Alleen zij die onderweg zijn kunnen de hoop koesteren ooit aan te komen !
Het vertrek op 2 mei 2005 om 18u vanuit Gent St.Pieters.
Pyreneeën
Internet in Larrasoana
Ook een Belgische pelgrim heeft er zijn leven gelaten !!
Frans Koks
Monument in smeedijzer opgedragen aan de pelgrims
wijnvelden Bemerk de bodem waarin de wijnranken groeien!!
Onderweg
San Juan de Ortega
In steden wordt de camino aangeduid door schelpen die in het voetpad gemetseld zijn.
Het "interieur" van de refugio in Castrojeriz.
FROMISTA
SAHAGUN Jacobeo standbeeld aan de ingang van de refugio.
Ermita Virgen del Puente = Hermitage van Onze Lieve Vrouw van de brug.
Pelgrim zijn...
Pelgrim zijn is het brood breken met anderen en meer terug krijgen dan je gegeven hebt !
Pelgrim zijn... is je leven delen met een vriend en voelen dat de Andere met je mee stapt !
tekst : Luc Herbots
Eric uit Brugge
Op weg naar Astorga
Even pauzeren Bepaalde etappes zijn lang en er is niet veel gelegenheid om even te verpozen.
Pelgrim zijn ...
Pelgrim zijn is doorheen de schoonheid van de natuur iets van de kunstenaar vermoeden en geloven dat hij ook jou wil kneden en vormen, dat hij ook in jou zijn schoonheid wil leggen.
tekst : Luc Herbots ( Vlaams genootschap van Santiago )
Portaal van de kathedraal in Astorga
Museum in Astorga
Zwerven...
Zwerven in naam van zovelen, Lasten afwerpend in hun naam.
Bevrijd van wat ze zelf hadden gekozen, Om samen, zo licht, naar Santiago te gaan !
Pelgrimsmaaltijd in de bar van Foncebadon.
Pelgrim zijn...
Pelgrim zijn is de steen, die je meezeult, onderweg achterlaten, en nieuwe stenen vinden om met je leven iets moois te bouwen !
Pelgrim zijn is fluiten van vreugde omdat je, doorheen zoveel zweet en moeite, het DOEL in zicht krijgt !
tekst : Luc Herbots
Ponferrada
Wachten aan de refugio in Ponferrada
PEREJE
Steeds dichter bij mijn einddoel !
Van Sarria naar Gonzar
Kilometerpaal : Nog 100 km te gaan!!! Ook op de camino heeft de graffiti-rage toegeslagen.
Pelgrim zijn...
Pelgrim zijn is zwerven Door oeroude verhalen Van Parcival en de Graal Langs de stilte-gewijde ermita's En een barokke kathedraal...
pps St. van den Wouwer
Van Gonzar naar Melide
Aan bronnen geen gebrek!!! Omdat je veel vocht verliest is het belangrijk dat je veel water drinkt!! Gelukkig kom je regelmatig bronnen (fuente) tegen om de flessen bij te vullen. Wel oppassen want niet alle water is drinkbaar maar het staat er bij vermeldt.
Begraafplaats
Openlucht museum
Dit is waarschijnlijk de voorloper van de "Hórreo".
Mooie villa in prachtige tuin
PALAS de REI
Bewegwijzering voor de pelgrims per fiets
Eén van de laatste kilometerpalen, nog 30 km te gaan!!!
Onderweg naar ARCA o PINO
Vrienden van de weg zonder gezicht, Hoe heb je mijn hart doen kloppen, telkens weer... Met elke stap of pedaalslag kwam je dichterbij. Waar het echt toe deed, voor jou en mij, Was brood en wijn of water en de boom met zijn lommer wat later... Deel zijn van het beloofde land en rusten in de palm van Zijn hand.
Gedenksteen voor overleden pelgrim.
Laatste overnachting in Santiago.
Enkele sfeerbeelden uit Santiago de Compostela
De weg naar Santiago
Theo's Camino Mijn reis als pelgrim !
