Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
27-11-2006
We beginnen bijna aan de laatste maand van 't jaar !
Terwijl november op zijn laatste benen loopt, en ook de weerspreuken van deze maand uitgeput geraken, geef ik er u nog eentje mee die in feiten voor de landbouwers bedoelt is :
" Staat in november het veld kaal, dan is het in de zomer voor de boeren schraal. "
Boerkes, 't is maar dat ge 't weet ! ! ! Morgen breng ik u dan weer een boodschap van Sint-Saturnius die ons op 29 november komt bezoeken.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
27 November 2005 was een bewolkte dag met heel even wat zon, en met nog altijd een mooi wit tapijt ! Het werd die dag niet warmer dan 3,8° en die temperatuur werd om 14 uur waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen min 1,2° en die werd 's nachts om 2u45 opgetekend. 27 November 2004 was een licht bewolkte dag waar het droog bleef. Om 13u40 had het kwik zijn hoogste peil bereikt en dat bedroeg 9,8°. De minimum temperatuur bedroeg toen 6,8° en die noteerde men toen om 4u36) De warmste 27ste november sinds de waarnemingen was deze van 1970 met 14,2°. De koudste 27ste november ooit kwam in 1890 voor met min 12,8°.
Inderdaad, morgen komt Sint-Acharius bij ons langs maar geen nood, een kwade is dat zeker niet en in feiten komt hij alleen maar met een boodschap voor de landbouwers.
" Sint-Achuit, doet het zaaikleed uit. "
Wat zoveel wil zeggen als dat er na deze dag niet meer gezaaid wordt. De volgende weerheilige komt er op 29 november aan, en daar leest u overmorgen dan weer alles over. Morgen is het dan weer de beurt aan een weerspreuk, erg toepasselijk voor deze maand.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
26 November 2005 was een bewolkte dag met een dik sneeuwtapijt ! De maximum temperatuur bedroeg toen 2,7° om 14u05 waargenomen ! De minimum temperatuur werd om 4u52 opgetekend en die bedroeg toen 0,4° 26 November 2004 was een bewolkte dag met lichte regen. Men moest toen tot 20u02 wachte om het warmste moment van de dag te kunnen noteren en dat bedroeg 6,2°. De minimum temperatuur liet die dag 1,6° optekenen en dat gebeurde om 3u40. De warmste 26ste november sedert de waarnemingen van Ukkel in 1832 was deze van 1983 met 16,4°. De koudste 26ste november ooit kwam in 1879 voor met min 8,5°
Zoals gisteren al beloofd, hierna nog enkele van de zeer vele weerspreuken rond deze heilige haar naam.
" Als 't vriest op Sinte-Katrien, vrouwke haal uw kolen uit de hof. "
Of :
" Met Sinte-Katrien is d' eerste sneeuw te zien. "
En dan nog eentje om af te sluiten :
" Gelijk het weer is mee Sinte-Katrien, zal 't men in februari zien.
De drie dagen vóór en de drie dagen na Sinte-Katarina zijn de borteldagen, en daar heeft (had) de boer grote schrik van. Wie dan nog zaait (hoewel het reeds te laat is), het varken slacht of pensen kookt, heeft er ongeluk mee : het graan borrelt uit de grond, het spek uit de pan en de boeling uit de ketel. 't Is maar dat ge het weet !
Welk weder was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 November 2005 was een bewolkte dag met veel wind, en waar het ijzig koud aanvoelde. Het werd niet warmer dan 3,4° en die maximum werd zelfs 's nachts om 0u34 waargenomen ! De minimum temperatuur bedroeg toen 0,7° en die werd 's avonds om 21u03 opgetekend. Hing er hier sneeuw in de lucht ??? Dat leest u morgen dan wel. 25 November 2004 was een zonnige dag waar het kwik om 14u16 opgelopen was tot 6,7°. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 3,5° en die werd 's morgens om 8 uur opgetekend. De warmste 25ste november sinds de waarnemingen te Ukkel was deze van 1992 met 14,4°. De koudste 25ste november ooit kwam in 1998 voor met min 6,9°.
Gisteren vertelde ik over de schooliersters die bij de buren rondgingen om geld in te zamelen. Wel ze gingen ook bij de bakker langs om twee koeken met appelen gereed te laten maken als geschenk voor de meesteres. Deze kwam dan weer met twee akers bier, en met het rondgehaalde geld werd er smout gekocht en dan kwam het tot een echte smulpartij. In de werkhuizen van de naaisters werd de H. Catharina ook gevierd, en de nog ongehuwde gezellinnen van boven de 25 jaar, indien er nog waren wel te verstaan, ontvingen dan de beroemde Bonnet de Sainte Catherine. De spreuk : Coiffer Sainte Catherine komt van de gewoonte die vroeger bestond dat de heiligenbeelden in de kerken, door maagden versierd werden en dat men ze een kapje of mutsje opzette. De H. Catharina wordt (werd) bijzonderlijk gediend tegen de eigenaardige huidziekte die men in de volksmond het Sinte Cathrienewiel noemt of noemde. Een wangelovig gebruik bestond er vroeger in om rond de plekken op de huid met de trouwring te wrijven om het te laten verdwijnen. Sedert onheugelijke tijden werd de heilige ook in Merchtem vereerd waar vroeger een godshuis te harer ere werd opgericht. De bedevaarders legde toen de grote processieweg " Sinte Catharinaweg " al biddende af en dat duurde ongeveer een vol uur. Tot daar zo'n beetje beknopt, van hoe het er vroeger jaren op deze dag aan toe ging.
