Call optie

De beste manier om opties uit te leggen is door middel van een voorbeeld. Als voorbeeld neem ik een call optie op Reg NV. Je hebt op Reg NV een call optie gekocht op 1 januari 1999. De uitoefenprijs van de optie is 100 euro. De koers van Reg NV stond op dat moment op 80 euro. Je hebt voor de optie 5 euro betaald. Je hebt dus alleen tijdswaarde betaald. De looptijd van de optie is 9 maanden, dus tot en met september duurt het nog voor de optie afloopt.

Er zijn nu twee situaties denkbaar. Of de koers van Reg NV staat op de derde vrijdag van september boven de 100 euro of de koers staat onder de 100 euro.

Koers staat boven de 100 euro.
De koers staat bijvoorbeeld op 110 euro. Je gaat dus geld verdienen, maar hoeveel? Van deze 110 euro trek je de uitoefenprijs af. Deze was 100 euro. Dan hou je tien over. Van deze tien heb je nog 5 zelf betaald als premie bij aanschaf. Uiteindelijk heb je dus 5 euro verdiend, waar nog wel de kosten af moeten, maar die laten we hier buiten beschouwing.

De koers staat onder de 100 euro.
De koers staat bijvoorbeeld op 95 euro. Je verliest hier dus je premie die je neergelegd hebt. Hier is dit dus 5 euro. Je gaat de optie niet uitoefenen en iemand anders wil de optie ook niet meer kopen. Je zit nu opgescheept met een optie die waardeloos afloopt. Op de beurs is het aandeel goedkoper om te kopen.

Het is soms dus beter om niet de expiratiedatum af te wachten maar eerder de optie van de hand te doen of uit te oefenen. Zeker is dit verstandig als je opties koopt als korte belegging en meer voor de speculatieve kant dan voor het risico afdekkende deel. De waarde van de optie kan zeer snel stijgen en zeer snel dalen. Het is wel zo dat je nooit meer kunt verliezen als je een optie koopt dan de betaalde premie.

Put optie

Je hebt een put optie gekocht op een aandeel waar je van denkt dat de koers gaat dalen. Je neemt bijvoorbeeld Baan. Je kooopt een put optie op uitoefenprijs 75 euro en de koers van Baan staat op 85 euro. De expiretiedatum is op de 3e vrijdag van oktober en het is nu mei. Je betaalt 5,50 euro aan premie.

Je hebt weer twee mogelijkheden. Of de koers van Baan staat boven de 75 euro in oktober of de koers van Baan staat onder de 75 euro.

Koers van Baan staat boven de 75 euro:
Het onmogelijke is mogelijk geworden en Baan heeft een fantastisch jaar achter de rug en staat "ver" boven de 75 euro. Je gaat het schip in voor 550 euro. Je verliest dus je premie, maar meer ook niet.

Koers van Baan staat onder de 75 euro:
Je hebt de vooruitziende blik van een waarzegger en menigeen zal jaloers op je zijn. Je gaat geld verdienen. Laten we ervan uitgaan dat de koers van Baan oop 5 euro staat. Je hebt op dit moment de jackpot binnen. Je verdient 75 - 5 - 5,50 = 64,50 euro maal honderd is 6450 euro. Niet gek gedaan. Ook hier laten we de kosten buiten beschouwing maar uiteraard moeten die hier ook nog verrekend worden.

Schrijven Optie - Algemeen

In plaats van kopen van een optie kun je ook een optie schrijven. Een optie schrijven houdt in dat je premie ontvangt en dat je een verplichting aangaat. Het schrijven van opties is echter risicovoller dan het kopen van opties. De bank zal dan ook vragen om onderpand, om margin. Bij het schrijven van een call op een aandeel is het het beste om 100 aandelen in bezit te hebben. Je bent dan voor 100% gedekt tegen de risico's van het schrijven. Bij het schrijven van put op een aandeel zal je verplicht zijn om genoeg geld aan te houden om 100 aandelen te kunnen kopen voor de uitoefenprijs van de put. Per aandeel zal de te storten margin echter verschillen.

