Leonid Afremov was born on 12 July 1955 in Vitebsk, Belarus, then former USSR, to Jewish parents Bella Afremova and Arkadiy Afremov. His father was a shoe designer and shoemaker. His mother worked in a metal factory in Vitebsk. He was born in the same town as Marc Chagall, who later became a significant role model to Afremov. Afremov was raised in a traditional Jewish home. His parents and grandparents spoke Yidish at home. Despite government anti-semitism, the family practiced many Jewish traditions and risked imprisonment for practicing their religion and speaking their language. Their birth certificates and government IDs stated their nationality as Jewish. Afremov was a good student in school and was interested in history and art. He attended all the possible art classes offered in school and took private lessons from local artists. Leonid’s parents noticed his talent for painting at an early age and encouraged him to develop his talents. At the age of 14 Leonid was exposed to extreme cold which resulted in kidney damage. Later in life the kidney damage resulted in hypertension which he still struggles with to this day. In 1973 Leonid Afremov graduated with honor from high school in Vitebsk and was admitted to the Vitebsk Education Institute where he studied in the arts and graphics department. During his years in college, Afremov was introduced to the work of March Chagall, Picasso, Dali, Modigliani and the 19th century French Impressionism. His early artistic work was very influenced by Chagall and Modigliani. During his years in college, Afremov participated in various school exhibitions and even sold some paintings. In 1978 Afremov graduated from the Vitebsk Art School as one of their elite members. After that he took private lessons from local famous artist Barowski who was teaching art when Marc Chagall was still living in Vitebsk. In 1975 Afremov met his wife to be, Inessa Kagan, who he married the following year. In 1977 his first son Dmitry was born. The young family lived in a 2 room apartment together with Inessa’s parents, grandmother and sister. In 1982 they bought their own home where they lived until 1990. After graduating from college, Afremov worked as a label designer in a local beer and liquor factory. Then he briefly worked in a local theater as a set designer. In the early 1980’s he started doing free lance work for communal farms and schools, designing and making various propaganda posters, themed rooms and walls for certain communist events and holidays. He was also doing template sculptures of Lenin from plaster. He had a very good reputation in that field and was invited back by many farms and schools. This type of work was available only during the summer and spring. In November 1984 his second son Boris was born. During the cold Russian winter, Afremov stayed at home painting. He was not allowed to participate in government exhibitions because of his Jewish roots and was not allowed to be a member of the local art associations. His early work was sold privately via family and friends and was not seen by many people. A lot of his work in the 1980’s was just given away for free. He did not keep records of his work then and not much of it survived. He currently does not have pictures of anything before 1990. In 1986 the Chernobyl disaster happened. Vitebsk was only a few hundred kilometers from Chernobyl, close enough for radiation to travel with the wind and rain. The ecological situation in the area worsened, local crops and water becoming contaminated with radioactive fallout. Small children were affected strongly, including Afremov's two year old son. At the same time Leonid Afremov was experiencing serious discrimination and insults for his Jewish heritage. The liberal politics of Mikhail Gorbachev allowed Jewish soviet citizens to migrate to Israel in the late 1980s. After being fed up with anti-semitism and problems caused by radiation, Leonid decided to move to Israel without hesitation as soon as the doors were opened. On 14 May 1990 the Afremov family left by train from Minsk to Warsaw where they stayed in a hostel for 3 days. Then on 17 May 1990 they took a flight to Israel provided by the Israeli immigration authorities. The Afremov family was among the first to migrate from USSR in the Russian–Jewish immigration wave of the 1990s. On 17 May 1990 the Afremov family entered Israel in Ben Gurion International Airport. They had to give