Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
25-03-2008
Het werk op de akker komt er aan !
De tijd is gekomen dat het werk op de akker een aanvang neemt. ook de groenteboeren zijn druk in de weer met het zaaien van radijsjes, kervel, spinazie, lentelatuw, snijsalade en diens meer, maar toch maar opgepast :
" Zaai niet in maart te vroeg, daar is nog tijd genoeg. "
En nochtans hoe het weer ook weze, in maart moet er geplant worden want.........
" Die geerne babbonen wil eten, moet de meert niet vergeten. "
Volgens de regel moet maart een zeker aantal zomerse dagen geven, in de Kempen verwacht men er zeven, in Vlaanderen rekent men er op twaalf ! En zo zegt de weerspreuk :
" Maart moet twaalf zomerse dagen geven, maar april staat er borg voor. "
Met andere woorden, in maart verwacht men ze soms te vergeefs, doch dan krijgen we ze in april ! Morgen kijk ik uit naar de komst van Sint-Rupertus en ik kan u nu al verklappen dat die brave man wel eens een invloed kan hebben op het weder in juli. Het hoe en waarom vertel ik u morgen wel, tot dan ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
25 Maart 2007 was een tamelijk mooie dag waar het kwik om 15u44 gestegen was tot zijn maximum hoogte en dat liet 15,1° opschrijven ! - 's Morgens om 8u10 werd de minimum temperatuur waargenomen en die bedroeg 7,1° ! De warmste 25ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1903 met 21,7° ! - De koudste 25ste maart ooit kwam in 1853 voor met min 4,7° !
Op deze Paasmaandag kijken we uit naar morgen want dan is het O.L.Vrouw - Boodschap ! Dat is een afgestelde heiligdag, in de volksmond de " kleine Lieve-Vrouwdag " genoemd. Soms noemt men deze dag ook wel eens de "dag der wonderen", omdat men meent dat op deze dag de wereld werd geschapen. Morgen worden ook de zwaluwen geacht van bij ons terug te keren, vandaar dat deze dag ook vaak " zwaluwendag" genoemd wordt. Een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" Op Onzer Vrouwen Boodschap keren steeds bij ons de zwaluwen were. "
Vroeger jaren bestond er in ons land het gebruik door hoorngeschal de aankomst van de lenteboden aan te kondigen. " De zwaluwen aanblazen" heette dat toen. Het waren de stedelijke torenwachters die met deze aankondiging gelast waren. Mocht u een zwaluw opmerken dan mag u mij dat altijd laten weten ! Ook de nacht vóór Boodschap is erg belangrijk want :
" Sterrenacht vóór Boodschap klaar, 't wordt een beste boerejaar. "
Hier vlak onder kan u nog een en ander vernemen in verband met u tuin en het zaaien van vlas, scrol even omlaag en u bent er al. Morgen bekijk ik het weer in maart weer even en overmorgen kijk ik dan weer vooruit naar de komst van Sint-Rupertus. Reden genoeg om hier iedere dag een kijkje te komen nemen zou ik zeggen. Afspraak : morgen op dezelfde plaats, tot dan ?
Op O.L.Vrouw Boodschap moet de tuinman zijn griffelgerief gereedgelegd hebben, want wat men die dag griffelt zal wel beklijven (gedijen). Men hoort alzo in Vlaanderen op sommige plaatsen deze dag : O.L.Vrouw-Beklijving noemen. Alles wat men vandaag verplant, schiet gemakkelijk wortel en het is eveneens een geschikte dag voor het enten.