26-04-2006
LEON
16 mei 2005 Léon Vertrokken in de regen om 6u30 voor een afstand van 23 km. Weer een vlakke eentonige weg, wel een goede fysiek maar ik voelde mij toch wat eenzaam. De refugio was slecht aangegeven en door andere pelgrims te volgen, heb ik hem gevonden. Om 12 uur ben ik aangekomen. Heel de weg met de paraplu stappen is ook niet zo aangenaam. Gezien het vroege uur kon ik in de refugio gebruik maken van de wasmachine en de droogkast. Ik had weer last van mijn linkerscheenbeen maar nadat ik het had ingewreven met spierzalf ging het weer wat beter. Rond 15 uur ben ik de stad ingetrokken. En maar regenen !!!
In het historisch stadscentrum van Léon bevindt zich de gotische kathedraal, werk van architect GAUDImet zijn 1800 m² aan prachtige glasramen, die een periode van de 13é tot de 20é eeuw overspannen. Een bezoek is zeker aan te bevelen!
17 mei 2005. Vertrek vanuit Léon om 6u40. Zoals je ziet is het 's morgens zeer rustig, zelfs in zo'n grote stad.
Het werd zonnig en de weg was vlak. Hoewel de moreel goed was, kreeg ik meer en meer pijn in mijn linker scheenbeen. Om het been te sparen heb ik een kortere weg genomen want het was té lastig !! Vandaag dus 23 km en om 11u45 kwam ik al in Villadangos del Páramo. Een mooie refugio, aparte bedden maar ook stapelbedden,3 hoog. Een pelgrimmenu genomen en om 18u30 naar bed om eens goed uit te rusten.
18 mei 2005. Astroga Op mijn gewone uur vertrokken voor de tocht naar Astorga, zo'n 26 km verder. Zonnig weer, blauwe lucht, mooie route ...wat kan een pelgrim meer wensen?
Aanvankelijk deed mijn scheenbeen nog pijn maar het beterde stapsgewijs. Voor het eerst had ik ook last van zweetvoeten !!! Op aanraden van een dermatoloog, heb ik er een papieren zakdoekje tussengestoken en inderdaad, het hielp.
Aan de lange brug, die in het midden een knik heeft, is een waar gebeurd verhaal verbonden.
De Castiliaanse ridder, Suero de Quiñones, had ter ere van een dame, de gelofte afgelegd om iedere donderdag een KETEN om zijn hals te dragen ! Om van deze onpraktische gelofte af te geraken, organiseerde hij bij de brug een groot toernooi. Samen met negen medestanders, streed hij twee weken vóór en twee weken na de naamdag van de apostel Jacobus, 25 juli, tegen alle ridders die hier langskwamen.
Het toernooi ontsloeg hem inderdaad van zijn gelofte en als dank schonk hij de keten aan de kathedraal van Santiago waar ze nog altijd het borstbeeld van Jacobus de Mindere siert !
Sinds 2000 wordt in Hospital de Órbigo de PASO HONROSO ( het toernooi) nagespeeld. Het is nu een grote toeristische attractie waaraan de meeste inwoners deelnemen, gehuld in middeleeuwse kledij.
18 mei 2005. Reeds om 13u15 kwam ik aan in Astorga. Het is een gezellig stadje met weer een prachtige kathedraal die echt een bezoek waard is! Hier heb ik ook een liturgisch museum bezocht : bidprentjes, kazuifels, heiligenbeelden, mijters, wijnbekers... Te veel om op te noemen en ik ben blij dat ik er tijd voor gemaakt heb.
Hier heb ik ook Eric, uit Brugge, terug gezien en bij een paar cerveza's hebben we wat bijgepraat. Waarover ? Dat kun je wel raden !!
Mijmeringen De zon schijnt, je wandelt meestal heel alleen maar toch ook niet want ... je schaduw stapt met je mee en ik begon dat beeld te ontleden.
Bij de punt van mijn paraplu dacht ik aan een gepunte Duitse helm. De schaduw aan de linkerzijde is van de klep van mijn pet want vermits ge steeds westwaarts stapt,zit de zon ook altijd aan de linkerkant en zo kreeg ik wat schaduw.