up their Soviet citizenship in favor of Israeli. To this day, Leonid Afremov and his family are citizens of Israel only. The Afremovs had some family in Israel who had lived there since the 1970s and 1980s. Said family rented an apartment for them in Ramat-Gan and helped them to start their new life in Israel. A few weeks after moving to Israel, Leonid Afremov found a job in an advertisement agency making signs and posters. After working in an advertisement agency, he worked in a gallery shop where he learned to make frames, being introduced to the palette knife for the first time. Because he was a recent Russian immigrant, the locals considered his work as having little value. Galleries took paintings for 50 shekels (15USD) and were reselling them for 500 to 5000 shekels. When Leonid confronted galleries about the extremely low prices, he always received the same answer: "you a Russian immigrant, you a new piece of junk, (sic) you have no choice." The galleries refused to sell his work for percentage commissions just because he was a Russian immigrant. He was only given the option of a pittance for each painting which took a day to make. Afremov felt like he was exploited and discriminated by the galleries and the Israeli society just like he was by the Soviet Government. He attemped to sell at street fairs and exhibitions in local social clubs. However, it was difficult because of the social stigma of Russian immigrants. His wife was forced to take a low-paying job in a textile factory. During the early 1990s, Leonid Afremov was mainly working with watercolors and acrylic. He was experimenting very little with usage of the palette knife. He was painting what people were buying, with very little artistic freedom. In 1993, the Afremov family bought an apartment in Ashdod because it was a city of mainly Russian immigrants. Leonid Afremov hoped to avoid constant insults and discrimination by moving to a place where mainly Russians live. However, the city was primarily residential, without many opportunities, and Afremov had no choice but to keep dealing with the locals from the Tel Aviv area. In 1994, out of extreme desperation, his 16-year-old son Dmitry tried to sell Leonid’s paintings door to door around the neighborhood, This practice proved itself very effective, and Afremov suddenly started selling many pieces he painted and was getting slightly better money than from selling directly to galleries. Dmitry proved himself to be a good door-to-door salesman. He was selling Leonid’s paintings in the new neighborhoods where recent Russian Immigrants were living. In 1995, Leonid acquired enough funds to open his own gallery and frame shop in Ashdod. The gallery was not popular among local Israelis; it was mainly visited by fellow Russian immigrants. The gallery was vandalized and broken into on several occasions. The local Israeli newspapers were refusing to publish advertisements for Afremov's Gallery, and he was mainly advertising via Russian immigrant press and radio station. However, artistic freedom could not be achieved completely. During the late 1990s, Leonid was constantly holding exhibitions in Russian community centers around Israel; everywhere else the doors were closed because he was a Russian immigrant. During this time he already worked mainly with a palette knife and oils, he began establishing a unique artistic identity, however it was difficult to paint what he wanted because of the financial obligations and the picky customers. Around 1999, Leonid became friends with Russian-speaking Israeli jazz musician Leonid Ptashka, who inspired Afremov to paint a collection of portraits of popular jazz musicians and helped him secure a successful exhibition in the International Jazz Festival in Ashdod. Since then, Leonid Afremov has painted dozens of his favorite musicians. In March 2001, Afremov's gallery was completely vandalized. Dozens of paintings were destroyed, the artistic equipment stolen and the facility turned into rubble. Then Leonid decided it was time to move somewhere else where he could be treated with deserved respect, eventually moving to the USA in January 2002. Leonid Afremov was preparing his move to USA very carefully. For several months he did not sell any paintings, everything he painted he sent to his sister in Brooklyn. When he arrived in the US in January 2002, he had more than one hundred paintings at his disposal. Him and his son were