Het weer van de dag VOLKSHEILGE - OUDE VOLKSGEBRUIKEN-
16-05-2008
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
16 Mei 2007 was nog maar eens een bewolkte dag met een bui. Om 15u05 had het kwik toen zijn hoogste punt bereikt en dat liet 16,3° opschrijven. Om iets na middernacht noteerde men toen 11,1° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 16de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1925 met 29,7° ! - De koudste 16de mei ooit kwam in 1941 voor met min 1,3° !
Gisteren zagen we al dat vandaag de winter voorbij is en dat zal de boer ook wel geweten hebben want........
" 't Half-mei Moeten de koeien naar de wei. "
En daar staan ze dan voor gans de zomer, dag en nacht. Een soort open schuilstal opgericht in de weide, beschut hen 's nachts en bij regen. Is vandaag ( half mei) de salade reeds volgroeid, dan verwachten we een rijke oogst !
" Is half-mei de salaad al gaar, dan levert de oogst een goede korenaar. "
Dat was het dan weer voor vandaag, ik ben er morgen weer terug en dan vertel ik u wat we in 't midden van deze maand nog moge verwachten ! Tot morgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
15 Mei 2007 was een bewolkte dag met een lichte bui en een maximum temperatuur van 18,7° om 15u54 waargenomen. 's Morgens om 6u47 noteerde men toen 7,2° als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 15de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1932 met 29,8° ! - De koudste 15de mei ooit kwam in 1909 voor met min 0,3° !
Morgen zijn we reeds in de helft van mei, wat vliegt de tijd toch snel ! ! ! En wat hebben de weerspreuken ons zoal te vertellen over half mei ? Wel in feiten erg positief nieuws, leest u maar :
" Half-mei, staartje van de winter. "
Of nog ietsje anders gezegd :
" 't Halvent de mei, is de winter voorbij. "
En wat de gevolgen zijn van 't einde van de winter, wel dat vertel ik u morgen dan weer wel. Tot morgen !
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
14 Mei 2007 was een dag met bewolking, met wat zon en vooral met hevige buien ! Om 16u39 werd de maximum temperatuur waargenomen en die bedroeg 18,1°. - 's Morgens om 5u 09 schreef men 13,6° op als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 14de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1943 met 30,7° ! - De koudste 14de mei ooit kwam in 1935 voor met min 1,4° !
Met het bezoek van Sint-Bonifacius hebben we morgen al de koude santen over de vloer gehad ! Men onthouden vooral dat er na Bonifaas geen koude meer te vrezen is. De Volksetymologie wil dat Sint-Bonifaas zijn naam " weldoener " betekent. En wat zeggen de weerspreuken ons over deze "weldoener" ?
" Voor nachtvorst is men niet beschermd, tot Sint-Bonifacius zich over ons ontfermt. "
En andere weerspreuk zegt het dan weer als volgt :
" Tot Bonifaas die strenge baas, wees voor vrucht op vorst beducht. "
En dan nog eentje, misschien als serenade bedoeld bij de uittocht van de koude santen ?
Wij zijn van nachtvorst nimmer vrij, is Bonifaas nog niet voorbij, maar is die Sint voorbij gegaan dan is 't met vriezen ook gedaan. "
Vanaf morgenavond kan men met een gerust geweten alle plantjes buiten zetten ! ! ! Morgen kijk ik dan weer naar wat " half mei " ons te bieden heeft, misschien blijf ik daar zelfs wel twee dagen stil bij staan ? Tot morgen, ik zal er zeker zijn, u toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
13 Mei 2007 was een dag waar alle weeringrediënten aanwezig waren, bewolking, zon, buien en zelfs onweer ! Om 15u54 tekende men toen de maximum temperatuur op en die bedroeg 21,1°. - 's Morgens om 6u17 schreef men 9,3° op als laagste temperatuur voor deze dag. De warmste 13de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1969 met 30,2° ! - De koudste 13de mei ooit kwam in 1885 voor met 0,1° !
Morgen is Sint-Servatius onze "koude" gast en het valt wel dikwijls voor dat er rond Sint-Servaas overvloedige en kille regen valt. In de kempen beweerde de boeren dat :
" 't Regent Sintervaas-vloed, die spoelt de kemp uit de grond. "
Algemeen bekent is het feit dat het nog altijd kan vriezen zolang de ijsheiligen niet voorbij zijn, een weerspreuk vertelt ons dat zo :
" 't Kan vriezen in de mei tot d' IJsheiligen zijn voorbij : Marertus en Pancraas, Servatius en nog Bonifaas. "
en tot besluit voor vandaag nog deze :
" Is met Servaas geen rijm te zien, zal Bonifaas geen sneeuw ons biên. "
Morgen laat ik de laatste van de koude santen onze gast zijn en dan heb ik het over Sint-Bonifacius. Ietsje lager kan u weer een oud rijmpje vinden dat de melkboeren gebruiken om Sint-Servaas tot andere inzichten te brengen. Morgen ben ik er weer, u komt toch ook ?
