Van de paardentram naar de Dampoort tot de Hermelijn naar Flanders Expo
25-01-2008
Op. vervoer Gent (463)
Aan de terminus "Van Beverenplein" van lijn 1. Enkel spoor in eigen bedding. De volgende rit heeft de Eggermontstraat te Ledeberg als eindbestemming. (Auteur me niet bekend - winter 1958)
404
ex-trolleytram 177, type "Expo 1913" in dienst op 7 juli 1934 gemoderniseerd in omloop op 22 augustus 1953 buiten dienst in juni 1965 kast op 30 juni 1965 verkocht aan de ondernemer D'Hondt in Brugge
In de Clementinalaan tijdens een rit op lijn 8. dienst op lijn 8. Het rijtuig komt van het Maria-Hendrikaplein en begeeft zich naar "De Sterre".(Foto: Bazin - 1957) .
405
ex-trolleytram 178, type "Expo 1913" verliet als laatste drie-asser het atelier te Gentbrugge op 14 juli 1934 als eerste van die reeks gemoderniseerd in omloop op 28 januari 1953 buiten dienst in juni 1965 kast op 12 juli 1965 voor 8000 frank verkocht aan een firma nabij Sidmar te Zelzate
Fotografisch document met zicht op de Koremarkt tijdens de Gentse Feestan van 1937. Deels verborgen achter de fanfare bemerken we links een drie-asser in dienst op lijn 4, rechts een andere op lijn 1. Beide rijtuigen staan op het punt zich naar de Groentenmarkt te begeven. De ontvanger van de "viere" schijnt zich zorgen te maken over het oponthoud. Let ook eens op het kantelraampje midden de voorpanelen, van nut bij mistig weder en in gebruik vooraleer er sprake was van ruitenwissers...
We blijven nog een poosje hangen in die jaren, omdat foto's uit die tijd zo nostalgisch overkomen... Drie-asser 322 (of 377 ??), in dienst op lijn 1, zet de rit naar de Groentenmarkt verder, na een kort oponthoud wegens het voorbijtrekken van een rouwstoet. De band boven de plooideuren vermeldt "Moscou - Koornmarkt - Van Beverenplein". De opname dateert van eind 1939, begin 1940 of misschien wel van net na de bevrijding in september 1944. Het rijtuig is reeds uitgerust met richtingsaanwijzers. Let ook op de ronde kap met nauwe spleet voor het koplicht, een maatregel uitgevaardigd door de luchtbeschermingsdienst.
Tijdens de werken aan de nieuwe Bargiebrug in 1933-'34 was het uiteinde van de Noordstraat tijdelijk de terminus van tramlijn 3. Een autobusdienst nam de verbinding met Mariakerke voor zijn rekening, maar bij gebrek aan voldoende belangstelling was die geen lang leven beschoren.
Deze opname werd in 1936 gemaakt in opdracht van de dienst "Bruggen en Wegen". Vanaf het uiteinde van de Krijgslaan hebben we een mooi zicht op de Oudenaardsesteenweg links en de Kortrijksesteenweg rechts. Centraal de afspanning "In de Sterre" en een drie-asser van lijn 8 op de keerlus, die toen nog op twee plaatsen gedwarst werd door het enkel spoor van de buurttram Gent-Sint-Pieters - Geraardsbergen. Het ringspoor nam links in beeld een gedeelte van het militair domein in beslag.
Een beelddocument dat perfect het auto- en tramverkeer op de Korenmarkt in 1933 illustreert, om het dan nog niet te hebben over de voetgangers... Centraal een drie-asser op lijn 4 uit de reeks 302-315, met zes raampjes aan de zijkant en de nummerschijf nog op het dak geplaatst. Bij het daarop volgend rijtuig van lijn 1 is andermaal het wentelbaar raampje vooraan te zien. Het was ook de periode dat de sleepbeugels nog uitgerust waren met een windscherm onderaan.
Vluchtheuvel en halteplaats van lijn 3 richting Gentbruggebrug, aan de voet van de Sint-Michielshelling. Links het tramhuisje uit 1926 en de staande klok inclusief publiciteitszuil, daar geplaatst in 1932. Op het achterpaneel van de drie-asser uit de eerste reeks 302-315 is gedeeltelijk het nummer 315 te zien, onder het koplicht aangebracht. De voorgevel van de Sint-Niklaaskerk die zich hier in een erbarmelijke staat bevindt, zou weldra voor jaren achter een enorme stelling verdwijnen.