systematically going from one gallery to another in New York. They found galleries that liked and purchased paintings, however they only took what kind of judaic themes and musician portraits. Afremov found himself forced to paint only limited themes and subjects for living. Leonid had good opportunities in New York but the cold climate affected his health. He was constantly struggling with arthritis and muscular pain caused by drastic temperature changes. Thus he moved to Fort Lauderdale in April 2002, The rest of the family joined him a few months later. In Florida, Afremov faced the same changeless like in New York, selling only certain themes and subjects that the galleries wanted and were able to sell. In 2004, after graduating high school, Leonid’s son Boris was introduced to ebay by his friends. They tried to sell a couple of paintings by auction and immediately received positive approval. Paintings were sold for hundreds and sometimes thousands of dollars and everything sold without exception. For the first time Afremov was given the opportunity to paint what he really wanted. At this point the real artistic journey began. He began painting what he really wanted from his personal inspirations and finally was able to explore his artistic vision and abilities all the way. The exposure on eBay gave him opportunities for commission orders and access to different galleries. However, because of negative experiences with galleries, Leonid preferred to sell directly to the collector. Thanks to the internet exposure, Afremov participated in various local TV shows around the USA. His art was declared very relaxing and calm by notable psychologists and psychiatrists who make use of his painting in various psychological and psychiatric therapy procedures. Afremov's paintings were published not only in art magazines but also in various medical and health magazines as examples of stress reducing paintings. In 2005 following a successful year, the Afremov family moved to Boca Raton. In the same year, they started taking their first family vacations in Cancun and Playa del Carmen. In 2007 with the help of his sons Leonid lunched his own personal site where he began selling giclees, prints and original painting, eventually moving all the business and attantion to his personal site. Two years later Leonid underwent heart bypass procedures. The doctors recommended Leonid to stay away from managing a business, keep a calm lifestyle and ultimately retire. Since then his sons Boris and Dmitry have been handling his sales and business aspects like customer service and shipping. In 2005 Leonid Afremov vacationed in Playa del Carmen and Cancun for the first time. Since then he was visiting the Mexican Caribbean 2 to 3 times a year and completely fell in love with the area. Eventually in March 2010 Leonid decided to take on early retirement recommended by his doctors and moved to Playa del Carmen, a popular resort town near Cancun. His children were involved in his business to the point that they had to move to Mexico as well. His children manage his virtual gallery and shipping office in Playa del Carmen. The Afremovs also have locations in Cancun and Cozumel where they sell art during the busy tourist season in the winter. Leonid found Caribbean Mexico very relaxing and stress free to spend his time painting. In 2011 Leonid sponsored the construction of his own personal ranch near Puerto Morelos where he spends much of his time Leonid Afremov keeps the majority of his art politically neutral. His paintings are not offensive to anyone nor send any hidden messages. The paintings usually reflect certain personal memories and emotions. Leonid Afremov tries to draw the viewer to have a certain feeling rather than tell a story via the painting, or have the viewer see the world how he sees it. The neutral attributes of Afremov’s art make the paintings appealing to almost any social, ethnic and age group. Leonid Afremov has been traveling quite extensively and has taken many photographs of different scenes that he later painted. Almost every painting he painted has a very personal inspiration. His art can be reflected as very positive through the bright colors he uses. Leonid Afremov loves cats and other animals; he has had cats throughout his entire life. He has painted many paintings of cats, dogs, horses, tigers and even giraffes. The only political paintings he has are of bull-fighting , where he tries to show the viewer the cruel nature of the sport and discourage the viewers from liking bull-fighting.