Sinte-Katrien is een volksheilge, ze wordt zeer gevierd door de naaisters en de jonge dochters. U kan daar ietsje lager in een apart hoofdstukje meer over lezen. In verband met de volksweerkunde, is die dag een lotsdag. Vriest of sneeuwt het, dan is het voor zeven weken, zo evenwichtig van karakter en standvastig als ze was in haar geloof, zo ook zorgt ze voor standvastig weder. Weerspreuken vertellen ons dat als volgt :
" Sinte-Katrien heeft haar witte mantel voor zeven weken aan. "
OF :
" Sint-Katrien in 't wit gekleed, zeven weken sneeuw ons leed. "
Door velen wordt aangenomen dat op Sint-Katrien de winter aanvangt, en in Vlaanderen zegt men dan :
" Op Sinte-Katrien, sterkt de winter. "
Omdat er een overvloed aan weerspreuken bestaat rond Sinte Katrien breng ik er u morgen ook nog enkele, en nog niet van de minste !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 November 2005 was een bewolkte dag met regen waar men tot 18u35 moest wachten om de hoogste temperatuur van die dag te kunnen noteren die 4,6° bedroeg. De minimum temperatuur werd 's nachts om 0u46 waargenomen en die bedroeg toen min 1,8° 24 November 2004 was een tamelijk zonnige dag met een maximum temperatuur van 7° om 13u58 opgetekend. De minimum temperatuur was gelijk aan deze van 2005 en liet dus ook min 1,8° optekenen om 6u45 in de morgen. De warmste 24ste november sinds de waarnemingen van 1833 was deze van 2003 met 15,7°. De koudste 24ste november ooit kwam in 1858 voor met min 8,3°
Morgen vieren we het naamfeest van de H. Catharina die in Vlaanderen door verschillende neringen als beschermheiige werd gekozen. Om de maagdelijke zuiverheid die Catharina bewaarde en met de dood bestierf, hebben de jonge dochters haar tot patrones genomen. Vroeger jaren vierde de jonge meisjes en ook de schoolkinderen deze dag op eigenaardige wijze. Niet alleen bij gegoede mensen werden er dan geschenken aan de jonge dochters gegeven, maar ook in talrijke onderwijsgestichten, zoals men die toen noemde, haddden gezellige feestjes en avondmalen plaats. Sinte Catharina was voor de meisjes wat S. Gregorius voor de jongens was. 't Was feest op school en in de buurt. Men zag toen de schooliersters bij de buren rondgaan om geld in te zamelen. Ze waren doorgaans in 't wit gekleed, met een witte sluier op hun hoofd en eentje droeg een kroon op haar hoofd, dit als teken van de waardigheid. Ze zongen een lied ter ere van de heilige, waarvoor ze, naast geld, ook bloem, boter en eieren ontvingen om 's avonds pannenkoeken en wafels te bakken. Ze zongen toen volgens liedje :
Wij komen al rond om Sinte Catriene, wij hadden zoo geerne wat boekweitbloem; wij zullen ze luistderlijk vieren al op een zalige maniere. Gelijk zij verleen jaar hebben gedaan, ter eere van Sinte Katrien geef wat houdt wat tegen 't jaar nog wat.
Morgen vertel ik hier nog wat verder over en dan komen ook de naaisters nog aan de beurt, tot dan ?
In november moge en kunnen we ons aan zowat ieder weerstype verwachten. Een weerspreuk vertelt ons 't volgende :
" Helder weer, nu sombre mist, heeft zeker ook nog vorst in de kist. "
Gelukkig zijn we deze maand nog van mist gespaard gebleven ! ! ! Morgen en ook overmorgen breng ik u weerspreuken rond Sint-Katrien die ons weer aardig wat te vertellen heeft ! ! !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 November 2005 was een bewolkte dag met heel even wat zon. Het werd toen niet warmer dan dan 4,5° en die temperatuur werd om 14u15 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg toen 0,2° en die werd dan weer om 7u12 opgetekend 23 November 2004 was een bewolkte dag met af en toe een lichte bui. De maximum temperatuur bedroeg toen 11,1° en die werd al om 10u25 waargenomen. De minimum temperatuur lag nog geen volle graad lager en bedroeg 10,3° om 5u28 opgetekend. De warmste 23ste november sinds de waarnemingen was deze van 1984 met 15,9°. De koudste 23ste november ooit kwam in 1858 voor met min 11° !