Bruinen doe je dus maar aan één kant of je zou een tijdje achteruit moeten stappen...
Alhoewel het nog donker was, vertrok ik om 6u15 vanuit Astorga naar Foncebadon zo'n 25 km verder. Ik had dan ongeveer 521 km afgelegd.
Het was zonnig, een prachtige natuur maar toch ook een zware tocht want het was klimmen van 800m naar 1400m.Mijn linkervoet speelde mij wat parten en het scheenbeen was gezwollen door het lastige klimwerk.
Hier kwam ik Wolfgang, een Oostenrijker van 67 jaar, weer tegen. We hadden reeds drie keer in de zelfde refugio geslapen. Hij stapte iets vlugger als ik en dan reserveerde hij mijn bed door er zijn slaapzak op te leggen.
De refugio in Foncebadon ging maar om 16u open, ik moest dus 4 uur wachten. De rugzakken worden in volgorde van aankomst op een rij geplaatst. Het is dus : Wie eerst komt, eerst maalt ! Ik had nummer 10. Er waren maar 25 slaapplaatsen en Erik, uit Brugge, kwam als 29é , dus te laat... completo ! Hij moest ergens anders onderdak zoeken en heeft in de bar overnacht. Anderen mochten in de kerk slapen maar daar was het echt donker, kil en vuil !!!
Foncebadon is een piepklein, vervallen bergdorp, zonder telefoon of internet. Hier is de tijd blijven stilstaan. Toch is men stilaan bezig met de heropbouw. Gevolg was dat het een hele stoffige bedoening was, ook de refugio.
Omdat ik toch moest wachten ben ik in de bar een pelgrimsmaaltijd gaan eten.
Vis met aardappelen en aubergines Grote karaf wijn Café con léche
Dit was vroeger een belangrijke pleisterplaats voor pelgrims. Hier vond je een herberg, een klooster en een kerk. Meer dan duizend jaar geleden werd hier een Spaans Concilie gehouden !
Tegenwoordig is dit stadje bijna verlaten en is praktisch geheel vervallen. Er is wel sprake geweest van heropbouw maar het zal een werk zijn van lange duur en er zit weing schot in de zaak. Het geheel biedt een troosteloze indruk. Enkele krakers kun je hier wel treffen.
Alleen de refugio en twee bars waren mooi ingericht.
De morgenstond...... en ik was weer op weg. Weer 26,5 km dichter bij mijn einddoel !
Het werd prachtig weer, blauwe lucht en volop zon en ik voelde mij prima ! het was een tocht om "U" tegen te zeggen maar met een sterke afdaling nl van 1500 m naar 550 m. Maar mooi, mooi, mooi !!!!
Reeds van in de verte kon ik het " CRUZ de FERRO " zien. Gelukkig ben ik er 's morgens gepasseerd want het is een ware toeristische attractie geworden en zo is de eigenlijke betekenis verloren gegaan !
Hier heb ik even halt gehouden en de stenen , die ik van thuis meegenomen had, heb ik aan de voet van het kruis gelegd. Cruz de Hierro
Kathedraal van losse keien... Ruwhouten stam van roestijzeren kruis... Mijn ziel hevig bewogen... Bij jou kom ik eindelijk thuis.
Cruz de Ferro Op een reusachtige hoop stenen staat een boomstan van ongeveer 5 m hoog, met daarop een ijzeren kruis.
Het CRUZ de FERRO !
Sinds lang vervlogen tijden gooien pelgrims hier een steen, die ze van thuis hebben meegebracht, neer als symbool van de last die ze met zich meedragen en waarvan ze zich kunnen bevrijden door hun pelgrimstocht naar Santiago de Compostela.
Cruz de Ferro Het hout van het kruis... In een wankele hoop stenen raakt het de aarde !