Gisteren gaf ik u al een rijmspreukje mee dat in het Gentse goed gekend was en beloofde ik u dat ik vandaag iets zou vertellen van vóór wereldoorlog II. Wel de melkboeren die vóór de wereldoorlog 1940-1945 nog naar de stad kwamen om huis aan huis hun melk te verkopen, die hadden ook hun eigen rijmpje om Sint-Servaas te vermurwen en dat ging dan weer als volgt :
Heilige Servaas Wind en regen de baas, Heb medelij mee de armen, Laat ze toe hen te verwarmen, Drie Vader-ons, Drie Wees-Gegroet En maakt het weder wêre zoet.
Nog maar een bewijs hoe fel de mensen vroeger bezig waren, en in feiten bang waren met en voor die ijsheiligen.
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
12 Mei 2007 was een dag waar bewolking en zon elkaar aflosten. Pas om 18u04 's avonds kon men de maximum temperatuur noteren en die bedroeg toen 18,5° ! 's Nachts om 3u13 schreef men 10,5° op als minimum temperatuur voor die dag ! De warmste 12de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 31,6° ! - De koudste 12de mei ooit kwam in 1927 voor met min 1,5° !
Sint-Servatius was misschien wel de meest gekende ijsheilige
Morgen is Pancraas alias Sint-Pancratius op bezoek, alleen bestaan er rond deze brave man geen weerspreuken zodat ik direct de stap maak naar overmorgen, en naar Sint-Servaas die bij het volk heel wat bekender lijkt te zijn, en rond zijn naamfeest zijn er dan ook talrijke weerspreuken ontstaan waarvan ik er u vandaag al enkele meegeef en wat gedacht van deze :
" Vóór Sint-Servatius geen zomer, na Sint-Servatius geen vorst. "
En de landman, wel die weet dan weer 't volgende :
" Geen rijmje na Sint-Servaas, geen vlokje na Bonifaas (14 mei ). "
Morgen blijf ik nog even stil staan bij Sint-Servaas en dan vertel ik u ook nog iets van vóór wereldoorlog II Ietsje lager, in een apart hoofdstukje kan u een middeltje vinden om de ijsheiligen tot ander inzichten te brengen, ga er eens kijken ! Ik geef u alvast een afspraak voor morgen, zelfde uur, zelfde plaats, tot dan !
Vroeger jaren dan probeerde men alles en nog wat om toch maar van die ijsheiligen verlost te geraken, zo kende men in Gent en omstreken een rijmspreukje voor Sint-Servaas dat bij machte was om de koude sant te vermurwen en ons en milde zonneschijn en een zachte zuiderbries te sturen in plaats van noordenwind en regen en dat ging als volgt :
Sinte-Servaas Heilige baas Doet t nie vriezen Ons nie niezen Notre Pére Geef goe wêre Onondufies Geen tromaties De Santasprie En regent nie
Onze goede Elodie wist er echter nog iets anders op. Van haar verre buiten had zij een hele boel tovermiddelkes meegebracht, die ze op Sint-Servaasdag tegen de koude aanwendde. Al wat ik er mij nog van herinner, is dat er een verbrand stopsel bij te pas kwam, waarmee men zeven kruiskes op een wit gekalkte muur moest tekenen, de rest is met de loop der jaren uit mijn geheugen kunnen ontsnappen. Wat de mensen vroeger al niet probeerde, en wie weet hielp het niet ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
11 Mei 2007 was nog maar eens een bewolkte dag met buien ! Men diende toen tot 17u54 te wachten alvorens men de maximum temperatuur van die dag kon optekenen en die liet 17,4° opschrijven. Om 11u22 in de voormiddag noteerde men toen de minimum temperatuur voor deze dag en die bedroeg 10,5° ! De warmste 11de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1998 met 30° rond ! - De koudste 11de mei ooit kwam in 1879 voor met 0,1° !
