Deze retabelkasten, ook
beloken hofjes genoemd, waren tot begin van dit jaar te bewonderen in het
Schepenhuis. Nu zijn ze tentoongesteld in de Zalm. Ze werden in de eerste helft
van de 16de eeuw gemaakt door de Gasthuiszusters-Augustinessen van Mechelen en zijn uniek in hun soort.
Nergens ter wereld vindt men nog zo een omvangrijke verzameling. De houten of
albasten beeldjes die we in de kasten zien, en de panelen die beschilderd
werden met afbeeldingen van heiligen of schenkers van deze Besloten Hofjes
werden gemaakt door professionele kunstenaars.
Terwijl de Gasthuiszusters de
versieringen rond de beelden en relieken maakten: de zijden bloemetjes,
kettingen van parels, edelstenen, goud en zilvervlechtwerk, stukjes perkament
met tekeningen of tekst, hadden zij tijd om in gedachten bij God te zijn en te
mediteren.
(In het Hooglied bezingt
koning Salomo zijn bruid. Hij noemt haar een 'besloten hof',hortus conclusus, een liefelijke afgesloten
plaats waar hij graag verblijft.)
Een van de heiligen die veel voorkomt in de tentoongestelde kasten is
St.Anna. Op 26 juli wordt zij op vele plaatsen als patrones door de
kantwerksters vereerd. Ook in Mechelen? In de St.Romboutskathedraalis er een St.Anna altaar en op de Zoutwerf
stond heel lang geleden een St.Anna - kapel
Elke vrijdagnamiddag, in juli en tot eind augustus, waren leden
van onze kantclub Etterjefkeaanwezig
bijUitinMechelen aan de
Hallestraat. Iedereen was daar hartelijk welkom en kon er kennismaking met de
Queen of Lace zoals de Mechelse kant door de engelse dichter Edward Young (1683-1765)genoemd
werd.
Ambachtendag in Het Molenijzer. Op zondag 14 augustus waren er, ondanks dreigende
wolken vele bezoekers in Het Molenijzer te Putte. Op de jaarlijkse
Ambachtendag was er voor de kantwerksters, zeeldraaier, klompenmaker, smid, glasgraveerder, broodbakker, het heemmuseum en het lingeriemuseum veel belangstelling.
Naar jaarlijkse gewoonte gingen dit weekend van 15
augustus de Brugse kantdagen door. Kantwerksters van overal kwamennaar Brugge om kennissen te ontmoeten, ideeën
uit te wisselen en nieuwe uitdagingen te ontdekken. Ons Belgisch weer was
natuurlijk de spelbreker, maar dappere kantwerksters die zich niet door de
regen lieten afschrikken, vonden eenplaats onder de tentjes. Bij de Brugse brouwerij De Halve Maan aan het
Walplein werd de tweede verdieping vrij gemaakt voor verschillende kantclubs.
Een extraatje voor de dappere en soms kletsnatte
bezoekers, was de tentoonstelling in het archief van Brugge: Kant in Brugge
1911, een technische en sociale omwenteling. De tentoonstelling loopt nog tot 28 augustus
en werd ingericht door het Comité voor Initiatief Brugge vzw, Kantcentrum en
Stadsarchief Brugge. Waarachtig de moeite waard, niet voor wie alleen maar
klost of naar patronen uitkijkt, wel voor wie zich afvraagt hoe sommige
kantwerksters vroeger hun kost konden verdienen. Zowat honderd jaar geleden
kreeg de Brugse kant een moderne invulling: een kantnormaalschool voor het
onderwijs, de Brugse kleurencode in de technische tekeningen als standaard voor
de productie en een kantwerkstervakbond als sociaal vangnet. Voor meer uitleg
kan iedere geïnteresseerde de catalogus raadplegen. Een aanrader!
Op de tweede verdieping: een sfeerbeeld
Vlaanderse kant M. Dom Kantschool Artofil
Moderne kant M. De Craemer, Kantclub Mentebolletje
Nog tot 4 september
loopt in het M-Museum te Leuven de tentoonstelling: De Rademakers collectie - Een romantische kijk. De werken uit de privé
verzameling van Fons Rademakers, schrijver, voormalig televisiemaker en groot
kunstliefhebber, geven een idee van de romantische schilderkunst uit de lage
landen in de eerste helft van de 19e eeuw.
