tegen de onmacht om zijn functies aan de twee conservatoriums en van solo-fluitist aan de Monnaie te blijven vervullen. Veel te lang heeft hij het volgehouden tot ze hem moesten verbieden les te geven, en hem tot rust verplichten. Toen hij drie weken op zijn ziekbed lag kwam de fatale tijding Theofiel Anthoni was ovrleden amper 57 jaar oud. Op 20 Maart 1907 werd hij plechtig begraven in Heist zijn geboortedorp. Een jaar later Op Hemelvaartdag 29 Mei was Jos De klerk samen met Jan Blockx en de leerlingen in Heist om hulde te brengen aan hun meester. Wil je meer weten over Jan Blockx Edgar Tinel Peter Beboit en al de vrienden van Anthoni tik hun naam in google en lees daar meer over al de bekende mensen van rond 1900. Ook op youtube kan je de muziek van Peter Benoit beluisteren.

 Een jaar later op O.H. Hemelvaart 29 Mei 1908 werd plechtig hulde gebracht aan Theofiel Anthoni op zijn graftombe werd een kunstpalm neergelegd, gesmeed door meester Arthur Vereecke. In 1908 componeerde Jan Blockx het treurlied “ Heistse Nachtegaal is dood “ Jos De Klerk startte in 1900 als vijtien jarige aan het Conservatorium van Antwerpen als fluit- zang- en compositiesstudies, Anthoni was zijn leraar fluit, De Klerk was fluitist, componist dirigent van Antwerpse fanfares;hij kwam in Nederland terecht waar hij de componist Hendrik Adriessen leerde kennen die een grote invloed op hem had. Hij werd koordirigent, schreef cantates, toneelmuziek.Jos de Klerk vertelde aan zijn leerlingen over zijn jeugd in Heist en ook over Theofiel Anthoni die zijn leraar was, Anthoni was voor hem zijn muziekvader, soms als de leerlingen het wat moeilijk hadden nam Anthoni zijn zilveren lot-fluit om het even voor te doen. Dat voordoen was altijd het mooiste van de les. Soms vertelde Theofiel over zijn Ceciliafanfare, zijn opleiding aan het conservatorium van Brussel, waar hij op 16 jarige leeftijd met grote onderscheiding zijn diploma behaalde. Over zijn concertreizen in Egypte, Frankrijk en Duitsland, en ook met hoeveel bijval het “Symphonisch “ voor fluit en orkest geschreven door Peter Benoit te Dresden en Leipzig onthaald werd. Onder de vakantie nodigde Anthoni de hele klas van het Antwerpse Conservatorium uit bij hem thuis in zijn landhuis aan de voet van de Heistse berg. Het was voor Jos De Klerk en de andere leerlingen een feest. Hij liet hen ravotten in de tuin, ze gingen pintelieren, Theofiel betaalde. Er werd ook een diner besteld daarna volgde een wandeling naar Hallaar, met herberg bezoek. Een jaar werd de vakantiedag overgeslagen, Anthoni begon te sukkelen, Hij vocht tegen de onmacht om zijn functies aan de twee conservatoriums en van solo-fluitist aan de Monnaie te blijven vervullen. Veel te lang heeft hij het volgehouden tot ze hem moesten verbieden les te geven, en hem tot rust verplichten. Toen hij drie weken op zijn ziekbed lag kwam de fatale tijding Theofiel Anthoni was ovrleden amper 57 jaar oud. Op 20 Maart 1907 werd hij plechtig begraven in Heist zijn geboortedorp. Een jaar later Op Hemelvaartdag 29 Mei was Jos De klerk samen met Jan Blockx en de leerlingen in Heist om hulde te brengen aan hun meester. Wil je meer weten.over Jan Blockx Edgar Tinel Peter Benoit en al de vrienden van Anthoni tik hun naam in google en lees daar meer over al de bekende mensen van rond 1900. Ook op youtube kan je de muziek van Peter Benoit beluisteren.