Inderdaad, morgen komt Sint-Clemens bij ons langs en vroeger, en waarom nu niet, werd er algemeen aangenomen dat er ieder jaar rond deze dag een hevige storm zou woede. Een weerspreuk vertelt ons dat als volgt :
" Na Clemens' feest de winter vreest, maar allermeest, de helse geest. "
Het was trouwens op Sint-Clemensdag in het jaar 1334 dat met de hevige storm aan de Belgische kust, het voormalige Scarphout, nu Blankenberge, verdween in de golven. Is het koud op Sint-Clemensdag, dan moge we een open lente verwachten, en dat wordt ons dan weer zo vertelt :
" Wintert 't op Sint-Clemens fel, wordt de lente klaar en hel. "
Al is het weer erg rap veranderd, ik zie het morgen toch niet direct winteren, dus vrees ik een beetje voor een mooie lente ??? Overmorgen vertel ik u dan weer alles over Sinte-Katarina die op 25 november op bezoek komt ! Morgen ben ik er dan weer met een weerspreuk eigen aan deze maand !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 November 2005 was een koude bewolkte dag met een maximum temperatuur van 5,4° om 12u57 waargenomen. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 0,3° en werd om 8u35 opgetekend. 22 November 2004 was een zwaar bewolkte dag met af en toe wat lichte regen. De temperatuur lag met 13,6° om 13u34 waargenomen, wel naar de hoge kant voor de tijd van 't jaar. De minimum temperatuur bedroeg toen 7,8° en die werd om 0u10 opgetekend. De warmste 22ste november sinds de waarnemingen te Ukkel was deze van 1964 met 16,2°. De koudste 22ste november ooit kwam in 1902 voor met min 7,5°
Morgen is het Sinte-Cecilia en zo'n weer als het op Sinte-Ceciel is, zo is het verder ook ! Met andere woorden Sinte-Cecilia is toonaangevend voor het weer van de volgende dagen, maar ook voor de komende wintertijd. Dus zeker weer een dag om naar uit te kijken. Een weerspreuk vertelt ons dat als volgt :
" De dag aan Sinte-Cecilia gewijd, is de maatstaf van de wintertijd.
Met vandaag, en ook met morgen dus zouden we wel eens aan de weet kunnen komen hoe het karakter van de komende gaat zijn ! Ik ben benieuwd, u ook ? Morgen vertel ik u dan weer wat Sint- Clemens voor ons in petto heeft, die overmorgen bij ons langs komt !
21 November 2005 was een zwaar bewolkte dag waar het kwik om 16u04 opgelopen was tot een maximum van 10,2°. De minimum temperatuur bedroeg toen 0,4° en die werd om 3u46 waargenomen. 21 November 2004 was een bewolkte dag waar het niet warmer werd dan 5,5° om 14u53 opgetekend. De minimum temperatuur van die dag bedroeg min 0,9° en die werd 's nachts om 0u35 waargenomen. De warmste 21ste november sinds de waarnemingen was deze van 1947 met 16,1°. De koudste 21ste november ooit kwam in 1902 voor met min 8,8°
Van vandaag en ook van morgen is het algemeen bekend dat deze dagen tot de koudste behoren. Bovendien staan ze ook in het brandpunt zegt maar van de voorspellingen hoe de komende winter zal zijn. Vooral morgen is zeer belangrijk want .........
" Maria's opdracht klaar en hel, maakt de winter streng en fel. "
Morgen moeten we dus duimen voor een donkere dag, en hopen dat dit ook zo zal zijn.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 November 2005 was een zwaar bewolkte en nevelige dag met een maximum temperatuur van 3,2° om 15n31 waargenomen. De minimum temperatuur van die dag bedroeg 1° en die werd om 8u55 opgetekend 20 November 2004 was een tamelijk zonnige dag met een maximum temperatuur van 5,8° om 13u14 waargenomen. De minimum temperatuur van deze dag bedroeg toen min 0,3° en die werd om 3u43 opgetekend. De warmste 20ste november sinds de waarnemingen was deze van 1981 met 16,8°. De koudste 20ste november kwam in 1914 voor met een min 6,9°
Veel goeds moeten we dit jaar niet meer verwachten denk ik, hoewel we vergeleken met verleden jaar, vandaag niet moge klagen. Ga maar eens naar de minimum temperatuur van verleden jaar kijken ! Voor vandaag koos ik voor volgende weerspreuk :
" November laatste noot, valt altijd in de sloot. "
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 November 2005 begon zonnig maar eindigde bewolkt en nevelig. Het werd niet warmer dan 5,3° en die temperatuur werd om 13u50 genoteerd. De minimum temperatuur bedroeg die dag min 3,2° om 7u03 waargenomen. Dat was toen de eerste serieuze nachtvorst ! 19 November 2004 was een dag met wat zon, met bewolking, met buien van hagel, regen en zelfs sneeuw ! De maximum temperatuur bedroeg toen 9° en die werd om 0u10 waargenomen. De minimum temperatuur daalde tot 1,2° en die werd dan weer om 22 uur opgetekend. De warmste 19de november sinds de waarnemingen te Ukkel was deze van 1926 met 16,8°. De koudste 19de november kwam in 1902 voor met een min 7,6°