Ze zijn met drie, sommige beweren zelfs met vier en ze zijn erg geducht ! Ik bedoel de drie ijsheiligen, ook wel eens koude santen of vriesheiligen genoemd. In de wijnstreken noemt men ze zonder omwegen de " wijndieven ". Bij ondervinding weten we dat ze erg op ons gebeten kunnen zijn en ons kunnen doen rillen en beven gelijk in de voordagen van de winter. Te oordelen naar volgend rijmpje moet Sint-Mamertus de oudste zijn, hoe dan ook, hij is morgen als eerste op bezoek :
" Al is Mamertus oud en grijs, houdt hij van vriezen nog en ijs. "
Als het vroeger jaren tijdens de dagen van de koude santen nat en kil weer was, bakte men op de buiten spek-pannekoeken. Ze lapten de magen en spanden de broeken. Men offerde er een dozijntje aan die heilige mensenverneukers, met andere woorden, men bracht wat pannekoeken naar de koster en dit met het doel om een woordje ten beste te spreken om 't weer te doen keren. ! Vergeten we niet dat het morgen ook de feestdag is van Sinte-Walburgis die vooral in het bisdom Brugge fel gevierd werd. En een weerspreuk rond deze brave man komt ons 't volgende vertellen ;
" Regen in Sint-Walburgisnacht, heeft steeds de kelder volgebracht. "
De regen in deze nacht wordt in West-Vlaanderen eerder als zegenend beschouwd, en waarom dan bij ons ook niet ? Morgen maken we kennis met Sint-Servatius, ik zal er zijn, u toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
10 Mei 2007 was een bewolkte dag met af en toe een bui om het vers te houden. De maximum temperatuur die om 14 uur waargenomen werd bedoeg 18,7°. 's Morgens om 8u44 schreef men toen 13,1° op als minimum temperatuur voor deze dag. De warmste 10de mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1945 met 28,1° ! - De koudste 10de mei ooit kwam in 1928 voor met 0,2° !
Morgen krijgen we het bezoek van de zeer gekende zaai- of plantheilige die zich Sint-Job laat noemen. Konservatieve boeren beweren dat men nooit vroeger dan op Sint-Markus (25 april), en nooit later dan op Sint-Job bonen mag planten. Een weerspreuk vertelt het ons als volgt :
" Met Sint-Job zet men de laatste bonen volop. "
Diegene die hun bonen nog niet geplant hebben weten dus morgen weer wat te doen. Een andere weerspreuk zegt het nog ietsje anders, maar de betekenis is bijna dezelfde :
" Te Sint-Job, zet men de bonen volop. "
In Zuid-Limburg gelooft men dat er een goed fruitjaar zal volgen als op 10 mei, zoals op 1 mei, de zon door de bomen schijnt. Maar......het kan ook nog koud zijn zegt ons de volgende weerspreuk :
" Pas op, pas op, Pas op Sint-Job, want hij steekt een vuurken op. "
Een verwittigd iemand is er twee waard zeker ? Vanaf morgen sta ik dan enkele dagen stil bij de terecht erg gevreesde koude santen, alias de vries- of ijsheiligen waarvan de eerste op 11 mei op bezoek komt ! Ik zal er morgen weer zijn, u komt toch ook ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
9 Mei 2007 was een bewolkte dag met regen en met een maximum temperatuur van 14,6° die om 14u46 waargenomen werd. De minimum temperatuur van die dag liet zich om 5u58 in de ochtend opschrijven en die bedroeg 10,4° De warmste 9de mei sinds de waarnemingen van Ukkel in 1833 was deze van 1976 met 29,8° ! - De koudste 9de mei ooit kwam in 1926 voor met min 1,9°.
Morgen en ook de komende dagen kijkt u best eens naar de lucht en zie je dan een rode hemel, wees er zeker van dat er wind op komst is ! De volgende weerspreuk komt ons trouwens voor eventuele wind waarschuwen :
" Sint-Macharius rust noch duur, want de hemel staat in vuur. "
Deze weerspreuk wilt alleen maar aantonen dat het in 't begin van mei zeer winderig kan zijn, vandaar ook dat ik u de raad gaf van best eens naar de lucht te kijken zo komt u misschien aan de weet welk weer er komende is. Morgen kijk ik dan weer uit naar de komst van Sint-Job, de alom gekende zaai- en plantheilige, wie kent deze brave man niet ? Overmorgen kijk ik dan weer uit naar de komst van de gevreesde "IJsheiligen" die er op 11, 12 en 13 mei aankomen. Geloof mij, er zitten erg interessante dagen aan te komen, meer dan reden genoeg om deze dagen zeker niet te missen. Tot morgen ?
Welk weer was het vandaag, nu precies 1 jaar geleden ?
8 Mei 2007 was ee bewolkte dag met een bui en heel even wat zon. De maximum temperatuur die om 17u37 waargenomen werd bedroeg 16,3° ! - De minimum temperatuur werd 's morgens om 6u20 opgeschreven en die liet toen 11,2° noteren. De warmste 8ste mei sinds de waarnemingen van Ukkel was deze van 1976 met 28,3° ! - De koudste 8ste mei ooit kwam in 1944 voor met min 2,2° en dat is meteen en tot vandaag de laagste temperatuur ooit genoteerd in mei !