Er zijn o.a. enkele werken vanBasile De Loose ( Zele 1809
- Brussel 1860) te bewonderen, meestal familietaferelen.
Het werk: Bezoek aan het naaiatelier(?) toont een groep jonge, mooi verzorgde kantwerksters. Hun werk wordt aangeprezen
door de kantvrouw en gekeurd door een modieus geklede dame.
Dit schilderij werd gekozen voor de M-kids: een folder
met opdrachten voor jonge museumbezoekers. Naast andere opdrachten moeten zij de
7 verschillen zoeken tussen de afbeelding en het origineel. Gemakkelijk denk
je?
In het Belle Epoque Centrum te Blankenberge kan je, zoals de naam het al zegt, kennis maken met de
belle époque. Dit is de periode van ongeveer 1870 tot aan de eerste
wereldoorlog. Toen kende de Europese burgerij een redelijke welvaart. De stad
Blankenberge groeide uit tot een belangrijke badplaats met grote realisaties
als het Casino, de Pier, villas en hotels. Drie aan elkaar palende belle-epoque villas werden
recent tot een ontmoetingscentrum omgebouwd. Je kan er mee genieten van de
feestelijke en zorgeloze sfeer die er toen in Blankenberge heerste. Er is ook een
tijdelijke tentoonstelling over vrouwelijke handwerken uit die periode, nog te bezichtigen tot einde augustus. De tentoongestelde
kledingstukken zijn rijkelijk met kant
versierd. Waar kwam die vandaan? Dat
weten we niet ..maar er waren toen zeker kantwerksters in Blankenberge, en de kantclub t Mentebolletjezorgt er voor dat dit ook
vandaag niet vergeten wordt!
de reclamefolder
met kant versierd....
kantwerkster bij het vissershuisje in Blankenberge
In 1959 werd de reeks Flandria
Nostra uitgegeven door de Standaardboekhandel. Op blz 95 van deel III staat het titelblad afgebeeld van het boek:De
seven hooft-sonde speels-ghewys vermakelyck
ende leersaem voor-gestelt geschreven door G. Ogier . De afbeelding werd gemaakt doorGaspar Bouttats (Antwerpen 1620 - 1703), hij graveerde voor boekhandelaars en maakte platen
naar verschillende meesters. Voor Guillaume
of Willem Ogier (Antwerpen 1618 - 1689),humoristisch
toneelschrijver en lid van de Antwerpse Rederijkerskamer De Violiere, beeldde hij de
zeven hoofdzonden uit: Hooverdigheyt, gierigheydt, onkuysheydt, haedt en nydt,
gulsigheydt, gramschap en tragheydt.Het werd uitgegeven: TAmsterdam voor Michiel de Groot,
Boeck vercooper op den Nieuwen dyck, A 1682, Gasp Bouttats inventi et fecit.
De zevende hoofdzonde: de TRAGHEYDT wordt door Gaspar
Bouttats verpersoonlijktdoor een kantwerkster die mijmerend haar hoofd
ondersteund en een hand op haar hart legt .
Ooit gehoord van kanten doekjes om in zakuurwerken te
leggen?
Deze afbeelding vondik in het boek: Een eeuw vrijmetselarij in onze gewesten 1740-1840.
Het werduitgegevendoor de . A.S.L.K.naar aanleiding van een tentoonstelling van
27 mei tot 31 juli 1983.
Op pagina 227, onder nr.378 staat vermeld:Kanten
rondjes voor zakuurwerken (Mechelen / Antwerpen ca 1750-1770).
Valenciennes-kant.
Verz.
Afdeling Textiel van de Koninkljke Musea voor Kunst en Geschiedenis, Brussel.
Volgens mevrouw Marguerite Coppens, textieldeskundige, werden deze rondjes in
de horlogekasten van zakuurwerken gelegd. Opmerkelijke is de versiering met
maçonnieke (= vrijmetselarij) symbolen.