In mei 1940 bliezen de zich terugtrekkende Belgische genietroepen her en der in de stad een dozijn bruggen op die een onderdeel vormden van het tramnet, in een poging de opmars van het Duitse bezettingsleger te verhinderen of gevoelig te vertragen. De Keizerbrug over de Schelde, die de rechtstreekse verbinding vormde tussen de stelplaats en het centrum, was er één van. Reeds na enkele dagen was een eerste noodspoor aangelegd, maar het zou nog tot november duren vooraleer de herstelling van het tweede kon beginnen. We zien drie-asser 349 op lijn 2, die zich tijdens spoorwerken in de richting van het Arsenaal begeeft. De schijnwerper op de voorplaat is voorzien van een lichtbeperkende hoes.
Om af te sluiten nog drie "sfeeropnamen" uit de Tweede Wereldoorlog, waarop een tramrijtuig van lijn 3 een figurantenrol was toebedeeld. Op het voorplan een militaire parade aan de trappen van het stadhuis in de Hoogpoort. Het rijtuig begeeft zich via de Belfortstraat naar Sint-Jacobs.
Geleid bezoek voor Duitse officieren aan historische bezienswaardigheden van de stad, hier op de Korenlei. Een drie-asser uit de reeks 394-405, met zes zijraampjes, lage zijdelingse beplating en een "lanterneau" op het dak, beklimt de Sint-Michielsbrug, op weg naar Mariakerke.
Het kruispunt Noordstraat - Contributiestraat op 10 november 1943. Uiterst links de signalisatie aan de Coupure, waar zich toen een smalle noodbrug bevond. Drie-asser 402, met lichtbeperkende hoes over de schijnwerper, komt van de Bargiebrug en is op weg naar de Korenmarkt en Gentbruggebrug.
Aflevering 42 (WEEK VAN 17 TOT 23 JUNI 2007) opnieuw beschikbaar !!! ==========================
HET GEBEURDE IN JUNI...XXX JAREN GELEDEN
"Aankomst van den stoomtram" in de dorpskern van Moerzeke. De lijn was een aftakking van deze tussen Wetteren, Hamme en Antwerpen "Vlaamsch Hoofd), 7 km lang, met als eindpunt Baasrode-Veer.
** Een Koninklijk Besluit van 24 juni 1885 kondigde de oprichting aan van de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen. Die stelde zich de aanleg van 'buurtijzerenwegen' tot doel, die de bevoorrading van de steden met de voortbrengselen uit de landelijke gebieden moest verbeteren, in aansluiting met de reeds bestaande 'ijzeren wegen'. Tijdens de Internationale Tentoonstelling te Antwerpen werd langs de Zuiderlaan een wedstrijd gehouden met verschillende types van stoomlocomotieven voor dergelijke lijnen. Een einddiploma werd in 1886 uitgereikt aan Les Métallurgiques de Tubize.
** Op 14 juni 1898 begonnen de werken voor het plaatsen van de sporen voor de nieuwe, elektrische tramlijn tussen de Statieplaats (* Gent-Zuid) en de Lammerstraat tot aan de Sint-Pietersnieuwstraat. De kasseien werden uitgebroken en een twintigtal werklieden verlegden de gasleidingen of waren aan het delven voor het gieten van een laag beton, waarop even later de sporen zouden geplaatst worden.
** Op 1 juni 1899 werd in het Citadelpark de Provinciale Tentoonstelling geopend, die zou lopen tot 3 oktober. De trammaatschappij legde een bijzondere baan van 500 meter lengte aan die binnen de omheining het park moest doorlopen, vanaf de hoofdingang aan de Leopoldlaan tot aan de normaalschool aan de Heuvelpoort.
Het Oktrooiplein vanaf de zwaaikom, met zicht op het tramhuisje, een trolleyrijtuig en uiterst rechts op de achtergrond de spoorwegviaduct van de Dampoort in aanbouw.