Bij het schrijven van opties op een index zal je altijd een margin in geld moeten aanhouden. De bank zal dan dit gedeelte blokkeren ter voorkoming dat je je verplichtingen niet na zal kunnen komen. Dit geldt zowel voor het schrijven op aandelen als voor schrijven op een index.

Als je een call schrijft ga je de verplichting aan om 100 aandelen te leveren. (In het geval van een index optie schrijven om af te rekenen.) En als je een put schrijft ga je de verplichting aan om 100 aandelen te kopen. (Bij een put optie schrijven op een index ga je de verplichting aan om af te rekenen.) Ook hier is het van groot belang te beseffen dat je bij het schrijven van opties op aandelen te maken hebt met Amerikaanse stijl. Je kunt vanaf het moment van schrijven gevraagd worden om te leveren of af te nemen tot aan de uitoefendatum. Bij het schrijven van een optie op een index schrijf je opties in Europese stijl. Je kunt nooit voor het expireren van de optie (de uitoefendatum) gevraagd worden af te rekenen.

!-In beide schema's ervan uitgaan dat de optie opgevraagd wordt of kan worden..-!

Als je een order opgeeft om een optie te kopen of te verkopen moet je de volgende termen goed onder de knie hebben. Het makkelijkste is om een order eerst voor jezelf op te schrijven alvorens de order door te geven. Zeker in het begin is dit noodzakelijk. Je hebt de volgende mogelijkheden. Een call kopen is een "open koop"(open buy) en je koopt dus een recht. Een call verkopen die je al in bezit hebt, is een "sluit verkoop"(close sell) van het aantal contracten dat je hebt en dat je kwijt wilt.

Ga je een call schrijven dan gaat het om een "open verkoop"(open sell) van het aantal contracten dat je wil schrijven. Heb je dan een call geschreven en je wil de positie sluiten voor de uitoefendatum, dan gaat het om een "sluit koop"(close buy) van het aantal contracten dat je terug wil kopen. Bij het kopen van een put is het dus een "open buy" en het schrijven van een put een "open sell".

Wanneer sluit je een positie en wanneer nou juist niet. Bij het schrijven van opties is het nog belangrijker om precies op de voet te volgen wat er gaande is op de beurs en de koersen nauw te volgen. De ene dag loop je schijnbaar geen enkel risico en de twee dagen daarna zit je tot over de oren in de "problemen". Als je een call schrijft ga je erin principe vanuit dat je op dat punt de aandelen kwijt wil en zal je niet de positie gaan sluiten. Je krijgt voor je gevoel een mooie prijs en bent tevreden.

Als je een call hebt geschreven op een aandeel zonder de aandelen in zak te hebben kan het zeer raadzaam zijn om op het moment dat de koers teveel oploopt de positie te gaan sluiten en een "Close Sell" uit te voeren. Je koopt dan dezelfde optie terug met dezelfde uitoefenprijs en uitoefendatum als je hebt geschreven. Doe je dit niet dan moet je zometeen de aandelen tegen de hele hoge koers kopen en tegen een veel te lage koers (de uitoefenprijs) verkopen aan degene die de call gekocht heeft. Zie voor een voorbeeld de pagina over het schrijven van een call. Houdt er rekening mee dat als je een optie op aandelen schrijft je elke dag totaan de uitoefendatum opgevraagd kan worden!!

Als je een put schrijft heb je de verplichting op je genomen om 100 aandelen te kopen tegen een vantevoren vastgestelde prijs. In principe schrijf je alleen maar een put optie als je een bepaald aandeel zeer graag wilt kopen en tegen een vantevoren afgesproken prijs. Als de koers dan verder daalt is het niet erg. Je koopt de aandelen tegen de uitoefenprijs en je vindt dit een reëele prijs voor de aandelen. Je sluit de positie dus niet als de koers teveel daalt. Wil je de aandelen niet hebben en daalt de koers onder de uitoefenprijs dan is het raadzaam de positie te sluiten alvorens je met de aandelen opgescheept zit. Je voert dan dus een "Close Buy" uit. Houdt er rekening mee dat als je een put optie op aandelen schrijft je elke dag opgevraagd kan worden!!