Leopold Maximiliaan Felix Timmermans (Lier, 5 juli 1886 – aldaar, 24 januari 1947) was een Vlaams schrijver en dichter. Hij was een vanVlaanderens meest vertaalde en productieve auteurs. Zijn bekendste werk is zijn roman Pallieter. Hij schreef ook onder het pseudoniem Polleke van Mher en een enkele keer als Stelijn Koldijs. Hij was autodidact en schreef toneelstukken, romans met een historisch karakter, novellen, religieus getinte werken, en gedichten. Naast schrijver was Timmermans ook schilder en tekenaar. Hij illustreerde zijn eigen boeken alsook sommige boeken van zijn collega en vriend Ernest Claes. Hij was ook de boekbandontwerper van de meeste van zijn boeken. Timmermans werd geboren als dertiende in een gezin met veertien kinderen. Zijn vader was kanthandelaar en als kind tekende Felix al patronen. Hij was op school niet goed in spelling en zinsbouw. Hij verliet de school op zijn vijftiende, maar volgde avondlessen in de tekenschool. Vanaf zijn zeventiende begon hij gedichten te schrijven die ook regelmatig werden gepubliceerd in Lier Vooruit. Deze gedichten werden gebundeld en uitgegeven onder de titel Door de dagen. Gestimuleerd door de lectuur van Stijn Streuvels schreef hij enkele naturalistische werken. In 1910 brak hij als schrijver door met het zwartgallige Schemeringen van de dood, dat mee ontstond onder invloed van Raymond de la Haye, een bevriend kunstschilder, en van geestesgenoot Flor Van Reeth, die de verhalenbundel illustreerde en aan wie het boek werd opgedragen. Door een breuk werd Felix Timmermans opgenomen in het ziekenhuis. Hij vreesde voor zijn leven doordat er allerlei complicaties optraden. Op 12 oktober 1912 trouwde hij met Marieke Janssens. Ze hadden drie dochters: Cecilia, ook bekend als Lia (1920), Clara (1922) en Tonet (1926) en een zoon Gommaar (1930). Deze kinderen werden ook actief in de kunstwereld. Ze illustreerden onder andere werken van hun vader en schreven diverse biografieën over hem. Vlak voor de Eerste Wereldoorlog schreef hij zijn bekendste werk, Pallieter, dat in 1916 werd uitgegeven. Het wordt door velen als zijn meesterwerk gezien. In 1921 werd het in het Duits vertaald en uitgegeven. Op 8 november 1997 had in Lier de wereldpremière plaats van "Pallieter" de musical, geschreven door Willy Van Couwenberghe. In 1998 kreeg deze musical de cultuurprijs van de Stad Lier uit handen van minister Marleen Vander Poorten. Felix Timmermans was een activist. Na de Eerste Wereldoorlog vluchtte hij naar Nederland om een veroordeling te ontlopen. Hij keerde begin 1920 ongehinderd terug. In 1922 kreeg hij deStaatsprijs voor Literatuur. In 1936 werd zijn vijftigste verjaardag zowel in Vlaanderen, Nederland als Duitsland met veel aandacht gevierd. Tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog was Timmermans redacteur van het Vlaams-nationalistische Volk. In 1942 ontving hij aan de Hamburgse universiteit de Rembrandtprijs. Als Vlaams-nationalist en in Duitsland bekende schrijver was hij een graag geziene figuur bij Duitse officieren tijdens de Duitse bezetting. Na de bevrijding van Lier op 4 september 1944 werd hij beschuldigd van culturele collaboratie en werd bijgevolg onder huisarrest geplaatst. De aanklacht werd geseponeerd op 22 december 1946. Op 6 augustus 1944 werd Timmermans getroffen door een kransslagadertrombose (hartinfarct). Hij stierf in Lier op 24 januari 1947 en werd begraven op het kerkhof Kloosterheide te Lier. In 1997, bij de herdenking van de 50ste verjaardag van het overlijden van Felix Timmermans, werd in Lier een bronzen buste onthuld (beeldhouwster Anne-Marie Volders).
Baruch Spinoza (1632-1677), filosoof en lenzenslijper. Spinoza staat op de derde plaats van onze reeks van meest memorabele Nederlanders uit de Gouden Eeuw vanwege de vermetelheid en het verheven karakter van zijn wijsbegeerte. Zijn filosofie had als doel het verwerkelijken van een betere mens en een betere samenleving. De conclusies waar zijn denken hem toe leidde waren in zijn tijd duizelingwekkend in hun consequentheid. Hij was de eerste die democratie expliciet als beste staatsvorm bepleitte. Nog vóór John Locke beargumenteerde hij godsdienstvrijheid en de principiële vrijheid van meningsuiting. Meest explosief was zijn bijbelkritiek, zijn opvatting dat theologie, altijd gezien als ‘de moeder der wetenschappen’, van diezelfde