** Op 19 juni 1907 werd aan de Dampoort de tramdienst onderbroken tussen het uiteinde van de Kasteellaan en de Antwerpsesteenweg, wegens de werkzaamheden voor het bouwen van een spoorwegviaduct van 65 meter lang met vier bogen. De reizigers voor Sint-Amandsberg vonden voorbij de gelijkgrondse spoorwegovergang ter hoogte van het station "Land van Waas" een ander rijtuig.
** Officiële opening op 23 juni 1907 van de buurtspoorweg tussen Merelbeke en Herzele, langs Lemberge, Bottelare, Moortsele, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem, die de verlenging uitmaakte van de elektrische tramlijn Gent-Zuid - Merelbeke. De Société Anonyme de Chemins de Fer Provinciaux exploiteerde en onderhield de lijn bij middel van stoomlocomotieven.
** Plechtige inhuldiging op zondag 6 juni 1909 van de stoomtramlijn Gent - Drongen. Er werd voorzien in 12 afreizen per dag, tussen 5 uur 09 's morgens en 8 uur 30 's avonds. De stopplaatsen waren Gent-Begijnhoflaan, Nieuwewandeling, brug, Spiegelhofstraat, Akkergemlaan, Brughuizeken, Halfweg, Groenen Boomgaard en gemeentehuis. De reis duurde zowel in het gaan als het terugkeren 18 minuten. Het traject was 4,560 km lang.
** Op 15 juni 1913 was de aanleg van een lijn rond het Sint-Annaplein voltooid, dit om de belemmering rechtover de Keizer Karelstraat te vermijden die vaak ontstond door de rijtuigen van de 'gestreepte' lijnen 5 en 7 naar de Wereldtentoonstelling. Die reden voortaan rond het plein en konden zonder spoorwisseling en verandering van richting gemakkelijker terugkeren. Het ringspoor bleef in gebruik tot 1965.
Drie-asser 322 op het parkeerspoor in de Afsneelaan (* thans Koningin Fabiolalaan) in 1939. Het rijtuig is sinds 1937 uitgerust met koppelingen voor het slepen van aanhangwagens, maar nog niet met elektromagnetische remblokken. Let ook op de 20 op de lijnnummerschijf en het vooruitspringend koplicht.
** In juni 1932 werd tramlijn 7 uitgebreid van de Verkortingstraat te Sint-Amandsberg langs de Grondwetlaan en de Hogeweg tot onder de spoorwegviaduct van de lijn Gent - Antwerpen, met terminus aan de Motorstraat (Darsen). Tegelijk liep tot 4 juli een onderzoek van commodo en incommodo betreffende het uitbreidingsplan van de buurtspoorwegen naar de stedelijke slachthuizen.
** De trambedienden begonnen op 22 juni 1936 aan een staking die tot 28 juni zou duren. De oorzaak was te vinden in "...de slechte dienstregeling, onmenselijke behandeling en miskenning van de veroverde syndicale rechten..." De staking kaderde evenwel in een algemene beweging die een weerslag had op zowat alle sectoren van het land.
** Op 9 juni 1939 werden in Gent luchtbeschermingsoefeningen gehouden. De elektrische stroom, geleverd door de centrale in de Bomastraat, werd als eerste signaal voor het rollend personeel 30 seconden afgesneden en dan gedurende twee minuten terug ingeschakeld, om de geleiders de gelegenheid te geven de rijtuigen buiten de kruispunten te parkeren.
** Na eerdere proeven met elektromagnetische slofremmen op drie-asser 328 het jaar voordien, verzekerde het rijtuig in juni 1939 op lijn 5 de dienst met een doorlooptijd van 23 minuten en een commerciële snelheid van 16,65 km per uur, alle stilstanden en wachttijden inbegrepen. Bijgevolg oordeelde de Commissie van Vervoer van de stad Gent, dat alle rijtuigen met patins mochten worden uitgerust.