27-08-2005, 22:39 geschreven door Zjoskebest

Uitleg opties

Opties zijn rechten om een bepaalde onderliggende waarde te kopen of te verkopen. Het recht geldt gedurende een vaste periode, met een vaste koop / verkoopprijs. Opties kunnen betrekking hebben op verschillende onderliggende waarden.

Voorbeelden zijn:

-         Aandelen

-         Indexen

-         Valuta

-         Obligaties

Iemand die een optie bezit heeft dus het recht om een onderliggende waarde te kopen of te verkopen. Een optie met een kooprecht is een calloptie, een optie met een verkooprecht is een putoptie. Opties zijn geldig gedurende een bepaalde tijd. Opties van Amerikaanse stijl kunnen op ieder moment worden uitgeoefend tijdens de looptijd van de optie. Opties van Europese stijl kunnen alleen aan het eind van de looptijd worden uitgeoefend. Het meest wordt er gehandeld in aandelen- en indexopties. 

Daar zal ik me dan ook tot beperken. Aandelenopties zijn van Amerikaanse stijl, indexopties zijn in Europese stijl. Bij aandelen- en indexopties gaat het bijna altijd om een onderliggende waarde van 100 stuks. Een calloptie Aegon houdt dus in dat de houder het recht heeft om 100 aandelen Aegon te kopen. Deze optie kan gedurende de looptijd op ieder moment worden uitgeoefend.

Voorbeeld 1:

Iemand koopt de volgende optie:

Aegon call oktober 2005 10,00

Dit houdt in dat de houder van deze optie tot en met de derde vrijdag van oktober (vervaldag, expiratiedag) het recht heeft om 100 aandelen Aegon te kopen tegen een vaste prijs van 10,00 euro per stuk.

Opties zijn vrij verhandelbaar op de derivatenbeurs te Amsterdam. Als iemand een optie heeft gekocht, kan hij deze dus zonder hem uit te oefenen weer doorverkopen. Een koper van een calloptie zal deze optie kopen omdat hij deze optie graag wil uitoefenen om de onderliggende waarde in bezit te krijgen, of om er aan te kunnen verdienen door een koerswinst te behalen. In beide gevallen zal de onderliggende waarde moeten stijgen om een winst te realiseren.

Voorbeeld 2:

Iemand koopt in oktober 2004 de volgende optie:

Unilever call januari 2005 40,00

Stel: de koers van Unilever is op het moment van de aankoop van de optie € 38,00. De optie is gekocht voor € 1,20. Als het aandeel Unilever stijgt en vervolgens boven de € 40,00 uitkomt, is het aantrekkelijk om de optie uit te oefenen. Er wordt pas winst gemaakt als de koers van Unilever boven de  € 41,20 stijgt, want dan is pas ook het betaalde bedrag van de gekochte calloptie terugverdiend. Als de koers van het aandeel Unilever in december 2004 bijvoorbeeld op € 45,00 staat, kan de optie ook worden doorverkocht met winst. De optie wordt dan bijvoorbeeld verkocht voor € 6,00. Er is dan een brutowinst gemaakt van (6,00 – 1,20) x 100 = € 480,-.

Bij putopties wordt er verdiend bij een koersdaling van de onderliggende waarde. Het is een verkooprecht voor een vaste prijs. De waarde van een optie neemt toe als de waarde van de onderliggende waarde afneemt. Er kan door de optie door te verkopen een winst worden gemaakt als de onderliggende waarde is gedaald. Maar het kan ook mogelijk zijn dat iemand een putoptie koopt terwijl hij de onderliggende waarde bezit. Hij dekt zich dan in voor een koersdaling van die onderliggende waarde.