Naar gelang het weer op deze dag, voorspelt de boer een goede of een slechte opbrengst : als t op O.L.Vrouw-Boodschap voor zonsopgang schoon weer aan de hemel is, en de sterren klaar schijnen, zal er een goed jaar volgen, dan zal er voor alles goed weder zijn. Vóór 25 maart vlas zaaien is gevaarlijk, menen de boeren in Klein-Brabant, t zal ofwel afvriezen, ofwel verbranden. Inderdaad in maart vlas zaaien is wel wat vroeg, want in Vlaanderen, meer bepaald in de Leiestreek, is Sint Markus (20 april) de vlaszaaier. Aangaande het vervriezen van het vlas zegt men in West-Vlaanderen : Als t vlas nog in zijn elleboogskes staat, dan is het teer van t vervriezen. Te Rozebeke bijvoorbeeld, hoort men : als t vlas in zijn ellebogen ligt, dan is het teer van t vervriezen, wat op t zelfde neerkomt natuurlijk. Het vlas staat eerst in zijn elleboogskens, dat is in zijn keestje; nadien in zijn plante : met twee blaadjes; en daarna uit zijn plante.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
24 Maart 2007 was een bewolkte dag met een maximum temperatuur van 9,8° die om 17u50 waargenomen werd. - 's Nachts om 2u30 noteerde men toen de minimum temperatuur van die dag en die liet 4,1° optekenen. De warmste 24ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 21,5° - De koudste 24ste maart ooit kwam in 1899 voor met min 7,7° !
Volgens de boerenwijsheid is een droge maart een goed begin, doch om succes te hebben moet april regenachtig zijn, getuige daar van is de volgende weerspreuk :
" Een droge meert, is goud weerd, als 't in april, maar regenen wil. "
En ook de boerkens zullen daar best blij mee zijn want :
" Droge maart en natte april, vult de schuur naar boerkens wil. "
Synoniem van droog is zuidenwind zegt maar, vandaar deze weerspreuk :
" Maartse wind en aprilse regen, beloven voor mei de grootste zegen. "
En veel wind in maart is ideaal voor de boomgaard :
" Veel wind in maart, geeft appels in de gaard. "
Genoeg voor vandaag denk ik zo, morgen kijk ik vooruit naar O.L.Vrouw - Boodschap dat we overmorgen moge vieren. Wat dat voor ons in petto heeft, dat leest u morgen dan weer wel. Ik kan alleen maar verklappen dat dit weer heel wat is ! Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
23 Maart 2007 was een bewolkte dag met af en toe een lichte bui. Om de maximum temperatuur van deze dag te kunnen noteren diende men te wachten tot 17u21 en toen kon met 7,2° opschrijven. 's Nachts om 1u27 had men die dag al 3,8° genoteerd als minimum temperatuur. De warmste 23ste maart sinds de waarnemingen van ukkel was deze van 1945 met 23,1° ! - De koudste 23ste maart ooit kwam in 1883 voor met min 7,4° !
Gisteren zagen we dat een natte maart weinig zegen brengt, in zo'n geval moet het omgekeerde logischer wijze veel goeds voorspellen ! En inderdaad, met een droge maart kan het voorjaarsploegwerk in de beste voorwaarden geschieden, ook kunnen de wortels van de planten zich dan in de grond goed ontwikkelen, temeer daar de planten praktisch nog niet veel bovenwaarts kunnen groeien. Vandaar dat een weerspreuk zegt :
" Stof in maart, is goud waard. "
Of het voor en het nadeel in een weerspreuk geweven :
" Natte maart is weinig waard, stof in maart, goud ons baart. "
En wat gedacht van deze wijsheid :
" Een droge maart, is een zomer te paard. "
En om te besluiten voor vandaag, geef ik u nog een erg oude weerspreuk mee uit een Rym-Almanak uit de XVe eeuw en die zegt :
" Als Maerte es drooghe, sonder reghen dat dinct den lieden wesen goet noyt was gheprezen maartse vloet maer men pryst warmen zonneschyn. "
Morgen blijf ik nog een dag stil staan bij een droge maart, temeer omdat er zoveel om te doen is. Bedankt omdat u vandaag hier was, ik kom morgen zeker terug, u toch ook ?
Vandaag is het Goede of Stille zaterdag of de zaterdag vóór Pasen. In Klein-Brabant beweert het volk dat, zo het regent wanneer vandaag de missaal van de epistelkant naar de evangeliekant (aan autaar) wordt gedragen, het alle dagen zal regenen, is er integendeel zonneschijn, zo staat er schoon weder voor de deur. Als het regent terwijl het doopwater gewijd wordt, is er een regenachtig jaar te verwachten. In de streek van Menen beweert men t volgende :
Als t up de Vontewiedinge regent,
regent het zeven weken lang.
