NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN
POORT PIETERSHEIM
LANAKEN.
Voordat we de wandeling aanvatten willen we toch de burchtruïne even bezoeken. Het kasteeldomein Pietersheim is de winnaar van de Vlaamse Monumentenprijs 2010. De restauratie en aanpassingen zijn wel prachtig geslaagd. De hele burgsite is goed te bezoeken en je kunt er goed in rondwandelen.
Deze plek heeft een hele geschiedenis:
In de tweede helft van de 12de eeuw werd de locatie van de burcht bouwklaar gemaakt. Met lokaal gewonnen grind maakte men een cirkelvormig eiland. De rand ervan hoogde men op tot een wal.
Vermoedelijk bevond zich boven op die wal een houten palissade (vestingmuur). De structuren die bekend zijn uit deze vroegste periode, zijn de poorttoren, een rechthoekige put, en de kapel. Men veronderstelt dat er toen ook een donjon geweest moet zijn, een zware, centrale toren maar daarvan zijn geen sporen teruggevonden. In 1225 verwierven de heren van Pietersheim de kerkelijke rechten over Lanaken. Door de machtsuitbreiding hadden ze nood aan extra gebouwen.
Tegen de noordzijde van de kapel lieten ze een bijgebouw optrekken, vermoedelijk als verblijfplaats voor de eerste burchtkapelanen. Verder ten noorden lieten ze tegen de wal een rechthoekige garnizoenstoren bouwen. Centraal tegenover het poortgebouw kwam een grote palas, het woonkwartier van de heer. Aan de bloei van de burcht kwam een einde in 1378. De burcht werd toen ingenomen en gedeeltelijk afgebroken door Luiks-Tongerse milities. De garnizoenstoren en het bijgebouw bij de kapel bleven verbrand en half gesloopt achter.
Vandaag zijn de brandsporen nog zichtbaar. Na 1378 bleef de burchtsite een tijdje verlaten. In 1410 kwam het domein door erfenis en huwelijk in handen van de heer van Merode en Frentz. De Merodes verbouwden de vervallen burcht tot een residentieel kasteel in hooggotische stijl. Vanaf dat moment volgden de bouwwerken zich op. De vestingmuren werden herbouwd. In de voorbouw van de poorttoren kwam een nieuwe wipbrug en daarvoor kwam een nieuwe brug in mergelsteen. Tegen de poorttoren werd een tweede toren gebouwd. De kapel werd met twee verdiepingen verhoogd en verloor zijn Romaans uitzicht. Op de eerste verdieping kwam de werkruimte van de kapelaan, die ook zorgde voor de administratie van het domein en hier ook recht sprak.
Op de tweede verdieping, onder het dak, woonde hij. In 1576 startte Jan IX van Merode van Pietersheim versterkingswerken om het domein te kunnen verdedigen tegen de mogelijke inval van Spaanse troepen. Tevergeefs, want enkele jaren later kon de hertog van Parma, Alexander Farnese, met zijn leger het kasteel veroveren. Farnese verbleef in Pietersheim tijdens het beleg van Maastricht in 1579. De heren van Pietersheim kregen hun kasteel in 1587 terug maar ze kwamen er niet meer wonen. Ze gebruikten het domein als jachtkasteel en lieten het bestuur over aan een rentmeester. Resten van de rentmeesterwoning zijn teruggevonden in de zone tussen de kapel en het poortgebouw.
Het kasteel bleef seizoensgebonden in gebruik tot 1797, toen het nieuwe jachtslot klaar was (het huidige hotel/restaurant). Het kasteel op het burchteiland viel ten prooi aan verval. Langs de burcht bouwde de familie de Merode een nieuw kasteel. Dit brandde af in 1926 maar werd heropgebouwd in 1926. De voormalige burcht deed dienst als boerderij.
In 1971 verkocht de laatste eigenaar, Prins Xavier de Merode zijn volledig landgoed aan de gemeente Lanaken. Die maakte er een toeristisch-recreatief centrum van met een kinderboerderij en sportcentrum. Het kasteel wordt momenteel uitgebaat als café-restauranthotel "Kasteel Pietersheim". De burchtruïne werd na jaren geconsolideerd en fungeert als bezoekersonthaal voor het Nat. Park "Hoge Kempen" en museum.
Na het bezoek wandelen we richting kinderboerderij en wat verder ligt dan de toegang tot het Nationale Park Hoge Kempen. Wij kiezen voor een rondwandeling in het park.
Het parkoer brengt ons door de bossen van het park. De gehele wandeling komen we niet uit de bossen, en de afwisseling is wel goed, nu weer naaldbomen en dan weer loofbomen met hier en daar een pittige klim. Ook komen we verschillende soorten paddenstoelen tegen. Na dat we het park verlaten hebben wandelen we terug naar de burchtruïne en het kasteel van Pietersheim.
Het is mooi om rond de burchtruïne te wandelen de grachten vol met water en de eenden die erop zwemmen. Het weer valt ook best mee, zon en blauwe lucht, het is genieten geblazen van het landschap, het weer en de wandeling.
Voor het fotoalbum de link volgen
|