Voorbeeld 3:

Iemand bezit 100 aandelen ING, gekocht voor € 15,00 per stuk. Tevens bezit hij een putoptie ING mei 2005 15,00. Deze optie is gekocht voor € 2,00. Als de koers van ING naar € 10,00 daalt, zou het recht van de optie kunnen worden uitgeoefend. Er worden dan 100 aandelen ING verkocht voor € 15,00 terwijl de koers € 10,00 bedraagt. Op die manier wordt het verlies dat wordt geleden door de koersdaling, beperkt door een putoptie.

De waarde van een optie bestaat uit intrinsieke waarde en uit tijds- of verwachtingswaarde.

Als een calloptie een uitoefenprijs heeft van € 10,00 terwijl de koers van de onderliggende waarde op dat moment € 11,00 bedraagt, dan is de intrinsieke waarde van de optie € 1,00. Als de optie op dat moment € 1,50 kost, is 50 cent daarvan de tijdswaarde. Mensen verwachten dan dat de onderliggende waarde nog kan fluctueren in de tijd dat de optie geldig is. Hoe korter de resterende tijd tot de expiratiedatum, hoe lager de verwachtingswaarde is.

Een optie die pas over enkele jaren afloopt, zal dus een hoge tijdswaarde hebben. Een optie die binnen een paar dagen afloopt, zal weinig tijdswaarde hebben. Bij het bezitten van een optie, heeft een belegger een longpositie. De optie is gekocht. Tegenover de longpositie staat de shortpositie. Een belegger gaat short als hij opties verkoopt (schrijft) zonder deze in bezit te hebben.

Iemand kan bijvoorbeeld 100 aandelen Aegon bezitten en dan een calloptie schrijven. Als de koper van de optie zijn recht gebruikt en 100 aandelen wil kopen, is de verkoper (schrijver) van de optie verplicht om 100 aandelen af te staan. De koper van een optie heeft dus een recht, de verkoper heeft een mogelijke plicht. Als aandelenopties worden uitgeoefend, gaat het gewoon om aandelen. Maar als indexopties worden uitgeoefend, gaat het om geld. Indexopties worden cash-settlement afgerekend.

Voorbeeld 4:

Iemand bezit de volgende optie:

AEX call december 300

Als de AEX op het moment van de expiratie op 310 punten staat, moet de schrijver van de optie 10 x 100 = € 1000,00 aan de eigenaar van de optie betalen. Dat is dus 1 euro per indexpunt. Het is een groot risico op opties te schrijven. Als iemand bijvoorbeeld callopties schrijft van een aandeel, en de koers van dat aandeel stijgt veel, dan is de kans groot dat de optie wordt uitgeoefend. De schrijver van de optie is dan verplicht om de aandelen te leveren. Omdat de koers flink is gestegen, gaat dit veel geld kosten. 

Vaak kunnen deze grote risico’s worden ingedekt door bijvoorbeeld naast het schrijven van een optie, ook een optie te kopen. Als er alleen maar een optie wordt geschreven (ongedekt, dus zonder de onderliggende waarde in bezit te hebben, of zonder andere opties te kopen die een deel van het risico dekken) verplicht de bank de schrijver tot het aanhouden van een margin, een bepaald geldbedrag. Door het aanhouden van een margin wordt er voor gezorgd dat schrijvers van opties hun verplichtingen kunnen nakomen.

Zoals gezegd, kan de houder van een calloptie verdienen aan een koersstijging. De houder van een putoptie verdient aan een daling. Ook kan de eigenaar van een optie winst maken of verlies voorkomen door de optie uit te oefenen, zoals ik heb uitgelegd. Nu de kant van de schrijver. Deze heeft er belang bij dat de door hem geschreven optie waardeloos afloopt. Op die manier hoeft hij niet aan zijn plicht te voldoen, terwijl hij wel de premie heeft ontvangen. Dit is dus een winst zonder een investering. In percentages een oneindige winst. 