Drie-asser 361 aan het Maria-Hendrikaplein, in dienst op lijn 2 "Rozemarijnbrug - Van Arteveldeplein - Arsenaal", gevolgd door een rijtuig van lijn 8. De schijnwerpers zijn afgedekt met een hoes die bij duisternis slechts een beperkte lichtstraal doorliet. (Foto: Erhard Mupdofer - 1941)
** De Gentenaars stelden op 4 juni 1940 met genoegen vast dat de tramdienst gedeeltelijk kon hervat worden, nadat in de nacht van 22 op 23 mei talrijke bruggen door de terugtrekkende Belgische genietroepen werden opgeblazen. Een noodspoor over de slechts gedeeltelijk vernielde Keizerbrug liet opnieuw toe rijtuigen van uit de stelplaats op enkele lijngedeelten in te zetten.
** Vanaf 13 juni 1940 konden de trams van lijn 5 opnieuw doorrijden tot de vroegere terminus aan de Blokhuizen op de Zwijnaardsesteenweg.Ook lijn 8 naar De Sterre kwam weer in voege, Tenslotte startte een rechtstreekse tramdienst tussen Gentbruggebrug en de Lousbergbrug langs de Dendermondsesteenweg (lijn 3), de Dampoort en de Kasteellaan (lijn 7).
** Sedert het opblazen van de Muidebrug waren de inwoners van Meulestede verplicht te voet te gaan tot aan de halte van lijn 4 in de Voormuide. De noodbrug die daar werd aangelegd was immers niet stevig genoeg om er een tram over te laten bollen. De maatschappij nam op 23 en 25 juni 1940 de rijtuigen 376 en 377 uit elkaar om de verbinding Muide - Meulestede tijdelijk te verzekeren. Het tweetal verbleef er echter tot midden 1942.
De spoorauto AR 241 op het lijngedeelte Evergem - Bassevelde te Kluizen - Hoogstraat op 24 mei 1956, een week voor de stopzetting van de exploitatie. (Foto : Van Witsen)
** Op 22 juni 1944 bracht het bombardement rond 19 uur op het vormingsstation Gent-Zeehaven en de Muidesluis, tevens ernstige schade toe aan de lijnen 7 en 10, waardoor de uitbating gedwongen werd stopgezet. Het enige rijtuig van lijn 7 dat zich in de buurt van de Darsen bevond bleef onbeschadigd maar de luchtlijnen en de sporen aan de Hogeweg werden zwaar getroffen. Men rekende op tien dagen om het tramverkeer tussen de terminus en de Lourdesstraat te herstellen. Op lijn 10 werden evenmin rijtuigen beschadigd, alhoewel ze getroffen werd op de Blaisantvest, ter hoogte van de Spaarstraat. De sporen, waarvan er één toebehoorde aan de NMVB en het ander naast de waterkant aan de ETG, waren ten gevolge van de ontploffingen in het midden van de straat vervormd en losgeraakt op een totale lengte van 72 meter.
** Juni 1954 was de laatste maand waarin de buurtlijn Gent-Sint-Pieters - Zomergem werd uitgebaat door de ETG, met rijtuigen uit de reeks 9874 - 9879, die tevens werden ingezet op Gent-Zuid - Merelbeke. Vanaf 1 juli nam de NMVB nog tot einde mei 1959 de lijn in eigen beheer over.
** Op 2 juni 1956 werd het reizigersverkeer met spoorauto's op de lijn Evergem - Bassevelde afgeschaft en vervangen door een exploitatie met autobussen. In Oost-Vlaanderen zou een einde komen aan het vervoer met "mazoetjes" op 28 september 1957, toen ook bussen werden ingezet op het lijnvak Oostakker - Zaffelare.
Twee trams van lijn 7 op de Antwerpsesteenweg nabij de Dampoort.Drie-asser 327, links in beeld, maakt gebruik van de overloopwissel ter hoogte van de Spitaalpoortstraat om naar de stad terug te keren. Rijtuig 363 kan daarna verder rijden naar de Darsen. (Foto: R. Temmerman - 14 september 1962)
** Wegens de voorbereiding van ingrijpende wegeniswerken in de omgeving van De Sterre werd vanaf juni 1961 de keerlus voor de herberg niet meer benut. De terminus van lijn 8 werd tot aan de afschaffing in augustus 1962 ingekort tot net voor de samenvloeiing van de Krijgslaan en de Kortrijksesteenweg.
** Op 15 juni 1961 werd het voorgestelde logo van de Maatschappij voor het Intercommunaal Vervoer te Gent aangenomen. Het bestond uit de letters M, I en V, omvat door de letter G.