wetenschappen moest worden gescheiden en als weg tot waarheidsvinding ondergeschikt was, en zijn abstracte Godsbeeld, dat door velen gezien als atheïstisch. Spinoza werd in Amsterdam geboren en kwam uit een familie van Sefardische joden die was gevlucht uit Portugal. Zijn vader had een handel in noten, olijven, gedroogd fruit en andere mediterrane producten. Baruch en zijn broer gingen werken in de zaak. Op 22-jarige leeftijd werd hij uit de Joodse gemeenschap verstoten, waarschijnlijk omdat hij toen al hardop twijfel had geuit over het bestaan van de onsterfelijkheid van de ziel. Om zichzelf te onderhouden ging Baruch lenzen slijpen, hetgeen zijn tuberculose geen goed kan hebben gedaan. Spinoza begon, zoals zoveel denkers en wetenschappers in de tweede helft van de zeventiende eeuw, als een enthousiaste aanhanger van René Descartes. Maar al snel ging hij zijn eigen weg. Spinoza’s bekendste werken zijn Tractatus theologico-politicus, dat uitkwam in 1670, en Ethica, dat in hetzelfde jaar van zijn dood, in 1677, werd gepubliceerd. Tot die tijd rouleerde zijn werk in de vorm van handschriften en zochten zijn denkbeelden hun weg naar geleerde en vrijdenkende tijdgenoten. In ieder ander land was Spinoza in de cel beland of erger, in de Nederlandse Republiek hoefde hij slechts op zijn hoede te zijn om ongestraft met zielsverwanten te kunnen discussiëren, zijn denken te laten ontwikkelen en zijn werk te laten rijpen. Spinoza manifesteerde zich als een scherp exegeet van de Heilige Schrift en demonstreerde aan de hand van voorbeelden dat de bijbel bestond uit stilistisch en retorisch verschillende onderdelen, waaruit hij concludeerde dat het boek mensenwerk was en dus niet kon worden opgevat als het geopenbaarde woord van God. Spinoza ontkende het bestaan van wonderen op fundamentele wijze. De wonderen uit de bijbel waren menselijke verzinsels, want, stelde hij, God laat de natuur geen capriolen uithalen omdat hij de mensheid iets duidelijk wil maken. Wonderen waren niet alleen verzinsels, Spinoza stelde dat ze onmogelijk waren. Zelfs Isaac Newton, de gevierde ontdekker van de zwaartekracht, had met betrekking tot dat onderwerp een slag om de arm gehouden en stelde dat de natuur zich weliswaar volgens vaste wetmatigheden gedroeg, maar dat God, als Hij dat wilde, die wetten kon opschorten en een wonder kan laten plaatsvinden. Ook dat achtte Spinoza onmogelijk. Volgens Spinoza was God geen man met een wollige baard, met de kleiresten van de schepping nog onder zijn vingernagels. Hij introduceerde een abstracte, en voor de meeste tijdgenoten buitengewoon kille, onpersoonlijke en onbegrijpelijke God. God was namelijk een substantie, een oneindige, onoverzienbare uitgestrektheid met ontelbare vormen, ook wel ‘natuur’ genoemd. God was daarmee niet alleen heel groot, hij was overal. Hij was buiten de mens, maar ook binnen de mens. Kennis van de uitwendige wereld ging voor Spinoza dus samen met zelfkennis. Doel was dat de mens zich bevrijdde van de ‘knechtschap der aandoeningen’, dat hij een einde maakte aan zijn onwetendheid en gewapend met inzicht en doorzicht zijn bijdrage leverde aan een samenleving waarin hij de medemens niet zag als een bedreiging, maar als een vriend. Via het stapsgewijze verwerven van inzicht kon de mens opklimmen tot het opperste stadium van wijsheid, de ‘intuïtieve kennis’. Iemand die op die hoogte was aangeland, had afgerekend met de constante conflicten tussen de menselijke binnenwereld en de buitenwereld en had de staat van geluk bereikt. Onze nummer drie was een geniale idealist, die meer dan eens moet hebben gemeend dat de Republiek waarin hij leefde, het tolerante land onder Johan de Witt, een voorproefje was van het moois dat ging komen. In 1672 werd zijn optimisme ruw geschokt door de moord op de gebroeders De Witt en de verminking van hun lijken door het Haagse gepeupel. In woede had Spinoza een pamflet geschreven met de titel Ultimi barbaricum: ‘Jullie zijn de verschrikkelijkste barbaren’. Zijn huisbaas voorkwam dat hij het geschrift naar buiten kon brengen door tijdig de voordeur op slot te doen. Spinoza stierf uiteindelijk aan tuberculose.
Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), landsadvocaat van Holland, strateeg, politicus. Van Oldenbarnevelt was een politieke projectontwikkelaar die in een chaotische periode van de opstand tegen Spanje niet alleen de richting wees, maar ook iedereen daarheen wist te laten bewegen. Zo ontstond uit een combinatie van veiligheid en rijkdom een klein landje dat al oorlogvoerend een economisch wonder tot stand kon brengen. Oldenbarnevelt was van eenvoudige komaf, maar heeft er van alles aan gedaan de schijn voor zich te laten werken. Hij veranderde zijn oorspronkelijke naam ‘Oudenbarnevelt’ in Oldenbarnevelt, later verzon hij een adellijke stamboom. De waarheid was voor Oldenbarnevelt soms de dienstmaagd van het doel. Dat lijkt misschien vreemd voor iemand die goed was in papierwerk, uitblonk in dossierkennis en op het eerste gezicht overkwam als een onverzadigbare vergaderaar. Maar Oldenbarnevelt was een zeldzaam mengsel van straatvechter en ambtenaar. Eerst werd hij pensionaris (een soort stadssecretaris) van Rotterdam, en was hij als afgevaardigde aanwezig bij pionierende vergaderingen onder het voorzitterschap van Willem van Oranje. De prins heeft een grote invloed gehad op de jonge Oldenbarnevelt. Toen Oranje in 1584 door een sluipmoordenaar om het leven werd gebracht, sprong de Rotterdamse pensionaris in het gat. In 1586 werd hij landsadvocaat van de Staten van Holland. Vanaf toen begonnen de Hollandse steden, de andere provincies, en ook Oranjes zoon, prins Maurits, de kracht van zijn sturende hand te voelen. Sturing was hoog nodig. Tot vlak daarvoor had de visie van Willem van Oranje het plan geleverd waarop werd genavigeerd. Oranje had de noordelijke en de zuidelijke Nederlanden als eenheid willen behouden; alleen als zeventien gewesten konden de opstandelingen het volgens hem tegen het machtige Spanje uitzingen. Die visie had het een aantal jaren vóór Oranjes dood begeven, toen een drietal zuidelijke provincies zich met de Unie van Atrecht in 1579 afscheidden. Met lange tanden had Oranje in datzelfde jaar ingestemd met de Unie van Utrecht, een defensief verbond van een allegaartje van noordelijke en zuidelijke provincies, gebiedsdelen en steden als Gent en Antwerpen. Het verval van de eenheid zette door toen de hertog van Parma, een briljante Spaanse legeraanvoerder, vanuit het zuiden begon met de ‘reconquista’. De ene na de andere stad viel in zijn handen, met als climax in 1585 Antwerpen. Vier jaar later stonden de Spanjaarden aan de Waal, in het oosten tot aan de IJssel, en in het noorden was de hele provincie Groningen in hun handen. Vanaf toen begon de samenwerking tussen Oldenbarnevelt en prins Maurits te lopen. De tien jaren van Parma werden opgevolgd door de tien jaren van Maurits. Het was een uitstekende taakverdeling: de twintig jaar jongere Maurits deed keurig wat een kapitein-generaal moest doen, het terugveroveren van de verloren steden, en Oldenbarnevelt deed de rest. Niets gaf hij uit handen, hij deed alles zelf. We zien Oldenbarnevelt vergaderen, maar we zien hem even vaak te paard, op weg naar steden die weigeren geld af te dragen. Dikwijls kwam hij de vaatjes contanten persoonlijk in Maurits’ legerkamp afleveren. Dankzij hem hadden de opstandelingen een leger met een in Europa unieke kwaliteit: betrouwbare betaling. Oldenbarnevelt wist bijna alle stadsbesturen te overtuigen van het belang van eenheid. Alle beschikbare middelen moesten worden ingezet voor dat ene doel: terugdrijven van de Spanjaarden. De staat die tot stand kwam liet al de contouren zien van die in de latere Gouden Eeuw: de zeven gewesten met de politieke en financiële dominantie van Holland. Die omtrek was dus van Oldenbarnevelts makelij. In 1600 liep de perfecte samenwerking tussen Oldenbarnevelt en zijn junior-partner zware averij op. De landsadvocaat wilde dat Maurits met zijn leger naar Duinkerken ging, om daar af te rekenen met het kapersnest dat de Nederlandse koopvaardij jaarlijks grote verliezen bezorgde. Maurits vond het een heel slecht idee, maar Oldenbarnevelt liet zich niet tegenspreken. Dus trok Maurits diep vijandelijk gebied binnen. Eenmaal op weg werd hem door een Spaans leger bij Nieuwpoort de weg terug afgesneden. Het kwam tot een bloedige veldslag, die Maurits op het nippertje wist te winnen. Daarna waren de verhoudingen tussen de twee machtigste mannen verziekt. Geruchten gingen dat in een onderhoud vlak na het gevecht Maurits zijn mentor een klap in het gezicht had verkocht. De wrijving tussen beiden kreeg een dramatisch vervolg tijdens het Twaalfjarig Bestand (1609-1621), een wapenstilstand met de vijand. Het conflict centreerde zich rond een scheuring in de Nederduitse Gereformeerde Kerk. Die scheuring verdeelde de hele bevolking; er klonken theologische disputen