Gisteren kreeg ik op een vraag het volgende antwoord: Joost mag het weten! Ik vroeg me af waar dat gezegde eigenlijk vandaan komt! Google help!!
Wanneer je echt geen idee hebt hoe iets komt of in elkaar steekt, kan je dat verwoorden door de uitdrukking Joost mag het weten te gebruiken. Deze uitdrukking bestaat al lang in de Nederlandse taal, maar betekent dat dan dat er ooit een Joost was die er om bekend stond dat hij veel wist? En zo ja, wie was deze Joost dan eigenlijk?
Deze bekende uitdrukking werd vroeger wel eens toegeschreven aan een van de beroemdste Joosten uit de Nederlandse geschiedenis, de Nederlandse dichter Joost van den Vondel (1587-1679), maar dit berust op een misverstand. Omdat hij zo beroemd is bestaat wel de uitdrukking Dat mag Joost van den Vondel weten, maar deze uitdrukking is pas later in de Nederlandse taal geïntroduceerd dan Joost mag het weten. Joost van den Vondel is dus niet de alwetende Joost waar in de uitdrukking naar verwezen wordt.
De duivel
Joost is namelijk een benaming voor de duivel. Er zijn in het Nederlands meer uitdrukkingen met het woord Joost in de betekenis van duivel, maar deze zijn minder bekend en worden tegenwoordig minder vaak gebruikt dan Joost mag het weten. Voorbeelden hiervan zijn : Joost speelt ermee en Dat Joost je moge halen. Er bestaat echter geen zekerheid over de manier waarop Joost in het Nederlands terecht is gekomen als benaming voor de duivel.
Eén van de theorieën is dat het woord oorspronkelijk stamt uit het Javaans en dat het later via de onderlinge contacten tussen Javanen en Nederlanders terecht is gekomen in de Nederlandse taal. In het Javaans bestaat het woord dejos, afkomstig van het Portugese woord deos, dat godheid betekent. Door de Nederlanders zou dit woord later verbasterd zijn tot Joost. Maar bij deze theorie blijft het gissen hoe een woord met als oorspronkelijke betekenis godheid later juist gebruikt zou worden om de duivel mee aan te duiden.
Een andere theorie houdt in dat de oorsprong van het woord Joost niet in het Javaans maar in het Chinees gezocht moet worden. Boeddhistische Chinezen hadden de gewoonte om een kistje te vereren waar een houten beeltenis van Boeddha in zat, dit kistje heette Tshoe-tszé. Nederlanders kwamen in contact met Chinezen door de handel. Het woord Tshoe-tszé zou vervolgens verbasterd zijn tot Joost, maar ook in deze theorie is het niet helemaal duidelijk hoe een Chinese godheid uiteindelijk symbool kwam te staan voor de duivel. Een mogelijkheid is dat de betekenis van Joost verschoven is van een verzamelnaam voor heidense goden naar een naam voor de duivel.
Er zijn overigens ook nog mensen die menen dat Joost in de uitdrukking Joost mag het weten helemaal niet afkomstig is uit een andere taal, maar dat het simpelweg te maken heeft met de gewoonte om een alledaagse Nederlandse voornaam te geven aan de duivel. Er zijn namelijk ook uitdrukkingen bekend waarin de duivel Hein, Hans of Piet wordt genoemd. Waarom Joost duivel is gaan betekenen, is dus niet helemaal duidelijk, maar wel staat in ieder geval vast dat met de naam Joost in de uitdrukking Joost mag het weten de duivel wordt bedoeld. Het is maar dat je het weet!
Reacties op bericht (5)
25-05-2013
Groeten van Fjak@
.
25-05-2013 om 12:16
geschreven door Groeten van Fjakk@
Fijne zaterdag gewenst vriendin
Joost mag het weten hahahahaha
blij dat mijn naam geen joost is
Bloemen houden van mensen en mensen houden van bloemen Groetjes Nikki
25-05-2013 om 10:40
geschreven door Nikki
Hai Natoken
Ben ik ff blij dat ik geen Joost heet! hahhaha
25-05-2013 om 08:06
geschreven door thea
Fijn gezellig weekend !
Nen DIKKE bedankt omake van ons voor je fijne lieve woordjes voor ons ik ben blij dat ik ben als joost ik zou niet graag alles weten en zeker niet de toekomst... anders was de spanning weg geen planningen hier ..gewoon genieten wat het dagje brengt maar zonneke schijnt...en ik denk dat ik het tuintje intrekt als het wat warmer er is want verdorie het was daar strakjes ferm kou aan de vok
Een knuffel voelt zo fijn Een knuffel voelt zo goed en knuffel omdat het mag en niet omdat het moet Dikke knuff.. Jeske
)
.