Jan Blockx geboren te Antwerpen op 25 Januari 1851 speeldepiano, viool,orgel. Hij komponeerde het bekende ballet
" Milenka" dat in 1888 in de Munt in Brussel werd opgevoerd. zijn grootstesucces was "Herebergprinses " opgevoerd in de Vlaamse  opera van Antwerpen.

Edgar TinelTinel werd geboen in Sinaai (O-Vl) op27 Maar 1854 hij speelde orgel piano, hij was een klaviervirtuoos 
speelde tot in Duitsland. Hij schreef klavierstukken en liederen haalde een eerste prijs in Rome in 1877.
Hij werd bestuurder van het konservatorium in Brussel, kapelmeester van de koning.  Wat deze twee komponisten allemaal geschreven hebben kan je beter op de computer lezen.

De Bekenste inwoners van de Bergstraat vroeger jaren.
--------------------------------------------------------------

Theofiel Anthoni onze berroemde musicus woonde langs de A Kant op N° 50 waar vroeger "De aankondiger "  gedrukt werd, waar wij ons schrijfmachien kochten bij Laumans.

Guillaume Leclercq de rijkste man van de Bergstraat in die tijd woonde in N° 12 H kant waar nu het huis van Dokter Van de Gaer staat. hij was de man die de Villa's van de stationsstraat bouwde, in de  oude Gendarmeriestraat de huizen van Tuur Piet zette, op den Berg de gemeentezaal, en in de Halfstraat de huizen met spreuken boven de deur bouwde.

Dokter Medard Brems woonde in het mooiste huis van de Bergstraat dat op het pleintje stond, en afgebroken werd voor het "Torengebouw".

Athur Vereecke onze kunstsmid die zoveel mooi's gesmeed heeft, het meest gekend is wel de kevie op de pomp onder aan den Berg, en zijn laate kunstwerk de zwaan boven op de watertoren. Hij had een winkel en werkhuis in de Bergstraat lang de A kant maar het huisnummer weet ik niet. Na enkele jaren is hij naan de Binnenweg verhuisd.

John Grant woonde langs de A Kant N° 34 waar vroeger zijn schoenwinkel was, nu is er "De Banier"

René Lambrechts woonde wel niet in de Bergstraat maar niet zover af op 't Landeke in het huis dat voor enkel jaren is afgebrand " Den Afgrond  ". 

Wiske Bats de gekendste vrouw van de Bergstraat woonde langs de A Kant in N° 112A waar nu het " Bergske " is. Heel Heist en omstreken kwam er creem eten, in een glas of een hooreke.

De familie Torfs, cinema Flora de grootste zaal was langs H kant, de Plaza, de Rex en Roxy deze zaal heeft met de jaren twee namen gehad, en de Monty de vier cinema's in de straat, op een  gegeven moment waren de drie eerste
eigendom van de familie Torfs.

F.C. Heist Spotief de voetbalploeg van die tijd had zijn lokaal langs de A Kant bij moe "Doem" daar waren heel in 't begin de kleedkamers en de spelers moesten dan de Bergstraat oversteken om op het plein te geraken.

Lodewijk Lod. Liekens onze Geschiedschrijver woonde langs de H kant N° 45 naast " De heistse Boekhandel daar was zijn drukkerij.

Jos Vrancks onze toneelman die in de Flora opperettes speelde en beroemd werd met zijn prachtige rol Schubert in de operette " Het  Meisjes Huis woonde langs de H Kant N° 127 Zijn vrpuw had er een kinderwinkel, nu is er Bard Smid.

Eugeen Wouters onze vroegere Burgemeester woonde langs de A Kant N° 14 waar nu de "Cohibar " is.

De fanfare Rust-Roest was de derde fanfare van Heist en had de Flora als thuishaven.

Karel Mertens dirigent van Sint.Cecilia ook Rust Roest woone in de Bergstraat maar ik weet nietop welk nummER

Sjoeter Van Dijck had har groentenwinkel langs de H Kant op N° 45, Leonie Anthonis  was koerierster zij bracht brieven over  voor zonen aan het front, of familie op de vlucht in Holland.