op de markt, in de kroeg. Het ging om de leer van de predestinatie: in hoeverre had God alles voorbeschikt. Wat het vraagstuk explosief maakte was een hiermee verbonden kwestie: als God alles heeft voorbeschikt, heeft Hij dan ook het Kwaad op Zijn naam staan? Een groep gematigde theologen vond van niet, en maakte met een Remonstrantie of klaagschrift bekend zich te willen afscheiden. Het verzet hiertegen was fel en onverzoenlijk, de contraremonstranten kreten de remonstranten uit als verderfelijke ketters. Oldenbarnevelt sloot zich aan bij de gematigden, de remonstranten. Hij vond dat er meerdere richtingen toegestaan moesten worden. Maurits koos voor de andere partij. Het conflict werd hierdoor politiek. Oldenbarnevelt beging toen een grote vergissing, hij liet Holland de oprichting van (remonstrantse) milities toestaan zodat de contraremonstrantse opstandjes konden worden neergeslagen. Hiermee zaaide Oldenbarnevelt de kiem voor een tweede soort leger in het land, naast dat van Maurits. Maurits kwam hiertegen in actie. In augustus 1618 pleegde hij een staatsgreep. Oldenbarnevelt werd samen met een aantal medestanders, onder wie Hugo de Groot, gevangen genomen. Wat volgde was een politiek proces. De 24 door Maurits uitgekozen rechters veroordeelden hem op 12 mei 1619 ter dood. Een dag later beklom hij onder massale belangstelling het hoge schavot op het Binnenhof. In zijn laatste toespraak sprak hij: “Mannen, geloof niet dat ik een landverrader ben, ik heb oprecht en vroom gehandeld, als een goede patriot, en zo zal ik sterven.” Hij was 71 jaar. Na de executie schraapten souvenirjagers het bloed van het schavot. Niemand weet waar het lichaam van Oldenbarnevelt ligt begraven.
Willem van Oranje (1533-1584), ideoloog tijdens de Opstand tegen de Spanjaarden, leider in onzekere en levensgevaarlijke tijden, humanist te midden van religieuze fanitici, grondlegger van de latere Republiek, "Vader des Vaderlands". Dat zijn wel zo'n beetje de belangrijkste rollen waaraan Willem van Oranje de eerste plaats in deze top dertien heeft verdiend. Zonder zijn leiderschap waren de middelpuntvliegende krachten in de beginfase van de Opstand tegen Spanje waarschijnlijk te groot geweest en was er geen Nederlandse staat ontstaan, dus ook geen Gouden Eeuw. Willem kwam uit het Duitse adellijk geslacht Nassau, en werd geboren in slot Dillenburg. Op elfjarige leeftijd werd hij erfgenaam van het prinsdom Orange, een promotie voor de jonge Willem en voor Huis Nassau. Toen de keizer van het Duitse Rijk, Karel V, hem de mogelijkheid bood om page te worden aan zijn hof in Brussel kon de familie dat niet voorbij laten gaan, ook al moest Willem daarvoor wel katholiek worden. Het zou niet zijn laatste kerkelijke overstap zijn. Willem kreeg een uitstekende opvoeding, die hem tot een sociaal behendige hoveling maakte, maar ook tot een humanistische intellectueel. Iedereen prees zijn charme, het gemak waarmee hij mensen voor zich won. Als humanist had hij een ruime opvatting tegenover religie; volgens hem had God de mens geschapen met een vrije wil. Iemand omwille van zijn geloof levend verbranden kon voor hem niet met God worden verenigd. Keizer Karel nam hem op in de exclusieve Orde van het Gulden Vlies. Hij vertrouwde tal van lastige taken aan hem toe. Maar de keizer, opgebrand en vroeg oud, deed in 1555 afstand van de keizerstroon en deelde zijn grote rijk in twee delen: het oostelijk deel ging naar zijn broer Ferdinand, het andere naar zijn zoon Filips, die koning werd van Spanje, de zeventien Nederlandse gewesten, delen van Italië, grote delen van Zuid-Amerika en de Phillipijnen. Willem werd nu Filips vertrouwensman. Filips zag het als zijn taak om het Christendom te zuiveren van nieuwlichters, en liet in zijn domeinen de inquisitie ketters vervolgen. Dit stuitte op verzet in de lagere bevolkingsgroepen. Filips streefde ook naar beperking van de adellijke macht in de Nederlanden en parachuteerde kardinaal Granvelle in Brussel om dit te bewerkstelligen. Dit wekte vanzelfsprekend protest bij de hoge en lage adel. In de eerste tien jaar begon het langzaam maar zeker te gisten, en was Willem van Oranje de man rond wie het verzet in adellijke kringen zich concentreerde. Hij bleef rekenen op de redelijkheid van koning Filips en kwam pas langzaam tot de conclusie dat hij zich vergiste. Geleidelijk verschoof Oranjes positie steeds verder bij zijn koning vandaan. In 1564 hield hij een toespraak bij de Raad van