Mayonaisexml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Mayonaise (in het Frans sauce mayonnaise) is een koude, witte saus op basis van olie, mosterd en eidooiers. Het is een stabiele emulsie van plantaardige olie in water, waarbij de eidooier als emulgator optreedt, op smaak gebracht met azijn of citroensap en dikwijls ook mosterd.

De oorsprong

van de benaming van de saus is niet bekend. Er gaan verschillende verhalen over de ronde. Een aantal mogelijkheden zouden kunnen zijn:

1/ De waarschijnlijk juiste oorsprong van het woord mayonaise ligt bij maarschalk, hertog  de Richelieu. Hij was de achterneef van kardinaal Richelieu. Hij schrikte er niet voor terug om zelf in de keuken te staan en het was aan zijn tafel dat de eerste keer een Mahonaise werd opgediend en dit ter gelegenheid van de inname van Port-Mahon in 1757. De Mahonaise is vervormd tot mayonaise.

Mahonesa is uitgevonden door de chefkok van graaf van Kardinaal Richelieu.

Na het doorstaan van een beleg in Maó (Mahon) een haven (na Pearl Harbor de grootste natuurlijke haven) op Minorca. Er was niets meer op oud brood, een paar eieren en olie na. Van de olie en het ei maakte de kok een salsa (mahonesa) die het oude brood weer goed eetbaar maakte. Doordat er opeens weer eetbaar proviand was kon het beleg doorstaan worden en de overwinning behaald worden.

De naam mayonaise kan ook afkomstig zijn van het middeleeuwse Franse woord 'Moyeu' dat eidooier betekende.

Het woord mayonaise is een verbastering van Bayonnaise, een sausspecialiteit uit het plaatsje Bayonne

In een aantal andere talen wordt mayonaise met dubbel 'n' geschreven.

In de film Pulp Fiction van Quentin Tarantino vinden John Travolta en Samuel L. Jackson het vies dat men in Nederland frieten eet met mayonaise in plaats van ketchup.

Op het Waddeneiland Schiermonnikoog wordt mayonaise in het dagelijks taalgebruik vaak aangeduid met de naam 'pretsaus'.

Wanneer men in Nederland frieten met mayonaise bestelt, zegt men patatje met. Het woord mayonaise wordt dus weggelaten.

Wanneer Nederlanders in Vlaanderen in een eetgelegenheid mayonaise bestellen, zeggen ze er vaak bij Hollandse of Belgische. In het eerste geval bedoelen ze zoete mayonaise, in het tweede geval, zure

Vroeger werd de salade met de vingers gemengd, gewoonlijk door de oudste dochter van de familie.In het oude Frans wilde retourner  la salade avec doigts, zeggen dat men over een mooi, jong meisje sprak.Een meisje dat de sla aanmaakte met de vingers werd -mahonneuse- of -la mahonnaise- genoemd. De koks ten tijde van Carême kunnen gedacht hebben aan een saus à la façon de la mahonnaise... zij dus die de salade bewerkte met de vingers... Door latere verandering van de uitspraak is men gekomen tot de huidige schrijfwijze: Mayonaise!

Als besluit kan men hieruit opmaken dat "Mayonaise" een jong meisje is dat de salade met haar vingers bewerkt en dat de saus naar haar genoemd is.

Het ontstaan van de saus ligt voor de hand:  maak eens een  vinaigrette, u wil er een originele toets aan toe voegen en wat dacht u om er een rauwe eierdooier aan toe te voegen...?

Vlekken van  mayonaise verwijderen :

Schraap met een lepeltje of mes de overtollige mayonaise eerst weg. Niet te hard op de stof drukken, lichtjes wegschrapen.

Vervolgens breekt u eerst de vetten in de mayonaise af door te deppen met wasbenzine. Hiervoor kunt u ook glycerine gebruiken.

Gebruik bij fluweel en zijde liever spiritus. Laat de behandelde plek goed drogen en was de stof tot slot in handwarm water met ammonia.

Is de vlek dan nog niet verdwenen, dep deze dan in met huishoudzeep (zeep van Dove werkt erg goed) of ossengalzeep en was het geheel volgens de wasvoorschriften

Mayonaise en eigeel

Vlekken van mayonaise of eigeel behandel je door het kledingstuk uit te wassen met een lauwe zeepoplossing. Eventueel kun je het kledingstuk naweken met een biologisch wasmiddel.

 WEETJES

Zelfgemaakte mayonaise schift vrij gauw. Roer er een eetlepel heet water door, dan heeft u minder last van het schiften van de mayonaise. Wilt u extra luchtige mayonaise, klop er dan vlak voor het opdienen een eiwit door.

Haar met mayonaise

Van mayonaise maak je een geweldige conditioner! Breng een half kopje aan in je haar voordat je er shampoo in doet. Bedek het haar met een plastic zak en laat het 15 minuten intrekken. Dan meerdere keren uitspoelen en grondig wassen met shampoo

DE BEREIDING

Ingrediënten

1 eierdooier

1 theelepel mosterd of mosterdpoeder

zout en peper

1,5 tot 2 eetlepels citroensap of azijn

2,5 dl olie (slaolie of zonnebloemolie of maïskiemolie)

Alle ingrediënten moeten op kamertemperatuur zijn.

Benodigdheden

Eetlepel

Theelepel

Maatbeker

Mixer of garde

Schaal

Bereiding

Roer de eierdooier met de mosterd. Voeg wat zout en peper toe en de azijn of het citroensap.

Roer het geheel tot een gladde romerige massa.

Voeg de olie toe, druppelsgewijs, blijf daarbij roeren.

Voeg eventueel nog een eierdooier toe indien de saus niet bindt of schift.

Met de hoeveelheid olie kan de gewenste dikte worden beïnvloed.

Opmerkingen, tips en variaties

Men kan de mayonaise kleuren, bijvoorbeeld met sap van groene kruiden, tomatenpuree of paprikapoeder.

Mayonaise kan als basis dienen voor vele andere sauzen en gerechten, zoals knoflooksaus of zalmmousse.