Binnenkort beginnen de voorbereidingen voor de Hanswijk
Jubelfeesten in 2013. Het is in onze stad traditie om elke 25 jaar de Cavalcade
door de straten te laten gaan. In 1988 gebeurde dit onder Koninklijke belangstelling,
koningin Fabiola was in Mechelen. Het
ontwerp van de elfde cavalcade was het werk van Kan. Gouverneur. Hij werkte reeds voor de tiende cavalcade met Luc van
Hoeck samen en had ervaring als ontwerper en realisator van de jaarlijkse
Hanswijkprocessie. In het Gedenkboek van de Jubelfeesten Hanswijk 1000 jaar
staat een foto van de wagenmet de
kantwerksters. Ja, inderdaadde Mechelse
kunstnijverheden: tapijtwerk, goudleder en kant waren ook in de optocht
aanwezig. Zouden wij met onze kantclub in 2013 ook een bijdrage mogen leveren? We kunnen het in ieder geval voorstellen .
Aan de Haverwerf werd zaterdag 11 juni het kunstwerk
Grootvader Beethoven, een Mechels beeldverhaal van Jean-Paul Laenen, plechtig
ingehuldigd. Naastburgemeester Bart
Somers, schepen Frank Nobels en de Mechelse kunstenaar, waren ook talrijkegenodigden en belangstellenden aanwezig. Michiel van Beethoven en zijn vrouw Marie-Louise
Stuyckens, woonden in Mechelen en kregen 4 zonen. Cornelis, de oudste en
Lodewijk, de derde, vestigden zich later in Bonn. Michiel was meester-bakker,
maar hij schakelde gauw over naar de kunsthandel en in 1720 naar de verkoop van
kant!Mechelen was in die periode reeds
een zeer belangrijk kantcentrum.De
zaken gingen goed en zo werd hij eigenaar van verschillende huizen. Maar het
tij keerde en hij kon niet meer aan zijn financiële verplichtingen voldoen. In
1741 ontvluchtte hij onze stad en liet een berg schulden achter. Samen met zijn
vrouw vertrok Michiel naar Bonn, waar 2 van hun zonen reeds verbleven. Lodewijk had als
kind reeds een groot muzikaal talent . Nog voor hij zes jaar was werd hij als
koorknaap bij het St. Rombout kapittel aangenomen. Hij was later zangleraar aan
het St. Pieter kapittel in Leuven, werkte in Luik en aanvaarde in 1733 een
benoeming bij de keurvorst van Keulen, aartsbisschop Clemens-Augustus van
Beieren . In Bonn werd hij hofmuzikant van de keurvorst. Zijn derde zoon Johan, werd de vader vanLudwig von Beethoven!
Komen we nog even terug bij Michiel: na zijn vertrek
uit Mechelen worden de processen tegen hem voortgezet. Talrijk zijn de eisen
tot betaling vanaan hem geleverde
kanten.Sir van den Brande uit Brussel,
Jouffr. Maria de Lorge uit Kortrijk, Jouffr. Borghgrave, weduwe Dancré, Jouffr.
Katarina Vertongen , Clara de Meester, Mathias van Eupen en misschien nog vele
anderen hebben vergeefs op de betalingen gewacht. En waar zijn de kanten
gebleven? Mee naar Bonn verhuisd? Daar, in het geboortehuis van Ludwig von
Beethoven, ligt nu nog alleen zijn kanten doopmutsje
inhuldiging van het standbeeld
Jean-Paul Laenen en Ludwig van Beethoven
Het Moleken, Steenstraat (1699-1739), het huis der van Beethovens
Daniël in de leeuwenkuil ca.1500-1510
St. Anna ten Drieën, detail; ca. 1520-1530
St.Anna - kapel, Haverwerf
St.Anna - altaar, St.Romboutskathedraal
Op de tweede verdieping: een sfeerbeeld
Vlaanderse kant M. Dom Kantschool Artofil
Moderne kant M. De Craemer, Kantclub Mentebolletje 
Affiche voor de tentoonstelling in het archief
Een voorbeeld van Brugs bloemwerk
de reclamefolder
met kant versierd....
kantwerkster bij het vissershuisje in Blankenberge
het titelblad van het boek van C. Ogier
de zevende hoofdzonde: de traagheid!
de eretribune in 1988
de wagen van de Mechelse kunstambachten
inhuldiging van het standbeeld
Jean-Paul Laenen en Ludwig van Beethoven
Het Moleken, Steenstraat (1699-1739), het huis der van Beethovens