Ook kan de schrijver een andere bedoeling hebben. De schrijver van een putoptie kan putopties van een aandeel schrijven omdat hij dit aandeel graag wil kopen. Tevens ontvangt hij dan nog de premie voor de verkochte optie. Als de optie waardeloos afloopt, is dat geen probleem. De premie is verdiend, en er kan opnieuw een put geschreven worden. Bij callopties is het in dit voorbeeld juist net andersom. Dan wil de schrijver van zijn aandelen af.

Naast het kopen of verkopen van een optie zijn er ook nog verschillende strategieën mogelijk.

De volgende (veel voorkomende) strategieën zal ik kort bespreken:

-         Putspread

-         Callspread

-         Bullspread

-         Bearspread

Ik ga steeds uit van het aandeel Koninklijke Olie, met een koers van € 40,00. Ik zal de strategieën niet uitleggen, maar met voorbeelden duidelijk proberen te maken.

Putspread

Koop put mei 2004 44,00 tegen € 4,50

Verkoop put mei 42,00 tegen € 2,80

Investering: € 4,50 - € 2,80 = € 1,70 (maximale risico)

Winst: Als het aandeel tot de expiratie in mei beneden de € 42,00 blijft. Dan wordt de geschreven put (42) uitgeoefend. De aandelen die dan geleverd zijn worden verkocht voor € 44,00 door middel van de put 44. De winst is dan € 2,00 x 100 = € 200,- per optie.

Callspread

Koop call mei 36,00 tegen € 4,50

Verkoop call mei 38,00 tegen € 2,80

Investering: € 4,50 - € 2,80 = € 1,70 (maximale risico)

Winst: Als het aandeel tot de expiratie in mei boven de € 38,00 blijft. Dan wordt de geschreven call (38) uitgeoefend. De aandelen die dan moeten worden geleverd kunnen worden gekocht door middel van het uitoefenen van de call 36. De winst is dan € 2,00 x 100 = € 200,- per optie.

Bullspread

Verkoop put mei 40,00 tegen € 1,00

Koop put mei 38,00 tegen € 0,45

Winst: Als het aandeel boven de € 40,00 blijft. De geschreven put loopt dan waardeloos af. De premie (€ 1,00 is verdiend)

De aankoop van de put 38 dient als verzekering als het aandeel zou dalen. Het maximale risico is dan € 2,00 omdat de geleverde aandelen voor € 40,00 dan altijd nog kunnen worden verkocht voor € 38,00 dankzij de put 38. (Deze € 200,- moet bij de bank als margin worden aangehouden.)

Bearspread

Verkoop call mei 40,00 tegen € 1,00

Koop call mei 42,00 tegen € 0,45

Winst: Als het aandeel onder de € 40,00 blijft. De geschreven call loopt dan waardeloos af. De premie (€ 1,00 is verdiend)

De aankoop van de call 42,00 dient als verzekering als het aandeel zou stijgen. Het maximale risico is dan € 2,00 omdat de te leveren aandelen tegem € 40,00 dan altijd nog kunnen worden gekocht voor € 42,00 dankzij de call 42. (Deze € 200,- moet bij de bank als margin worden aangehouden.)

27-08-2005, 22:37 geschreven door Zjoskebest

Schrijven Optie - Algemeen

In plaats van kopen van een optie kun je ook een optie schrijven. Een optie schrijven houdt in dat je premie ontvangt en dat je een verplichting aangaat. Het schrijven van opties is echter risicovoller dan het kopen van opties. De bank zal dan ook vragen om onderpand, om margin. Bij het schrijven van een call op een aandeel is het het beste om 100 aandelen in bezit te hebben. Je bent dan voor 100% gedekt tegen de risico's van het schrijven. Bij het schrijven van put op een aandeel zal je verplicht zijn om genoeg geld aan te houden om 100 aandelen te kunnen kopen voor de uitoefenprijs van de put. Per aandeel zal de te storten margin echter verschillen.

Bij het schrijven van opties op een index zal je altijd een margin in geld moeten aanhouden. De bank zal dan dit gedeelte blokkeren ter voorkoming dat je je verplichtingen niet na zal kunnen komen. Dit geldt zowel voor het schrijven op aandelen als voor schrijven op een index.