Na het "Cruz de Ferro " ging de prachtige tocht verder tot Ponferrada. Daar heb ik een tijdje naar de refugio moeten zoeken maar na enig speurwerk en gevraag kwam ik toch terecht. De refugio was gesloten tot 15 uur maar dat was geen probleem. Gauw mijn dagelijks verslagje geschreven en dan een bezoek gebracht aan de toch wel zeer mooie stad.
De volgende morgen was ik weer vroeg uit de veren want om 6u15 heb ik een foto genomen van een kilometerpaal met daarop, voor het eerst, de resterende afstand naar Santiago. Nog 202,5 km !!! Ik had dus al 577,5 km gestapt !!!
21 mei 2005. Vroeg begonnen....Dus om 6u30 de rugzak gepakt en weg.
Eerst een lange, rechte weg en daarna ging de tocht tussen bergen naar Pereje, zo'n 33 km verder. Het was bewolkt, maar bleef droog. De fysiek was terug in orde en het moreel goed. IK ZAG HET ZITTEN !
Om 13 uur zat mijn dagtrip er op.
Pereje is een bergdorpje met maar een paar huizen en 1 bar. Daar heb ik gegeten samen met François,nog een paar Fransen, Duitsers en 1 Spanjaard. Het was een getater van jewelste !!
Het was een zeer mooie refugio met prima sanitair en voor de verandering eens geen stapelbedden maar lage, houten bedjes. Alles voor de prijs van 6 euro.
François, uit Lyon, heeft bij de hospitalera sterk aangedrongen om de kerk te openen. Een zware discussie, zij in het Spaans, hij in het Frans. Uiteindelijk kwamen ze akkoord en samen met enkele pelgrims zijn we naar het oude kerkje geweest. Zoals voorheen zong François een lied in het Latijn en wij hebben het Onze Vader opgezegd, ieder in zijn eigen taal. Een emotioneel moment !!
Zeer recent kreeg ik van François foto's toegestuurd met een brief waarin hij beschrijft dat hij nog dikwijls terugdenkt aan die momenten van saamhorigheid.
Vanaf hier heb ik Wolfgang, Gerhard en Eric niet meer gezien.
22 mei 2005. Het is een automatisme geworden. Om 6 uur wakker, een kattenwasje en op stap !
Dit gedeelte van de camino wordt de CAMINO DURO genoemd, de zware weg !
Voordat je in Galicië komt wachten er nog twee zware beklimmingen. Bovendien doorkruisen enkele drukke autobanen het tracé van de camino. De meeste pelgrims nemen hier een omweg om al die drukte te vermijden.
Het weer was ook niet te best en mijn paraplu heeft dienst gedaan. Gelukkig regende het niet tijdens de beklimming , het was al modderig en glibberig genoeg !!
Foto : Dit standbeeld (1350 m), van een pelgrim, is de perfecte weergave van het weer op dat moment !! Het deed mij denken aan het lied van Boudewijn de Groot nl. Hoe sterk is de eenzame... pelgrim in dit geval.
Bemerk wel de rode paraplu, het kenmerk van de Belgische pelgrim !
Vandaag was ik even de weg kwijt en daardoor heb ik, spijtig genoeg, O Cebreiro gemist.
O Cebreiro is al eeuwen lang een belangrijke bedevaartsplaats op de weg naar Santiago. Zolang de Camino bestaat, hebben vele pelgrims hier overnacht.
Door het gure weer,(regen, sneeuw en mist tot in mei ) was er behoefte aan de nodige voorzieningen om de uitgeputte pelgrims op te vangen. Het "hospitium" naast de kerk dateert reeds van in de vroege Middeleeuwen.
Ik ben dan terecht gekomen in Hospital de Condesa. Het was nog redelijk vroeg maar omdat het weer zo slecht was, ben ik niet verder gestapt. Velen zullen de zelfde mening gehad hebben want toen François rond 13 u arriveerde was er geen plaats meer.
Foto : De weg liep langs bergdorpen die voornamelijk uit kleine, armoedige boerderijen bestonden. Vuil, modder en uitwerpselen !!! Dit was het modderigste deel van de Camino. Gezien de rotsachtige bodem is hier weinig landbouw en dat er geen weelde is, kon je zien aan de vervallen, rommelige en slordige boerenhoven.
