|
ERFGOEDWANDELING.
VERBORGEN MOOIS: JONCKHOLT.
REGIONAAL LANDSCHAP HASPENGOUW EN VOEREN.
HOELBEEK-BILZEN.
Hoelbeek ligt in Vochtig-Haspengouw op een hoogte van ongeveer 70 meter, en de Meersbeek heeft haar bron iets ten zuiden van het dorp. Hoelbeek was en is een landbouwdorp zonder noemenswaardige industrie. Ten noorden van de kom liggen de bossen en landgoederen van Kasteel Jonckholt en Kasteel Groenendaal. Onze wandeling vertrekt aan de Sint-Adrianuskerk.
Deze neoromaanse zaalkerk werd gebouwd in 1926. Nu wandelen we naar de ruïne van Jonckholt. Goed verborgen in de bosrijke omgeving van Hoelbeek ligt de ruïne van het fort van Jonckholt. Wat er overgebleven is van deze post middeleeuwse versterking zijn de vier duidelijk herkenbare hoektorens waarin de verdedigingslinie plaats nam en het unieke dubbel grachtsysteem uit de periode van de eerste vuurwapens. Het geschud kon op deze manier niet rechtstreeks de meer dan één meter dikke stenen wal treffen. De mergelstenen fundamenten van de muren en de vier robuuste hoektorens lagen eeuwenlang begraven in de moerassige bodem voor ze werden blootgelegd. Jonckholt is nooit hoger opgebouwd geweest dan wat je nu ziet: een onvoltooid fort dat in allerijl is opgeworpen aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog.
We wandelen rond Jonckholt door het domeinbos van Groenendaal is een oud loofbos dat behoorde tot het gelijknamige kasteel. Het bos ligt tussen de Kempen en Haspengouw waardoor een mozaïek aan flora het bos siert. Graslanden, loofbos en landbouwgebieden zorgen voor een afwisselend landschap in de regio van Groenendaal. Weer een eind door de velden om dan langs het Park bij het goed Vivario. Dan weer het bos in waar we aan de bron van de Meersbeek komen. We wandelen het bos uit door velden en langs akkers. Nog een beetje verder en we zijn terug in Hoelbeek.
We wandelen terug tot aan het Fort Jonckholt om er even in rond te wandelen en alles eens te bezien, in de grachten zitten vele groene kikkers. We wandelen terug naar de kerk waar onze wandeling eindigt.
Nu we toch hier zijn kunnen we even gaan kijken naar het kasteel Groenendaal.
Groenendaal is een verkeerde en late schrijfwijze voor het oorspronkelijke Croenendael of Croonendael. Croenendael was een Loons grootleen, dat samen met Hoelbeek en Jonckholt (confer Hoelbeek) één leengoed vormde, in het bezit van de heren van Jonckholt.
Eind 14de eeuw heeft een deling van de goederen plaats: Aleidis van Jonckholt, gehuwd met Godenoel van Elderen, heer van Elderen, erft Croenendael. Vervolgens komt het goed in het bezit van de familie Lamboy (1477). Midden 18de eeuw(1757) is de familie de Grady eigenaar van het goed. Het is Michel Joseph de Grady (+ circa 1786) die het oude, 17de-eeuwse kasteel in Maasstijl verbouwt tot zijn huidige, classicistische vorm, evenals de hoeve. In 1861 wordt het goed verkocht aan baron Emile de Rosen de Borgharen. Het is nog steeds in privé-bezit. Het geheel is gelegen in een Engels park, met resten van de voormalige omgrachting.
Het is prachtig gerestaureerd en kan goed gezien worden vanop de weg. Wat verder ligt de kasteelhoeve.
Het oorspronkelijke gebouw in Maasstijl, uit midden 17de eeuw - tweede helft 17de eeuw wordt in 1761 tot zijn huidige vorm verbouwd, datering op een windvaan. Gesloten hoeve, gelegen ten zuidoosten van het kasteel. Bakstenen gebouwen onder zadeldaken (leien voor het woonhuis), gegroepeerd rondom een rechthoekig erf. Huidige inrijpoort uit de 19de eeuw in de zuidelijke vleugel, die, naast het poortgebouw onder zadeldakje, stallen bevat. Bakstenen rondboogpoort, voorzien van hardstenen posten, imposten en sluitsteen. Zij vervangt waarschijnlijk de oorspronkelijke inrijpoort in de noordelijke vleugel, die naar de zijde van het kasteel was gericht.
Oorspronkelijk poortgebouw met duiventil, thans stal, ten noorden, eveneens geflankeerd door stallen. smeedijzeren muurankers (17de eeuw). 19de-eeuwse, rechthoekige staldeuren in houten omlijsting. Op de bovenverdieping, duiventil: rechthoekig venster in een houten omlijsting. De stal aan de rechterzijde behield resten van vakwerk, thans met bakstenen vullingen. De gevel aan de noordelijke zijde is voorzien van rechthoekige deuren in een vlakke, kalkstenen omlijsting en halfronde, bakstenen zoldervenstertjes.
Voor het fotoalbum de link volgen
|