Als je een call schrijft ga je de verplichting aan om 100 aandelen te leveren. (In het geval van een index optie schrijven om af te rekenen.) En als je een put schrijft ga je de verplichting aan om 100 aandelen te kopen. (Bij een put optie schrijven op een index ga je de verplichting aan om af te rekenen.) Ook hier is het van groot belang te beseffen dat je bij het schrijven van opties op aandelen te maken hebt met Amerikaanse stijl. Je kunt vanaf het moment van schrijven gevraagd worden om te leveren of af te nemen tot aan de uitoefendatum. Bij het schrijven van een optie op een index schrijf je opties in Europese stijl. Je kunt nooit voor het expireren van de optie (de uitoefendatum) gevraagd worden af te rekenen.

!-In beide schema's ervan uitgaan dat de optie opgevraagd wordt of kan worden..-!

Als je een order opgeeft om een optie te kopen of te verkopen moet je de volgende termen goed onder de knie hebben. Het makkelijkste is om een order eerst voor jezelf op te schrijven alvorens de order door te geven. Zeker in het begin is dit noodzakelijk. Je hebt de volgende mogelijkheden. Een call kopen is een "open koop"(open buy) en je koopt dus een recht. Een call verkopen die je al in bezit hebt, is een "sluit verkoop"(close sell) van het aantal contracten dat je hebt en dat je kwijt wilt.

Ga je een call schrijven dan gaat het om een "open verkoop"(open sell) van het aantal contracten dat je wil schrijven. Heb je dan een call geschreven en je wil de positie sluiten voor de uitoefendatum, dan gaat het om een "sluit koop"(close buy) van het aantal contracten dat je terug wil kopen. Bij het kopen van een put is het dus een "open buy" en het schrijven van een put een "open sell".

Wanneer sluit je een positie en wanneer nou juist niet. Bij het schrijven van opties is het nog belangrijker om precies op de voet te volgen wat er gaande is op de beurs en de koersen nauw te volgen. De ene dag loop je schijnbaar geen enkel risico en de twee dagen daarna zit je tot over de oren in de "problemen". Als je een call schrijft ga je erin principe vanuit dat je op dat punt de aandelen kwijt wil en zal je niet de positie gaan sluiten. Je krijgt voor je gevoel een mooie prijs en bent tevreden.

Als je een call hebt geschreven op een aandeel zonder de aandelen in zak te hebben kan het zeer raadzaam zijn om op het moment dat de koers teveel oploopt de positie te gaan sluiten en een "Close Sell" uit te voeren. Je koopt dan dezelfde optie terug met dezelfde uitoefenprijs en uitoefendatum als je hebt geschreven. Doe je dit niet dan moet je zometeen de aandelen tegen de hele hoge koers kopen en tegen een veel te lage koers (de uitoefenprijs) verkopen aan degene die de call gekocht heeft. Zie voor een voorbeeld de pagina over het schrijven van een call. Houdt er rekening mee dat als je een optie op aandelen schrijft je elke dag totaan de uitoefendatum opgevraagd kan worden!!

Als je een put schrijft heb je de verplichting op je genomen om 100 aandelen te kopen tegen een vantevoren vastgestelde prijs. In principe schrijf je alleen maar een put optie als je een bepaald aandeel zeer graag wilt kopen en tegen een vantevoren afgesproken prijs. Als de koers dan verder daalt is het niet erg. Je koopt de aandelen tegen de uitoefenprijs en je vindt dit een reëele prijs voor de aandelen. Je sluit de positie dus niet als de koers teveel daalt. Wil je de aandelen niet hebben en daalt de koers onder de uitoefenprijs dan is het raadzaam de positie te sluiten alvorens je met de aandelen opgescheept zit. Je voert dan dus een "Close Buy" uit. Houdt er rekening mee dat als je een put optie op aandelen schrijft je elke dag opgevraagd kan worden!!

27-08-2005, 22:33 geschreven door Zjoskebest