Ik verlaat het bergland vanGalicië want de weg naar Sarria is een etappe over groene heuvels, door glooiende landschappen. Bovenop de pas Alto de Riocabo krijg je een prachtig uitzicht.
Het is schitterend weer. Een paar nijdige beklimmingen en sterke afdalingen in het begin, maar de moreel is goed evenals de fysiek. Mijn benen worden wel moe van de dagelijkse inspanningen maar ik probeer toch een 30-tal km per dag te stappen.
In SARRIA aangekomen om 14u15 na een tocht van 30,5 km. Hier heb ik voor een private refugio gekozen (8 euro) omdat de municipal een armtierige bedoening was. Deze refugio is zeer luxueus, 8 personen per kamer en na het nuttigen van een pelgrimsmaaltijd à 7,5 euro, even verpozen op het zonnig terras om mijn dagelijks verslagje te schrijven.
De groene route Wie aan Spanje denkt, ziet niet meteen groene landschappen, sappige weiden en vruchtbare akkers voor zich ! Toch zijn die er wel in Galicië, het laatste gedeelte van de St-Jacobsroute, van Triacastela naar Sarria.
De belangrijkste bron van inkomsten is de veeteelt. De gronden en weiden worden rijkelijk bemest waardoor het er soms behoorlijk stinkt !
Mei is een perfecte maand om de camino te lopen. De dagen zijn lang, de temperatuur aangenaam en de natuur is fris en jong.
Foto : In de verte 3 pelgrims :
1 uit Nieuw-Zeeland 1 uit Australië 1 uit Denemarken
Weer vroeg uit de veren voor mijn tocht naar PORTOMARIN.
Het werd een mooie tocht over heuvels, langs kleine dorpjes. Dikwijls moest ik een waterweg oversteken hetzij op doorwaadbare plaatsen of over stapstenen. Regelmatig was er toch een "kuitenbijter" bij en de zon schitterde aan de hemel. Warm !!
De boerderijen en dorpen waren wel properder en de weg was niet zo modderig meer.
De boerenhoven werden bewaakt door honden die vrij rond liepen.Hierover doen de wildste verhalen de ronde. Ikzelf heb er geen last van gehad. Het zijn meestal schepers, ze liggen in de zon te genieten en kijken naar de voorbijtrekkende pelgrims.
Eénmaal was er toch één van de drie die omzichtig om me heen liep en begon te grommen. Ik stapte gewoon verder en hij droop af.
Een beetje geschiedenis Toen, in 1962, de stuwdam in de Miño klaar was en het water in de rivier Belesar afgedamd werd, verdween PORTOMARIN. Het oude stadje aan de brug over de rivier verdween in de golven. Ook andere dorpen, boerderijen, bossen enz. zonken weg in het water! Toch heeft men Portomarin gedeeltelijk behouden al staat het nu op een andere plaats. Met de grootste zorg heeft men de belangrijkste gebouwen van het stadje eerst steen voor steen afgebroken en zeer nauwkeurig weer opgebouwd.
De brug was het belangrijkste bouwwerk en dateert al van de 12é eeuw. Het was namelijk de verbinding tussen de beide oevers en de pelgrims konden zo gemakkelijk de rivier oversteken. Tegenwoordig is Portomarin een tamelijk rustig stadje . In de zomer is er watertoerisme aan het stuwmeer maar gans het jaar door passeren er pelgrims.
Vanaf Portomarin is bosbouw belangrijk. Hier zijn voornamelijk eucalyptusbomen aangeplant. Die geven een pittige geur af. De afgevallen bladeren zijn evenwel giftig voor insekten en doden ook alle beplanting rondom de bomen. Er leeft niks, geen varens, geen bloemen, geen vogels of muizen!!! Alleen in de bergen, en dan nog op enkele stukjes kalkhoudende grond is er wat natuurlijke vegetatie gebleven.