State waarin hij onomwonden het Spaanse beleid afkeurde en zei: "Een koning heerst niet over de gewetens van zijn onderdanen". Maar vanaf 1566 werden de gebeurtenissen meegesleept door een dynamiek die buiten zijn controle lag. In dat jaar vond de Beeldenstorm plaats. Op dat moment waren er leden van de lage adel, zoals de heer van Brederode, die de wapens opnamen tegen de koning. Maar Brederode was een onbezonnen kerel, die niet beschikte over het geduld en het politieke vernuft dat nodig was om het op te nemen tegen het superieure Spanje. Willem had overleg met de heren van Egmond en Horne, die samen met hem de hoogste adel in de Nederlanden uitmaakte. Egmond en Horne vertrouwden op 's konings wijsheid en wilden niet meedoen met Oranjes opstand. Daarop week Oranje uit naar Dillenburg, dat werd omgetoverd tot het familie-hoofdkwartier voor de opstand. Nassause domeinen werden beleend en tafelzilver verkocht om een leger te financieren. De strijd die ontbrandde was een ongelijke. De Spanjaarden waren de beste vechters ter wereld. Oranje moest het generaalsvak nog leren, en zou er nooit goed in worden. Intussen was de hertog van Alva in de Nederlanden neergestreken om de Beeldenstormers te straffen en iedereen te leren dat met de koning in Spanje niet viel te spotten. Alva richtte een tribunaal op, de "bloedraad". Ruim duizend personen werden ter dood gebracht, onder wie Egmond en Horne. Brederode vluchtte het land uit en stierf kort daarop in ballingschap. Willem van Oranje ondernam een aantal aanvallen op de Nederlanden, maar die brachten Alva geen moment in het nauw. Wat uiteindelijk de opstand momentum verleende was een actie van de watergeuzen, een zooitje ongeregeld aangevoerd door de lage adel. In 1572 eisten zij in naam van de prins van Oranje het stadje Den Briel op. In rap tempo sloten steden zich aan, van Zeeland en Holland tot Friesland en Groningen. Al die tijd probeerde Oranje katholieken en calvinisten te behouden voor de strijd. Doel was dat de zeventien provincies als eenheid bij elkaar zouden blijven en dat men elkaars geloof respecteerde. Omdat hij wel merkte dat die boodschap het minst goed viel bij de calvinisten, werd hij in 1573 zelf calvinist. Daarmee koos hij ook voor de mensen die in die strijd alles te verliezen hadden. Zijn ideaal van eenheid leek binnen handbereik toen de Pacificatie van Gent werd gesloten. In 1577 moet hij gedacht hebben dat zijn doel bijna was bereikt toen hij in Brussel als een verlosser werd toegejuicht. Nooit zou hij zijn ideaal van tolerantie meer loslaten, ook niet toen calvinisten en katholieken rollend over straat gingen. Een ideaal waarvan hij wel afstand moest doen was de eenheid van de zeventien provincies. Onder de hertog van Parma waren de Spanjaarden hard bezig met het terugveroveren van de Zuidelijke Nederlanden. In het zuiden sloeg de oorlogsmoeheid toe. De Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht bezegelden het failliet van het staatkundige deel van Oranjes visie: noord en zuid-Nederland zouden onherroepelijk en onomkeerbaar van elkaar worden gescheiden. Met de Acte van Verlatinghe van 1581 maakten de Noordelijke Nederlanden zich los van de koning. Met de Acte, die onmiskenbaar Oranjes toonzetting had, verklaarden de Staten-Generaal dat vorsten er waren voor hun onderdanen en niet omgekeerd. Filips, op dat moment de machtigste vorst ter wereld, werd door de opstandelingen als incompetent en onbetrouwbaar aan de kant gezet. De Staten-Generaal kozen hiermee voor Oranje. Filips nam wraak door Oranje vogelvrij te verklaren: iedereen die hem wist te vermoorden werd rijkelijk beloond (en anders diens familie) en werd volledig vrij van zijn zonden verklaard. In 1584 schoot Balthasar Gerards de prins in Delft dood. Oranjes laatste woorden zouden zijn geweest: "O God, heb medelijden met mij en dit arme volk". Oranje was met zijn ruime blik op religieuze zaken zijn tijd ver vooruit geweest. Van een politiek zondagskind ontwikkelde hij zich tot een martelaar voor een ideaal. Hij vreesde dat met de scheiding tussen Zuid- en Noord-Nederland de Opstand nooit genoeg middelen zou hebben om de strijd voort te zetten. Paradoxaal gebeurde met het verlies van het zuiden het omgekeerde. De massale uittocht van ontwikkelde en rijke calvinisten uit het zuiden naar het noorden gaf een beslissende impuls tot de welig tierende burgersamenleving van de Nederlandse Republiek die geleerd had haar vrijheid op waarde te schatten.