En van de wind op Paasavond wordt beweert dat die doorslaggevend is en zo zeggen de spreuken :
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
22 Maart 2007 was een bewolkte dag met om 14u51 een maximum temperatuur van 9,8°. Om iets na middernacht schreef men die dag de minimum temperatuur op en liet 2,9° noteren ! De warmste 22ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 23° ! - De koudste 22ste maart ooit kwam in 1837 voor met min 7,1° !
Vandaag en morgen blijf ik even stil staan bij de regen in maart om daarna dan ook eens de gevolgen van een droge maart na te gaan. Het is algemeen bekend, regen in maart deugt niet ! En de weerspreuken vertalen dat als volgt :
" Maartse regen, brengt geen zegen. "
OF .......nog ietsje anders gezegd :
" Een natte maart, is weinig waart. "
En nochtans verliezen we met een natte maart niet alles :
" Natte maart, veel gras."
EN.......
" Maarts gras, is aprils hooi."
Deze laatste spreuken komen ons in feiten vertellen dat het gras goed doorgroeit. Doch het is een algemeen bekend feit dat een te vroege was geen voordeel geeft; al heeft het gras in maart reeds vorderingen gemaakt, in de maaitijd zal het daarom niet langer zijn. Wel wordt er geacht dat een natte maart weinig zomerregen voorspelt, en dat klinkt wel erg positief ! Morgen kijken we dan eens wat een droge maart ons te bieden heeft, ik zal er zijn, u toch ook ?
Vandaag is het Goede Vrijdag of de vrijdag voor Pasen en vroeger jaren was aan deze dag erg veel bijgeloof verbonden. In de eerste plaats mocht het op Goede Vrijdag niet regenen want dan zou de regen druppel voor druppel uit de grond moeten gekrabd worden, en dit om Jezus graf niet nat te maken. De Brabantse boeren hadden graag dat de wind op deze dag uit het oosten kwam, nog liever zelfs uit het noordoosten. Zuidenwind daarentegen bracht ongeluk bij. Schoon weer op Goede Vrijdag voorspelde mooi weer voor gans het jaar. Regen bracht dan weer onvruchtbaarheid. Op Goede vrijdag begint de nachtegaal te zingen. En op deze dag mocht er door de boer zeker niet gewerkt worden, vandaar de volgende spreuk :
Op Goede Vrijdag wordt
de wasser verwezen,
de bakker geprezen.
Het was om die reden dat op Goede vrijdag het paasbrood gebakken werd. Zaaien en planten werden niet als werken beschouwd, integendeel zelfs want in tal van raadgevingen vinden we dat planten en zaaien op Goede Vrijdag niets anders dan zegen zou meebrengen. Wie bijvoorbeeld op Goede Vrijdag bloemen zou zaaien, wel die kreeg er van verschillende kleuren, en werden ze juist om 3 uur geplant, dan kregen ze een speciale glans, enz.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
21 Maart 2007 was een bewokte dag waar maartse buien troef waren ! Om 13 uur schreef men toen 9,1° op als maximum temperatuur voor die lentedag. - 's Nachts om 2u09 noteerde men de minimum temperatuur en die bedroeg 1,2° ! De warmste 21ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1938 met 21,2°. - De koudste 21ste maart ooit kwam in 1865 voor met min 8,6° !
Morgen is het eindelijk lentedag ! Dag en nacht zijn even lang, en morgen houden we best de wind in 't oog want : Blaast hij uit het westen, dan verwachten de hoveniers een zacht voorjaar, maar.....zit de wind morgen in 't noorden, dan zit die daar voor maar liefst zeven weken !!! Een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" Op Sint-Benooi de wind uit 't noord, 't gaat zo zeven weken voort.""