Pelgrim zijn is je pelgrimstaf nemen en op weg gaan. Je kleine zekerheden verlaten om te ervaren wat en wie de grote zekerheid is en daarop mogen steunen als op een staf.
tekst : Vlaams genootschap van Santiago de compostela
Pelgrim zijn is onderweg zijn met een lege broodzak en je toch rijk voelen.
Terug thuis komen met een rugzak vol onvergetelijke herinneringen.
tekst:Vlaams Genootschap van Santiago de Compostela
Acceuil in St Jean Pied de Port
PORT 'd ESPAGNE
Het klooster van Roncevalles
Slaapzaal in Roncevalles Dank zij mijn paraplu was mijn bed altijd herkenbaar !
De weg...
De weg is wreed en hard. Kuilen met scherpe randen.
Hoe anders ben jij, Camino...
In je naam de zachte klanken. In je mensen zingt ons hart.
pps : Stan van den Wouwer
Weer een gedenksteen van een overleden pelgrim
Langsheen de hele camino komt men standbeelden van " Jacobus de Meerdere" tegen !
Kleine rustpauze
Kerkje van Estella
Kwetterende ooievaars op oude kerkgebouwen.
Op weg naar Rabé de las Calzadas
De weg naar CASTROJERIZ
STAP NA STAP.....
In de keuken van de refugio in Reliegos.
Op weg naar Léon.
Léon
Ondergrondse huizen even voorbij Léon.
Moderne kerk in Villadangos del Paramo
Refugio in Villardangos del Paramo
Op weg naar FONCEBADON
Wolfgang
Souveniers : hoed, staf, schelp ...
Pelgrimskunstwerkje
Pegrim zijn...
Pelgrim zijn is je laven aan de bron en ervaren hoe leven-gevend water kan zijn !
Pelgrim zijn is op zoek gaan naar de diepste bron van je leven !
tekst : Luc Herbots
De wind heeft vrij spel op deze hoogte... Het is een spel van vrijheid en inkeer... Met immer het zelfde refrein : " Steeds verder ! "
Aan Jacobeo's geen gebrek !!
Weer een fantasietje van de pelgrims Een nis met een gedenksteen. Soms liggen er briefjes in die bedoeld zijn voor pelgrims die hier later zullen passeren. Het is ook een vorm van communiceren.
Op weg naar Hospital de Condesa
Galicië Galicië, je naam klinkt lavend als een bron. We dalen af naar waar het ooit begon... Groene land van melk en honing. Beloofde land voor de pelgrim-koning...
Op weg naar SARRIA
Galicische Hórreo
Maïsopslagplaatsen van natuursteen die op een verhoog zijn geplaatst om te beletten dat allerlei ongedierte,zoals ratten en muizen, aan de voorrraad zouden komen. Men vindt ze practisch in elke tuin! Er zijn werkelijk echte pareltjes bij.
Hòrreo met bron
CRUZEIROS = Stenen wegkruisen met taferelen van de kruisiging of voorstellingen uit het leven van Maria.
Typisch voor dit gedeelte van de camino.
Gedenksteen met namen van vroegere pelgrims
Aandacht voor de innerlijke pelgrim
François en Pierre denken er ook zo over!!!
Bronzen pelgrim op de Poio-pas Gewapend met palster en kalebas Je jas flapperend om je heen In deze woestenij van rotsige steen Vechtend om in dit povere bestaan Steeds weer moeizaam verder te gaan Met je hoed diep over je gezicht Aan de einder wenkt het licht!!
Nog een laatste picnic van François en Pierre.
Herinnering aan vroegere kruisvaarders
Monument bij het binnenkomen van Santiago.
Portico de la Gloria
Het was volbracht
En blij en triest tegelijk... maar vooral, o zo rijk !
Je beeld niet omarmd, Je stele niet gekust, Maar toch, Jacob, daalde over me een diepe, heilige rust.
Zelfs je beroemde wierookvat heb ik niet in werking gezien... Maar daarvoor roep je me wel eens terug... Misschien ?