** 30 juni 1964 was de laatste dag van de tramexploitatie op lijn 7 "Sint-Pietersstation - Darsen". De ultieme rit viel te beurt aan drie-asser 330. De afschaffing van de lijn kende een complex verloop. Sedert december 1962 werd wegens de heraanleg van de Nieuwbosbrug zonder sporen, het traject langs de Kasteellaan voor goed verlaten en vervangen door dat van lijn 5 tussen het Sint-Annaplein en Sint-Jacobs enerzijds en lijn 3 tot de Dampoort anderzijds. Op 1 januari 1964 startte bij wijze van experiment een gemengde exploitatie met tramrijtuigen en autobussen.
** Op 1 juni 1966 kantelde op het dek van de Rozemarijnbrug drie-asser 352 van lijn 10, komende van de Coupure Rechts. Het mocht een wonder heten dat de balans van dit spectaculair gebeuren zich beperkte tot één licht en twee wat ernstiger gekwetsten. De bergingswerken verliepen moeilijk.
Een blik in de werkkhuizen van "La Brugeoise", waar de laatste hand wordt gelegd aan de nog te leveren Gentse PCC-rijtuigen. (Verzameling F. Coussens - februari 1974)
** Op 26 juni 1972 geschiedde de allerlaatste dienst met een aanhangwagen (rijtuig 72), gekoppeld aan een drie-asser (rijtuig 321) en wel op het traject van lijn 20 tussen het Sint-Pietersstation, het Arsenaal te Gentbrugge en Melle. Het was tevens de eerste dag van de exploitatie van buslijn 75 tussen het station en het Academisch (* thans Universitair) Ziekenhuis.
** De vrachtwagen die op 11 juni 1974 in de stelplaats te Gentbrugge PCC 53 afleverde, voerde bij de terugreis drie-asser 354 naar een terrein in Sint-Amandsberg dat toebehoort aan Achiel Ryckaert. Hij kocht het rijtuig aan om het er op een eindje spoor te plaatsen, in het vooruitzicht van een grondige restauratie.
** In juni 1974 werd aan de terminus Moscou een keerlus aangelegd, op 10 juli voor het eerst in gebruik.
** De aankomst van PCC 54 op 28 juni 1974 maakte de reeks volledig.
PCC 37, in dienst op lijn 21 "Sint-Pietersstation - Melle Leeuw", verlaat de tramtunnel om zich via het Maria-Hendrikaplein naar de Koning Albertlaan te begeven. (Eigen foto - 10 maart 1997)
** Gemeenschapsminister Johan Sauwens kwam op 2 juni 1992 naar Gent om op de werf van de tramkoker onder het Sint-Pietersstation een symbolische spadesteek te verrichten, wat op het druilerige spoor 1 enige euforie onder gezagsdragers en verantwoordelijken van De LIJN en de N.M.B.S. deed heersen. Na de aanleg van de tunnel van 120 m lang en 13 m breed zou de stad eindelijk naar het zuiden van de stad kunnen doordringen. Het kunstwerk werd op 27 juni 1996 officieel in gebruik gesteld voor de lijnen 21, 22 en 40, terwijl de rijtuigen van lijn 1 halt bleven houden op de oude keerlus voor het station.
** Op 12 juni 1992 startten op de Brusselsesteenweg tussen de Schooldreef en Melle Leeuw de werken voor de verlenging van tramlijn 21.
** In juni 1998 werd aanvang gemaakt met de geleidelijke hernummering van het rijtuigenpark: de trams kregen het getal 62 vooraan (voorbeeld: PCC 6242), de trolleybussen 74 (voorbeeld: 7405), echter nooit ten uitvoer gebracht op de rijtuigen).
Drie-asser 325 met aanhangwagen uit de reeks 65-72 geparkeerd op het Emiel Braunplein, richting Klein Turkije, klaar om de rit langs lijn 4 naar het Sint-Pietersstation aan te vangen. Foto uit 1958, kort voor de afbraak van de huizenrij. Rechts een gedeelte van het belfort.
NOG VEEL MEER OVER HET GENTSE OPENBAAR VERVOER!!!
Bekijk ook het blog "MIVG" van Dany !!!! ________________________________________