Morgen is het de feestdag van Sint-Benedictus, in de volkmond Sint-Benooi. In Limburg meent men te weten dat oostenwind tot de langste dag zal waaien, dus tot Sint-Jan (24 juni), in ieder geval minstens zes weken. Zuidenwind voorspelt een goed jaar, leest u maar :
" Met zuidenwind op Sint-Benooi, neemt het jaar een goede plooi. "
En een Gentenaar zegt septisch :
" Slecht weer op Sint-Benuut, ge zijt voor drij weken gekl...t. "
Morgen (21 maart dus) mag er in geen geval vlas gezaaid worden beweert men in Denderleeuw, en nog veel minder met noordenwind. Best maar luisteren en niet doen dus !!!!! Wat er voor morgen op 't menu staat, wel dat laat ik vandaag nog een verrassing zijn ! Ik zal er in ieder geval weer zijn !
Van zodra de lente vroeger jaren begon gingen de buitenlieden, zoals ze die toen noemde, zich vermaken op den doel en bij de wip. Vroeger bestonden haast in alle gemeenten schuttersgilden die Sint- Sebastiaan of Sint-Joris tot patroon hadden. Men schoot toen met de kruisboog of met de handboog. Het doelschieten gebeurde in de lengte, naar een plaats waar men het middelpunt, wit of roos, moest treffen. Het wip of gaaischieten gebeurde in de hoogte naar de vogels of gaaien, die op een lat gestoken waren. De middenvogel, oppergaai, stond op de spil, dan had je twee zijgaaien en daaronder een aantal grote en kleine vogels. Bij het prijsspel koos de overwinnaar, die de titel van koning mee kreeg, een koningin. De hovelingen, dat waren zij die de zijgaaien troffen, een hofdame, en dan trok de stoet rond de gemeente om duchtig op de gezondheid van de overwinnaars te drinken ! Men was koning voor één jaar en wie driemaal de oppervogel kon schieten werd keizer. Meestal bestond de prijs uit teljoren (borden) waarin dan de eretekens, boog en pijl, alsook de naam van de maatschappij en het jaartal gebakken waren. Vandaag zijn de schietingen, waar ze nog bestaan, veel moderner uiteraard, maar ze zijn ook stilaan zeldzamer geworden.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
20 Maart 2007 was een bewolkte dag met heel even wat zon maar ook met echte maartse buien ! De maximum temperatuur bedroeg toen 8,9° en die werd om 11u46 waargenomen. De minimum werd 's nachts om 1u34 opgetekend en die liet min 2,1° opschrijven ! De warmste 20ste maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1913 met 22,9° ! - De koudste 20ste maar ooit kwam in 1887 voor met min 10,1° !
Terwijl vandaag Sint-Jozef bij ons te gast is, krijgen we morgen Sint-Joachim die hem komt aflossen. Op de feestdag van genoemde heilige kan het nog erg koel zijn en dat komt ons de volgende weerspreuk alleen maar getuige :
" Op Sint - Jonas, komt dikwijls vuur van pas. "
Hier hoef ik niets meer aan toe te voegen dacht ik. Voor vandaag zit mijn job er weeral op, mijn centjes zijn deze keer rap verdiend moet ik toegeven. Morgen hoop ik samen met u te moge vooruit kijken naar die lang verwachte lente !!! Ik kan u nu al verklappen dat 21 maart wel een belangrijke dag is voor de wind, het hoe en waarom vertel ik u morgen wel ! Geven we elkaar morgen afspraak op dezelfde plaats ? Tot dan ?
Vandaag is het schorselwoensdag of de woensdag vóór Pasen.Vroeger jaren schorste men op deze dag de rokken en de klokken, met andere woorden men spon niet meer tot t einde van de zomer en wie heden nog spon, maakte koorden om O.L.Heer te binden, zegde het volk. Vandaag luiden de kerkklokken nog, maar morgen zullen ze zwijgen en naar Rome vliegen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
19 Maart 2007 was een bewolkte dag met her en der sneeuwbuien ! Om 11u57 had het kwik toen zijn hoogste punt al bereikt en dat bedroeg 7,6° - 's Morgens, om 5u11 noteerde men de minimum temperatuur van die dag en die bedroeg 0,7° ! De warmste 19de maart sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1916 met 19,6°. - De koudste 19de maart ooit kwam in 1887 voor met min 9,5° !
